عنوان :

مقاله پروین اعتصامی

تعداد صفحات : ۲۵

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

در این مقاله درباره پروین اعتصامی، تجلی عرفان در شعر پروین، درس اخلاق در شعر پروین  و پاسخ به مقالات مجله « روشنفکران »  راجع به پروین اعتصامی مطرح می شود.

لازم است بدانیم که یک قطعه و یک شعر چرا مورد پسند قرار می گیرد ؟

علت این است که با تمایلات متناسب احساسات ما را پاسخ گفته و از خاموشی و رکود خارج می کند قلب که کانون ادراک لطیف و زیبایست از خواندن شعر به مرحله  آرامش وارد می شود و به حقیقت آن را جستجو میکند پیدا می کند .

آری سخنان پروین همین خشنودی و آرامش را در خواننده ایجاد میکند . یکی دیگر از ویژگیهای شعر پروین ویژگی تشخیص است که گوینده به فراست و با ظرافیت  از زبان پرندگان ، حیوانات  و … بیان داشته و آنچه را با چشم عادی  نمی توان دید با چشمی که  مسلح به ذکاوت  و تشخیص پرویت می توان مشاهده کرد .

همینکه خاطر شاعر از فکر و احساس بزیر شد و فروغ یک معنی زیبا در قالب شاعر جلو کرد  این الهام تبدیل به شهری زیبا و دلپذیر و دارای مفاهیم عالی مش ود و ذهن و روح خواننده اثر می گذارد .  مهربانی و محبت و ایمان به نیکی و نیکوکاری غذای روح داروی روان بشر است که هیچگاه بشر از این تغذیه معنوی بی نیاز نبوده است .

پروین این مسائل مهم را آمیخته به حکمت و فلسفه و اخلاق در قالب شعر بیان داشته و خود را در ردیف شعرای بزرگ قرار داده است.

از ویژگیهای دیگر شعر پروین تمثیل های زیاد و دقیق اوست که خود صنعتی بدیع و زیباست .و این تمثیل ها در دیوان پروین به قدری فراوان است که از اجزای جدائی ناپذیر شعر اوست .

 وقتی شاعر مقصود و معنا را بسیار نزدیک بهم بیان می کند آنگاه موضوع در ذهن مجسم می شود که این امر را تمثیل گویند .

از دیگر ارکان اصلی شعر پروین تخیل است ظرفیت ها در معنا – رنگ و بو دادن های زیبا در شعر همه از تخیلات او سرچشمه می گیرد . در اشعار زیر چه زیبا یأس و امید را به مناظره می کشد و چه منظره دلپذیری  از شعر بوجود می آورد .

در ان مدت که من امید بودم                     که دار تو خود را می ستودم

مرا هم بود شادی ها هوس ها                      چمن ها – مرغها – گلها ، قفسها

مرا دلسردی ایام بگداخت                 همان ناسازگاری کار من ساخت

چراغ شب زیاد صبحگه کرد               گل دوشنبه یک شب ماند و پپرمد

سیاهیهای محنت جلوه ام برد               درشتی دیدم و گشتم چنین خرد

شبانگه در دلی تنگ آرمیدم                   شدم اشکی و از چشمنی چکیدم

ندیدم ناله ای بودم سحر گاه                   شکنجی  دیدم و گشتم یکماه آن

شعر پروین شعر اوقات و احوال نیست و درباره اشخاص گفته نشده .

شعر پروین شعر تربیت و اخلاق کریمه و تهذیب نفس است – ترانه مهر – نغمه عاطفه و نیکوکاری – طنین زیبای سعی  و همت و اقدام است . سرود بیداری و  پرهیزگاری و رستگاری است .

شعر پروین با عواطف و احساسات انسان  نجوی  می کند و قلب اندوهگین را تسلی می دهد  و خاطر دردمند را آرامش می بخشد .

واژه های کلیدی: پروین اعتصامی، تشخیص، تمثیل ، قالب شعر

فهرست مطالب

تجلی عرفان در شعر پروین    ۹
درس اخلاق در شعر پروین    ۱۰
مرگ پروین    ۱۲
قطعه ای از آقای محمد قاضی    ۱۲
از قطعه آقای فروغ ( محمد علی )    ۱۳
از جواد فاضل    ۱۳
از محمد شهریار    ۱۴
پاسخ به مقالات مجله « روشنفکران »  راجع به پروین اعتصامی    ۱۵
منابع :    ۲۲

منابع :

۱-  دیوارن پروین اعتصامی

۲-   یاداشت های پدر پروین

۳-  تاریخچه زندگی نامه پدر  پروین ( اعتصام الملک )  تعلم علامه علی کرد دهخدا دیماه ۱۳۱۶ .

۴-   مقاله ای از ملک الشعری  بهار در روزنامه نوبهار ۲۳/۸/۲۲  .

۵-  نوشته های ابوالفضل اعتصامی بردار پروین .

 مقدمه

صبر بسیار بباید پدر پیر فلک را              تا دگر مادر گیتی چو شو فرزتذ بزاید

آری  قرنها و قرنها می گذرد تا  شاعره ای همچون رابطه یا پروین  پا به عرصه وجود گذارد و در آسمان شعر و ادب با نور افشانی خود ستارگان بسیاری را به چشمک زدن وادارد .

در توصیف پروین و معرفی این نابغه ادبی اگر چه قلم ناتوان است  اما وظیفه ای است که استاد معظم جناب آقای ساعی زاده به عهده اینجانب گذارده است و اگر چه بزاعت نرجاه به پیشگاه عزیز بودن است اما فرض است که اوامر استاد را مطاع بوده و بردیدگان  نهاده و تمام توان  در اجرای فرامین او کوشا بود .

۱-  افکار پروین در قالب اشعار پروین

۲-  عرفان پ۱روین

۳-  اشک  ادبای معاصر در سوک پروین

مرگ نابهنگام و پروی و اشک

 زندگینامه پروین

 در ۲۵ اسفند ماله ۱۲۸۵ هجری شمسی در شهرستان تبریز در خانه مرحوم یوسف اعتصامی ملقب له اعتصام الملک دختری بدنبا آمد که بعدها آسمان ادب شعر پارسی را منور کرد پدرش  او را پروین نام نهاد . به حق نه تنها این موجود الهی اشک پروین فلک است بلکه در آسمان ادلب پروین  منحصر بفرد است .

او در کودکی  با پدر به تهران آن و تا پایان عمر در تهران سکونت داشت . پروین ادبیات فارسی و ادبات عرب را در مکتب پدر آموخت از ابتدای کودکی باهوش کوشا و متفکر به نظر می رسید وی کمتر سخن می گفت و بیشتر فکر می کرد بندرت در جمع کودکان هم سال خود حاضر می شد و غابلآٌ تنها بسر می برد . گوئی ساختار فکری اما با دیگران تفاوت داشت اما بلعکس  در مجالس درس و بحث فعال بود و از دیگکران به پیش می گرفت .

پروین از کودکی شروع به شعر گفتن کرد . البته پدرش ادیب بودو خانه پدرش محفل ادبا و فضلا بود و این امر در پرورش قرحه ذاتی پروین بی تأثیر نبود .

در چنین مجالسی همواره از خود استعداد سرشاری نشان می داد بنحوی که دیگران را به حیرت وامی داشت در اسل ۱۳۰۳ از مدرسه  دخترانه آمریکایی ( ایران پیتال )  فارغ التحصیل شد و در جشن فارغ التحصیلی خود شعر ( زن و تاریخ ) را که از سروده های خودش بود قرائت کرد . در تمام مدت تحصیل بهترین شاگرد مدرسه بود از سیمای پروین – نجابت – دیانت – وقار – شایستگی – شعور فوق العاده به خوبی نمایان بود . چندی بعد در همان مدرسه دخترانه آمریکایی به تدریس مشغول شد .

شایستگی  و شعور پروین مانع آن گجردید که دعوت درباره را برای ورود به دربار بپذیرد به شاعری ثناگوی و مداح شاه تبدیل شود که این امر  با ایده۹ ها و افکار پروین ۱۰۰% مغایرت داشت در تمام مسافرت هایی که مرحوم اعتصام الملک  ( پدر پروین ۹  در خارج  یا داخل کشور داشت پروین همراه پدر بود قبل از ازدواج پروین پدرش رضای به چاپ دیوارن پروین نشد زیرا تصور می کرد که چاپ دیوان از دید گونه نظران بمنظور تبلیغ برای ازدواج است . اما بعد از ازدواج  دیوانش چاپ و در سال ۱۳۱۴ منتشر شد  پروین در از دواجی ناموفق در تاریخ ۱۹ تیر ۱۳۱۳ به عقد پسرعموی  پدریش در آمد و بعد از عقد به کرمانشاه و به خانه شوهر رفت . اما این پروند و همزیستی فقط ۵/۲ سال دیگر دوام داشت و پروین  به تهران نزد پدرش  برگشت . و در ۱۱ مرداد ۱۳۱۴ از مهریه گذشت  و زندگی مشترک را رها کرد . این رویدارد تلخ  بر خونسردی و بردباری  غالب نشد و تا پایان عمر از این قصه سخنی نگفت .

و فقط در این زمینه ۳ بین سرورده است

ای گل توز جمعیت گلزار چه دیدی                  جز سرزنش و بدس ری خار چه دیدی

ای نعل دل افروز تو با اینهمه  پر تو                      جز شته ای شعله بازار چه دیدی

رفتی به چمن لیک قفس گشت نصیب                غیر از قفس ای مرغ گرفتار چه دیدی

 در سال ۱۳۱۵ وزارت معارف که وظیفه فعلی وزارت آموزش و پرورش را بعهده دارد نشان درجه ۳ علمی برای پروین فرستاد پروین با این پیام که « شایسته تر از من بسیارند »  نشان را پس فرستاد .

شعر پروین

 لازم است بدانیم که یک قطعه و یک شعر چرا مورد پسند قرار می گیرد ؟

علت این است که با تمایلات متناسب بود احساسات ما را پاسخ گته و از خاموشی و رکود خارج می کند قلب که کانون ادراک لطیف و زیبایست از خواندن شعر به مرحله  آرامش وارد می شود و به حقیقت آن را جستجو م یکند پیدا می کند .

آری سخنان پروین همین خشنودی و آرامش را در خواننده ایجاد م یکند . یکی دیگر از ویپگیهای شعر پروین ویپگی تشخیص است که گوینده به فراست و با ظرافیت  از زبان پرندگان ، حیوانات  و … بیان داشته و آنچه را با چشم عادی  نمی توان دید با چشمی که  مسلح به ذکاوت  و تشخیص پرویت می توان مشاهده کرد .

همینکه  خاطر شاعر از فکر و احجساس بزیر شد و فروغ یک معنی زیبا در قالب شاعر جلو کرد  این الهام تبدیل به شهری زیبا و دلپذیر و دارای مفاهیم عالی مش ود و ذهن و روح خواننده اثر می گذارد .  مهربانی و محبت و ایمان به نیکی و نیکوکاری غذای روح داروی روان بشر است که هیچگاه بشر از این تغذیه معنوی بی نیاز نبوده است .

پروین این مسائل مهم را آمیخته به حکمت و فلسفه و اخلاق در قالب شعر بیان داشته و خود را در ردیف شعرای بزرگ قرار داده است

از ویپگیهای دیگر شعر پروین تمثیل های زیاد و دقیق اوست که خود صنعتی بدیع و زیباست .و این تمثیل ها در دیوان پروین به قدری فراوان است که از اجزای جدائی ناپذیر شعر اوست .

 وقتی شاعر مقصود و معنا را بسیار نزدیک بهم بیان می کند آنگاه موضوع در ذهن مجسم می شود که این امر را تمثیل گویند .

از دیگر ارکان اصلی شعر پروین تخیل است ظرفیت ها در معنا – رنگک و بو دادن های زیبا در شعر همه از تخیلات او سرچشمه می گیرد . در اشعار زیر چه زیبا یأس و امید را به مناظره می کشد و چه منظره دلپذیری  از شعر بوجود می آورد .

در ان مدت که من امید بودم                     که دار تو خود را می ستودم

مرا هم بود شادی ها هوس ها                      چمن ها – مرغها – گلها ، قفسها

مرا دلسردی ایام بگداخت                 همان ناسازگاری کار من ساخت

چراغ شب زیاد صبحگه کرد               گل دوشنبه یک شب ماند و پپرمد

سیاهیهای محنت جلوه ام برد               درشتی دیدم و گشتم چنین خرد

شبانگه در دلی تنگ آرمیدم                   شدم اشکی و از چشمنی چکیدم

ندیدم ناله ای بودم سحر گاه                   شکنجی  دیدم و گشتم یکماه آن

شعر پروین شعر اوقات و احوال نیست و دربارهع اشخاص گفته نشده

شعر پروین شعر تربیت و اخلاق کریمه و تهذیب نفس است – نرانه مهر – نغمه عاطفه و نیکوگکاری – طنین زیبای سعی وعی و همت و اقدام است . سرورد بیداری و  پرهیزگاری و رستگاری است .

شعر پروین با عواطف و احساسا انسان  بنحوی  می کند و قلب اندوهگین را تسلی می دهد  و خاطر دردمند را آرامش می بخشد .

نمی دانم سرگذشت برگی را که خود را میان شاخه ها نهفته است تا از باد خزان در امام باشد خوانده اید  این برگ گریزان پس از آنکه تند باد تقدیر آن را از شاخه جدا می کند و بر سر راه می افکند و درماندگی دچار می شود با چهخ بیان شیرین و چه تنوع افکاری با شاخه اصلی که منشأ  و قرارگاه اوست گفتگو می کند .

کجا گردن فرازد شاخساری                   که بر سرنشینش برگی و باری

چو شاهین قضا را تیز شد چنگ            نه از صلحت رسد سودی نه از جنگ

نخواهد ماند کس دائم بیک حال                گل پارین نخواهد است و امسال

بیاد رنج روز تنگدستی                         خوشبخت در زیر دستان سرپرستی

جهانی سوخت ز آسیب تگرگی                 چه غم که از شاخکی افتاد برگی

 در شعر مشت و هوشیار پروین

پروین در شعرست و هوشیار جوراٌ  نظام قضایی شاهنشاهی را ترسیم نموده و از فساد آن پرده بر می دارد .

25,000 ریال – خرید نهایی کردن خرید مورد به سبد خرید اضافه شد

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .