عنوان :

مقاله اطلاعات جغرافیایی شهر مشهد

تعداد صفحات : ۱۹

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

در این مقاله درباره اطلاعات جغرافیایی شهر مشهد، تاریخچه و تحول شهرنشینی شهر مشهد ، مشهد پیش از اسلام ، در دوره اسلامی ،در دوره امویان، دوره عباسیان و بناهای تاریخی شهر مشهد توضیح می دهد.

در حال حاضر شهر مشهد به یکی از شهرهای مهم زیارتی و صنعتی تبدیل گشته و با شبکه حمل و نقل پیشرفته همچون مترو و بزرگراهای مهم و مراکز درمانی و بهداشتی مجهز و مراکز علمی پیشرفته و پویا , بشکل شهری مدرن درآمده‌است .

گرچه تاریخ شکل گیری شهری با عنوان مشهد به آغاز سده سوم هجری، یعنی هم‌زمان با کشته شدن و خاکسپاری امام رضا(ع) در آن جا بر می‌گردد، اما منطقه توس که مشهد کنونی در آن واقع است تاریخی دیرینه دارد. توس را از اینرو بدین نام خواندند که بنیان‌گذار و نخستین حکمران آن، فردی به نام توس پسر نوذر سپهبد نام‌آور کیخسرو پادشاه کیانی، بوده‌است. از تاریخ این شهر در قبل از اسلام، به جز افسانه‌ای چند، آگاهی چندانی در دست نیست. ولی با توجه به اسناد موجود، می‌توان حدس زد که این شهر در اواخر حکومت ساسانیان، یکی از مرزداریهای سر راه گرگان و نیشابور به مرو و بلخ، و از ولایتهای مشهور در خراسان بزرگ بوده‌است.

 واژه های کلیدی: شهر مشهد،اطلاعات جغرافیایی ، تاریخچه ،تحول شهرنشینی ، در دوره اسلامی ،در دوره امویان، دوره عباسیان و بناهای تاریخی

فهرست مطالب

اطلاعات جغرافیایی شهر مشهد۱
موقعیت جغرافیایی۳
تاریخچه شهر مشهد۳
تحول شهرنشینی در مشهد۸
مشهد پیش از اسلام۱۰
مشهد در دوره اسلامی۱۰
مشهد در دوره امویان۱۱
مشهد در دوره عباسیان۱۱
از توس تا مشهد۱۲
بناهای تاریخی شهر مشهد۱۲
منابع۱۶

منابع :

ـ ابن بابویه، عیون اخبار الرضا، ترجمه علی اکبر غفاری و مستفید، نشر صدوق ۱۳۷۳، ج ۲٫

۲ ـ ابن بطوطه، سفرنامه، ترجمه محمّد علی موحد، تهران، مرکز انتشارات علمی و فرهنگی ۱۳۶۱، ج ۱٫

۳ ـ ابودلف، سفرنامه ابودلف در ایران، با تعلیقات ولادیمیرمینورسکی، ترجمه طباطبایی، تهران، کتابفروشی زوّار ۱۳۵۴٫

۴ ـ ادیب المعی (افضل الملک) میرزا غلامحسین، ظفرنامه عضدی، نسخه خطی، کتابخانه ملک.

۵ ـ اسکندربیک ترکمان، عالم آرای عباسی، تصحیح دکتر رضوانی، دنیای کتاب ۱۳۷۷، ج ۲٫

۶ ـ عبدالحمید مولوی، پیش نویس فهرست موقوفات آستان قدس، ج ۳، ص ۲/۳۰۰؛ مینورسکی، یادنامه ایرانی، ص ۵۴٫

۷ ـ عزیزاللّه‏ عطاردی، تاریخ آستان قدس، تهران، انتشارات عطارد، ۱۳۷۱ ش، ج ۱، ص ۳۶۴٫

۸ ـ علیرضا چکنگی، فرهنگنامه تطبیقی نامهای قدیم و جدید مکانهای جغرافیایی ایران، بنیاد پژوهشهای اسلامی، ص ۹۵٫

۹ ـ ابودلف، سفرنامه ابودلف در ایران، با تعلیقات ولادیمیر مینورسکی، ترجمه طباطبایی، تهران، کتابفروشی زوار، ۱۳۵۴ ش، ص ۸۴٫

اطلاعات جغرافیایی شهر مشهد

محدوده مورد مطالعه آمارگیری های ترافیک و مطالعات جامع حمل و نقل ترافیک مشهد شامل ۱۴۱ ناحیه درونی و ۱۶ ناحیه اطراف و ۶ محور ارتباطی است. نواحی اطراف شامل بخش های طوس (منهای ۱۴۱ ناحیه) تبادکان، کنویست، میامی، سرجام، طرقبه، شاندیز، میان ولایت، درزآب، سنگ بست، گلمکان، بیزکی، ابروان، پایین ولایت، فریمان، قلندر آباد، بالابلند، سفید سنگ، پیوه ژن، رادکان، چناران، بقمچ است.
شش محور ارتباطی محورهای سرخس، فریمان، تربت حیدریه، نیشابور، قوچان و کلات است.

مشهد، از شهرهای در شمال شرقی ایران و مرکز استان خراسان رضوی است. این شهر با ۲٫۵ میلیون نفر جمعیت دومین شهر پرجمعیت ایران است. وجود آرامگاه امام رضا، هشتمین امام مذهب شیعه، در این شهر، سالانه بیش از ۱۳ میلیون زائر را به این شهر می‌کشاند.

 موقعیت جغرافیایی

شهر مشهد، مرکز استان خراسان رضوی، با مساحت تقریبی ۴۰۰ کیلومتر مربع، در شمال شرق ایران و در حوضه آبریز کشف رود, بین رشته کوههای بینالود و هزار مسجد واقع است. ارتفاع شهر از سطح دریا ۹۸۰ متر و فاصله آن از تهران ۹۲۵ کیلومتر است.

 تاریخچه شهر مشهد

مهمترین عاملی که در طول تاریخ در شکل گرفتن محل سکونت کنونی مشهد مؤثر بوده‌است، موقعیت طبیعی حوضه کشف رود و رودخانه اترک می‌باشد. با در نظر گرفتن این عامل به عنوان امری نسبتاً ثابت برای جذب جمعیت، می‌توان تأثیر عوامل تاریخی و سیاسی و اجتماعی و مذهبی را در دوره‌های مختلف بررسی نمود. حوضه رودخانه کشف رود در تمام دوره اسلامی و حتی در دوره پیش از اسلام از مراکز عمده سکونت در خراسان شمالی بوده‌است. در دوره اسلامی مهمترین و پرجمعیتی ترین سکونتگاه، حوضه کشف رود ولایت توس بوده که مرکز آن شهر تابران بوده‌است. به مرور زمان از اهمیت شهرهای تابران و نیشابور کاسته و آبادیهای جدیدی به اسامی نوغان و سناباد رشد نمودند. سناباد در ۲ کیلو متری نوقان قرار داشته و کاخ حمید بن قحطبه طلائی والی خراسان که اکنون عمارت آستانه شهر مقدس مشهد است در میان باغ بزرگی در این دهکده قرار داشته‌است . در بهار سال ۱۹۳ه-ق هنگامی که هارون جهت سرکوب شورشی در سمرقند به نوقان رسید مریض و سپس فوت نمود وی وصیت نموده بود پس از مرگ او را در باغ مجاور محل اقامتش دفن نمایند . مآمون جانشین هارون پس از گذشت چند سالی از خلافتش در اثر طغیانی که علیه وی در عراق پدید آمد به قصد آنکه تمایل شیعیان را به خود جلب کند «حضرت رضا(ع)» را به ولایت عهدی نامزد کرد . حضرت رضا (ع) پس از یکسال اقامت در مرو عازم بغداد شدند ، وقتی به قریه نوقان رسیدند به منزلامیر سناباد وارد و آن حضرت در آنجا مسموم و در سال ۲۰۲یا ۲۰۳ ه-ق پس از سه روز وفات یافته و پیکر مطهرشان در باغ حمید بن قحطبه در ۱/۵کیلومتری قریه سناباد مدفون شد ،ازهمان زمان نقطه مذکور به نام مشهد الرضا و بعد به اختصار مشهد نام گرفت .

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .