عنوان :

مقاله مهارت زندگی

تعداد صفحات : ۴۸

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

مقاله حاضر درباره مهارت‏هاى زندگى  شامل ۵ بخش ، بخش اول: مهارت‏هاى زندگى و اهمیت و اهداف آن، مهارت موفقیت، بخش دوم هدفمندى در زندگى، تعریف هدف و انواع آن، بخش سوم مهارت عبور از بحران‏، مد یریت بحران‏، آثار بحران در انسانها، بخش چهارم مهارت ایجاد آرامش در زندگى‏، بخش پنجم مهارت ایجاد شادى و نشاط می باشد.

«هدف» از لوازم اصلى زندگى سعادتمندانه و معنادار است. انسان زمانى آرامش دارد که افق روشنى براى آینده خود ترسیم کند. بدترین حالت براى بشر، وقتى است که احساس سرگردانى کند و بلاتکلیف بماند.

 هم‏چنان که همه مخلوقات، بر پایه هدفى خلق شده‏اند، انسان هم – که اعجوبه خلقت است – در این هستى بدون هدف خلق نشده.

 به فرمایش حضرت على‏علیه السلام: «فما خلق امرؤ عبثا»(۱)؛ «کسى بدون هدف [و بیهوده آفریده نشده است».

 انسانى که بدون هدف خلق نشده، همه اعمالش باید بر پایه هدفى صورت بگیرد. در این عمر کوتاه زندگى، نباید به اهداف متفاوت در یک زمان پرداخت، بنابراین باید هدفى را که ارزشمندتر است انتخاب نمود. اگر اهداف متفاوت و متعددى دنبال شود و در راستاى یکدیگر نباشد، ممکن است به سرانجام نرسد.

 امام على‏علیه السلام مى‏فرماید: «من اوما الى متفاوت خذلته الحیل»(۲)؛ «کسى که به کارهاى مختلف بپردازد، نقشه‏ها [و پیش‏بینى‏هایش‏] به جایى نمى‏رسد».

 و اگر به جایى هم رسید مسائل مهم‏تر را ضایع خواهد کرد، چنان که حضرت على‏علیه السلام فرمودند: «من اشتغل بغیر المهم ضیع الاهم»(۳)؛ «کسى که به امور غیرمهم بپردازد، مسائل مهم‏تر را ضایع مى‏سازد».

 کسى که دنبال موفقیت در کارهاست باید در ابتداى امر، هدف خود را مشخص کند و بعد از اینکه مهمترین هدف را شناسایى کرد، با تمام توان جهت رسیدن به آن تلاش نماید، چرا که موفقیت انسان در کارهایى است که فکر و اندیشه را در همان کار به کار مى‏گیرد.

 امام على‏علیه السلام فرمودند: «ان رایک لا یتسع لکل شى‏ء ففرغه للمهم»(۴)؛ «فکر تو وسعتى که همه امور را فرا بگیرد ندارد، پس آن را براى امور مهم فارغ بگذار».

واژه های کلیدی: مهارت زندگی، هدفمندی، مهارت عبور از بحران، شادى و نشاط

فهرست مطالب

پیشگفتار    ۱
مفهوم مهارت‏    ۲
تعریف مهارت‏هاى زندگى‏    ۲
ضرورت و اهمیت آموزش مهارت‏هاى زندگى‏    ۳
اهداف مهارت‏هاى زندگى‏    ۳
مهارت موفقیت‏    ۳
موفقیت در لغت‏    ۳
موفقیت در اصطلاح‏    ۳
عوامل موفقیت از منظر قرآن‏    ۴
عوامل عمومى موفقیت‏    ۵
هدفمندى در زندگى‏    ۱۰
تعریف هدف‏    ۱۰
زمینه‏ها و ریشه‏هاى سؤال از «هدف زندگى»!!    ۱۱
انواع هدف‏    ۱۱
عوامل مؤثر در هدف زندگى‏    ۱۱
شاخصه‏هاى عزت نفس‏    ۱۵
راه کسب همت‏    ۱۵
عوامل کوتاه همتى‏    ۱۵
مهارت عبور از بحران‏    ۱۸
مدیریت بحران‏    ۱۸
آثار بحران در انسان‏    ۱۹
مهارت‏هاى عبور از بحران‏    ۲۰
پیامدهاى بى‏نظمى‏    ۲۱
چگونه برنامه‏ریزى کنیم؟    ۲۱
روش‏هاى ارتباط کلامى براى آرامش‏    ۲۴
مهارت ایجاد آرامش در زندگى‏    ۲۶
مهارت ایجاد شادى و نشاط    ۳۱
تعریف شادى‏    ۳۲
تعریف نشاط    ۳۲
راه‏ها و عوامل ایجاد نشاط و شادى‏    ۳۲
آثار فردى شادى و نشاط    ۳۷
شادى‏هاى ممنوع!!    ۳۸
چند توصیه براى شاد بودن‏    ۳۹

منابع

۱) روانشناسى شادى، مایکل آیزِنک، ترجمه خشار بیگى و مهرداد و فیروزبخت، ص ۴۲ و ۱۷۹٫

۲) على اکبر دهخدا، لغت نامه دهخدا، ج ۱۳، چاپ اول از دوره جدید ۱۳۷۳، انتشارات دانشگاه تهران.

۳) نبأ (۷۸)، آیه ۹٫

۴) فرقان (۲۵)، آیه ۴۷٫

۵) المیزان، ج ۲۰، ص ۱۶۲٫

۶) یونس (۱۰)، آیه ۶۷٫

۷) ر.ک: الکافى، ج ۱، ص ۱۶۴، ح‏۱؛ الخصال، ج ۱، ص ۳۲۵٫

۸) قصص (۲۸)، آیه ۷۳٫

۹) مصباح المتهجد، ص ۲۴۵، ح ۳۶۱؛ بحارالانوار، ج‏۵۸، ص ۱۹۹٫

۱۰) تفسیر نمونه، ج‏۲۶، ص ۱۹٫

۱۱) انعام (۶)، آیه ۹۶٫

۱۲) تفسیرنمونه، ج ۵، ص ۳۶۰٫

۱۳) حج (۲۲)، آیه ۲۳٫

۱۴) تفسیر نور، ج ۸، ص ۳۰٫

۱۵) شورى (۴۲)، آیه ۲۷٫

۱۶) تفسیر نمونه، ج ۱۱، ص ۵۸٫

۱۷) طلاق (۶۵)، آیه ۳٫

۱۸) بقره (۲)، آیه ۶۹٫

۱۹) نبأ (۷۸)، آیه ۳۲٫

۲۰) طرائف الحکم (اندرزهاى ممتاز)، ترجمه، ج‏۲، ص ۳۳۵٫

۲۱) تفسیر نمونه، ج ۲۶، ص ۴۸٫

۲۲) شرح آقا جمال الدین خوانسارى بر غرر الحکم، ج‏۴، ص‏۱۳۴٫

۲۳) توبه (۹)، آیه ۱۲۴٫

۲۴) تفسیر نور، ج‏۵، ص‏۱۶۸٫

۲۵) زمر (۳۹)، آیه ۳٫

۲۶) امالى ، صدوق، ترجمه کمره‏اى، متن ۴۴۳، مجلس شصت و هشتم.

۲۷) بحارالأنوار، ج ۷۳، ص ۱۴۱٫

۲۸) بحارالأنوار، ج ۷۱، ص ۱۱٫

۲۹) کنز العمّال، حسام الدین هندى، ج ۳، ص ۶۴۸۱۴٫

۳۰) سنن النبى، ص ۶۰٫

۳۱) یوسف (۱۲)، آیه ۹۳٫

۳۲) آداب معاشرت، ترجمه ج ۱۶ بحار الانوار، ص‏۲۰۴٫

۳۳) غافر (۴۰)، آیه ۷۵٫

۳۴) بحارالأنوار، ج ۷۴، ص ۳۷۳٫

۳۵) ترجمه مفردات، ج‏۴، ص ۱۶۵٫

۳۶) انعام (۶)، آیه ۷۰٫

۳۷) تاج التراجم فى تفسیر القرآن للأعاجم، ج‏۲، ص ۶۵۸٫

۳۸) رعد (۱۳)، آیه ۱۱٫

۳۹) ابراهیم (۱۴)، آیه ۷٫

  پیشگفتار

 انسان موجودى کمال‏جو است که از کودکى تا بزرگ سالى به سه میم توجه خاص دارد (موفقیت، محبوبیت، مقبولیت) البته خداوند متعال براى رسیدن به آنها، همه امکانات را در اختیار او قرار داده است.

 «وَ سَخَّرَ لَکُمْ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ جَمِیعاً مِنْهُ»(۱)؛

 «او آنچه در آسمان‏ها و آنچه در زمین است همه را از سوى خودش مسخّر شما ساخته».

 آنچه در این کریمه به آن اشاره شده حداقل به این معنى است که انسان؛

 اولاً، توان استفاده از امکانات خدادادى را دارد لذا نباید فرد یا افرادى ادعا کنند به طور ذاتى نمى‏توانند از نعمت‏هاى الهى استفاده کنند، لذا ضرورت دارد پرورش یابند.

 ثانیاً، انسان مى‏تواند مراتب کمال را به صورت صعودى طى کند و بیش از پیش به موفقیت‏هایى مادى و معنوى دست یابد.

 براى رسیدن به اهداف و خواسته‏هاى مورد نظر و چشیدن طعم شیرین موفقیت، شرایط و عوامل و مهارت‏هایى لازم است تا در سایه به کار بستن آنها بتوان به آن اهداف دست یافت.

 در عصر حاضر با توجه به زندگى صنعتى که تمام جهان را فراگرفته و به عنوان عصر اضطراب معروف گشته است، فرصت کافى براى تفکر صحیح و یا استفاده از تجربیات پدر و مادر و بزرگترها از دست رفته است.

 در شرایط جامعه کنونى، دقت و توجه بیشترى نسبت به آموزش مهارت‏ها و تکنیک‏هاى کاربردى در مواجهه با مسائل و مشکلات مورد نیاز است. به نظر مى‏رسد در چنین شرایطى استفاده از روش‏هاى علمى و تجربى روز با استناد به قرآن و سنت و سیره گذشتگان، بهترین روش حل مسئله خواهد بود 

مهارت‏هاى زندگى (چرایى، چیستى و چگونگى)

 مفهوم مهارت‏

 مهارت در فرهنگ دهخدا به معنى زیرکى و رسایى در کار و استادى و زبردستى است. مهارت یک قابلیت یادگیرى است یا به زبانى دیگر استعداد انجام یا پیش‏بینى نتایج با حداقل صرف زمان و انرژى است.

 مهارت‏ها اغلب به دو دسته تقسیم مى‏شوند:

 الف. مهارت‏هاى عمومى، ب. مهارت‏هاى تخصصى.

 تعریف مهارت‏هاى زندگى‏

 سازمان جهانى بهداشت مهارت‏هاى زندگى را چنین تعریف نموده است:

 توانایى انجام رفتار سازگارانه و مثبت به گونه‏اى که فرد بتواند با چالش‏ها و ضروریات زندگى روزمره خود کنار بیاید. )who 4991(

 به طور کلى مهارت‏هاى زندگى عبارتند از توانایى‏هایى‏که منجر به ارتقاى بهداشت روانى افراد جامعه، غناى روابط انسانى، افزایش سلامت و رفتارهاى سالم در سطح جامعه مى‏گردند. مهارت‏هاى زندگى هم به صورت یک راهکار ارتقاى سلامت روانى و هم به صورت ابزارى در پیشگیرى از آسیب‏هاى روانى – اجتماعى‏اى که جامعه به آن مبتلا شده (نظیر اعتیاد، خشونت‏هاى خانگى و اجتماعى، آزار کودکان، خودکشى، و موارد مشابه) قابل استفاده است.

 بعضى مهارت را هنر تبدیل «علم» به «عمل» دانسته‏اند.

 مهارت از سه مولفه «فهم، سرعت و دقت» تشکیل مى‏گردد و مهارت در زندگى، به معنى به کاربردن معلومات در صحنه‏ى واقعى زندگى مى‏باشد. مهارت در زندگى به دو بخش عمده تقسیم مى‏شود:

 الف. راه‏هاى مقابله با مشکلات و بحران به بهترین وجه؛

 ب. استفاده بهینه از موقعیت موجود.

 به عبارت دیگر مهارت زندگى به معناى جلب منافع و دفع ضرر در زندگى فردى، خانوادگى و اجتماعى مى‏باشد.

 ضرورت و اهمیت آموزش مهارت‏هاى زندگى‏

 داشتن یک زندگى منطقى، سالم، هدفمند و انعطاف‏پذیر براى مواجهه با مشکلات و فراز و نشیب‏هاى آن، خواسته ى هر انسان خردمندى است، اما چرا دست‏یابى به این هدف ارزشمند دست‏کم براى بسیارى از ما میسر نیست، سؤالى است که با طرح موضوعى به نام «مهارت‏هاى زندگى» امکان پاسخ‏گویى مى‏یابد.

 اهداف مهارت‏هاى زندگى‏

 بخشى از اهداف مهارت‏هاى زندگى عبارت است از:

 – تقویت اعتماد به نفس؛

 – تقویت روحیه‏ى مشارکت و همکارى؛

 – رشد و تقویت عواطف انسانى؛

 – ایجاد روحیه‏ى مقاومت در برابر تبلیغات مسموم؛

 – کمک به شناسایى و بیان احساسات؛

 – تأمین سلامت جسمى و بهداشت روانى؛

 – تقویت مهارت‏هاى ارتباطى؛

 – تقویت روحیه‏ى کار و تلاش؛

 – ارتقاء سازگارى فرد با خودش، با دیگران و محیط اطرافش.

 مهارت موفقیت‏

 اصطلاح موفقیت از جمله اصطلاحاتى است که متأسفانه خیلى‏ها متناسب با معلومات و نگرش خود آن را تعریف کرده‏اند.

 یکى از دلایل عمده تعدد تعاریف موفقیت، برداشت‏هاى گوناگونى بوده که از این مفهوم شده است. چه بسا افرادى که به دلیل دستیابى به خواسته‏هایشان، خود را موفق و کامیاب مى‏پندارند، امّا این موفقیت از نظر دیگران چندان ارزش و اعتبارى ندارد. و یا افرادى هستند که احساس مى‏کنند، موفق شده‏اند اما در حقیقت چنین نیست.(۲)

 موفقیت در لغت‏

 از مادّه «وفق» و «وفاق» و به معناى سازگارى، انطباق و همراهى است.

 موفقیت در اصطلاح‏

 انسانى را موفق مى‏گویند که توانسته باشد بین تلاش‏ها و اهدافش سازگارى و انطباق ایجاد کند و سعى و کوشش خود را قرین و همراه اهداف خویش قرار دهد.

 به عبارت دیگر، انسان به هدف رسیده را انسان موفّق مى‏گویند. اهداف انسان، متنوع و از سطوح و مراتب متعددى برخوردار است. بنابراین، موفقیت یک تعریف ندارد؛ بلکه هر فرد، بسته به این که هدف او چه باشد، تعریف خاصى از آن به دست مى‏آورد.

 عوامل موفقیت از منظر قرآن‏

 موضوع موفقیت به صورت مختلف در قرآن کریم مورد تأکید قرار گرفته لیکن چگونه موفق شدن و رمز و راز موفقیت و یا عوامل و موانع موفقیت چیست؟ در آیات مختلف و هر یک در جاى خود مورد اشاره قرار گرفته که به بعضى از آنها مى‏پردازیم:

  یک. اصلاح نفس‏

 ما باید کارى انجام بدهیم که هم از درون مشکلى پیدا نکنیم، هم از بیرون. اگر چنانچه از درون مشکلى پیدا نکردیم، از بیرون مشکلى نخواهیم داشت؛ یعنى آن دشمن درونى را از بین بردیم؛ وقتى دشمن درونى از بین برود، دشمن برونى کارى نخواهد کرد.

 یک وقت انسان از بیگانه مى‏ترسد، براى اینکه وابسته به آب و خاک است. امّا اگر وابسته به خاک آفرین و آب آفرین باشد، وابسته به شمس و قمر آفرین باشد؛ او هراسى ندارد! بالأخره اگر ماه خوب است، شمس خوب است، زمین خوب است، آسمان خوب است؛ آنکه شمس آفرید و قمر آفرید از همه بهتر است. گفتند:

 اى یار، قمر بهتر یا آنکه قمر آرد

اى یار، شکر بهتر یا آنکه شکر آرد

 اگر شکر شیرین است، شکر آفرین شیرین‏تر است. و اگر شمس و قمر زیبا هستند، قمر و شمس آفرین زیباتر است… اینکه ذات أقدس بارى تعالى به ما فرمود:

 «فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوَاهَا»(۳).

 «فَأَقِمْ وَجْهَکَ لِلدِّینِ حَنِیفاً فِطْرَهَ اللَّهِ الَّتِى فَطَرَ النَّاسَ عَلَیْهَا»(۴).

 تو دریایى. اگر انسان دریاست، گوهرى دارد؛ و اگر سلسله جبال است، معدنى دارد. باید بکوشیم این معدن‏هایمان معدن خوبى باشد.

 اینکه گفته شد:

 فیض روح القدس ار باز مدد فرماید

دیگران هم بکنند آنچه مسیحا مى‏کرد

 لازم نیست که حتماً انسان مثل عیساى مسیح مرده را زنده کند! در این بخش مثل عیساى مسیح است. وجود مبارک عیساى مسیح فرمود: خدا توفیقى به من داد که من هر جا باشم، منشأ برکتم… پس بیاییم ما هم مثل انسان‏هاى موفق عالم منشأ برکت باشیم.(۵)

  دو. اندیشه و عقلانیت‏

 واژه «أُولُوا الْأَلْبابِ» ۱۶ مرتبه در قرآن آمده و هر مرتبه همراه با یک کمال و وصفى بیان شده است. از جمله:

 ۱٫ راز احکام را مى‏فهمند. «وَ لَکُمْ فِى الْقِصاصِ حَیاهٌ یا أُولِى الْأَلْبابِ»(۶).

 ۲٫ آینده‏نگر هستند. «تَزَوَّدُوا فَإِنَّ خَیْرَ الزَّادِ التَّقْوى وَ اتَّقُونِ یا أُولِى الْأَلْبابِ»(۷).

 ۳٫ دنیا را محل عبور و گذر مى‏دانند نه توقف‏گاه و مقصد. «لِأُولِى الْأَلْبابِ الَّذِینَ… یَتَفَکَّرُونَ فِى خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلًا»(۸).

 ۴٫ از تاریخ، درس عبرت مى‏گیرند. «لَقَدْ کانَ فِى قَصَصِهِمْ عِبْرَهٌ لِأُولِى الْأَلْبابِ»(۹).

 ۵٫ بهترین و برترین منطق را مى‏پذیرند. «الَّذِینَ یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ… وَ أُولئِکَ هُمْ أُولُوا الْأَلْبابِ»(۱۰).

 ۶٫ اهل تهجّد و عبادت مى‏باشند. «أَمَّنْ هُوَ قانِتٌ آناءَ اللَّیْلِ… إِنَّما یَتَذَکَّرُ أُولُوا الْأَلْبابِ»(۱۱).(۱۲)

  سه. صبر

 قرآن مى‏فرماید: «سلام بر شما بخاطر صبر و استقامتتان! چه نیکوست سرانجام آن سرا(ى جاویدان)».(۱۳)

  چهار. خود را در محضر خدا دیدن‏

 میزان موفقیت انسان بستگى به میزان آرامش اوست به هر اندازه که آرامش داشته باشد به همان میزان عقل و استعدادهاى او توانمند هستند این آرامش زمانى درست و واقعى است که انسان خود را در محضر خدا ببیند با اطمینان باید گفت به هر اندازه که به یاد خدا بودن و خود را در محضر خدا دیدن تقویت کند به همان میزان آرامش واقعى دست پیدا مى‏کند.

 خداوند متعال در قرآن کریم مى‏فرماید:

 «آنها کسانى هستند که ایمان آورده‏اند، و دل‏هایشان به یاد خدا مطمئن (و آرام) است آگاه باشید، تنها با یاد خدا دل‏ها آرامش مى‏یابد!»(۱۴).

  پنج. عمل صالح‏

 زندگى با رضایت از اعمال ورفتار درست است که زندگى را شیرین کند.

 خداوند مى‏فرماید:

 «آنها که ایمان آوردند و کارهاى شایسته انجام دادند، پاکیزه‏ترین (زندگى) نصیبشان است و بهترین سرانجام‏ها!».(۱۵)

  عوامل عمومى موفقیت‏

 در یک تقسیم بندى کلى، عوامل موفقیت را مى‏توان به دو دسته تقسیم کرد: عوامل درونى و بیرونى.

 مهم‏ترین نقش را عوامل درونى بر عهده دارند و عوامل بیرونى و محیطى (مثل خانواده، دوستان و فرهنگ عمومى جامعه، وضعیت اجتماعى، اقتصادى و سیاسى) بیشتر نقش ابزارى را به عهده دارند.

 براى رسیدن به یک زندگى موفق، باید به افزایش توان روحى پرداخت و آن را بر پایه‏اى محکم و استوار بنا کرد. تنها با پرورش قدرت روانى افراد است که مى‏توان کمال فردى آنها را آشکار ساخت. منظور از کمال فردى، رسیدن به احساس تعادل، آرامش و رضایت خاطر و داشتن ارتباطاتى مثبت با محیط و دیگران است.

 

45,000 ریال – خرید نهایی کردن خرید مورد به سبد خرید اضافه شد

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .