عنوان :

مقاله گچبری و تاریخچه آن

تعداد صفحات : ۱۵

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

در این مقاله با گچبری و تاریخچه آن آشنا می شویم.

هنر گچبری از دیر باز درمعماری جهان و ایران وجود داشته و موجب زیبائی درون و بیرون بناها و ساختمانها شده است، و جلوه‌ائی دیگر به معماری داده است.

هنرمندان عصر ساسانی علاوه بر بهره‌گیری از گچ به عنوان ملاط، در زمینه طرح‌اندازی گنبد نیز از این ماده بهره مؤثری گرفته‌اند، در سرطاقی‌های هلالی شکل نیز از گچ به مقدار فراوان استفاده، شده است، چهارطاقی نیسار یا نیزار در مجموع کاربرد سه‌گانه گچ را در عصر ساسانی و هنر گچبری آنان نشان میدهد:

۱- به کارگیری گچ به عنوان ملاط

۲- به کارگیری گچ برای زدن نیم قوس‌های زیر گنبد

۳- به کارگیری گچ برای هلال‌های گچی

به طور کلی می‌توان انواع موتیفها و عناصر تزئینی را در چهار دسته بارز و مشخص، تقسیم نمود:

الف: نقوش هندسی که شامل طرح‌های استیلیزه هم می‌شوند.

ب: نقوش گیاهی که شامل شاخ و برگ‌ها، نقش پالمت، دوزت و کنگره است.

ج: نقوش حیوانی و انسانی که شامل فرمهای اساطیری نیز می‌شود و نیز تلفیق هرسه با هم.

د: نقش خط و کتیبه در آثار گچبری

واژه های کلیدی: گچبری، عصر ساسانی، موتیفها، کاخ فیروز‌آباد، کاخ تیسفون، کاخ بیشاپور

فهرست مطالب

مقدمه    ۳
گچبری و تاریخچه آن:    ۴
مشخصه‌های بارز چهار طاقی نیسار:    ۵
طبقه بندی موتیفها:    ۶
نقوش هندسی:    ۷
نقوش گیاهی:    ۷
نقوش حیوانی و انسانی و تلفیق آن‌ها در آثارگچبری:    ۸
نمونه‌هایی از معماری و آثار گچبری:    ۹
کاخ تیسفون:    ۱۰
کاخ چال برخان (ری):    ۱۰
کاخ بیشاپور:    ۱۱
نقش خط و کتیبه در آثار گچبری:    ۱۱
منابع و مأخذ:    ۱۵

منابع و مأخذ:

۱-     سیری در صنایع دستی ایران، جی‌گلاک و هیراموتوگلاک

۲-     نقش و نگاره‌های ایرانی برای هنرمندان و صنعتگران، علی دولتشاهی، انتشارات سروش.

۳-     تاریخ هنر ایران، ترجمه پرویز مرزبان

۴-     گلستان هنر- قاضی میراحمدبن شرف‌الدین حسین.

مقدمه

هنر گچبری از دیر باز درمعماری جهان و ایران وجود داشته و موجب زیبائی درون و بیرون بناها و ساختمانها شده است، و جلوه‌ائی دیگر به معماری داده است.

این هنر در هر گوشه جهان، متناسب با آداب و علائق و نیز فرهنگ در هر زمان سیروتکامل خاص خود را داشته و از بینش هنرمندان نیز متأثر شده است، اما یک عامل عمده که همواره تمام مسائل زندگی بشر و هنر او را تحت تأثیر گذاشته و به شکل‌گیری و تکامل آن جهت داده است، دین بوده است.

طبیعتاً در کشور ما ایران هم این عوامل تأثیرگذار بوده است، تمدن ایران باستان و دوره‌های مختلف تاریخی و حکومتی و بعد‌ها هم اسلام به عنوان دین مردم در این رهگذر موثر بوده‌اند.

در این مجال اندک ما در واقع نظری کوتاه به هنر گچ‌بری می‌اندازیم.

گچبری و تاریخچه آن:

معماری ایران از شروع دوران آغاز تاریخی و دوران هخامنشی و سپس در دوران‌های اشکانی و ساسانی، به مسئله‌گچ و گچبری و گچ‌کاری توجه نموده و از آن به عنوان یک ماده سازنده و استوار بهر‌ه‌گیری شده است، کما اینکه به عنوان ملاط جهت طاقها و جرز دیوارها از آن سود جسته‌اند.

پس از سپری شدن عصر حکومت پاتیان که خود در این زمینه دارای سبک و تمدن و هنر خاصی بوده و از روش‌های یونانی و یا هلنیستی نیز استفاده می‌کردند، ساسانیان به نوآوری و ابتکاراتی جدید در این زمینه دست زده و به این هنر با ویژگی‌های خاص خود توجه نموده و بزودی توانستند عواملی نوظهور، از جمله اشاعه و گسترش طاق و طاق‌سازی و در مراحل تکمیلی کاخ‌سازی را رونق دوباره‌ای بخشند که نمونه این کاخها معرف یک هنر خاص در یک عنصر خاص بوده و در پایان این عصر رونق بخش هنر‌های اسلامی و تأثیرگذاری بر آثار این عصرها گردید.

ساده‌ترین نمونه معماری عصر ساسانیان که بدون بکارگیری چوب و مصالح سنگ، جزآثار برجسته و ماندگاری است که از گچ و نی ساخته شده و نمونه ارزنده‌ای است از کاربرد گچ در ساخت بناء چهار طاقی‌نیا و نسا یا نیزار در نزدیکی کاشان است، که آتشکده‌ای در جوار چشمه‌ای مابین کاشان و دلیجان واقع شده است.

مشخصه‌های بارز چهار طاقی نیسار:

هنرمندان عصر ساسانی علاوه بر بهره‌گیری از گچ به عنوان ملاط، در زمینه طرح‌اندازی گنبد نیز از این ماده بهره مؤثری گرفته‌اند، در سرطاقی‌های هلالی شکل نیز از گچ به مقدار فراوان استفاده، شده است، چهارطاقی نیسار یا نیزار در مجموع کاربرد سه‌گانه گچ را در عصر ساسانی و هنر گچبری آنان نشان میدهد:

۱- به کارگیری گچ به عنوان ملاط

۲- به کارگیری گچ برای زدن نیم قوس‌های زیر گنبد

۳- به کارگیری گچ برای هلال‌های گچی

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .