عنوان :

مقاله میراث فرهنگی و حفظ آن

تعداد صفحات :۳۸

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

مقاله حاضر به بررسی میراث فرهنگی و حفظ آن می پردازد. این مقاله تاریخچه حفظ میراث فرهنگی بین المللی را بیان می نماید و به ارائه جزئیات ویژگیهای خاص روی حفظ این میراث در زمان جنگ مسلحانه به همراه اریابی اثر آنها میپردازد.

میراث فرهنگی میتواند شامل اشیاء منقول و غیرمنقول ، ملموس یا غیرملموسی همچون ساختمان و مجسمه یادبود، اثر و مجموعه های هنری.‌کتاب و دست خط ، بقایا و بسیاری اقلام دیگر باشد. در زمان صلح میراث فرهنگی به واسطه کنوانسیون ۱۹۷۲ یونسکو با مضمون محافظت از میراث طبیعی و فرهنگی جهان (WHC) و کنوانسیون یونسکو با مضمون پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس (۲۰۰۳) حفظ می گردد. به هر حال این میراث نیز طی هرگونه حمله مسلحانه ای تهدید می شود: آن ممکن است از روی قصد مورد حمله واقع شود زیرا سمبل دشمنی و اصالت آن کشور است، آن یک تاریخ، فرهنگ یا مذهب است. ممکن است چنین اقلامی به خاطر منفعت ؟؟ غارت یا دزدیده شوند یا به سادگی طی جنگهای متمادی در معرض آسیبهای تصادفی قرار گیرند.

با وجودیکه محافظت ویژه در سطح بین الملل تا زمان کنوانسیون سال ۱۹۵۴ لاهه انجام نپذیرفته بود، اولین گامها به سوی محافظت از این میراث از قرن نوزدهم آغاز گردید، زمانیکه قوانین جنگ معین گردید. قبل از آن قوانین متعدد زمانی جنگ اشاره ای به حفظ مایملک فرهنگی می نمود. مثلاً ممنوعیت معمول پیرامون تخریب میراث فرهنگی و قدیمی به زمان یونان کلاسیک باز میگردد. قبل از رمیها مردم پذیرفتند که فرهنگ باید تنها به عنوان آخرین چاره خراب و نابود شود. و سپس طی جنگهای ناپلئونی، این اصل که مایملک فرهنگی،‌ میراث تمام انسانهاست اولین بار در قانون بین الملل پدیدار گشت.

واژه های کلیدی: میراث فرهنگی، کنو انسیون لاهه ۱۹۵۴، قوانین بین المللی

 فهرست مطالب

مقدمه    ۴
III کنوانسیون لاهه ۱۹۵۴   ۱۱
IV  قوانین بین المللی دیگری برای حفظ میراث فرهنگی   ۱۹
VI تأثیر رژیم قانونی   ۳۰
VII نتیجه   ۳۶

مقدمه :

قوانین بین المللی جنگ طی صدها سال جنگ و کشمکش میان انسانها با تدوین همزمان قوانین در اواخر قرن نوزده گسترش یافت. اما این امر تا زمان خسارات کاملاً گسترده خصوصیات فرهنگی جهانی دوم میسر نبود. در آن زمان جامعه بین الملل نیاز به حفظ میراث فرهنگی در زمان جنگ را تأیید نمود. کنوانسیون لاهه پیرامون حفظ مایملک فرهنگی در واقعه جنگ مسلحانه (۱۹۵۴)[۱] (کنوانسیون لاهه ۱۹۵۴) به همراه پروتکل های آن[۲] و پروتکل‌های سال ۱۹۷۷ به کنوانسیون ژنو[۳]، چهارچوب مدونی را فراهم می نماید. همانگونه که مشاهده می‌شود، در قسمت دیگری از قرن بیستم این قوانین با پیشرفتهای اخیر واقع در سال ۲۰۰۳ [۴] به کندی تقویت شد. به هر حال ، علیرغم قوانین شدید و متعادل بین المللی به خصوص خطاب به حفظ آن، ضرر و زیانهای وارده به میراث فرهنگی ادامه یافت.

در جنگهای اخیر یوگسلاوی[۵] سابق و عراق[۶] باز هم میراث فرهنگی به غارت رفت و فاجعه فرهنگی نیز در افغانستان[۷] رخ داد. واضح است که جنگ باز هم بی ثباتیهای بسیاری را در بر می گیرد و بدون شک کشمکش انسانی و فعالیت نظامی ادامه می یابد. این امر منجر به تمرکز شدید بر کارآیی قوانین بین المللی و توانایی آنها برای حفظ میراث فرهنگی گرانبهای ما می گردد.

این مقاله تاریخچه حفظ میراث فرهنگی بین المللی را بیان می نماید و به ارائه جزئیات ویژگیهای خاص روی حفظ این میراث در زمان جنگ مسلحانه به همراه اریابی اثر آنها میپردازد.

میراث فرهنگی میتواند شامل اشیاء منقول و غیرمنقول ، ملموس یا غیرملموسی همچون ساختمان و مجسمه یادبود، اثر و مجموعه های هنری.‌کتاب و دست خط ، بقایا و بسیاری اقلام دیگر باشد. در زمان صلح میراث فرهنگی به واسطه کنوانسیون ۱۹۷۲ یونسکو با مضمون محافظت از میراث طبیعی و فرهنگی جهان (WHC)[8] و کنوانسیون یونسکو با مضمون پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس (۲۰۰۳) حفظ می گردد[۹]. به هر حال این میراث نیز طی هرگونه حمله مسلحانه ای تهدید می شود: آن ممکن است از روی قصد مورد حمله واقع شود زیرا سمبل دشمنی و اصالت آن کشور است، آن یک تاریخ، فرهنگ یا مذهب است. ممکن است چنین اقلامی به خاطر منفعت ؟؟ غارت یا دزدیده شوند یا به سادگی طی جنگهای متمادی در معرض آسیبهای تصادفی قرار گیرند[۱۰].

با وجودیکه محافظت ویژه در سطح بین الملل تا زمان کنوانسیون سال ۱۹۵۴ لاهه انجام نپذیرفته بود، اولین گامها به سوی محافظت از این میراث از قرن نوزدهم آغاز گردید، زمانیکه قوانین جنگ معین گردید[۱۱]. قبل از آن قوانین متعدد زمانی جنگ اشاره ای به حفظ مایملک فرهنگی می نمود. مثلاً ممنوعیت معمول پیرامون تخریب میراث فرهنگی و قدیمی به زمان یونان کلاسیک باز میگردد[۱۲]. قبل از رمیها مردم پذیرفتند که فرهنگ باید تنها به عنوان آخرین چاره خراب و نابود شود[۱۳]. و سپس طی جنگهای ناپلئونی، این اصل که مایملک فرهنگی،‌ میراث تمام انسانهاست اولین بار در قانون بین الملل پدیدار گشت[۱۴].

این قانون لیبر (Lieber code) [15] بود که ارائه شد و اولین تلاش مدرن برای تدوین قوانین جنگ بود[۱۶]. آن طی جنگ داخلی آمریکا توسط پروفسور فرانسیس لیبر که یک مهاجر آلمانی به ایالات متحده آمریکا و پرفسور دانشکده حقوق کلمبیا بود تهیه گردید[۱۷].

هر چند قانون لیبر تنها نیروی نظامی USA را ملزم می ساخت، تا حد زیادی نیز مطابق با قوانین و رسوم موجود جنگ در آن زمان بود. خصوصاً، مواد قانونی ۳۵ و ۳۶ آن به حفظ میراث فرهنگی کمک می کند. ماده ۳۵ یعنی :

اثرهای کلاسیک هنری،‌مجموعه های علمی یا وسایل گرانبهایی مثل تلسکوپهای نجومی همچون وسایل بیمارستانی باید در برابر تمام آسیبهای موجود ایمن شوند، حتی وقتی که در مناطق محصور شده در حین محاصره یا بمباران واقع می باشد.

ماده ۳۶ به تسخیر املاک دولتی و نه دزدیدن ، ویران ساختن یا آسیب رساندن به چنین میراثی اشاره می کند :

اگر آثارهنری،‌کتابخانه ها ، کلکسیون ها یا ابزار و وسایل متعلق به یک دولت یا ملت متخاصم بدون صدمه ای منتقل شود، قانونگذار دولت تحت محاصره میتواند دستور به توقیف داده وبه نفع دولت مذکور آنرا منتقل نماید. مالک نهایی در نتیجه پیمان صلح فی مابین تعیین می گردد. به هیچ وجه آنها فروخته یا واگذار نمی شوند، اگر این اقلام توسط ارتش ایالات متحده تسخیر شوند، تحت تملک آنها در نخواهد آمد یا به طور عمدی خراب یا ویران نمی شود.

انتشار این دستورالعملها بعدها به سمت تدوین قوانین جنگ در سطح بین الملل پیش می‌رود. قانون لیبر شکل گرفته براساس بیانیه مربوط به قوانین و رسوم جنگ در کنفرانس بروکسل سال ۱۸۷۴ ارائه گردید[۱۸]. به هر حال، این بیانیه هرگز به طور رسمی پذیرفته نشد. سپس به دنبال کنفرانس لاهه در سال ۱۸۹۹ ، معاهده بین المللی امضاء شد که باز هم قانون لیبر را به سختی به تصویر می کشید[۱۹]. کنوانسیون با توجه به قوانین و رسوم جنگ در سرزمینها و مقررات ضمیمه آن (کنوانسیون لاهه II ) [20] ابتدا به زندانیان جنگ و اشخاص غیرنظامی پرداخت و به هر حال برخی ماده قانونی ها محافظت از اقلام فرهنگی را پیشنهاد میدهند. مثلاً تخریب یا تسخیر مایملک دشمن رسماً ممنوع شد، مگر آنکه بواسطه لزومیات جنگ از سوی مقامات به صورت دستور تقاضا شود[۲۱].حمله یا بمباران شهرها ، روستاها، مناطق مسکونی یا ساختمانها که بی دفاع بودند، ممنوع شد[۲۲]. بعلاوه،‌ قبل از آغاز هرگونه بمباران، فرمانده نیروی حمله کننده، به جز در مورد حمله مسلحانه باید تمام سعی خود را به کار گیرد تا به مقامات محلی هشدار دهد[۲۳].

این امر حداقل به طور تئوری اجازه انتقال اشیاء منقول قدیمی را خواهد داد.

تحت ماده ۲۷ تمام مراحل ضروری باید طی محاصره و عبارتها در نظر گرفته شوند تا حد امکان از تهذیب مختص مذهب، هنر، علم و دستگیری چشم پوشی شود. اماکن توقیف شده برای این بود تا این ساختمانها و مکانها را یا برخی علائم خاص و آشکار نشان دهد، علائمی که قبل از آغاز بمباران باید برای مهاجم و حمله کننده مشخص شده باشد[۲۴]. از اینرو برخی امور محافظتی در مورد اشیاء غیرمنقول اعمال شد، ماده ۴۶ ضبط املاک خصوصی را نهی کرده و غارت و چپاول نیز رسماً تحت ماده ۴۷ ممنوع شد.

این معاهده بعدها با معاهده قوانین و رسوم جنگ در سرزمینها (کنوانسیون لاهه IV )[25] جایگزین شد به هر حال،‌کنوانسیون لاهه II برای احزابی مهم بود که آنرا امضاء کرده بودند اما این احزاب دیگر کنوانسیون لاهه IV را امضاء نکردند[۲۶]، معاهده بعدی بسیار مشابه قبلی است اما ماده ۲۷ به شرطی تقویت میشود که مراحل “حتماً ” در نظر گرفته شوند و “بناهای تاریخی” به فهرست ساختمانهای محافظت شده افزوده شوند. ماده ۵۶ ضرورتاً به خاطر حفظ میراث فرهنگی بدون تغییر باقی می ماند[۲۷].

به هر حال، با وجودیکه هر دو معاهده طی جنگ جهانی اول تحت تأثیر احزاب بودند[۲۸]، آنها در امر حفظ میراث فرهنگی همچون ؟؟ کاتدرال فرانسه یا دانشگاه لواوااین بلژیک در برابر خسارات وارده[۲۹] ناکام بودند و در پایان جنگ نیز هیچگونه پیگیری رسمی برای اینگونه بی رحمی ها اعمال نشد[۳۰]. سپس ، USA توافق بین المللی را آغاز نمود که به معاهده محافظت از مؤسسات هنری و علمی و یادبودهای تاریخی منتهی گردید (تحت عنوان Roerich pact )[31].

باز هم جنگ جهانی دوم تخریب و غارت گسترده میراث فرهنگی سراسر اروپا و غیره را به خود دید[۳۲]. غارت و چپاول نیروهای آلمانی از آثار هنری در سراسر اروپا به وضوح مشخص میشود، مثل تخریب علنی صومعه مونت کازینو در ایتالیا[۳۳] از این جمله است.بعداز پایان جنگ، این امور بررسی شد و سپس جنایتکاران اصلی جنگ نازیها به خاطر جنایات جنگی تعقیب شدند[۳۴].

بعلاوه تلاشی در جهت کنترل داد و ستد اشیاء غارت شده در پی تسخیر آنها صورت گرفت برای پایان دادن به این امر بیانیه سیاسی جنگ جهانی دوم توسط USA ، بریتانیا و UK و فرانسه امضاء شد. این کار تا حدی به کنوانسیون سال ۱۹۴۹ ژنو منجر گردید. کنوانسیون ممنوعیت تخریب املاک خصوصی، را بدون اشاره ای خاص به میراث و املاک فرهنگی در بر می گرفت. با این وجود، توجه کل جهان به جلوگیری از تخریب وغارت رخ داده در اروپا طی دومین جنگ جهانی معطوف شد و در سال ۱۹۵۴ یونسکو کنفرانسی راخصوصاً در ارتباط با محافظت از املاک فرهنگی ترتیب داد. کنوانسیون ۱۹۵۴ لاهه و محافظت بیشتری که این مجمع در مورد میراث فرهنگی پیشنهاد کرد نتیجه اصلی این کنفرانس بود.

III کنوانسیون لاهه ۱۹۵۴