عنوان :

مقاله شرایط و موجبات حد در شرب خمر

تعداد صفحات : ۱۵

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

در این مقاله به بررسی شرایط و موجبات حد در شرب خمر می پردازیم.

در ادیان الهی بخصوص در دین اسلام ، خمر و شرب آن حرام است . زیرا چیزی را که زائل کننده عقل است ، خداوند حلال نمی شمارد . نظر دین اسلام در تحریم شرب و هر چیز مست کننده است ؛ ولو یک قطره و یا مخلوط با چیز دیگر باشد .

همچنین ماده ۱۲۳ قانون حدود و قصاص مصوب ۳/۶/۱۳۶۱ گوید : « خوردن مسکر ، کم یا زیاد ، مست بکند یا نکند خالص باشد یا مخلوط موجب حد است « .

مقتن قانون مجازات اسلامی مصوب ۷/۹/۱۳۷۰ در ماده ۱۶۵ همان عبارت را با اندکی تغییر به کار برده و گفته است : « خوردن مسکر موجب حد است . اعم از آن که کم باشد یا زیاد ، مست بکند یا نکند ، خالص باشد یا مخلوط ، به حدی که آن را از مسکر بودن خارج نکند . »

 واژه های کلیدی: شرب خمر، حرام، قانون مجازات اسلامی، شرایط حد،

فهرست مطالب

مسکر یعنی چه ؟    ۱
علامه طباطبایی ، صاحب تفسیر المیزان عقیده دارد :    ۱
خمر :    ۲
با توجه به شان نزول آیه ، مسلمین مانند کفار با عنایت به مفهوم « سکر »    ۳
شرایط حد مسکر    ۸
استثناء در اعمال حد    ۸
مقدار حد    ۹
صاحب شرایع گوید :    ۹
منابع:    ۱۱

منابع:

۱ ـ مفردات ، راغب اصفهانی ، ترجمه دکتر سید غلامرضا خسروی حسینی ، جلد ۲ انتشارات مرتضوی ، ۱۳۶۳ صص ۳۳۱ ، ۳۳۳ ، نثر طوبی یا دائره المعارف قرآن مجید ، آیت ا…حاج میرزا ابوالحسن شعرانی ، انتشارات اسلامیه ۱۳۹۸ ، ه پ ق ص ۳۴۷ و قاموس قرآن ،سید علی اکبر قریشی ، جلد ۲ انتشارات اسلامیه ۱۳۵۳ ص ۲۸۲ .

۲ ـ المیزان جلد ۲۴ ، انتشارات محمدی ، ذیل کلمه \”سکر\” .

۳ ـ نظر آقای سید علی ، صاحب ریاض الجنه به نقل از آیت ا…محمد محمد گیلانی ، صاحب کتاب حقوق کیفری در اسلام ، انتشارات المهدی ، ۱۳۶۱ ص ۱۷۵ .

۴ ـ مقصود از لاغیر …در جمله صاحب جواهر یعنی غیر از آنچه که عقل را تغییر می دهد و با آن سرور و قوت نفس حاصل می گردد ، در اغلب کسانی که آن را تناول می کنند .

۵ ـ رجوع به جواهر الکلام ، شیخ محمد حسن نجفی ، جلد ۴۱ انتشارات اسلامیه ۱۴۰۰ ه پ ق ص ۴۴۹ .

۶ـ قاموس قرآن ،‌ همان ، ص ۲۸۲ و مفردات قرآن راغب اصفهانی ، ص ۳۳۳ و حقوق جزایی اسلام ، عباسعلی محمودی ، جلد ۶ ، انتشارات نهضت زنان مسلمان ، ۱۳۶ ، ص ۷ .

۷ ـ قاموس قرآن ، جلد ۲ ،ص ۲۹۹ و مفردات راغب ، جلد اول ص ۷۰۸

۸ ـ مفردات راغب ، جلد اول ، ص ۷۰۸ .

۹ ـ المیزان ، جلد ۲ ،ص ۲۰۷ .

۱۰ ـ فرهنگ جدید عربی ، فارسی ، ترجمه محمد بندرریگی ، انتشارات اسلامی ، جلد ۲ ، و ۱۳ ص ۳۷ .

۱۱ ـ نهج الفصاحه ، ترجمه آقای ابوالقاسم پاینده ، انتشارات جاویدان ، ۶و۱۲ جلد اول ، ص ۲۸۶ .

۱۲ ـ شرایع الاسلام ، محقق حلی ، ابوالقاسم نجم الدین ، انتشارات اسماعلیان ، جلد ۴ ، ص ۱۵۵ .

۱۳ ـ تبصره علامه حلی ، انتشارات اسلامیه ، ۱۳۶۹ ص ۷۴۲

۱۴ ـ مختصرالنافع ، علامه حلی ، انتشارات دینی ۱۳۶۸ ص ۲۲۲

۱۵ ـ تحریرالوسیله ، امام خمینی ، جلد ۴، ص ۲۱۵ مساله ۲ و شرایع ، جلد ۴ ص ۱۵۶ ، المختصر المنافع ، ص ۲۲، و لمعه ص ۲۴۱

۱۶ ـ ۱۷ ـ شرایع اسلام ـ محقق حلی ، انتشارات اسماعیلیان ـ جلد ۴ص۱و۶

۱۸ ـ لمعه ص۲۴۱

۱۹ ـ شرایع جلد ۴ ص ۱۵۶ لمعه ص ۲۴ و ۲۴۲

۲۰ ـ همان منبع

۲۱ ـ مبانی تکمله المنهاج ، آیت ا…خویی ، جلد اول ، ص ۲۲۰ ،به نقل از حقوق جزایی اسلام ، عباسعلی محمودی ، ص ۴۸ .

مسکر یعنی چه ؟

سکر به معنی مستی و حالتی است که میان انسان و عقل او عارض می شود یا قرار می گیرد و یا حالتی است که از نوشیدن الکل اتیلیک و اقسام دیگر آن حاصل می شود .

سکر اسمی است برای هر چیز که سکر آورد و مست کننده باشد .

سکر یعنی بند آوردن و بسته شدن مجرای آب و این تعبیر به جهت اینکه میان انسان و عقلش که آب حیات او است سد می گردد . (۱)

علامه طباطبایی ، صاحب تفسیر المیزان عقیده دارد :

« ظاهراً اصل در معنی کلمه زوال عقل به خاطر استعمال چیزی است که عقل را زائل می کند . (۲) بعضی از اندیشمندان اسلامی مسکر را عبارت از چیزی می دانند که موجب اختلال در نظم کلام و افشاء راز می گردد و به قولی : « چیزی است که موجب اختلال ادراک و عقل می شود و در اکثر مرتکبین به شرب خمر با شادی و توانایی کاذب همراه است . » ( ۳ )

گفته شد ، هر آنچه اثر آن فقط اختلال باشد ( مرقد ) نام دارد که خواب آوراست و حواس انسانی را از کار می اندازد و گرنه مفسد عقل است . مانند بنگ . حشیش ، صاحب جواهرالکلام می فرماید :

اما ما یغیرالعقل لا غیر ( ۴ ) فهواالمرقدان حصل معه تغیب الحواس الخمس و الا فهو المفسد العقل لما فی البنج و الشوکران » صاحب جواهر مرجع تشخیص مسکر و وجه فارق و ممیز را « مرقد » و مخدر از نظر « عرف » تعریف می کند . (۵)

با توجه به این که غفلت و بی خبری نوعی مستی است . لذا به آن ( سکرت ) گفته اند . از جمله در سوره حجر آه ۷۲ از قرآن کریم می فرماید : « لعمرک انهم لفی سکرتهم یعمهون » یعنی ای محمد ، به جان تو سوگند که آنان ( مردم دنیا ) همیشه در غفلت خود سرگردان خواهند بود .( یا مست شهوات نفسانی و در گمراهی و حیرت خواهند بود ) .

یا سکرت الموت ” در سوره ق آیه ۱۱۹ به معنی مرگ آمده که همان بیهوشی و شدت و سختی مرگ است که بر عقل غالب می شود و هوش از سر انسان می رود .

همچنین در آیه ۱۵ سوره حجر بیان می دارد :

« انما سکرت ابصار نابل نحن قوم مسحورون » یعنی جز این نیست که چشمان ما را محمد فرو بسته و در ما سحرو جادو بکار برده است .

در این آیه ، مقصود این است که دیدگان ما ( کفار ) حیران شد . لذا سکر در مفهوم حیران شدن بکار رفته است که نوعی مستی و بی شعوری را بیان می دارد . ( ۶ ) پس ، مسکر = مست کننده ، سکران = مست و سکاری به معنی مستان است . آیه ۴۳ سوره نساء مقررمی دارد : « و لا تقربو االصلوه و انتم سکاری » یعنی هرگز با حال مستی به نماز نیایید ؛ تا بدانید که چه می گویید . این خطاب به اهل ایمان است که در مقطعی از تاریخ صدر اسلام با تخلف از موازین در حال مستی قیام به نماز می کردند .

خمر :

خمر، به معنی ستر و پوشاندن چیزی است. هرچیزی که با آن یا بوسیله آن پوشانده شود خمار نیز گفته می شود که جمع آن خمر است و به روسری هم می گویند . همانگونه که خداوند سبحان در سوره نور آیه ۳۱ می فرماید « و لیضربن بخشر هن علی جیوبهن »یعنی : روپوش خویش را بایستی بر طرفین شانه ها و گریبان خود قرار دهند به هر نوشیدنی مست کننده و یا به شراب یا آشامیدنی مست کننده یا می و باده از آن جهت خمر می گویند ، که عقل را می پوشاند و زایل می کند . (۷)

راغب در مفردات خود اضافه می کند : « نامیدن خمر به نوشیدنی که سکر آور است ، برای این است که در مرکز و جایگاه خرد انسان پنهان می شود و آن را اشغال و تباه می سازد . » (۸) لهذا محکوم به حرام بودن است وتاکید به اجتناب و دوری از آن می شود .

آیات قرآنی مربوط به این مساله از این قرار است :

در ادیان الهی بخصوص در دین اسلام ، خمر و شرب آن حرام است . زیرا چیزی را که زائل کننده عقل است ، خداوند حلال نمی شمارد . نظر دین اسلام در تحریم شرب و هر چیز مست کننده است ؛ ولو یک قطره و یا مخلوط با چیز دیگر باشد در خصوص خمر و راجع به آیاتی که سخن از خمر و اجتناب و حرام بودن آن می کند ، چنین استفاده می شود که خداوند طی آیات متعدد با زمینه سازی ، مقدمه چینی و بالاخره با آماده کردن مردم آن را حرام کرده است در این مورد به ترتیب به آیات قرآنی ذیل استناد می شود :

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .