عنوان :

مقاله نرم تنان

تعداد صفحات :۲۰

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

اعضای شاخه نرمتنان بدن نرم و بدون تقسیمی دارند. معمولاً سر آنها در قسمت جلو است  و یک پای شکمی و توده‌ احشایی پشتی نیز در بدن آنها وجود دارد. بدنشان کم و بیش از یک روپوش (Mantle) نازک احاطه شده است  اغلب در یک صدف آهکی خارجی محفوظ اند. این شاخه از پنج رده تشکیل میگردد که از لحاظ ظاهر، طرز زندگی و رشد با یکدیگر اختلاف دارند.

۱- رده دو عصبیها مانند کیتونها

۲- رده ناوپایان مانند دنتالیوم

۳- رده شکمپایان مانند حلزونهای صدفدار و بی‌صدف.

۴- رده تبرپایان مانند صدفهای خوراکی دو کفه‌ای

۵- رده سرپایان مانند نوتیلیها

۶- اسکوئیدها ، هشتپایان و غیره

در این مقاله درباره رده شکمپایان توضیح داده شده است. رده شکم پایان بزرگ‌ترین و متنوع‌ترین گروه از نرم تنان است و دربرگیرنده بعضی از ابتدایی‌ترین نرم تنان (بعضی از شکم پایان دریازی) و بعضی از تکامل یافته‌ترین آن ها (بعضی شکم پیان خشکی زی) است. صدف این جانوران یک تکه و معمولاً مخروطی شکل است که توده‌ احشایی را احاطه کره است. سر و پای عضلانی معمولاً تقارن دو طرفی دارد ولی این تقارن به علت پنج خوردن توده احشایی، در توده احشایی به چشم نمی خورد.

شکم پایان از طریق جلد (جبه) و یا حفره جبه که نقش شش را بازی می کند، تنفس می‌کند. جداش و یا تک جنس و هر مافرودیت هستند و در عده‌ای چرخه زندگی مستقیم است.

واژه های کلیدی: حلزون باغی، هلیکس ، سیستم تولید مثل

فهرست مطالب

شاخه نرمتنان   ۴
فسیل شناسی نرم تنان   ۴
رده شکم پایان   ۶
مورفولوژی شکم پایان   ۹
شکم پایان خشکی   ۱۰
تاریخ زمین‌شناسی شکم پایان   ۱۱
بیولوژی خاک   ۱۲
حلزون باغی   ۱۳
پوسته یا صدف   ۱۴
سیستم گوارش   ۱۶
سیستم گردش خون   ۱۷
سیستم تنفسی   ۱۷
سیستم دفعی   ۱۸
سیستم تولید مثلی   ۱۸
حرکت   ۱۹
منابع    ۲۰

منابع :

۱- زندگی حیوانات (۲)، ل. ا. زنکویچ ، ترجمه حسین فرپور، ۱۳۵۲

۲- جانورشناسی (۱): بی‌مهرگان ، مؤلف: منیژه کرمی، تهران: دانشگاه شاهد، ۱۳۷۹

۳- زیست شناسی جانوی، ابوالقاسیم امین- محسین شکوهی نژاد، مؤسسه انتشارات امیرکبیر، تهران ۱۳۶۳

۴- پالئونتولوژی بی‌مهرگان، تألیف آر. اچ، بلک، ترجمه دکتر علی مثیمی، تهران ۱۳۸۱

۵- بیولوژی خاک (نقش ارگانیسم‌های خاک در طبیعت)، تألیف گونتر- ترولدینر، ترجمه دکتر محمد رضا حق پرست تنها

۶- مبانی زمین‌شناختی ما قبل تاریخ، ن. تئوبالد، ترجمه خدیجه اسدیان، مرکز نشر دانشگاهی ۱۳۶۴

۷- فسیل شناسی بی‌مهرگان، تألیف دکتر طاهر ضیایی، انتشارات دانشگاه تهران ۱۳۴۴

شاخه نرمتنان   (Phylum Mollusca)

اعضای شاخه نرمتنان بدن نرم و بدون تقسیمی دارند. معمولاً سر آنها در قسمت جلو است  و یک پای شکمی و توده‌ احشایی پشتی نیز در بدن آنها وجود دارد. بدنشان کم و بیش از یک روپوش (Mantle) نازک احاطه شده است  اغلب در یک صدف آهکی خارجی محفوظ اند. این شاخه از پنج رده تشکیل میگردد که از لحاظ ظاهر، طرز زندگی و رشد با یکدیگر اختلاف دارند.

۱- رده دو عصبیها مانند کیتونها

۲- رده ناوپایان مانند دنتالیوم

۳- رده شکمپایان مانند حلزونهای صدفدار و بی‌صدف.

۴- رده تبرپایان مانند صدفهای خوراکی دو کفه‌ای

۵- رده سرپایان مانند نوتیلیها

۶- اسکوئیدها ، هشتپایان و غیره

فسیل شناسی نرم تنان:

یکی‌ از مهمترین بخش های بی‌مهرگان خصوصاً از نظر مطالعه فسیل شناسی نرم تنان است. نرم تنان در دریا، آبهای شیرین، دریاچه‌ها و بالاخره خشکی زندگی می‌کند.

نام نرمتنان اصولاً برای انواع به کار برده شده که قسمت سخت ندارند و لذا به دو دسته تقسیم شدند: دسته‌ای دارای قسمت سخت و دسته‌دیگر بدون قسمت سخت می باشند.

اساسی تقسیم بندی جدید به وسیله‌ دانشمندی فرانسوی پایه گذار شد و او بر اساس شباهت قسمتهای نرم و قسمتهای سخت، نرم تنان را به سه رده تقسیم بندی کرده که عبارتند از: گاستروپودار، سفالوپودا و دو کفه‌ای‌ها .

صور مشخصه نرم تنان عبارت است از:

۱- عدم بند بند بودن بدن

۲- تقارن ارگانیسم بدن نسبت به یک صفحه

۳- مرکزیت عضو حساس در سر (به استثناء پلسی پودا)

۴- پوشیده شدن بدن به وسیله پوست

۵- خواص اختصاصی دستگاه گوارش و سیستم عصبی

۶- صور مشخص در حالات لاروی

پوست دارای سلول‌هایی است که غشاء را ترشح می‌کند. غشاء در کلیه نرم تنان از کربنات کلسیم ساخته شده و تمام یا قسمتی از آن به صورت کلیست یا آراگونیت است. معمولاً غشاء خارجی گاهی کاملاً داخلی است.

رده گاستروپودا: بدن معمولاً در یک غشاء مارپیچ غیرمتقارن قرار دارد. سر مشخص و دارای یک یا دو زوج Tentacle و یک زوج چشم است. پا عریض و مسطح است ولی در انواع شناگر به شکل بال مانندی در می‌آید.

رده شکم پایان

رده شکم پایان بزرگ‌ترین و متنوع‌ترین گروه از نرم تنان است و دربرگیرنده بعضی از ابتدایی‌ترین نرم تنان (بعضی از شکم پایان دریازی) و بعضی از تکامل یافته‌ترین آن ها (بعضی شکم پیان خشکی زی) است. صدف این جانوران یک تکه و معمولاً مخروطی شکل است که توده‌ احشایی را احاطه کره است. سر و پای عضلانی معمولاً تقارن دو طرفی دارد ولی این تقارن به علت پنج خوردن توده احشایی، در توده احشایی به چشم نمی خورد.

شکم پایان از طریق جلد (جبه) و یا حفره جبه که نقش شش را بازی می کند، تنفس می‌کند. جداش و یا تک جنس و هر مافرودیت هستند و در عده‌ای چرخه زندگی مستقیم است.

در شکمپیان (به یوننی  Gaster = شکم + Podos= پا)  سر که در قسمت جلو بدن است، پای شکمی، که طویل است تقارن دو جانبی دارد. توده احشایی معمولاً درون یک صدف پشتی جای میگرد و هر دو بطور مارپیچی پیچیده و غیر متقارن میباشد. سر توده کم و بیش استوانه‌ای شکلی است که بدون آنکه از بقیه‌ بدن مشخص باشد بطرف جلو ادامه دارد. بر روی سر زواید حسی موجود است که شاخک نامیده میشود و بر حسب نوع حیوان متفاوت میباشد. دهان در انتهای قدامی بدن واقع است و در داخل دهان زبانه‌کوچکی وجود دارد بنام سوهانک. در این عضو دندانهایی وجود دارد که تعدادش در انواع مختلف متفاوت است و در بعضی نمونه‌ها بالغ بر چندین هزار است.

چین خوردگی پوست بدن یا روپوش حفره وسیعی را تشکیل می دهد که آنرا حفره روپوشی مینامند.

دستگاه دم زدن، مجرای مواد دفعی و مجرای دستگاه تناسلی، در حفره روپوشی قرار دارد.

در شکمپایان اجدادی شاید در همه قسمتها تقارن دو جانی وجود داشته است.

ولی در گونه‌های زنده قرینه دو طرفی کامل از بین رفته است زیرا بدن جانور در حول محوری که از رأس صدف عبور مینماید ۱۸۰ درجه یا کمتر دوران حاصل نموده است و در اثر این دوران حفره روپوشی در نزدیک سر جانور قرار گرفته است.

شکمپایان معمولاً دارای یک جفت چشم هستند که بر روی سر و احیاناً در انتهای قدامی بدن روی شاخکها قرار گرفته ‌است.

ساختمان چشم در این جانوران فوق‌العاده ساده میباشد و اغلب از حفره کوچکی تشکیل می‌یابد که روی آن جسم شفافی که عمل عدسی را انجام میدهد، وجود دارد. در داخل حفره مزبور چند سلول که دارای ذرات رنگین است یافته میشود؛ از هر سلول حفره چشمی رشته عصبی نازکی جدا می‌‌گردد  که اجتماع آنها عصب چشمی را تشکیل می‌دهد. در تروکوس کناره حفره مزبور یکدیگر نزدیک میشود و در نتیجه چشم شکل حفره بسته‌ای را به خود میگیرد که در داخل آن جسم شفافی که عمل عدسی را انجام میدهد یافته میشود و در توریو و مورکس کناره‌های چشمی بهم متصل میگردد.

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .