عنوان :
مقاله هنر زیلوبافی در میبد
تعداد صفحات : ۳۴
نوع فایل : ورد و قابل ویرایش
چکیده
زیلو یکی از مناسبترین و بادوام ترین کف پوش ها، به ویژه برای مناطق کویری است که از قدیمی ترین محصولات دست بافت یزد محسوب شده و قدمت آن به پیش از اسلام می رسد.
مساجد و بقاع زیارتی یزد معمولاً با زیلو مفروش است و زیلو از مصنوعات معروف میبد ، با دوام و خوش طرح و نقش است. قدیمی ترین زیلو متعلق به سال ۸۰۸ است که در مسجد جامع میبد نگهداری می شود.
زیلو در نقش و بافت شباهت زیادی به حصیر دارد و نیز مثل حصیر یکی از موارد استفاده آن در مساجد و مصلی و اماکن متبرکه است، بنابراین می توان احتمال داد که زیلوبافی را مرحله تکامل یافته حصیربافی دانست و یافهمید که بافندگان آن از یک صنعت الهام گرفته‌اند.
واژه های کلیدی: زیلو، میبد، دامی کردن، نقشه زیلو، پنجه زن، کلاف لاکن
فهرست مطالب
پیشگفتار ۱
مقدمه ۳
تاریخچه ۴
قدمت ۴
چگونگی رواج زیلوبافی در میبد ۶
مزیت و فواید زیلو ۷
مشخصات انواع زیلو ۷
مواد اولیه بافت زیلو ۸
کارگاه های زیلوبافی ۹
ماسوره یا دامی کردن ۱۰
شیوه بافت زیلو و مراحل کار ۱۰
– روش تا کردن ۱۱
– بسته بندی ۱۱
اجزای دار زیلو ۱۲
نقشه زیلو ۱۲
– اسامی نقشه ها ۱۳
– رابطه نقشه و زندگی مردم ۱۴
– در رابطه با محیط طبیعی ۱۴
– نقش رنگ در نقشه ۱۵
نیروهای انسانی کار ۱۵
– زمان و سرعت ۱۷
– روابط بین نیروهای انسانی کار ۱۷
– تقسیم جنسی کار ۱۹
تعاونی ۱۹
دستمزد ۲۰
بازار ۲۰
موارد مصرف زیلو ۲۱
بیماریهای ناشی از زیلوبافی ۲۲
زیلو ، هنری دستی و سنتی که برای بقا ماشینی می شود ۲۳
مصاحبه با یک هنرمند روشندل زیلو باف ۲۵
شست و شو و مراقبت های گلیم و زیلو ۲۶
نتیجه گیری ۲۹
منابع ۳۰
پیشگفتار
زیلو یکی از مناسبترین و بادوام ترین کف پوش ها، به ویژه برای مناطق کویری است که از قدیمی ترین محصولات دست بافت یزد محسوب شده و قدمت آن به پیش از اسلام می رسد.
زیلو هر چند به ظاهر یک فرش نخی ساده است، اما بررسی فنون و تکنیک بافت آن نشان می هد که غنای فرهنگی و فکر و اندیشه بارور شده ای در پس هر تار و پود آن نهفته است، زیلو در نقش و بافت شباهت زیادی به حصیر دارد و نیز مثل حصیر یکی از موارد استفاده آن در مساجد و مصلی و اماکن متبرکه و مذهبی است.
در مورد خاستگاه این نوع بافته و محل شکل گیری آن اختلاف نظرهای بسیاری وجود دارد، اما میبدی ها زیلو را از بافته های بومی خود می دانند. ماده اولیه زیلو رشته نخ های پنبه ای است که به آن کلاف گفته می شود. و در پود زیلو از آن استفاده می شود. زیلو از نظر کاربرد به سه نوع تقسیم می شود که معمولاً تفاوت ظاهری آن در نوع رنگ هایی است که انتخاب می کنند در حالی که در بافت زیلوها فقط از دورنگ استفاده می شود. زیلوهایی که به رنگ آبی و سفید و قرمز می بافند به زیلوی «جوهری» مشهور بوده و معمولاً مرغوبیت کمتری داشته است و زیلوهای «نفتال» که با رنگ سبز و نارنجی بافته شده از مرغوب ترین نوع زیلو به شمار می رود و بیشتر در منازل مورد استفاده قرار می گیرد.
همه ی رنگ هایی که در زیلو به کار می رود از یگان های کویری استفاده می شود و ماده ی اولیه ی ساخت این رنگ ها عموماً گیاه رناس (قرمز)، نیل (آبی) و پوست گردو (قهوه ای روشن) است. و علت استفاده از رنگ های گیاهی ثبات آن به هنگام شستشو و مقاومت در برابر اشعه ی خورشید است.
دو نقش عمده در زیلو به کار می ورد، نقش حاشیه یا Daj و نقش کار یا زمینه.
برای بافت زیلو حداقل به دو نیروی انسانی نیاز است: یک استادکاری که پود را به لابه لای تار زیلو می کشد و دیگری شاگرد که با استفاده از ابزاری به نام «پنجه» پودها را می کوبد.
بافت زیلو در قدیم رواج بیشتری داشته اما به دلیل اقتصادی نبودن رفته رفته در حال منسوخ شدن است. در حال حاضر تنها جایی که می توانمی زیلوهای متعددی را کنار هم ببینیم گوشه ای کاروانسرای شاه عباسی میبد است که تنها موزه ی منحصر به فرد در این زمینه محسوب می شود و در آن زیلویی به قدمت بیش از ۷۰۰ سال نیز وجود دارد.
مقدمه:
مساجد و بقاع زیارتی یزد معمولاً با زیلو مفروش است و زیلو از مصنوعات معروف میبد ، با دوام و خوش طرح و نقش است. قدیمی ترین زیلو متعلق به سال ۸۰۸ است که در مسجد جامع میبد نگهداری می شود. زیلوهای مورخ ۹۲۷ و ۹۳۰ هـ در خانقاه بیداخورید و یا تکه زیلوی مورخ ۹۶۳ هـ در مسجد شاه ولی تفت را می توان از زیلوهای قرون بعد به حساب آورد.
تاریخچه:
زیلو یکی از صنایع دستی روستائی معمول در میبد است که تا چند سال قبل صدها خانوار از محل درآمد آن امرار معاش می کردند. زیلو هر چند به ظاهر یک فرش نخی ساده است، اما بررسی فنون و تکنیک بافت آن نشان می هد که غنای فرهنگی و فکر و اندیشه بارور شده ای در پس هر تار و پود آن نهفته است، هرچند ممکن است امروز احیاء چنین صنعتی مقرون به صرفه نباشد، ولی از تجربه موجود در این بخش می توان در جهت فراهم آوردن امکانات مناسب با شرایط زمانی استفاده نمود.
قدمت :
زیلو در نقش و بافت شباهت زیادی به حصیر دارد و نیز مثل حصیر یکی از موارد استفاده آن در مساجد و مصلی و اماکن متبرکه است، بنابراین می توان احتمال داد که زیلوبافی را مرحله تکامل یافته حصیربافی دانست و یافهمید که بافندگان آن از یک صنعت الهام گرفته‌اند. (تصاویر ۱ و ۲)
به هر حال زیلوبافی از قدیم ترین محصولات دست بافته است و در میبد قدمت آن به پیش از اسلام می رسد. حتی میبدی ها ابتکار آن را به خود نسبت می دهند. تشابه نقشهای زیلو با شئونات مادی و معنوی زندگی مردم اعم از نوع مسکن و معیشت و اعتقادات و باورها گویای این نکته است که اگر میبد خاستگاه صنعت زیلوبافقی نباشد دیر زمانی است که میبدی ها با آن آشنائی دارند و حداقل در شیوه بافت آن دخل و تصرفاتی نموده اند. در متون قدیم کمتر به نام زیلو برمی خوریم، فقط هر جا سخن از بنای مسجدی بوده است از زیلو به عنوان فرش آن نام برده شده است. اما به محل بافت و سابقه آن اشاره ای نشده است.
به گفته ی معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان یزد؛ نفیس ترین زیلوی میبد را متعلق به قرن ۱۲ هجری قمری می داند که روی آن ۳۴ سجاده طراحی شده و در حاشیه آن نام واقف و تاریخ ۱۸۸ هجری قمری نقش بسته است.
جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .
ارسال نظر