عنوان :

تحقیق چگونگی شیوه های مدیریت و رهبری اثر بخش معلم در کلاس

درس پایه متوسطه

تعداد صفحات : ۱۰۲

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده :

توجه به معلمان به عنوان مدیر کلاس درس دیدگاه و رویکرد جدید ولی نسبتاً توسعه یافته است. این رویکرد به دلیل تحولات و تغییرات سریع اجتماعی آموزشی و حرفه‌ای‌تر شدن معلمان بیش از پیش مورد توجه صاحبنظران علوم تربیتی بخصوص برنامه ریزان آموزشی، برنامه ریزان درسی و مدیریت آموزشی قرار گرفته است. در این رویکرد معلمان، مدیرانی هستند که برای حفظ نظم و کنترل کلاس درس و فعالیتهای آموزشی باید کارکردهای مدیریتی را با توجه به شرایط برای افزایش اثر بخشی و کارآیی کلاس درس با دقت به کار گیرند.

کلاس درس یک گروه یا سیستم اجتماعی است که کلیه عناصر و اجزای سیستمهای اجتماعی را داراست. بنابراین مستلزم مدیریتی پویا و اثر بخش با انجام کارکردهای مدیریتی یعنی طراحی و سازماندهی، رهبری، نظارت، کنترل و ارزشیابی است. ویژگی منحصر به فرد مدیریت کلاس درس در هم تنیدگی این کارکردهای در درون کلاس درس است. معلمان کارکردهای مدیریت آموزشی را در سطح کلاس درس باید با کیفیت خاص و مهارتهای ویژه‌ای به کار گیرند. تا به یک کلاس درس سالم و پویا دست یابند اداره‌ی کلاس درس به مراتب از اداره مدارس پیچیده‌تر بوده و پیش از آنها مستلزم کسب مهارتهای مدیریتی است.

مدیریت کلاس درس نیز مانند بقیه مدیریت‌ها بستگی به نگرش معلمان به انسان، ساختار سازمان، اهداف آموزشی و مفهوم تعلیم و تربیت دارد. بنابراین اداره‌ی کلاسهای درس نیز می‌تواند با توجه به نظریات کلاسیک، روابط انسانی و سیستمی و با سبکهای مختلف رهبری مدیریت شود. مدیریت کلاس درس در مجموع تحت تاثیر پارادایم نیوتونی اداره شده است. در این رویکرد بر نظریات کلاسیک سازمانی نظریات رفتاری و شرطی سازی، نتیجه مداری، اقتدار سازمانی بر کلاس درس، کنترل مقتدرانه و تکیه بر ارزشهای نهایی تاکید شده است. ولی امروزه با توجه به تغییرات و تحولات سریع اجتماعی مدیریت کلاس درس در حال گرایش به لقب پارادایم پست نیوتونی است که نظریات مدیریت کیفیت جامع، سازمان یادگیرنده، یادگیری سازمانی در مدیریت، کنترل کیفی، رهبری سالم و پویا، دانش آموز مداری و استفاده از الگوهای فعال تدریس، تکیه بر مهارتهای حل مسئله، مهارتهای اجتماعی و ایجاد نگرشهای مطلوب و ارزشیابی‌های مستمر از نتایج آن است.

هدف این پژوهش بررسی چگونگی شیوه‌های مدیریت و رهبری اثر بخش معلم در کلاس درس بود. در این پژوهش برای بررسی میزان تحقیق کارکردهای مدیریت و رهبری اثر بخش معلم در کلاس درس از روش آمار توصیفی استفاده به عمل آمد و پژوهش بر روی کلیه معلمین پایه متوسطه که شامل ۵۲ نفر زن و مرد می شد انجام شد. روش نمونه گیری این جامعه آماری از طریق نمونه گیری در دسترس ۵۲ نفر معلم زن و مرد انتخاب شد که شامل ۳۰ نفر معلم زن و ۲۲ نفر معلم مرد بود. بدین صورت که کلیه جامعه آماری به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته شامل ۲۰ سوال بود که به روش لیکرت تهیه و در اختیار معلمین قرار گرفت.

نتایج این پژوهش بدین صورت بود که در فرضیه اول مبتنی بر چگونگی رهبری و مدیریت اثر بخش معلم در کلاس درس با استفاده از روش سخنرانی رابطه معناداری بین نظر معلمین زن ومرد مشاهده نگردید. همچنین فرضیه دوم مبتنی بر چگونگی رهبری و مدیریت اثر بخش معلم در کلاس درس با استفاده از روش گروهی رابطه معناداری بین نظر معلمین زن و مرد مشاهده نگردید. همچنین در فرضیه سوم مبتنی بر چگونگی رهبری و مدیریت اثر بخش معلم در کلاس با استفاده از روش آزمایشی رابطه معناداری بین نظر معلمین زن و مرد مشاهده نگردید و در دو فرضیه نهایی نیز مبتنی بر چگونگی رهبری و مدیریت اثر بخش معلم در کلاس درس با استفاده از روش آموزش انفرادی و فرضیه پنجم نیز مبتنی بر رهبری و مدیریت اثر بخش معلم در کلاس درس با استفاده از روش حل مساله رابطه معناداری بین نظر معلمین زن ومرد مشاهده نشد.

بنابراین در استفاده معلمین از روش سنتی تدریس و نوین رابطه معناداری مشاهده نمی‌شود.

واژه های کلیدی: رهبری اثر بخش ، معلم، مدیریت کلاس درس، طراحی و سازماندهی، نظارت و کنترل، یادگیری

فهرست مطالب

چکیده    ح
فصل اول : مقدمه
مقدمه    ۱
بیان مسئله    ۳
ضرورت و اهمیت    ۷
اهداف پژوهش    ۱۰
فرضیه‌های پژوهش    ۱۱
تعریف اصطلاحات    ۱۲
فصل دوم : پیشینه
پیشینه نظری    ۱۷
پیشینه عملی    ۵۴
فصل سوم : روش تحقیق
مقدمه    ۶۲
روش پژوهش    ۶۲
جامعه آماری    ۶۳
روش نمونه گیری    ۶۳
ابزار جمع آوری اطلاعات    ۶۴
روش جمع آوری اطلاعات    ۶۵
روش تجزیه و تحلیل اطلاعات    ۶۷
فصل چهارم  : یافته های تحقیق
مقدمه    ۶۸
جداول دموگرافیک    ۶۹
یافته های تحقیق    ۷۳
فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری
مقدمه    ۷۸
بحث ونتیجه گیری    ۷۹
راهکارها و پیشنهادات    ۹۰
محدودیت‌ها    ۹۲
منابع    ۹۳
ضمایم

منابع

– آندرسون، لورین، دبیلو، (۱۳۸۰) افزایش اثر بخشی معلمان در فرایند تدریس، ترجمه محمد امینی، انتشارات مدرسه تهران

– جاسبی، عبدالله (۱۳۸۴) اصول و مبانی مدیریت. انتشارات دانشگاه آزاد. تهران

–  حاتمی حمیدرضا (۱۳۸۴) روابط انسانی در سازمانهای آموزشی، انتشارات دانشگاه پیام نور. تهران

– رئوفی، محمد حسین، (۱۳۷۷) مدیریت رفتار کلاسی (مهارتهای آموزشی و پرورشی) انتشارات آستان قدس رضوی، مشهد

– ردین، دیوید، (۱۹۷۰) پژوهش در کلاس درس، ترجمه محمد رضا سرکارآرائی و علیرضا مقدم. انتشارات تربیت تهران

-رضائی، اکبر (۱۳۸۰) مدیریت در آموزش وپرورش، انتشارات اندیشه، تهران

 -ساعتچی، محمود، (۱۳۷۴) روانشناسی کاربردی برای مدیران در مدرسه و سازمان. نشر ویرایش تهران

– سلطانی، ایرج (۱۳۸۲) نظارت و راهنمایی آموزشی. نشر ادکان، اصفهان

–  سلیمی، قربانعلی (۱۳۷۸) مقدمه‌ای بر روش تحقیق در آموزش و پرورش. نشرسپاهان. اصفهان

– شعبانی، حسن (۱۳۷۸) مهارتهای آموزشی و پرورشی (روشها و فنون تدریس) انتشارات سمت. تهران

– صفوی، امان الله (۱۳۸۱) کلیات روشها و فنون تدریس. انتشارات معاصر. تهران

–  علاقه بند، علی (۱۳۷۹) مقدمات مدیریت آموزشی. انتشارات بعثت. تهران

–   علاقه بند، علی (۱۳۷۹) مبانی نظری و اصول مدیریت آموزشی. انتشارات بعثت. تهران

–   کرینجر، فرد،ان (۱۳۷۴) مبانی پژوهش در علوم رفتاری. ترجمه‌ی حسن پاشا شریفی و جعفر نجفی زند. انتشارات آوای نور. تهران

–  کیامنش، علیرضا. (۱۳۸۰) ارزشیابی آموزشی. انتشارات پیام نور. تهران

–  هنسن، ماک (۱۳۶۷) مدیریت آموزشی و رفتار سازمانی، ترجمه محمد علی تائلی، انتشارات دانشگاه شهید چمران

مقدمه :

در این پژوهش بررسی چگونگی روشهای مدیریت و رهبری اثر بخش معلم در کلاس درس متوسط شهر تودشک مورد بررسی قرار گرفته است. که در این دیدگاه معلمان مدیرانی هستند که برای حفظ نظم و کنترل کلاس درس و فعالیتهای آموزشی کارکردهای مدیریتی را به کار می‌گیرند با این وجود دارا بودن مهارتهای مدیریتی یکی از توانائیهای ضروری شغل معلمی است که کمتر به آن توجه شده است.

فعالیتهای مربوط به مدیریت کلاس درس شامل رفتارهای بازدارنده و واکنشی است در رفتارهای بازدارنده معلم از بی نظمی و مشکلات جلوگیری می نماید و در رفتارهای واکنشی به گونه‌ای موفقیت آمیز نسبت به مشکلات رفتاری دانش آموزان واکنش نشان می دهد.

پژوهشهای مربوط به مدیریت و رهبری اثر بخش معلم در کلاس درس نشان می‌دهد که هر چه معلمان از رفتارهای بازدارنده و سبک مدیریتی مناسب بیشتر استفاده کنند از اثر بخشی و کارآیی بالاتری نیز برخوردار خواهند بود.

این یافته‌ها موید این است که دانش آموزان کشورهای در حال توسعه نسبت به کشورهای غربی کمتر مرتکب رفتارهای غیر اخلاقی و نامناسب می‌شوند با این وجود تعداد قابل توجهی از معلمان این کشورها فعالیتهای آموزشی خود را کمتر با استفاده از یک سبک مدیریتی اثر بخش انجام می‌دهند بنابراین توجه به مدیریت کلاس درس نحوه اداره کلاس‌ها و به کارگیری بهترین و مطلوبترین سبک مدیریتی امری حیاتی و ضروری است. (آندرسون. ۱۳۸۰)

مدیریت کلاس درس ائده‌آل و رهبری اثر بخش مستلزم به کارگیری کارکردهای مدیریت یعنی طراحی، سازماندهی، هدایت، رهبری، نظارت، کنترل و ارزشیابی است. طراحی و سازماندهی مقدمه مدیریت، هدایت  رهبری اجرای وظایف و ارزشیابی مرحله پایانی حلقه‌ی مدیریت محسوب می‌شود.

در مدیریت کلاس درس معلمان در مرحله مقدماتی به طراحی و سازماندهی پرداخته و در مرحله اجرا درصدد رهبری دانش آموزان، ایجاد جو یادگیری مطلوب، نظارت و کنترل و ارزشیابی‌های کلاس می‌باشند. در مرحله پایانی نیز به ارزشیابی پیشرفت تحصیلی می‌پردازند. بنابراین معلمان برای اداره کلاس درس باید در زمینه طراحی و سازماندهی کلاس درس، هدایت و رهبری، ایجاد جو یادگیری مطلوب، نظارت و کنترل و ارزشیابی پیشرفت تحصیلی از مهارتهای لازم برخوردار باشند. در این پژوهش میزان استفاده معلمان از کارکردهای مدیریت در زمینه رهبری اثر بخش کلاس درس مورد مطالعه و بررسی قرار می‌گیرد.

 بیان مسأله :

اداره و رهبری کلاس درس همیشه یکی از عمده‌ترین مسائل معلمان بوده است. اداره و کنترل مناسب کلاس درس در واقع پیش نیاز ایجاد یک محیط یادگیری اثر بخش و دست یابی به اهداف آموزشی است تحقیقات نشان می‌دهد پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در کلاسهایی که به خوبی مدیریت می‌شوند بیشتر است. در این کلاس‌ها دانش آموزان بیشتر فعالیت می‌کنند و فرایند یادگیری در سطح بالایی سازمان یافته است. (علاقه بند، ۱۳۷۹)

کلاس درس به عنوان یک سیستم اجتماعی مجموعه‌ای از نقشهای به هم پیوسته ای است که به صورت یک کل واحد و منسجم در صدد تحقیق اهداف آموزشی و پرورشی است. کلاس مانند سایر سیستمهای اجتماعی دارای عناصر اساسی شامل باورها، احساسات، قواعد و مقررات، هنجارها، پایگاه نقش، قدرت، مقام، تسهیلات، اجرائیات، تنش و فشار است با این وجود عناصر تشکیل دهنده‌ی کلاس درس آن قدر به یکدیگر وابستگی متقابل دارند که جدا از هم قابل تشخیص نیستند. در هم تنیدگی این عناصر را در هر فعالیتی در درون کلاس درس می‌توان مشاهده نمود. تحقیق اهداف تربیتی در کلاس درس فاقد دیگر سازمانهای اجتماعی مستلزم مدیریتی اثر بخش و کارا از طریق انجام وظایفی چون برنامه ریزی، سازماندهی‌، رهبری، ایجاد انگیزش، کنترل  ارزشیابی است. مسئولیت اداره‌ی کلاس و تحقق اهداف آموزشی به عهده‌ی معلم است. بنابراین معلمان در نقش مدیر کلاس درس ایفای نقش می‌نمایند. مدیریت و رهبری اثر بخش در واقع موضوع ایجاد اشتراک مساعی در ارتباطات موجود در کلاس درس است. روابط بین معلم و شاگرد، نوع هنجارها، قوانین و مقررات و نقشهای رهبری معلمان در کلاس با یکدیگر متفاوت است. (کیامنش، ۱۳۸۰)

معلمان در استای انجام وظایف مدیریتی خود در نقش تسهیل کننده، مشاور یا دستور دهنده ظاهر می‌شوند. بنابراین سیستم‌های اجتماعی درکلاس درس دارای ساختار خاصی می‌گردند که هر کدام نتایج پرورشی خاصی را به دنبال خواهند داشت. مدیریت کلاس درس، کار کردن با دانش آموزان، ایجاد نظم و آرامش، جلب توجه دانش آموزان و تامین یک جو آموزشی مناسب است که در آن دانش آموزان، بسمت اهداف آموزشی و تربیتی هدایت و رهبری می‌شوند. مدیریت کلاس درس تهیه تدارکات و اتخاذ شیوه‌های لازم برای ایجاد و حفظ محیطی اثر بخش برای آموزش و یادگیری است که بستگی به چگونگی ارزشیابی از دانش آموزان دارد. مدیریت کلاس دارای کارکردها  مولفه‌هایی چون سازماندهی، تولید فکر، کار گروهی و مشارکت هنجارسازی، نظارت و پیشرفت، پیش بینی رویدادهای آموزشی، تبدیل نقاط ضعف به نقاط قوت، ایجاد نظم و آرامش، تسهیل گری، توجه به فراگیران است. این مولفه‌ها را می‌توان طبقه بندی ودر چارچوب کمی کارکردهای مدیریت آموزشی یعنی طراحی و سازماندهی و رهبری، نظارت و کنترل و ارزشیابی وایجاد جو یادگیری مورد بررسی قرار داد. (سلطانی، ۱۳۸۲)

 طراحی و سازماندهی :

مدیریت کلاس و رهبری را آسانتر می‌کند. این فعالیت باید به گونه‌ای طراحی شود که از طریق آن فرصت‌های یادگیری بیشتری فراهم و مهارتهای اجتماعی و مشارکتی دانش آموزان رشد و ارتقاء یابد. بررسیهای مربوط به طراحی و نیازمندیهای کلاس درس نشان می‌دهد که عدم وجود یک برنامه درسی و سازماندهی متناسب موجب بروز بسیاری از مشکلات رفتاری در بین دانش آموزان می‌شود به خصوص زمانی که با خصوصیات و ویژگی‌های روانی آنها بی ربط باشد.

در اداره کلاس درس سازماندهی، موضوعی اساسی و ضروری است و مستلزم درگیر شدن فکر معلم برای چگونگی سازماندهی بهتر است سازماندهی به نظم و تربیت درسی و اجتماعی دانش آموزان در کلاس درس مربوط می‌شود. این فعالیت مستلزم صرف وقت و توجه، به روشهایی است که می‌تواند از مشکلات رفتاری دانش آموزان جلوگیری و رفتارهای اجتماعی و مناسب دانش آموزان را بهبود بخشد. بنابراین این عدم سازماندهی کلاس درس موجب عدم توجه به جریان تدریس و یادگیری می‌گردد. (آ‎ندرسون، ۱۳۸۰)

 رهبری :

رهبری یکی از کارکردهای ضروری معلم در مدیریت کلاس درس است. معلم به عنوان رهبر کلاس باید با استفاده از امکانات موجود زمینه تحقیق اهداف آموزشی را فراهم نماید. چگونگی برخورد معلم با دانش آموزان و استفاده از سبک رهبری مناسب از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. رهبری کلاس درس نفوذ و تاثیر معلم بر دانش آموزان است. به صورتی که دانش آموزان با میل و علاقه و رغبت در جهت تحقق اهداف آموزشی تلاش نمایند. معلم در نقش رهبری باید استعدادهای دانش آموزان را شناسایی و با آنها به خوبی ارتباط برقرار نموده و در آنها انگیزه مطالعه و پژوهش را ایجاد نماید. همچنین بر انجام کارهای گروهی تاکید نموده و به اقتضای شرایط، تغییرات لازم را در چگونگی انجام فرایند یاددهی- یادگیری ایجاد نماید. رهبری کلاس درس با میزان تاکید بردانش آموز و موضوع درس به شیوه‌های گوناگونی انجام می‌شود. با این وجود اداره کلاس‌های درس به طور موثر و کارآمد مستلزم رهبری دانش آموزان جهت تحقق اهداف آموزشی است. (سلطانی، ۱۳۸۲)

معلمان نسبت به کلاس درس و شاگردان رویکردهای خاصی دارند. مدیریت کلاسیک کلاس درس را یک سازمان رسمی و مجزای از محیط در نظر می‌گیرد که دارای قوانین و مقررات خاصی است.

در این دیدگاه معلم درس نگر بوده و با به کارگیری سبک وظیفه مداری سعی می‌کند کلاس را مقتدرانه کنترل کند. رفتار معلم در این سبک قیم‌‌مآبانه خشک و کنترل شده است. جریان قدرت و ارتباطات نیز یک طرفه و از معلم به دانش آموز است. دانش آموزان در این کلاسها حالت انفعالی دارند و دستورات را می‌پذیرند.

معلمان در این رویکرد کج رفتاری دانش آموزان را توهین شخصی تلقی نموده و آنها را افرادی غیر مسئول وبی انضباطی می‌دانند که باید کنترل شود.

مدیریت روابط انسانی کلاس درس را یک سازمان اجتماعی و انسانی در نظر می‌گیرد. در این دیدگاه معلمان برایجاد ارتباط با دانش آموزان و شخصیت آنها تاکید می‌کنند. در این رویکرد معلمان فرد نگر بوده و به مسائل انضباطی و کنترلی کمتر توجه دارند. فردنگری معلمان بیشتر جنبه جمعی دارد ولی سعی می‌نمایند در عین حال به ویژگیهای منحصر به فرد هر دانش آموزی یز توجه نمایند.

در دیدگاه سیستمی معلمان دارای رویکردی انعطاف پذیر بوده و موقعیت و شرایط کلاس درس را در نظر گرفته و متناسب با موقعیت به موضوع درس یا فرد یا هر دو مورد تاکید می‌نمایند.

مسئله اصلی در این پژوهش بررسی میزان تحقق کارکردهای مدیریتی کلاس درس معلمان دوره متوسط شهر تودشک است در این بررسی کلاس درس به عنوان یک سیستم و گروه اجتماعی در نظر گرفته شده است. که نیازمند مدیریتی اثر بخش و کارآمد است به نظر صاحبنظران کارکردهای مدیریت طراحی و سازماندهی، رهبری و نظارت و کنترل و ارزشیابی است. از طرفی معلمان به دلیل دانش، نگرشها، استعدادها و مهارتهای متفاوت از کارکردهای مدیریت کلاس درس به یک میزان استفاده نمی‌کنند. بنابراین در این پژوهش میزان تحقق کارکردهای مدیریت کلاس درس یعنی طراحی و سازماندهی، رهبری و نظارت و کنترل، ایجاد جویادگیری مطلوب و ارزشیابی پیشرفت تحصیلی مورد بررسی، توصیف و تحلیل قرار می‌گیرد.

 ضرورت و اهمیت :

کلاس درس به عنوان کوچکترین خرده سیستم نظام آموزشی به تبع تحولات و تغییرات اجتماعی و آموزشی در حال تغییر است. از میان عناصر کلاس درس، نقش معلم ونحوه‌ی مدیریتی او در تحقق اهداف آموزشی و تربیتی دانش آموزانی متناسب با جهان امروز بسیار مهم و اساسی است.

هدف از تعلیم و تربیت جنبه انسانی دادن به تحوالات  تغییرات است کسب مهارتهای لازم برای زندگی استفاده از اطلاعات، پاس داشتن حرمت انسانها و حقوق دیگران، تقویت مشارکت افراد در امور اجتماعی، چگونه یادگرفتن از طبیعت و جامعه، حفظ هویت فرهنگی ملی و تحکیم شخصیت و کسب توانایی در مهارتهای بین فردی از اهم هدفهای آموزشی در کلاس درس است که رابطه مستقیمی با سبک مدیریتی معلم در کلاس درس دارد.

تحقق اهداف آموزشی مستلزم توجه به تغییر و به کارگیری سبک مدیریتی کارا و اثر بخش و اداره کلاس درس است. وظیفه اساسی در فرایند یاددهی- یادگیری آماده ساختن دانش آموزان برای زندگی در جامعه و جهان و روبه پیشرفت و تغییرات سریع است معلم در کلاس درس باید فرصت کسب مهارت در ابعاد مختلف مانند مهارت در حل مسئله مهارت در تصمیم گیری، مهارت در برقراری روابط انسانی و مهارت در تفکر انتقادی و خلاق را برای دانش آموزان فراهم نماید. بنابراین پیشرفت تحصیلی دانش آموزان محدود به افزایش معلومات و قبولی آنها نیست.

بلکه کسب مهارتهای اساسی زندگی در محیطی کاملاً انسانی و اخلاقی ویا به کارگیری کارکردهای سبکی مدیریتی متناسب با شرایط و وضعیت کلاسی و ویژگیهی روحی وروانی دانش آموزان یکی از ضروری‌ترین مهارتهای شغل معلمی است. معلمان در کلاس‌های درس باید کارکردهای مدیریتی را متناسب با ویژگی‌های شخصیتی دانش آموزان و روشهای تدریس به گونه‌ای انتخاب کنند که دانش آموزان فرصت کسب انواع مهارتها را از طریق عمل در کلاس درس بیامورند. روشهای تدریس فعال توجه به علایق و نیازهای دانش آموزان، به کارگیری روشهای حل مسئله مشارکتی، ایجاد رابطه سازنده و اثر بخش با دانش آموزان، به کارگیری روشهای حل مساله مشارکتی، می‌تواند محیط کلاس ودرس و فرایند آموزش را شوق انگیز و زمینه تحقق اهداف تربیتی و آموزشی را فراهم نماید.

پژوهشهای مربوط به مدیریت کلاس درس و رهبری اثر بخش نشان می‌دهد که تعداد قابل توجهی از معلمان در اداره‌ی کلاس خود مشکل دارند. این مشکلات بیشتر به صورت عدم انجام تکالیف درسی و عدم پیشرفت تحصیلی متجلی می‌گردد.

ضرورت و اهمیت نظری بررسی مدیریت کلاس درس معلمان را باید در تفاوت میزان استفاده از کارکردهای مدیریتی دانست. الگوهای رفتاری معلمان با این که شباهتهایی با یکدیگر دارند ولی تفاوتهای معنی داری در نحوه‌ی به کارگیری مهارتهای مدیریتی و میزان اثر بخشی آنها مشاهده می‌شود. (کیامنش، ۱۳۸۰)

معلمان به دلیل جامعه پذیری‌های متفاوت، سطح آگاهی و نگرشهای گوناگون به سازمان، کلاس درس، دانش آموزان و مفهوم تعلیم و تربیت از الگوهای مدیریتی متفاوتی استفاده می‌کنند. در مقابل دانش آموزان نیز به دلیل ویژگیهای شخصیتی و مبنای انگیزشی و تصوراتشان از معلم و کلاس درس عکس العملهای متفاوتی را نشان می‌دهند. بنابراین مدیریت کلاس یک فرایند کنش و واکنش متقابل بین معلم و دانش آوزان است که منجر به عملکرد آموزشی خاصی می‌گردد. اداره‌ی کلاس درس مستلزم ارتباط سازنده معلم با دانش آموزان است تا با تعامل ویژگیهای شخصیتی و روحی وروانی دانش آموزان را شناخته و نسبت به راهنمایی آنها اقدام نماید. معلمان موظفند دانش آموزان را در انجام تکالیف درسی راهنمایی نموده و در آنها انگیزش لازم را فراهم نمایند. این روشها متعدد و متنوع‌اند و دارای اثربخشی و کارایی متفاوتی هستند. لذا بررسی مدیریت کلاسی معلمان از اهمیت و ضرورت خاصی برخوردار خواهند بود. ضرورت و اهمیت کاربردی بررسی مدیریت کلاس درس را می‌توان در شناسایی میزان توانایی معلمان در کارکردهای مدیریتی کلاس درس یعنی نحوه‌ی سازماندهی کلاس درس یعنی نحوه‌ی سازماندهی مدرسه. ایجاد جو یادگیری مطلوب رهبری و نظارت و کنترل ارزشیابی پیشرفت تحصیلی دانست. به عبارت بهتر مدیریت کلاس درس یکی از فعالیتهای ضروری معلم برای بهبود فرایند یادگیری دانش آموزان است. این فعالیتها تحت عنوان کارکردهای مدیریت در کلاس درس مورد مطالعه و پژوهش قرار می‌گیرد.

تحت عنوان کارکردهای مدیریت در کلاس درس ضمن خدمت و مراکز تربیت معلم کسب می‌نماید تا با برنامه ریزیها، آموزشهای مناسب و تشکیل کارگاههای آموزشی نسبت به بهبود کارکردهای مدیریتی کلاس درس معلمان اقدام نمایند.

اهداف پژوهش

هدف کلی:

تعیین میزان تحقق کارکردهای مدیریت و رهبری اثر بخش معلم در کلاس درس توسط معلمان دوره متوسطه شهر تودشک در سال تحصیلی ۸۷-۸۶

اهداف جزئی :

تعیین میزان تحقق کارکرد طراحی و سازماندهی در کلاس درس دوره متوسطه توسط معلمان
تعیین میزان تحقق رهبری در کلاس درس توسط معلمان دوره متوسطه
تعیین میزان تحقق کارکرد ایجاد جو یادگیری در کلاس درس توسط معلمان دوره متوسطه
تعیین میزان تحقق کارکرد نظارت و کنترل در کلاس درس توسط معلمان دور متوسطه
تعیین میزان تحقق کارکرد ارزشیابی در کلاس درس توسط معلمان دوره متوسطه
تعیین میزان تحقق مدیریت کلاس درس توسط معلمان دوره متوسطه
تعیین میزان تحقق رهبری اثر بخش توسط معلمان دوره متوسطه
تعیین میزان تفاوت بین میزان تحقق هر کدام از کارکردهای مدیریت کلاس توسط معلمان دوره متوسطه
تعیین میزان تفاوت و تحقق هر کدام از کارکردهای مدیریت و رهبری اثر بخش توسط معلم در کلاس درس با توجه به جنسیت، سابقه خدمت، سطح تحصیلات، رشته تحصیلی و پایه تدریس
معلمین در مدیریت و رهبری اثر بخش از روش سخنرانی در کلاس درس استفاده  می‌کنند.
معلمین برای بهبود مدیریت و رهبری اثر بخش خود در کلاس درس از روش گروه بندی استفاده می‌کنند.
معلمین در مدیریت و رهبری اثر بخش از روش آزمایشی در کلاس درس استفاده می‌کنند.
معلمین برای بهبود مدیریت و رهبری اثر بخش از آموزش انفرادی استفاده می‌کنند.
معلمین در مدیریت و رهبری اثر بخش خود در تدریس از روش حل مساله استفاده می‌کنند.

فرضیه‌های پژوهش :

 تعریف مفهومی متغیرها

* مدیریت کلاس درس :

اداره‌ی دانش آموزان از طریق به کارگیری متدهای مدیریت آموزشی یعنی برنامه ریزی، سازماندهی، هدایت و رهبری، نظارت و کنترل و ارزشیابی جهت تحقق اهداف آموزشی است. (علاقه بند، ۱۳۸۱)

* طراحی و سازماندهی :

طراحی و سازماندهی در کلاس درس یعنی سازماندهی کلاس درس به نظم وترتیب درسی و اجتماعی دانش آموزان در کلاس درس. (آندرسون، ۱۳۸۰)

* رهبری اثر بخش :

رهبری اثر بخش معلم در کلاس درس توانایی اعمال نفوذ بر دانش آموزان و سوق دادن آنان به سمت هدفهای آموزشی از پیش تعیین شده است. (کیامنش، ۱۳۸۰)

* نظارت و کنترل :

نظارت و کنترل کلاس درس مجموعه فعالیتهایی است که معلمان انجام می‌دهند تا بر فرایند یادگیری اثر گذاشته و یادگیری دانش آموزان را بهبود بخشد. (کیامنش، ۱۳۸۰)

* جو یادگیری :

منظور توصیف فضایی است بالقوه همانند یک گروه اجتماعی بر آنچه که دانش آموزان یاد می‌گیرند که بر آنها تاثیر می‌گذارند. (کیامنش، ۱۳۸۰)

* آزمون :

آزمون مجموعه‌ای از سوالاتی است که بصورت غیرمستقیم نمونه‌ای از رفتار اندازه گیری می‌نماید. (آندرسون، ۱۳۸۰)

معلم :

مدرسینی که در سه پایه تحصیلی دوره متوسطه در سال ۸۷-۸۶ با توجه به آموخته‌ها مشغول به تدریس هستند.

دانش آموز :

فراگیرانی که در سه پایه تحصیلی دوره متوسطه در سال ۸۷-۸۶ مشغول به تحصیل و فراگیری دانش هستند.

 تعریف عملیاتی متغیرها

* طراحی و سازماندهی :

طراحی و سازماندهی کلاس درس میزان نمراتی است که معلم از یک لیست محقق ساخته که با توجه به شاخصهای امر و همکارانش تهیه شده است بدست می‌آورند.

رهبری :

رهبری کلاس درس که میزان نمرانی است که معلم از چک لیست محقق ساخته با وجه به شاخصهای بلیک و موتن، ناکامورا و آناتوویچ بدست می‌آورد.

نظارت و کنترل :

نظارت و کنترل کلاس درس میزان نمراتی است ک معلم از چک لیست محقق ساخته با توجه به شاخصهای بلیک ورسی بدست می‌آورد.

 تعریف واژه‌ها و اصطلاحات

کلاس درس :

محلی است که گروهی از افراد تحت نظر یک معلم در حال آموزش و یادگیری هستند. (فرهنگ و بستر ۲۰۰۲)

اجتماع :

گروهی از افراد که باورها و ارزشهای مشترکی را پذیرفته و الگوی عمل خاصی را رعایت نمایند (فرهنگ معین)

اثر بخشی :

انجام صحیح کارهاست و به درونداد ارتباط دارد.

کارآیی :

انجام صحیح کاراست و به درونداد و آنچه که رهبر واقعاً محقق می‌سازد ارتباط دارد.

نگرش :

تمایل نسبتاً دائمی فرد است برای احساس کردن و رفتار کردن به شیوه‌ای خاص نسبت به یک موضوع یا پدیده‌ای معین. (حاتمی، ۱۳۸۴)

مدیریت :

هنر انجام کار همراه و از طریق دیگران به منظور نیل به مقاصد آموزشی. (علاقه بند، ۱۳۸۱)

مهارت :

توانایی‌هایی هستند که قابل توسعه‌اند و ضرورتاً دائمی نبوده و فقط در انجام یک کار متجلی می‌شوند. در حقیقت توانایی‌ها فقط وقتی که بالفعل می‌شوند مهارت تلقی می‌شوند (شیرازی، ۱۳۷۳)

قدرت :

توانایی و استعداد معلمان برای غالب جلوه دادن ارزشها و هدفهای خود نسبت به دانش آموزان است. (خالقی، ۱۳۸۴)

نفوذ :

جلب رضایت دانش آموزان برای همکاری با معلم به منظور دستیابی به اهداف آموزشی و تربیتی است. (خالقی، ۱۳۸۴)

ارزشیابی مستمر:

ارزشیابی های دائمی معلم از کلاس درس است که بخشی از فرایند آموزشی محسوب می‌شود وبه طور دائم معلم از نتایج آن برای شناخت نواقص و مشکلات و خطاهای احتمالی و بهبود شیوه‌ی آموزشی استفاده می‌کنند. (رئوفی، ۱۳۷۷)

جو سازمانی :

کیفیت نسبتاً پایداری از کل سازمان است که بوسیله اعضاء ادراک و تجربه می‌شود که این ادراک گروهی بر نگرشها و رفتار اعضاء تاثیر می‌گذارد. (خالقی، ۱۳۸۴)

انگیزش :

خالقی درونی است که رفتار را برانگیخته و آن را هدایت و حفظ می‌کند. (خالقی، ۱۳۸۴)

پارادایم :

مجموعه‌ای از پیش فرضها، مفروضات، اجزاء و ساختارهای اساسی تفکر که یک کل منسجم و هماهنگ را تشکیل می‌دهد.

پارادایم نیوتونی :

تفکرات مبتنی بر نظریات رفتاری، برنامه ریزیها و پیش بینی‌های خطی و دقیق رفتاری و ارزشیابی‌های کمی است.

پارادایم پست نیوتونی :

مجموعه تفکرات مبتنی بر نظریات معطوف به فرایند، چگونگی انجام امور، توجه به مبانی انگیزش درونی و تاکید بر همکاری مشارکت و کنترل و ارزشیابی کیفی است.

100,000 ریال – خرید نهایی کردن خرید مورد به سبد خرید اضافه شد

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .