عنوان :

مقاله مروری بر هنر نمد مالی در استان فارس

تعداد صفحات :۲۵

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

استان فارس در پهنه ایران اسلامی را همگان می‌شناسند، هنرمندان صنایع‌دستی استان‌فارس نیز هماننددیگر نقاط ایران و جهان سهم قابل توجهی از تولید، عرضه و معرفی صنایع دستی را به خود اختصاص داده‌اند.

گذری کوتاه بر کارگاههای صنایع‌دستی ونمایشگاههای این‌رشته در نقاط مختلف استان فارس انواع رشته‌های گوناگون دیگری مانند صحافی، چله کشی، قلاب بافی، عروسک محلی، گبه بافی، گچ بری، نازک کاری، حجم‌سازی چوب، سیاه چادر بافی، منجوق‌دوزی، رودوزی‌های سنتی، نازک کاری، سنگ تراشی، چنته، گیوه دوزی وگیوه بافی را می‌بینید که هم اکنون به صورت فعال و نیمه‌فعال در این سرزمین رونق دارند.  در این مقاله ما سعی داریم به طور گذرا بر هنر نمد مالی در این خطه بپردازیم.

نوع تولیدات این صنعت یا به عبارتی هنر صنعتی انواعی از نمد است که با ابعاد گوناگون تولید میشود . بیشتر تولیدات از نوع فرش انداز میباشد که به ابعاد ۳ ٭ ۵/۱ ویا بیشتر یا کمتر و همچنین به صورت گرد و پادری تهیه میشود .

نوع دیگر تولید ات نمد لباسی است برای چو بانان که در این منطقه به آن خلیک یا خلک میگو یند و نوع دیگر از تولیدات نمد سرکش اسب میبا شد که شکل خاصی دارد و همچنین عرق گیر اسب محسوب میشود و نیز نوع دیگری از آن که کوچکتر از سرکش اسب میباشد به نام زیر زینی اسب تولید می شود که زیر زین اسب قرار میگیرد برای آن که زین از جنس سخت میباشد و احتمال صدمه دیدن بدن اسب میرود که این نمد در واقع اسب را مصون میدارد .  نوع دیگر تولیدات آن کلاه نمدی است . که امروزه در این منطقه دیگر خریداری ندارد و تولید نمیشود مگر از روی تفنن و سر گرمی کسی دست به تولید آن بزند .

واژه های کلیدی: استان فارس، نمد مالی، پشم، کمان دستی، ماشین حلاجی

فهرست مطالب

مقدمه   ۲
هنر نمد مالی   ۳
تاریخچه نمدمالی درایران و…   ۴
نمد و مواد اولیه  :   ۵
ویژگی های پشم :   ۶
آب :   ۱۱
ابزار و مشخصات دستگاه های تولیدی در نمد مالی :   ۱۲
کمان دستی ساده حلاجی :   ۱۶
ماشین حلاجی:   ۱۷
مراحل تولید نمد:   ۱۷
نوع تولیدات :   ۱۹
نقوش به کار رفته:   ۲۰
معنای چند اصطلاح در نمد مالی   ۲۰
فهرست نمدمالان امروزه فارس :   ۲۲
فهرست منابع :   ۲۳

فهرست منابع :

۱-  سیری در صنایع دستی ایران  – تالیف : جی کلاگ…

۲-  صنایع دستی کهن ایران

۳-  فرهنگ جامعه فرش ایران

۴- اترک نامه (تاریخ جامعه استان فارس)

۵-  سرزمین ومردم قوچان(چهار جلد)

۶-  سیاحت شرق

۷-  اطلاعات و تحقیقات میدانی٭…

مقدمه

گرچه قدمت صنایع دستی را باید همزاد با حیات بشر برشمرد، اما نوع آن در هر جامعه و قومی و به اقتضای شرایط، زمان و مکان خاص آن منطقه شکلی مخصوص به خود گرفته و گوشه‌هایی از فرهنگ و هویت اهالی آن منطقه را بازگو می‌کند.

استان فارس در پهنه ایران اسلامی را همگان می‌شناسند، سرزمینی که با تمدن بزرگ و فرهنگ ساز پارسه و پارس در دنیا سرآغاز و منشا تحولات عظیمی در بخش های مختلف به شمار می‌آید.

این‌سرزمین کهن که قدمت آن بالغ بر چند هزار سال تخمین زده می‌شود،به تبع تاریخ بزرگی که دارد، دارای سابقه طولانی و البته انواعی منحصر به فرد از صنایع‌دستی است.

هنرمندان صنایع‌دستی استان‌فارس نیز هماننددیگر نقاط ایران و جهان با سوز دل و آه جان، دستانشان را در قوام‌بخشی هنر اصیل ایرانیان به کار گرفته و می گیرند و سهم قابل توجهی از تولید، عرضه و معرفی صنایع دستی را به خود اختصاص داده‌اند.

شمارش انواع رشته‌های موجود صنایع‌دستی در استان فارس، بالغ بر یکصد رشته مختلف ومتنوع را پیش‌روی شما قرارمی‌دهد که‌این خود وصرفنظر ازکیفیت، نشانگر اهمیت و جایگاه استان فارس در عرصه صنایع دستی است.

درباب کیفیت نیز اگربخواهیم قضاوت‌را به‌جهانگردان ایرانی‌وخارجی بگذاریم، همواره بر اصالت هنر و کیفیت منحصربه فرد صنایع دستی در استان فارس اذعان دارند.

خاتم،معرق، منبت،سفالگری، مشبک چوب،جاجیم بافی، کاشی هفت‌رنگ، مینیاتور، سرمه دوزی، نمد مالی و کلاه‌نمدی، مسگری، زریبافی، تذهیب، طلاسازی، سرامیک، حصیربافی، شیشه‌گیری فوتی، چاقوسازی، ضریح‌سازی ، میناکاری وخراطی تنها بخش بسیار اندکی از دهها رشته صنایع دستی در استان‌فارس به شمار می‌رود که‌البته برخی از آنها بنا به دلایلی در حال منسوخ شدن هستند.

گذری کوتاه بر کارگاههای صنایع‌دستی ونمایشگاههای این‌رشته در نقاط مختلف استان فارس انواع رشته‌های گوناگون دیگری مانند صحافی، چله کشی، قلاب بافی، عروسک محلی، گبه بافی، گچ بری، نازک کاری، حجم‌سازی چوب، سیاه چادر بافی، منجوق‌دوزی، رودوزی‌های سنتی، نازک کاری، سنگ تراشی، چنته، گیوه دوزی وگیوه بافی را می‌بینید که هم اکنون به صورت فعال و نیمه‌فعال در این سرزمین رونق دارند.  در این مقاله ما سعی داریم به طور گذرا بر هنر نمد مالی در این خطه بپردازیم.

هنر نمد مالی

کهن ترین شیوه وروش فراهم سازی زیرانداز که تاکنون شناخته شده نمدمالی است .

تاریخچه نمدمالی درایران و…

نمد درلغت : پارچه ای کلفت که ازپشم یاکرک مالیده سازند وازآن فرش وکلاه و جامه کنند …

نمدمال : آنکه پشم وکرک رابمالد ونمد سازد. نمدگر …

نمدمالی ونمدگری :  عمل وشغل نمد مال ونمدگر …

… ( کهن ترین شیوه وروش فراهم سازی زیرانداز که تاکنون شناخته شده نمدمالی است .)

… دراینکه نمد برای نخستین بار درکجا درست شده هیچگونه اطلاعی در دست نیست ٬ جزاینکه ازدوره نوسنگی مردمی که باپشم سروکار داشته اند ٬ نمد را می شناختند . اسناد ومدارک چینی ۲۳۰۰ پیش از میلاد درباره پادری ٬زره وسپر نمدی خبر میدهد . درگورهای عصر مفرغ ٬ درآلمان نمدهایی پیدا شده که تاریخ آن به ۱۴۰۰ پیش از میلاد می رسد . نویسندگان کلاسیک ٬ از همر به این طرف ٬ درباره نمد سخن گفته اند و آن را بطور عمده به ایران نسبت داده اند . در گور سکاهای سده پنجم پیش از میلادمسیح که در قسمتهای مستور از برف ویخ روسیه مرکزی پیدا شده اشیاء نمدی زیادی چون پرده ٬ قالی ٬ عرقچین ٬  جل اسب و پتو به دست آمده است . قبایل ترک که از این نواحی مهاجرت کرده اند و چادرنشینهای ایرانی نیز تا به امروز استادان مسلم هنر نمد سازی هستند. نه تنها کپنک نمدی با کلاه وآستین یکپارچه درست می کنند ٬ بلکه در تزیین وآرایش نمد با نقشه هایی که از پشم رنگ شده در دور نمد به کار می برند استادهستند . روشی که این چادر نشینان به کار می بردند ساده بوده وتا امروز هم پایدار بوده است . قدیمی ترین نمد موجود در گنجینه سلطنتی (شو سو یین) در‹‹نارا›› واقع در ژاپن متعلق به قرن هشتم پیش از میلاد است ٬ این نمد ها را از راه دادوستد یا به عنوان پیش کش به ژاپن می آوردند .شیوه نمد مالی و تهیه نمد از زمانهای گذشته تا کنون تغییری نکرده است و در نقاط مختلف تقریبا  یکسان می باشد اما موادی که به پشم میافزایند گونا گون است مثلا در مازندران آب خالص ٬ در با ختران و فارس صابون  بدین منظور مصرف می شود . در نواحی دشت گر گان تا بابل و آمل ورامسر و کلار دشت نمد مالی  انجام می گردد . ایلات ترکمن نیز  نمد را جهت پوشش سقف و اسکلت چوبی کلبه و یورت خود می مالند و نوعی نمد مرغوب نیز با  نقشهای گوناگون جهت زیر انداز ومفروش نمودن کف کلبه فراهم می سا زند . نمد مالی در نواحی اصفهان بروجن ٬ بختیاری نیز رایج بوده است . در باختران در شهرهای قصرشیرین ٬ سر پل ذهاب ٬ اسلام آباد غرب و کرند و دربرخی شهرهای استان فارس نمد مالی متداول است .

به روایت داستان عامیانه ا ی که در میان نمدمالان استان فارس مشهور است ٬ پسر حضرت سلیمان ٬ چوپانی بود که می خوا ست از پشم گوسفندش برای بافتن پارچه استفاده کند پس از آن که چندین بار در این آرزو ناکام  شد دست از کوشش بر داشت ٬و از روی ناامیدی پشم را مشت کوبید و اشک اندوه بر آن ریخت اشک ها به درون الیاف پشم راه یافت وآ نها را به هم چسباند آنگاه پسر حضرت سلیمان دریافت که از خیساندن و مالیدن پشم ٬پارچه ای برایش ساخته شده است بدینسان نخستین نمد ‹‹آفریده ›› شد و یاد پسر حضرت سلیمان تااین زمان به عنوان  ‹‹ رب النوع ››نمد مالان شمال ایران زنده مانده است .این افسانه درباره (آفرینش )نمد گواه آن است که نمد مالی کهن ترین شیوه شناخته شده در بافت است ونمد شاید کهن ترین شکل کفپوش دستباف است.

نمد و مواد اولیه  :

۱- پشم گوسفند و… : پشم به عنوان مهمترین ماده اولیه برای نمد مالی از خصوصیات  ویژه ای برخوردار است که اگر نبود این خصو صیات ویژه در پشم شاید ساخت نمد به عمل نمی رسید.

ویژگی های پشم :

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .