عنوان :

تحقیق مقایسه سطح افسردگی و سلامت روان دانشجویان فنی مهندسی و روانشناسی

تعداد صفحات : ۷۷

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده:

با توجه به اینکه تعاریف زیادی درباره سلامت روان در منابع علمی وجود دارد ولی می توان با شناخت وضع مثبت و سلامت روانی که خود می تواند نسبت به ایجاد سیستم با ارزشی در مورد ایجاد ترک و پیشرفت و تکامل در حد فردی، ملی و بین المللی کمک نماید نسبت به دستیابی به آن اقدام کرد و راه را برای تکامل فردی و اجتماعی باز نمود طبق کنفرانس بین المللی بهداشت در آلمن بهداشت روانی عبارتست از سلامتی کامل جسمی، روانی و اجتماعی و نه فقدان بیماری، بهداشت روانی با مفهوم سلامت روانی، نبودن بیماری نیست بلکه منظورشان دادن وضع مثبت و سلامت روانی است. پس به نقش مذهب اشاره شد و اینکه آموزشهای الهی به نوعی تنظیم شده اند که عمیق ترین مسائل علمی و بهداشت روانی را با زبان ساده که قابل فهم عموم باشد، بازگوی نماید.

در بین سلامت روان مردان و زنان می توان به عوامل اجتماعی، فرهنگی، جسمی و روانی متعددی اشاره کرد البته به این موضوع نیز اشاره شود که میزان شیوع اختلالات روانی در کشور های در حال توسعه رو به افزایش است.

این در حالی است که در برنامه ریزی های توسعه اجتماعی و اقتصادی، پائین ترین اولویت به آنها داده می شود دلیل این افزایش را نیز تا حدودی می توان وابسته به رشد افزون جمعیت دانست.

خلاصه اینکه سلامت روان و بهداشت روانی از جامعه ای به جامعه و فردی به فرد دیگر متفاوت است و سلامت روان افراد ارتباط تنگاتنگی به روند جامعه دارد سلامت روان افراد در جامعه تاثیر بسزایی دارد، مخصوصا در قشر جوان و دانشجویان جامعه که فعال ترین اعضای جامعه می باشند. عدم تفاوت معنادار بین سلامت روان گروه های حاضر در این تحقیق به نظر پژوهش گر فراهم شدن شرایط یکسان برای گروه در کشور و محیط دانشگاه از یک طرف و اهمیت دادن اسلام به بهداشت روانی میهمانان از طرف دیگر را نشان می دهد.

افسردگی یکی از اختلالهای روانی است که باعث بهم خوردن سلامت روان نیز می شود و از اختلالات رایج در بین مردم باشد و از این نظر مورد پژوهش واقع شده است دانشمندان نشان داده اند که میزان افسردگی در بزرگسالی و جوانی ارتباط نزدیکی با دوران کودکی دارد، همچنین افسردگی در دختران بیشتر از پسران می باشد.

پژوهش حاضر درصدد مقایسه سلامت روان و افسردگی دانشجویان فنی مهندسی و دانشجویان روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمین بود، به همین منظور ۱۳۰ نفر را با روش نمونه گیری طبقه ای انتخای گردید و برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه سلامت معمولی(GHQ) و برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون t استفاده شد.

تحقیقات این پژوهش نشان داد که بین سطح افسردگی پسران فنی مهندسی و پسران روانشناسی تفاوت معناداری وجود ندارد اما بین سطح افسردگی دانشجویان دختر روانشناسی با دانشجویان پسر روان شناسی تفاوت وجود دارد و افسردگی در دانشجویان دختر روانشناسی بیشتر از پسر روانشناسی است و بنابراین جنسیت در ایجاد افسردگی بسیار دخیل است.

واژه های کلیدی: افسردگی ، سلامت روان، پرسشنامه افسردگی بک

فهرست مطالب

چکیده    ۶
مقدمه    ۸
بیان مسئله     ۹
ضرورت تحقیق    ۱۰
اهداف پژوهش    ۱۱
سوالات تحقیق    ۱۱
تعاریف نظری    ۱۲
تعاریف عملیاتی اصلاحات    ۱۲
پیشینه تحقیق    ۱۳
نقش تفاوت های جنسیتی در سلامت روان    ۱۵
مفهوم سلامت وبیماری روانی در اسلام    ۱۷
معیارهای سلامت روان    ۱۹
از قوه به فعل در آوردن استعدادهای ذاتی خود.    ۱۹
دوستی وکمک نسبت به کودکان    ۲۰
رعایت اعتدال در رفتار جنسی    ۲۰
دیدگاه های مختلف در مورد سلامت روان    ۲۱
دیدگاه زیست گرایی    ۲۱
مکتب شخص شناسی    ۲۲
دیدگاه های پدیدار شناختی    ۲۷
بهداشت روانی در دوران مختلف رشد     ۲۸
قبل از تولد و زمان تولد    ۲۹
کودکی ( ۱ تا ۷ – ۶ سالگی)    ۲۹
دوره بلوغ(۱۲-۱۱تا ۱۸سالگی)    ۳۰
دوران جوانی(۳۰تا۴۰سالگی)    ۳۱
دوران میان سالی (۴۰تا۶۵سالگی)    ۳۲
دوارن پیری    ۳۳
افسردگی چیست؟    ۳۳
اختلال افسردگی     ۳۴
افسرده بودن    ۳۵
علایم اصلی اختلال افسردگی    ۳۶
نگرش منفی نسبت به خود     ۳۶
ویژگی حمله افسردگی بر اساس DSN IIIR    ۳۷
معیارهای DSM. IV. IR    ۳۸
علل افسردگی کدامند؟    ۳۹
عامل زیست شناختی چه نقشی دارد ؟    ۳۹
توارث     ۳۹
نظریات مختلف در مورد افسردگی     ۴۱
نظریه های روانکاوی    ۴۱
نظریه های یادگیری     ۴۳
رویکرد تقویت     ۴۳
رویکرد های شناختی     ۴۴
نظریه های زیست شناختی    ۴۷
نظریه شناختی بک    ۵۱
تحقیقات انجام شده    ۵۲
الف) تحقیقات انجام شده در خارج از کشور    ۵۲
ب) تحقیقات انجام شده در داخل کشور    ۵۳
روش تحقیق    ۵۶
جامعه آماری    ۵۶
نحوی اجرای آزمون     ۵۷
ابزار جمع آوری اطلاعات    ۵۸
روایی و پایانی تست بک    ۵۹
پرسشنامه سلامت عمومی GHQ) ( گلدبرگ و هیلر(۱۹۷۹):    ۶۰
روایی و پایایی آزمون    ۶۰
تجزیه و تحلیل داده های    ۶۲
الف) یافته های توصیفی    ۶۴
ب) یافته های استنباطی    ۶۵
خلاصه پژوهش    ۷۱
تحلیل و تفسیر    ۷۱
تفسیر    ۷۲
نتیجه گیری    ۷۲
محدودیتهای پژوهش    ۷۴
پیشنهادات    ۷۴
فهرست منابع    ۷۶

فهرست منابع

۱- آزاد، حسین(۱۳۸۰) روان شناسی مرضی، انتشارات بعثت، تهران.

۲- احدی، حسن(۱۳۸۱)، روان شناسی نوجوانی و جوانی، انتشارات رشد.

۳- ایرانی خواه، نیره(۱۳۷۹)، پایان نامه جهت اخذ کارشناسی ارشد.

۴- براهنی، دکتر محمدنقی(۱۳۸۳)، زمینه روانشناسی هیلگارد، جلد دوم، انتشارات رشد.

۵- خدارحیمی، سیامک(۱۳۷۴) مفهوم سلامت روان شناختی انتشارات جاودان تهران.

۶- داوودی، حسین(۱۳۸۶) جزوه بهداشت روان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمین.

۷- دلاور، علی(۱۳۸۰) احتمالات و آمار کاربردی در روانشناسی و علوم تربیتی، انتشارات رشد.

۸- سالاری، اشرف(۱۳۸۶) مقایسه سلامت روان سالمندان شهر و روستای خمین، پایان نامه کارشناسی دانشگاه آزاد خمین.

۹- شاداب، فاطمه(۱۳۸۰) درمان طبیعی افسردگی چاپ شمشاد.

۱۰- عبدا… زاده، مریم(۱۳۷۷) مجله خانواده شماره ۱۳۰ سال هفتم.

۱۱- فرقانی رئیسی، شهلا(۱۳۷۰) شناخت مشکلات رفتاری در کودکان و نوجوان انتشارات آموزش و پرورش.

۱۲- فقیهی، دکتر علی نقی(۱۳۸۴) بهداشت و سلامت در آینه علم و دین انتشارات تهران.

۱۳- گنجی، حمزه(۱۳۸۴) بهداشت روانی چاپ ارسباران چاپ ششم.

۱۴- گیتی، شمس(۱۳۸۰) مقایسه با افسردگی و شیوه های درمان آن چاپ رشد.

۱۵- میلاخشی،(۱۳۷۵) بررسی رابطه میان رضایت از زندگی زناشویی و سلامت روان، کارشناسی ارشد رودهن.

۱۶- میلانی فر، بهروز(۱۳۸۲) بهداشت روانی، انتشارات قومی، تهران ۱۳۸۲٫

۱۷- نوربالا، دکتر احمدعلی(۱۳۸۰) نگاهی بر سیمای سلامت روان در ایران، انتشارات مولف.

مقدمه:

موضوع سلامتی از بدو پیدایش بشر در قرون و اعصار متمادی مطرح بوده است اما هرگاه ازآن سخن به میان آمده عموماً بعد جسمی آن مد نظر قرار گرفته و کمتر به سایر ابعاد سلامتی بخصوص بعد روانی آن توجه شده است. سازمان جهانی بهداشت، ضمن توجه دادن مسئولین کشورها در راستای تامین سلامت جسمی، روانی، اجتماعی افراد جامعه همواره بر این نکته تاکید دارد که هر یک از این سه بعد بر دیگری برتری ندارد طبق گزارشات این سازمان، جهان در طول دو دهه آینده شاهد تغییرات عمده ای در زمینه اییدمیولوژی بیماری ها ونیازهای بهداشتی افراد است. به گونه ای که بسیاری غیر واگیردار هم چون بیماری های روانی به سرعت جای گزین بیمارهای عفونی و واگیر دار گردیده و در صد عوامل ایجاد کننده ناتوانی و مرگ های ز ودرس قرار می گیرند. طبق برآوردهای این سازمان، این در حالی است که در برنامه ریزی های توسعه اجتماعی واقتصادی پایین ترین اولویت به آن ها داده می شود.( نور بالا،۱۳۸۰)

موضوع بهداشت وسلامتی و روانی از زمانی که بشر وجود داشته و خصوصاً از زمانی که اجتماع را شرح کرده، مطرح بوده است . زیرا انسان همواره سلامتی خویش را دوست می داشته ، تمهیدات فراوانی را در پیش گیری از ابتلا به انواع بیماری ها و گرفتاری های روانی که آرامش را به هم می زد، فراهم می ساخته ، و جهت مقابله با فشارهای روانی که آرامش را به هم می زد، فراهم می ساخته،و جهت مقابله بافشارهای روانی هم می کرده است . ( فقیمی، ۱۳۸۴)

پس یکی از شایع ترین عواملی که موجب اختلال در سلامت روانی یعنی افسردگی می باشد
می پردازیم.

افسردگی یکی از رایج ترین بیماری های روانی است که باعث مراجعه به روانشناسان ودیگر متخصصان بهداشت روانی می گردد اگر چه افسردگی از دیر باز به عنوان یکی از نابه سامانی های عمده شناخته شده است ، اما در دو دهه اخیر این دو بیماری، هم از حیث رنج وآزاری که مبتلایان آن را تحمل می کنند و هم از لحاظ بار سنگینی که این ناراحتی بر منابع درمانی ملتها تحمل
می نماید، پیش از پیش مود توجه قرار گرفته است (مهریار،۱۳۸۲)

بیان مسئله :

اصطلاح سلامت روانی اصطلاحی است که از آن برای بیان اظهار کردن هر نظامی برای جامعه استفاده می شود. هر فرهنگی بر اساس معیار های خاصی به دنبال سلامت روانی است. هدف هر جامعه ای این است که شرایطی را که سلامت اعضای جامعه را تضمین می کند، آماده نی نماید. سلامت روان بخشی از سلامت عمومی است . منظور از سلامت روان ، سلامت ابعاد خاص از انسان مثل: ذهن ،حالت و فکر می باشد.

ازطرف دیگر سلامت روانی بر سلامت جسمانی هم تاثیردارد. بسیاری از پژوهش های اخیر مشخص شده است که یک سری اختلال های فیزیکی و جسمانی به شرایط خاص روانی مرتبط هستند. در زمینه تعریف بیماری روانی و سلامت روانی نظریات و دیدگاه های بسیاری ارائه گردیده است. روان پزشکی و روان شناسی نوین رفتار نابهنجار را معادل سلامت روانی و رفتار نابهنجار و غیرعادی را معادل بیماری روانی به کار برده است.( نور بالا،۱۳۸۰)

در این بررسی به یکی از دلایل شایع در اختلال سلامت روان می پردازیم افسردگی یکی از اختلالات شایع روانی است این بیماری که در کار کرد شناختی وعاطفی و رفتاری فردی و اجتماعی فرد تاثیر عمیق دارد. زندگی او را نیز با خطر جدی مواجه می سازد. پدیده افسردگی و آثار آن از دیدگاه های مختلف مورد بحث قرار گرفته است. از دیدگاه پزشکی افسردگی
پدیده ای است که بر اثر ناراحتی ، غم وحزن و اندوه به وجود می آید. از دیدگاه روان شناسی نیز افسردگی حالت غم انگیز و اندوهباری است که بر اثر اضطراب و فشار روانی به وجود می آید. این حالت علاقه انسان را نسبت به تمام فعالیت های روزمره کاهش داده و احساس نا امیدی،ناتوانی،عدم اعتمادبه نفس،دلهره،نگرانی،بی حوصلگی، بدبینی وزودرنجی را بر روح و روانش مستولی می سازد.( فقیمی،۱۳۸۴)

ضرورت تحقیق:

۱-  با توجه به این که سلامت روان یکی از عوامل ایجاد کننده رضایت وموفقیت در ابعاد گوناگون زندگی می باشد، آثاری از میزان شیوع آن خصوصاً در بین دانشجویان، افرادی که در آینده در قسمت های مختلف اجتماع به خدمت مشغول می شوند ضرورت دارد تا در مورد پیشگیری و کمک به بهبود آن قدمی برداشته شود .

۲-  با توجه به این که افسردگی از شایع ترین اختلالات سلامت روان است به بررسی هم زمان افسردگی با سلامت روان پرداخته ایم.

۳-  تاثیر اختلال در سلامت روان در کارکرد اجتماعی و خانوادگی و نتیجتاً ایجاد تعارض زناشویی و حتی طلاق و جدایی و ایجاد نارضایتی از محیط کار ونهایتاً اخراج از کار و پیامدهای اقتصادی منفی .

۴-   تاثیر اختلال سلامت روان در کار کرد تحصیل واجتماعی دانشجویان.

اهداف پژوهش:

هدف کلی : بررسی میزان افسردگی و سلامت روانی بین دانشجویان روان شناس و فنی مهندسی.

اهداف ویژه :

۱-   بررسی سلامت روان دانشجویان روان شناسی

۲-   بررسی سلامت روان دانشجویان فنی مهندسی

۳-   بررسی سطح افسردگی دانشجویان فنی مهندسی

۴-   بررسی سطح افسردگی دانشجویان روان شناسی

سوالات تحقیق:

۱- آیا بین سطح افسردگی دانشجویان روانشناسی دختر با روانشناسی پسر تفاوت معنی داری وجود دارد؟

۲- آیا بین سطح سلامت روان دانشجویان روانشناسی دختر با روانشناسی پسر تفاوت معنی داری وجود دارد؟

۳- آیا بین سطح افسردگی دانشجویان روانشناسی پسر با فنی مهندسی تفاوت معنی داری وجود دارد؟

۴- آیا بین سطح سلامت روان دانشجویان روانشناسی پسر با فنی مهندسی تفاوت معنی داری وجود دارد؟

تعاریف نظری:

افسردگی: بالغ طبیعی آدمی به فشارهای زندگی است که گاه با اضطراب همراه است به طور کلی حالت ناشادی که تحمل آن برای فرد دشوار بوده دو مشخصه اصل افسردگی ناامیدی و غم گینی است.( راحین،۱۳۸۳)

سلامت روان: در روان شناسی بهداشت روان به معنی استمرار روان برای هماهنگی خوشایند و موثر کار کردن برای موقعیت های دشوار و انعطاف پذیر بود برای ارزیابی تعادل خود توانایی داشتن است.(شاملو،۱۳۷۰)

تعاریف عملیاتی اصلاحات:

۱-   افسردگی: نمره ای که فرد در آزمون افسردگی یک کسب می کند.

۲-   سلامت روان: نمره ای که فرد در پرسش نامه سلامت عمومی کسب می کند.

 تاریخچه

 تاریخچه سلامت روان[۱] با توجه به وجود بیماری های روانی از زمانی که بشر بوده با او همراه بوده است بنابراین پیدا کردن شروع یک نهضت بخصوص نهضت اصلاحی و علمی به علت داشتن منابع گوناگون و چند جانبه مسئله مشکل است.در حقیقت روان پزشکی را می توان قدیمی ترین چون بیماری های روانی از قدیم وجود داشته اند و تازه ترین علم برای این که تقریباً از سال ۱۹۳۰بعد از تشکیل اولین کنگره بین الملی بهداشت روانی بود که روان پزشکی جزعی از علوم پزشکی بود.(میلانی فر، ۱۳۸۲)

از شایع ترین اختلالات روانی اختلالات خلقی است که عبارتند ارز انواع افسردگی از جمله مانی، شیدایی، سرگویی، به طور خلاصه خلق افسرده درجاتی از ناخشنودی و غمگینی را در یک فرد وجود می آورد که دامنه آن از یک اندوهگینی(مالیخولیایی) متوسط شروع شده و ناامیدی شدید در نوسان گزارش شده است. پاسخ برخی افراد نسبت به استرس از طریق بالا رفتن خلق و خوی که خود عامل اجتماعی شدن فوق العاده و با احساس سرخوشی افراطی و عدم رضایت خاطر از خویش است و افراد افسرده در بخشی از زندگی خود حیاتی نیمه فعال از خودشان می دهند. افسردگی به صورت حمله های ناگهانی در طی چند هفته یا حتی روز ناگهان عارض می شود. به نهایت ناامیدی. تعاملات خانوادگی در ارائه خدمات به کودک است. افسردگی در مادران موجب ناکارآمد شدن تعاملات مادر کودک و کاهش رشد کلامی کودک می گردد.(همان منبع)

مادران کودکان در دوره زندگی تفاوت هایشان را با سایرین لمس می کنند و دچار استرس زیادی می شوند. (میلانی فر، ۱۳۸۲)

نقش تفاوت های جنسیتی در سلامت روان:

احتمال ابتلای زنان به حملات وحشت زدگی،دو برابر مردان است . احتمال بروز اختلالات عاطفی درآن ها چهار برابر مردان و احتمال ابتلای زنان به اختلات خوردن نه برابر مردان است.از هر سه زن یک نفر در طول زندگی دچار افسردگی می شود، در حال که این نسبت برای مردان، یک نهم است. همچنین ،زنان دو تا چهار برابر بیشتر از مردان احتمال دارد که در کودکی مورد بهره کشی جنسی قرار گرفته باشند در واقع ، مطالعات اخیر نشان می دهد که یک چهارم زنان بزرگسال، بیش از هجده سالگی ، گرفتار رویارویی غیر داوطلبانه جنسی شده اند. (میرخشی،۱۳۷۵)

اگر چه زنان و مردان اغلب تشخیص روان پزشکی یکسانی دریافت می کنند عوامل به وجود آورنده هر موقعیت معین هردو جنس کاملاً متفاوت است.هم چنان که آثار آن روی دو جنس متفاوت است. به عنوان مثال اختلال فشار روانی پس آسیبی در زنان بیشتر ممکن است از تجاوز جنسی، زنا با محارم و بهره کشی خانوادگی سرچشمه گرفته باشد تا از جنگ نظامی یا ترور، که علت رایج بروز این اختلال در میان مردان است در گذشته نه چندان دور، تصورات قالبی فرهنگ در مورد زنان، به عنوان افرادی به شدت عاطفی وغیر عاطفی روانپزشکان را بر آن داشته بود تا بر اختلال جسمی زنان و به خصوص اختلال هایی که تشخیص آن ها مشکل بود پرچم علایم هیستری یا خود بیمار انگاری.(همان منبع)

تشخیص هیستری به عنوان یک بیماری، قدمت زیادی ندارد، اما روان پزشکان فمنیست معتقدند که مقوله های تشخیصی جدید،هنوز هم در جهت زدن برچسب های نا مطلوب به زنان است و به علایم بیماری های زنان بر چسب رفتارهای بیمارگونه روانی می زنند، در صورتی که این رفتارها فقط حاکی ازتلاش زنان برای کنار آمدن با مشکلات است. از میان این مقوله های تشخیصی مشکوک می توان مورد زیر را به عنوان نمونه نام برد: (میرخشی، ۱۳۷۵)

اختلال شخصیت مرزی،نمایشی، اختلال شخصیت چهارگانه و اختلال جسمانی کردن. این تشخیص به طور دایم برای زنان مطرح شده است. براساس بعضی انتقادات که فمنیست ها مطرح کرده اند بهتر است. همه این علایم به عنوان نوع دیگری از اختلال استرسی پس آسیبی تلقی شود. در واقع درصد بالایی از زنان که این تشخیص ها درباره آن ها صورت می گیرد افرادی هستند که مود بهره کشی جسمی وجنسی قرار گرفته اند.حتی در مورد افسردگی، روان درمانگران فمنیست بیشتر روی تفاوتهای فرهنگی تکیه می کنند تا روی تفاوت های میان زنان و مردان و این امرمی تواند نقطه آغاز متفاوتی برای درمان این بیماری باشد.آن ها یادآور می شوند،جامعه ای که خود بسندگی را صفاتی بیش از سایر صفات میان خودی ارتقا می دهد، تمایل زنان به ارزش دادن به ((صمیمیت))بیش از ((استقلال)) یک ضعف محسوب می شود و فرد را به سوی از دست دادن عزت نفس ودر بسیاری موارد، افسردگی سوق می دهد. (همان منبع)