عنوان :
مقاله تئوری مدیریت از دیدگاه امام علی (ع)
تعداد صفحات : ۵۵
نوع فایل : ورد و قابل ویرایش
چکیده
مدیریت یکى از ارکان زندگى اجتماعى است; زیرا در اجتماع، منافع و مقاصد افراد و سرنوشت اشخاص با یکدیگر ارتباط و اشتراک پیدا مىکنند . ضرورت مدیریت در زندگى اجتماعى تا آنجاست که حتى بسیارى از حیوانات که بصورت اجتماعى زندگى مىکنند براساس فرمان غریزه، مدیرى را برمىگزینند . حال انسانها که بصورت اجتماعى زندگى مىکنند، بطریق اولى نیازمند سازماندهى، برنامهریزى و سیستمى هستند که بتواند آنها را به اهدافشان رهنمون سازد . مدیریت و راهکارهاى آن و تربیت مدیران لایق از اهم مبانى فکرى دینى محسوب مىشود . انسان نمىتواند به گونهاى ناموزون و همچون وصلهاى ناهمرنگ در جهان هستى زندگى کند . او به همان اندازه که از نظام، تشکیلات و مدیریت فاصله گیرد با شکست و ناکامى روبرو خواهد شد و محکوم به فناست .
مقاله حاضر داراى دو بخش عمده است: بخش اول به تبیین مبانى علم مدیریت، معرفى مکاتب و ارائه نظریههاى کلاسیک و نئوکلاسیک و نوین پرداخته است که مىتواند زمینه تطبیق این نظریه را با افکار و آراى امیرالمؤمنین علیه السلام مهیا کند . بخش دوم نیز به تبیین تئورى و مبانى اعتقادى حضرت امیر علیه السلام در مدیریت و عناصر و ارکان آن – سازماندهى، برنامهریزى، کنترل، نظارت، هماهنگى – شایسته سالارى و ویژگیهاى مدیران موفق به بررسى اقسام سوء مدیریت و معضلات نظام مدیریتى مىپردازد . ذکر نمونههاى موفق، نقش مناسبات انسانى، و از همه مهمتر مدیریت عشق و خصوصیات این مدیریت از دیگر موضوعات مطرح شده در این مقاله است .
مقاله با بررسى جایگاه علم مدیریت و نظریهها و مکاتب کلاسیک، نئوکلاسیک، نوین و اسلامى، گامى در تطبیق رویهها و دیدگاهها برداشت تا به اثبات برساند که تئورى مدیریت از دیدگاه امام على علیه السلام مبتنى بر اهداف و مبانى و عناصرىاستکه حول محور برنامهریزى، سازماندهى، تصمیمگیرى، هماهنگى، تفویض اختیار، کنترل و نظارت مىچرخد . یقینا مدیرانى موفق هستند که علاوه بر ارکان فوق به مهارتها و تواناییهایى دستیازند که عوامل پیشبرنده مدیریت هستند; نظم، دقت، تواضع، وقار و هیبت، و از همه مهمتر محبت و عشق از اصلىترین لوازم و عوامل در مناسبات انسانى و اسلامى است .
کلید واژهها: مدیریت، دیدگاه امام على علیه السلام ، مدیریت اسلامى، سازماندهى، برنامهریزى، کنترل، نظارت، مدیریت تولید، محبت ،
فهرست مطالب
پرتوى از کلام رهبرى ۱
گزیده اى از سخنان امام خمینى(رحمه الله) ۱
گزیده اى از سخنان مقام معظم رهبرى (دام ظله) ۲
چکیده: ۳
بخش نخست: ۵
دیباچهاى بر علم مدیریت و جایگاه آن همراه با بررسى مکاتب مدیریتى ۵
فصل اول: ۵
علم مدیریت و تعریف آن در مکاتب مدیریتى: ۵
۱- مدیریت و معانى آن: ۵
۲- تعریف علم مدیریت: ۵
اصول مدیریت و نظام ارزشى ۸
۳- مدیریت چیست ؟ ۸
۱- ۳- مدیریت امانت است: ۸
۲- ۳- مدیریت تکلیف است نه حق: ۹
۳- ۳- مدیریتیا ریاست ؟ ۹
۴- ضرورت و اهمیت مدیریت در اسلام: ۱۰
تشیع و ضرورت مدیریت: ۱۰
فصل دوم: ۱۲
نقش رهبرى و تعلیم و تجربه در مدیریت: ۱۲
۱- رهبرى اصل تفکیکناپذیر مدیریت اسلامى ۱۲
۲- نقش تعلیم و تجربه در مدیریت: ۱۲
۳- نقش شرح صدر در مدیریت ۱۳
۴- مدیریت امرى فطرى استیا اکتسابى؟ ۱۴
فصل سوم: ۱۵
معرفى اجمالى مکاتب و تئوریهاى مختلف در مدیریت ۱۵
الف) مکتبهاى مدیریت ۱۵
۱- نظریههاى مکتب کلاسیک: ۱۵
۱- ۱- نظریه مدیریت علمى : ۱۶
۲- ۱- نظریه اصول گرایان ۱۶
۳- ۱- نظریه بوروکراسى: ۱۷
۲- مکتب روابط انسانى ۱۷
ب – وجه تمایز مدیریت اسلامى با سایر مکاتب مدیریت: ۱۹
بخش دوم: ۲۱
تئورى و مبانى مدیریت از دیدگاه امام على علیه السلام ۲۱
فصل اول: ۲۱
اهداف و مبانى اصلى در مدیریت: ۲۱
فصل دوم: ۲۴
ارکان مدیریت: ۲۴
برنامهریزى ۲۴
۱- تعریف برنامهریزى: ۲۴
۲- اهمیتبرنامهریزى: ۲۴
۳- هدفهاى برنامهریزى ۲۵
۴- فواید برنامهریزى: ۲۵
۵- انواع برنامهریزى و اولویتهاى آن ۲۶
سازماندهى ۲۶
تقسیم کار ۲۷
هماهنگى ۲۹
تصمیمگیرى ۳۱
کنترل ۳۷
۱- نظارت و ارزیابى ۳۸
۲- پیگیرى ۳۹
شایسته سالارى و صفات مدیران موفق ۴۰
مدیر لایق و موفق کیست؟ ۴۰
۱- وقار و هیبت مدیر: ۴۰
۲- مشارکت: ۴۱
۳- تواضع: ۴۱
۴- وفاى به عهد: ۴۲
فصل سوم: ۴۳
تئورى سیستم و مناسبات انسانى در مدیریت اسلامى ۴۳
الگوى عمل منبعث از عشق و محبت ۴۶
الگوى تعاملى رفتارهاى برخاسته از محبت و معرفت ۴۶
الگوى تعاملى رفتارهاى برخاسته از محبت و معرفت ۴۸
خلاصه کلام: ۴۸
منابع: ۴۹
منابع:
– آیین کشوردارى از دیدگاه امام على علیه السلام: آیت الله فاضل لنکرانى، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامى، ۱۳۷۹، چاپ هفتم
– اصول مدیریت: دکتر على رضائیان، تهران، انتشارات سمت، ۱۳۷۴، چاپ ششم
– امامت و رهبرى: استاد شهید مرتضى مطهرى، تهران، صدرا، ۱۳۶۹، چاپ یازدهم
– بحار الانوار: علامه محمدباقر مجلسى، بیروت، موسسه الوفاء، ۱۹۶۵ م
– تحلیلى از مدیریت اسلامى: غلامرضا اشرف سمنانى، تهران، بعثت، ۱۳۶۴، چاپ اول
– تفسیر المیزان: علامه سید محمد حسین طباطبایى، تهران، بنیاد علمى فرهنگى علامه طباطبایى، ۱۳۶۳
– تفسیر موضوعى قرآن مجید: آیت الله عبدالله جوادى آملى، تهران، مرکز فرهنگى رجاء، ۱۳۶۵
– دانش مدیریت امروز دستنامه مدیران: دکتر عبدالرضا رضائى نژاد، تهران، مؤسسه رساء، ۱۳۷۵، چاپ اول
– راه على علیه السلام: آیت الله سید رضا صدر، قم، دفتر تبلیغات اسلامى، ۱۳۷۷، چاپ دوم
– رهبرى در اسلام: آیت الله محمد محمدى رى شهرى، قم، دار الحدیث، ۱۳۷۶، چاپ دوم
– سیره سیاسى امام على علیه السلام: سید احمد خاتمى، تهران، نشر مطهر، ۱۳۷۹
– سیرى کوتاه در مدیریت اسلامى: حجه الاسلام سید محمود سیاهپوش، تهران، نشر دفتر مرکزى جهاد، ۱۳۶۴
– مدیریت اسلامى: دکتر سید على اکبر افجهاى، نشر ساجد، تهران، ۱۳۷۷، چاپ چهارم
– مدیریت اسلامى: محمد حسن نبوى، قم، دفتر تبلیغات اسلامى، ۱۳۷۵، چاپ دوم
– مدیریت و فرماندهى در اسلام: آیت الله مکارم شیرازى، قم، هدف، ۱۳۷۰، چاپ هشتم
– مناسبات انسانى در مدیریت اسلامى: سید محمود سیاهپوش، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۰۱ ه . ق
– نگرشى بر مدیریت اسلامى: سید رضا تقوى دامغانى، تهران، شرکت چاپ تبلیغات اسلامى، ۱۳۷۷، چاپ دهم
– نهجالبلاغه حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام: ترجمه محمد دشتى، قم، نشر مشرقین، ۱۳۷۹، چاپ ششم
پرتوى از کلام رهبرى
گزیده اى از سخنان امام خمینى(رحمه الله)
● به همه مسئولان کشورمان تذکر مى دهم که در تقدم ملاکها هیچ ارزش و ملاکى مهمتر از تقوى و جهاد در راه خدا نیست و همین تقدم ارزش الهى باید معیار انتخاب و امتیاز دادن به افراد و استفاده از امکانات و تصدى مسئولیتها و اداره کشور و بالاخره جایگزین همه سنتها و امتیازات غلط مادى و نفسانى بشود چه در زمان جنگ و چه در حالت صلح و چه امروز و چه فردا که خدا این امتیاز را به آنان عنایت فرموده است و صرف امتیاز لفظى و عرفى کفایت نمى کند که باید هم در متن قوانین و مقررات و هم در متن عمل و عقیده و روش و منش جامعه پیدا شود. پیام امام به حجاج بیت الله الحرام
● مبادا اساتید و معلمین که به وسیله معاشرتها و مسافرت به جهان به اصطلاح متمدن، جوانان ما را که تازه از اسارت استعمار رهیده اند تحقیر و سرزنش نمایند و خداى ناکرده از پیشرفت و استعداد خارجیها بت بتراشند و روحیه پیروى و تقلید و گداصفتى را در ضمیر جوانان تزریق نمایند و به جاى اینکه گفته شود که دیگران کجا رفتند و ما کجا هستیم به هویت انسانى خود توجه کنند و روح توانایى و راه و رسم استقلال را زنده نگهدارند.(۲۶/۴/۱۳۶۷)
گزیده اى از سخنان مقام معظم رهبرى (دام ظله)
● اساس کار در جمهورى اسلامى ایران مبتنى بر تحقق آرمانهاى اسلامى است، بنابراین، در یکایک کارهاى برنامه ریزى و سیاستهاى کلان کشور در امر توسعه، این مهم باید مورد توجه قرار گیرد و هیچ فشار سیاسى خارجى و نیز هیچ ضرورت اجتماعى نباید موجب صرفنظرکردن از آمانهاى اسلامى شود.
حفظ ارزشها براى ملت ما یک اصل مبنایى است و هدف و انگیزه حضور ما در صحنه کشور نیز همین است بحث عدالت اجتماعى در مرتبه اول آرمانهاى ماست و مسأله توزیع عادلانه درآمد، کم کردن فاصله بین طبقات جامعه و نیز فراهم کردن فرصتهاى شغلى براى همه باید به عنوان شاخص هاى عدالت اجتماعى در برنامه هاى کلان کشور مورد توجه جدى قرار گیرد
آنچه را که غرب در زمینه توسعه بیان مى کند از فرهنگ و اهداف استعمارى جدا نیست و به نظر مى رسد که هدف غرب از انتشار برخى نشریات علمى، نفوذ دادن افکار خود به محافل علمى و سازمانهاى برنامه ریزى کشورهاست. بنابراین، انتشار یک فکر و نظریه در برخى نشریات علمى غرب نمى تواند دلیلى بر اتقان و صحت آن باشد. (۲۵/۲/۱۳۷۵)
حمد و ستایش خداى را که توفیق نگارش این مقاله را عنایت فرموده; مقالهاى که تحت عنوان تئورى مدیریت از دیدگاه امام على علیه السلام و با الهام و تعمق در نهجالبلاغه و کتب ارزشمند دیگر تدوین یافته است . به بهانه این کلام تفحصى در نهجالبلاغه نمودم; کتابى که رزمندگان آن را کتاب شجاعت مىخوانند و اهل دل آن را کتاب اشک و عشق مىدانند ولى تعبیر زیباى حضرت امام خمینى رحمه الله که نهجالبلاغه را افتخار مکتب تشیع مىدانند، از همه رساتر و گویاتر است; چرا که در سیر تطور حکومتها و خلافتها همواره تشتت آرا و عقاید منجر به اعمال روشهایى خلاف سیر انسانیت و وحدانیت الهى گردیده است و در این میان صاحب نهجالبلاغه مولى الموحدین الگوى تمام عیار مدیریت و خلافت و امامت در لابلاى مفاهیم عمیق خود به بیان عناصر، ارکان، وظایف، اهمیت و شیوههاى مدیریت پرداختهاند که ما نیز امید آن داریم در این مجال کوتاه پیمانهاى از این اقیانوس بیکران علم و معرفتبرگیریم .
بخش نخست:دیباچهاى بر علم مدیریت و جایگاه آن همراه با بررسى مکاتب مدیریتى
فصل اول:علم مدیریت و تعریف آن در مکاتب مدیریتى:
۱- مدیریت و معانى آن:
معناى لغوى مدیریت «اداره کردن» است و مدیر یعنى اداره کننده، که اسم فاعل از مصدر اداره بر وزن اقامه مىباشد .پس مدیر یعنى گرداننده و مدیریتیعنى گرداندن یک دستگاه، اداره، شهر یا . . . ، در جهت هدف خاص خودش; این تعبیرى از مدیریت مطلق است که قریب الافق با وظایف روابط عمومى است; زیرا قبل از آنکه علوم مدیریت تنظیم شود و شکل بگیرد، روابط عمومى مدتها بازوى شخصیتهاى تاریخ در اداره امور کشوردارى بوده است .
در متون اسلامى کلمه مدیر نیامده ولى به کلمه مدبر اشاره شده است: فالمدبرات امرا برخى از مفسران نیز اشاره به مدیریت ملائکه دارند و ملائکه را مدیران جهان مادى معرفى مىکنند . البته لازمه مدیریت، تدبیر است زیرا تا کسى تدبیرکننده (مدبر) نباشد، نمىتواند مدیر باشد .
۲- تعریف علم مدیریت:
در سیر تحول دانش مدیریت طى قرون و سالهاى اخیر، کوششى مداوم در جهتیافتن عناصر مشترک در تصمیمگیرى و اداره سازمانها مشاهده مىگردد که اساس علم مدیریت را تشکیل داده است .
پیشرفت علم و تمدن در زمینههاى گوناگون زندگى جوامع بشرى، همواره پیچیدگیهاى روزافزونى را از نظر تشکیلات و اداره در سازمانها به وجود آورده است که باعث تجدید نظر پژوهشگران علوم مدیریت در اصالت تئورى مدیریتشده است .
جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .
