عنوان :
تعداد صفحات : ۵۲
نوع فایل : ورد و قابل ویرایش
دیم کاری به معنی کشت بدون آبیاری است و به زراعتی گفته میشود که با آب باران رشد و نمو نماید . دیم کاری در کشور ما بخصوص در زراعت گندم و جو اهمیت فوقالعادهای دارد زیرا بخش عظیمی از اراضی مزروعی کشور را بخود اختصاص داده است طبق آمارهای موجود سطح زیر کشت سالیانه گندم و جو بصورت دیم در کشور حدود پنج میلیون هکتار میباشد ( ۴ میلیون گندم دیم و یک میلیون هکتار جو دیم ) ولی متأسفانه تاکنون کشت دیم بعنوان یک تکنیک شناخته نشده و بصورت یک منبع عظیم تولید برای اساسیترین محصول غذائی کشور و بصورت یک مسئله اقتصادی و حیاتی در جامعه مورد توجه قرار نگرفته است . با توجه بمصرف سرانه یا متوسط مصرف هر نفر از افراد کشور در طول مدت سال که حدود ۱۵۰ کیلوگرم است و منظور نمودن حدود۷۰۰۰۰۰ تن مصرف بذر برای کشت و حدود ۸۰۰۰۰۰ تن مصارف صنعتی برای تهیه شیرینی و ماکارونی و غیره … برابرآمار سال ۶۱ سالیانه حدود ۲ میلیون تن گندم کمبود از کشورهای خارج وارد میکنیم که تولید آن خود در انحصار قدرتمندان کشورهای پیشرفته قرار داشته و فروش و تحویل آن بعنوان یک حربه یا سلطه سیاسی بر علیه کشورهای نیازمند مورد استفاده قرار میدهند و برای نجات و رهائی از قید این وابستگیها چارهای جز تقویت بنیانهای اقتصادی در زمینه تولید آنها در کشور نخواهیم داشت
در کشور ما مناطق دیم پراکندگی زیادی داشته و با اختلافات عمدهای که از نظر ارتفاع از سطح دریا و میزان بارندگی و غیره … وجود دارد ، تقسیم بندی مناطق دیم و مشخص نمودن استعدادها و تخصیص مناطق تعیین نوع بهرهبرداری از اراضی و حتی مشخص نمودن روشهای حفظ منابع آب و خاک کاری است که بالاخره روزی باید به انجام برسد .
دیمزارهای کشور علاوه بر مساعد بودن برای کشت دیم مناطقی مناسب برای دامپروری هستند که یافتن روشهای عملی برای انجام توام زراعت و دامپروری با توجه با نوع زراعت و دام و شرائط محلی مستلزم تحقیق و بررسی در ابعاد گوناگون بوده و کاری است بزرگ که میتواند کمک بسیار مؤثری به رفع کمبود مواد پروتئین دامی در کشور نماید . در نتیجه این تحقیقات ممکن است مناطقی صرفاً بخاطر حفظ منابع آب و خاک به چراگاه و مرتع اختصاص یابد که خود نیز تحقیقات گستردهای را برای یافتن بهترین گیاهان مرتعی مناسب برای ناحیه و روشهای مرتعداری و غیره … بدنبال خواهد داشت استفاده از گیاهان علوفهای مناسب در دیمزارها برای جایگزین کردن آنها با آیش و کشت گیاهان لوگومینوز در تناوب دیمزارها از مسائل مهمی است که مستلزم بررسی و کار بسیار میباشد .
یافتن روشهای مناسب کشت و کار در دیمزارها از نحوه تهیه زمین گرفته تا روشهای کاشت و زمان کاشت برای هر منطقه و نوع عملیات لازم برای حفظ رطوبت در هر ناحیه و مبارزه با علفهای هرز و استفاده از علفکشها و کاربرد کودهای شیمیایی و دامی و مقدار بذر مصرفی و روشهای نفوذ دادن باران در خاک ، مهار سیلابها ، ایجاد سدهای خاکی و شاید استفاده از پتانسیل آنها در آبیاری و کسب انرژی ، جمع آوری آب باران از مناطق نامساعد و استفاده از آب در مناطق مستعد و مطالعه در دیمکاری کشورهای موفق در این زمینه و استفاده از نکات مثبت و قابل انجام در کشور بالاخره به یاری خداوند به ما این امکان را خواهد داد تا زراعت دیم را در کنترل خود گرفته همه ساله محصول کافی و مطمئن داشته باشیم.
واژه های کلیدی: زراعت دیم، میزان بارندگی، تناوب، ادوات کشاورزی، خاک زراعتی، مالچ
مقدمه : ۱
تاریخچه دیم کاری در جهان (۱) ۳
دیم کاری و اهمیت آن در زراعت (۲) ۵
مسائل اصلی زراعت دیم (۲و۳) ۷
وضعیت آب و هوائی و میزان بارندگی سالیانه (۲) ۸
الف) مناطق کم باران بارندگی سالیانه کمتر از ۲۵۰ میلیمتر . ۸
ب) مناطق با میزان بارندگی سالیانه بین ۲۵۰ تا ۳۵۰ میلیمتر ۹
ج) مناطق با میزان بارندگی سالیانه ۳۰۰ تا ۵۰۰ میلیمتر یا بیشتر . ۹
منابع تأمین رطوبت خاک (۲) ۱۰
الف : نزولات آسمانی ۱۰
ب : شبنم ۱۲
ج : مه یا غبار ۱۲
د: بخار آب و رطوبت نسبی ۱۳
تناوب و آیش در کشت دیم (۲و۳ ) ۱۳
الف ) ذخیره رطوبت در خاک ۱۴
ب) تقویت خاک ۱۵
ج) از بین بردن علفهای هرز ۱۵
خصوصیات خاک زراعتی در دیمکاری (۲و۳) ۱۶
الف) بافت خاک ۱۷
ب) ساختمان خاک ۱۷
ج) عمق خاک ۱۹
د) رنگ خاک ۲۱
استفاده از ماشین آلات و ادوات کشاورزی در زراعت دیم(۲و۳ ) ۲۱
طرزتهیه زمین و روش کار در زراعت دیم (۲و۳ ) ۲۴
استفاده صحیح و بموقع از نهادهها در زراعت دیم (۲و۳) ۲۷
تأثیر مالچها در زراعت دیم (۱) ۳۰
برخی عوامل اقلیمی که در شرائط دیم بر سیستمهای واحد حرارتی مؤثرند (۵) ۳۲
مضرات زراعت دیم به روش سنتی و محلی :(۳) ۳۴
استعداد دیم زارها جهت زراعت (۴) ۳۸
لزوم تحقیقات در زراعت دیم (۲) ۴۱
پیشنهادات و راهحلها جهت رفع مشکلات زراعت دیم ۴۴
منابع و مأخذ ۴۸
۱- رستگار مهندس محمد علی – دیمکاری – تهران انتشارات برهمند ۱۳۷۱
۲- رستگار مهندس محمد علی – زراعت عمومی تهران انتشارات برهمند ۱۳۷۲
۳-عبدالهی حیدر – روش صحیح زراعت گندم و جو دیم انتشارات سازمان ترویج کشاورزی ۱۳۶۳
۴- ک – ج – برنگل – اصول و عملیات دیمکاری – ترجمه دکتر محمد حسن راشد محصل – دکتر عوض کوچکی انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد ۱۳۶۴
۵-یو . اس . گوتپا جنبههای فیزیولوژیکی زراعت دیم ترجمه دکتر غلامحسین سرمدنیا – دکتر عوض کوچکی انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد ۱۳۷۶
از ابتدای تاریخ کشاورزی تا حدود سال ۱۹۵۰ میتوان گفت تقریباً تمامی افزایش در تولید محصول ناشی از توسعه اراضی زراعی پایه بوده است . از آن زمان به بعد عملکرد در واحد سطح برای محصولات اساسی افزایش روز افزون داشته که علت عمده این افزایش در عملکرد را میتوان در به کارگیری نهادههای پر انرژی دانست . بین سالهای ۱۹۵۰ و ۱۹۸۵ تعداد تراکتورهای مزارع ۴ برابر، سطح اراضی فاریاب در جهان ۳ برابر و استفاده از کودهای شیمیایی ۹ برابر شده است . طی همین سالها انرژی مورد استفاده در کشاورزی در سطح جهانی به میزان ۹/۶ برابر افزایش یافته است
طی این سالها آبیاری نقش بسیار مهمی را در افزایش سریع تولید غذا ایفا نمود کل اراضی فاریاب دنیا در سال ۱۹۵۰ معادل ۹۴ میلیون هکتار بود که تا سال ۱۹۶۰ به ۱۴۰ میلیون هکتار ، تا سال ۱۹۷۰ به ۱۹۸ و تا سال ۱۹۸۵ به ۲۱۷ میلیون هکتار بالغ گردید . اما در حال حاضر نرخ توسعه آن به یک در صد در سال کاهش یافته است . برای جوابگویی به نیازهای غذایی جمعیت رو به رشد دنیا تولید محصولات تا سال ۲۰۰۰ باید ۵۰ تا ۶۰% بیشتر از تولیدات سال ۱۹۸۰ باشد
تقاضای روزافزون برای غذا و پوشاک و کاهش چشمگیر در توس عه اراضی فاریاب به این معنی است که در آینده کشاورزی دیم نقش به مراتب مهمتری را در تأمین نیاز های غذایی بشر ایفاء خواهد نمود . بدین ترتیب تولید محصولات کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک که ۴۰% کل اراضی در سطح جهان را تشکیل میدهند و جمعیتی حدود ۷۰۰ میلیون نفر را در خود جای داده ، توسعه خواهد یافت ، تقریباً ۲۲ این اراضی در کشورهای در حال توسعه که از نرخ رشد جمعیتی بالایی بر خوردارند ، قرار دارند . خاکهای این اراضی معمولاً بافت درشتی داشته و از لحاظ باروری و مقدار مواد آلی در سطح پایینی میباشند . ظرفیت نگهداشت آب در آنها پایین بوده و در مقابل فرسایش آبی و بادی به آسانی آسیب پذیرند . توسعه کشاورزی دیم در این مناطق که از لحاظ اقلیمی – خاکی دارای شرایط سخت و حساسی هستند ، مدیریت دقیقی را طلب میکند چرا که در صورت به کارگیری روشهای غیر اصولی و مدیریت ضعیف فرآیند تخریب خاک به آسانی در این مناطق به وقوع خواهد پیوست .
از قرنها قبل دیم کاری در جهان رایج بوده است ولی آنچه که در حال حاضر در کشورهای پیشرفته صورت میگیرد با دیم کاری در سرزمینهای در حال رشد تفاوت فراوان دارد . در بسیاری از مناطق دیم خیز جهان مثل قسمتهائی از آفریقا و خاورمیانه از قرنها قبل تاکنون تغییرات زیادی در سیستم دیم کاری صورت نگرفته و در بسیاری از این مناطق کشاورزی سنتی و کشت گیاهان زراعی محدود به مساحت های کم و با ابزار دستی و دامها صورت میگیرد و از دوران مسیحیت تا کنون بسیاری از این روشها تغییر زیادی ننموده و دگرگونی قابل توجهی در آن بوجود نیامده یا روندی بسیار کند داشته است تنها دگرگونی در مناطقی که از نظر اقتصادی امکان پذیر بوده مکانیزه شدن نوع شخم بوده ولی روشهای کاشت و برداشت تغییر زیادی نکرده است در حالیکه کلیه مناطق دیم خیز در کشورهای پیشرفته با تغییرات زیادی از نظر مدیریت کشت و نگهداری خاک مواجه بودهاند .
پیشرفتهترین کشورها از نظر مدیریت و تکنولوژی در دیم کاری عبارتند از : استرالیا ، کانادا و آمریکا که در آنها تکامل مدیریت در دیم کاری به موازات هم بوده در عین حال که مشابه همدیگر نبوده است بدین معنی که در استرالیا اهمیت گوسفند داری و تولید پشم منجر به توسعه مدیریت در دیم کاری شده که با کانادا و آمریکا متفاوت است در آمریکا احداث راهآهن عامل مهمی در توسعه دیم کاری و بهبود مناطق دیم خیز بوده است و علاقمندی و تمایل دستاندرکاران راهآهن برای توسعه این مناطق جدید وقتی افزایش یافت که حمل تولیدات کشاورزی با بازارها منبع درآمدی برای آنها گردید و مقدار قابل توجهی زمین برای فروش در تصاحب آنها قرار گرفت . صاحبان راهآهن برای جلب توجه کشاورزان مهاجر به این مناطق مزارع آزمایشی ایجاد نمودند تا امکان کشت و زرع در این مناطق را به آنها نشان دهند . همچنین درتأسیس ایستگاههای تحقیقاتی همکاری نمودند و نیاز به اطلاعات و تشکیلاتی برای بررسی مسائل و پیدا کردن راهحلها منجر به برگزاری کنگره دیم کاری و بعدها کنگره بینالمللی دیم کاری شد و دستگاههای تحقیقاتی دیم تأسیس گردید و برای اولین بار نشریات تحقیقاتی در سال ۱۹۱۵ بوسیله آنها چاپ گردید .
در کانادا نیز قدمت تحقیقات دیم کاری مانند آمریکاست و شباهت زیادی با مناطق مجاور آن در آمریکا دارد .ولی در استرالیا ضمن اینکه مراحل کشت ممتد و آیش تابستانه شبیه آمریکا و کانادا است ولی در بسیاری از مناطق آن استفاده از تناوب چراگاه – زراعت رایج شده که ناشی از اهمیت اقتصادی پشم در آنجاست این روشها هم برای گوسفند داری و هم برای تولید غله مفید واقع شده است و با کشت گیاهان علوفهای لگومینوز که خودبخود بذر آنها میریزد مانند یونجههای یکساله جایگزین آیش سنتی شده است .
از جنگ جهانی دوم به بعد در کشورهای پیشرفته دیم کاری پیشرفت شایان توجهی نموده و بیشترین ترقی در طول ۱۵ تا ۲۵ سال اخیر بوده است که استفاده از ادوات پیشرفته برای شخم و کاشت و برداشت ، پیدایش واریتههای پرمحصول و مقاوم به بیماریها و استفاده بهتر از کود شیمیائی همه در این پیشرفت سهیم بودهاند . ولی در کشورهای عقب افتاده یا در حال پیشرفت در عین حال که نیاز به خودکفائی در تولید غلات باعث بیداری اذهان در جهت توسعه روشهای پیشرفته دیم کاری شده اما بسیاری از زمینهای مناسب برای دیم کاری به خصوص در مناطق مدیترانهای و خاورمیانه قرنها مورد استفاده و بهرهبرداری بیرویه قرار داشته و بنابراین خاک و شرایط اقلیمی تنها مسائلی نیستند که باید برای تثبیت تولیدی مناسب آنها را حل کرد . عملیات زراعی و آداب و رسومی که در طول قرنها رواج داشته است مانع پذیرش روشهای جدید میگردد و مدیریت ضعیف و ناکافی برای تولید مطلوب نیز ناشی از همین محدودیت روشهای سنتی تولید کشاورزی است که شاید لازم باشد برای اینگونه مناطق و اراضی مدیریتهائی که در دیم کاری کشورهای پیشرفته اعمال میشود بکار گرفت .
هزاران هکتار از زمینهای کشاورزی جهان امروزه زیر کشت قرار دارند که بهتر است از آنها به عنوان مرتع استفاده نمود و این وظیفه یک مدیر و متخصص زراعت در تولیدات دیم است که این قبیل زمینها را به وجه احسن مورد استفاده قرار دهد.
دیم کاری به معنی کشت بدون آبیاری است و به زراعتی گفته میشود که با آب باران رشد و نمو نماید . دیم کاری در کشور ما بخصوص در زراعت گندم و جو اهمیت فوقالعادهای دارد زیرا بخش عظیمی از اراضی مزروعی کشور را بخود اختصاص داده است طبق آمارهای موجود سطح زیر کشت سالیانه گندم و جو بصورت دیم در کشور حدود پنج میلیون هکتار میباشد ( ۴ میلیون گندم دیم و یک میلیون هکتار جو دیم ) ولی متأسفانه تاکنون کشت دیم بعنوان یک تکنیک شناخته نشده و بصورت یک منبع عظیم تولید برای اساسیترین محصول غذائی کشور و بصورت یک مسئله اقتصادی و حیاتی در جامعه مورد توجه قرار نگرفته است . با توجه بمصرف سرانه یا متوسط مصرف هر نفر از افراد کشور در طول مدت سال که حدود ۱۵۰ کیلوگرم است و منظور نمودن حدود۷۰۰۰۰۰ تن مصرف بذر برای کشت و حدود ۸۰۰۰۰۰ تن مصارف صنعتی برای تهیه شیرینی و ماکارونی و غیره … برابرآمار سال ۶۱ سالیانه حدود ۲ میلیون تن گندم کمبود از کشورهای خارج وارد میکنیم که تولید آن خود در انحصار قدرتمندان کشورهای پیشرفته قرار داشته و فروش و تحویل آن بعنوان یک حربه یا سلطه سیاسی بر علیه کشورهای نیازمند مورد استفاده قرار میدهند و برای نجات و رهائی از قید این وابستگیها چارهای جز تقویت بنیانهای اقتصادی در زمینه تولید آنها در کشور نخواهیم داشت .
جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .