عنوان :

مقاله مبتدا و خبر

تعداد صفحات : ۱۵

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

مبتدا: مبتدا یا اسمی است که مسندٌالیه بوده و از عوامل لفظی مجرد و خالی باشد و یا وصفی است که بعد از نفی یا استفهام واقع می‌شود در حالیکه رفع داده باشد اسم ظاهر و یا اسمی که در حکم اسم ظاهر است. مثل: (زیدٌ قائمٌ) و (أقائمٌ زیدان و یا ما قائم زیدٌ).
خبر: آن اسمی است که مجرد (از عوامل لفظی بوده و مسندٌبه می‌باشد. مثل: (الکلمۀ لفظٌ) و (هندٌ قائمٌ ابوها)
توضیح: در تعریف آمده که مبتدا مسندٌالیه است منظور این است که چیزی به آن نسبت داده می‌شود که همان خبر است و منظور از عوامل لفظی این است که چیز بر آن داخل نشود (مثل حرف جر و یا نواسخ) و وصف آن است که بعد از نفی و یا استفهام واقع شود و منظور از اسمی که در حکم اسم ظاهر است ضمیر منفصل می‌باشد و مثال (زیدٌ قائمٌ) برای مبتدای اسمی و مثال (أقائمٌ زیدان) و یا (ما قائمٌ زیدٌ) برای مبتدای وصفی است و مثال (الکلمۀ لفظٌ) برای خبر مفرد و هم‌چنین مثال (هندٌ قائمٌ ابوها).
در این تحقیق درباره مبتدا وخبر و اقسام مبتدا و خبر و احکام آن دو و … بحث می شود.
واژه های کلیدی: مبتدا، خبر، عامل

فهرست مطالب

مقدمه ۱
تعریف ۲
اقسام مبتدا و خبر و احکام آن دو ۳
مطابقت وصف با مابعد ۵
عامل در مبتدا و خبر ۶
رابط چیست؟ ۸
موارد جواز ابتدا به نکره ۹
موارد وجوب تقدم خبر ۱۰
امتناع تقدم خبر ۱۱
وجوب حذف خبر ۱۲
منابع ۱۳

فهرست منابع

شرح ابن عقیل علی ألفیه ابن مالک

شرح سیوطی علی أالفیه ابن مالک

محمد علی صالحی مازندرانی، شرح صمدیّه

سیدعلی‌حسینی، توضیح شرح ابن عقیل

مقدمه

مبتدا و خبر به ترتیب در ابتدای مرفوعات قرار دارند در بعضی از کتب نحوی فاعل را مقدم دانسته و سپس مبتدا و خبر را ذکر کرده‌اند و این نظر جمهورنحویون است امّا سیبوبه و عده‌ای دیگر مبتدا و خبر را مقدم دانسته‌اند. سیبویه به عنوان اثبات مدّعای خویش دلایلی را ذکر کرده:

۱- مبتدا در آغاز کلام قرار می‌گیرد و کلام با آن شروع می‌شود پس باید قبل از فاعل در مورد آن بحث شود به خلاف فاعل که در ردهّ‌ی بعد قرار دارد. مثال مبتدا: زیدٌ قامَ و مثال فاعل: قام زیدٌ

۲- مبتدا اگر از جایگاه خویش مؤخَّر گردد بازهم مبتدا است مثل (زیدٌ الکاتب) ولی فاعل به خاطر تقدُّم از فاعلیت خارج می‌شود و جمله فعلیه به اسمیه (مبتدا و خبر) تبدیل می‌شود.

۳- مبتدا به لحاظ مبتدا بودن، عامل و معلول است زیرا عامل در خبر و معلول برای ابتدائیت است؛ اما فاعل به لحاظ فاعلیت تنها معلول است و اگر برخی از موارد عامل شود به اعتبار فاعلیت نبوده بلکه به خاطر شبه فعل بودن است مانند: (جائنی ضاربُ عمروٍ) اما آنان که فاعل را مقدم داشته‌اند برای اصالت آن دلایلی ذکر کرده اند که ما در اینجا به ذکر و دلیل بسنده می کنیم:

۱- عامل فاعل لفظی و عامل مبتدا معنوی است و بدون شک عامل لفظی قوی‌تر از عامل معنوی است چرا که عامل معنوی با آمدن عامل لفظی زائل می‌گردد.

۲- فاعل جزئی از جمله فعلیه است و جمله فعلیه اصل در جمله‌هاست پس فاعل اصل است.

 تعریف:

مبتدا: مبتدا یا اسمی است که مسندٌالیه بوده و از عوامل لفظی مجرد و خالی باشد و یا وصفی است که بعد از نفی یا استفهام واقع می‌شود در حالیکه رفع داده باشد اسم ظاهر و یا اسمی که در حکم اسم ظاهر است. مثل: (زیدٌ قائمٌ) و (أقائمٌ زیدان و یا ما قائم زیدٌ).

خبر: آن اسمی است که مجرد (از عوامل لفظی بوده و مسندٌبه می‌باشد. مثل: (الکلمۀ لفظٌ) و (هندٌ قائمٌ ابوها)

توضیح: در تعریف آمده که مبتدا مسندٌالیه است منظور این است که چیزی به آن نسبت داده می‌شود که همان خبر است و منظور از عوامل لفظی این است که چیز بر آن داخل نشود (مثل حرف جر و یا نواسخ) و وصف آن است که بعد از نفی و یا استفهام واقع شود و منظور از اسمی که در حکم اسم ظاهر است ضمیر منفصل می‌باشد و مثال (زیدٌ قائمٌ) برای مبتدای اسمی و مثال (أقائمٌ زیدان) و یا (ما قائمٌ زیدٌ) برای مبتدای وصفی است و مثال (الکلمۀ لفظٌ) برای خبر مفرد و هم‌چنین مثال (هندٌ قائمٌ ابوها).

اقسام مبتدا و خبر و احکام آن دو

مبتدا بر دو قسم است:

۱- مبتدایی که دارای خبر است.

۲- مبتدایی که دارای فاعل بوده و آن فاعل جانشین خبر است.

مثال قسم اول مانند(زیدٌ عاذرٌ مَن اعتَذَرَ) در این مثال زید مبتدا و عاذر خبر و من اعتذر مفعول عاذر محسوب می‌شود. قسم دوم مانند:(أسارٍذانِ) که همزه برای استفهام و سارٍ مبتدا و ذان فاعل و جانشین خبر است.

و آنچه که به مانند همین مورد باشد بر آن قیاس می‌شود وآن هر وصفی است که بر استفهام یا نفی اعتماد کند. مانند: (أقائمٌ زیدان) و (ما قائمٌ زیدان)

بنابراین هرگاه وصف برنفی یا استفهام تکیه نکند نمی‌تواند مبتدا واقع شود.وصفی که فاعل را رفع می‌دهد و مستغنی از خبر است، دارای سه شرط می‌باشد:

۱- بر استفهام یا نفی اعتماد نماید.

۲- مرفوع آن، اسم ظاهر و یا ضمیر منفصل باشد.

۳- کلام با عنوان نمودن مرفوع، کامل شود.

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .