عنوان :
تعداد صفحات : ۲۳۶
نوع فایل : ورد و قابل ویرایش
رقابت به عنوان یکی از مکانیزمهای مهم تکامل و پیشرفت جامعه سیاسی و کارآمد کردن نظام سیاسی با نگرش حفظ مصالح نظام در چارچوب امنیت و حفظ آن که یکی از اساسیترین دغدغههای اندیشهگران ایرانی بوده و هست.
رقابت سیاسی یکی از شاخصها و مؤلفههای توسعه سیاسی و ارزشی متعلق به انسان معاصر است که ریشه در تجربه تاریخی بشر دارد، آثار منفی ناشی از ظهور رژیمهای خودکامه و تمامیت خواه، پیچیدهتر شدن حیات اجتماعی، بالا رفتن سطح آگاهی عمومی، گسترش شبکههای اطلاعاتی و ظهور گروههای واسط در مجموع انسان را به نتیجه رسانید که اداره امور سیاسی و اجتماعی از عهده فرد یا گروه خاصی بیرون است .
در این پژوهش اصل بر این است که رقابت سیاسی یکی از نمادهای اصلی مشارکت سیاسی حکومتهای مردمی و مردم سالار دینی است و در صورتی که در چارچوب قاعدهها و میثاقهای ملی و به شکل صحیح و مسالمت آمیز انجام گیرد عامل تقویت ثبات سیاسی، نظم اجتماعی، طراوت و نشاط سیاسی جامعه، پویایی و انسجام ملی خواهد شد.
این پژوهش با بررسی علل رقابتها (مثبت و منفی) و تأثیر آن بر امنیت ملی کشور ایران را دنبال میکند که ناشی از رشد و آگاهی سیاسی ملت ایران و مشارکت سیاسی آنان در عرصههای مختلف سیاسی بعد از انقلاب را در پی آورده است .
پژوهش حاضر شامل سه بخش است:
بخش نخست دربرگیرنده کلیات نظری و بررسی اجمالی است که شامل هفت فصل میگردد. طرح مسئله ، مبانی نظری مفهوم رقابت، ماهیت و چیستی رقابت سیاسی ، آسیبشناسی رقابتهای سیاسی در ایران ، الگوهای مختلف مورد بحث در رقابتهای سیاسی ، رقابتهای سیاسی و شاخصهای آن، جنبشهای ساختاری و چالشهای مربوط به آن.
و اما در بخش دوم پژوهش که شامل دو فصل است که به دیدگاه دال ، رقابت سیاسی و قواعد رقابت سیاسی پس از تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی می پردازد.
در بخش سوم در پنج فصل تقسیم بندی شده است: مفهوم فرآیند و برآیند امنیت ملی ، اصول بنیادین و امنیت ملی نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران ، آسیبشناسی ساختاری و امنیتی کردن رقابت ، دیدگاههای گروهها و احزاب مختلف در یک نگاه ،نتیجهگیری از پژوهش
واژه های کلیدی: رقابت سیاسی، امنیت ملی، رشد افکار عمومی، آسیبشناسی، جنبشهای ساختاری، احزاب سیاسی، قانون مندی، انتخابات
بخش نخست: بررسیهای اجمالی و کلیات نظری ۱
فصل اول: طرح مسئله ۱
فصل دوم: مبانی نظری مفهوم رقابت و معانی لغوی ۱۴
فصل سوم: ماهیت و چیستی رقابت سیاسی و مرزهای آن ۲۶
فصل چهارم: آسیبشناسی رقابتهای سیاسی ۵۸
فصل پنجم: الگوهای مختلف در رقابت سیاسی ۶۹
فصل ششم: رقابتهای سیاسی و شاخصهای آن ۸۵
فصل هفتم: جنبشهای ساختاری و چالشهای مربوط به آن ۹۸
بخش دوم : دیدگاههای صاحبنظران سیاسی ۱۴۹
فصل اول: دیدگاه دال و رقابت سیاسی ۱۴۹
فصل دوم: قواعد رقابت سیاسی پس از تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی ۱۵۶
بخش سوم : امنیت ملی ۱۶۸
فصل اول: مفهوم، فرآیند، برآیند امنیت ملی. ۱۶۸
فصل دوم: اصول بنیادین نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران ۱۷۶
فصل سوم: آسیبشناسی ساختاری و امنیتی کردن رقابت. ۲۰۵
فصل چهارم:دیدگاههای گروهها و احزاب مختلف در یک نگاه، ۲۱۲
فصل پنجم: نتیجهگیری ۲۲۵
منابع ۲۳۲
۱ـ ایوبی، حجت اله، «پیدایی و پایایی احزاب سیاسی در غرب»، (انتشارات سروش، تهران ۱۳۷۹).
۲ـ ــــــــــــــــــ، «اکثریت چگونه حکومت میکند؟» (انتشارات سروش، تهران ۱۳۷۹).
۳ـ ابوترابیان، حسن، «محمدرضا پهلوی پاسخ به تاریخ»، (ناشر، مترجم، ۱۳۷۱).
۴ـ افتخاری، اصغر، «مراحل بنیادین اندیشه در مطالعات امنیت ملی»، (انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی ۱۳۸۱).
۵ـ افتخاری، اصغر، با مقدمه دکتر تاجیک، «درآمدی برخطوط قرمز در رقابتهای سیاسی»، (چاپ گلبان ۱۳۸۱).
۶ـ ادوارد، ای، چونگ این مون، «امنیت ملی در جهان سوم»، (ناشر پژوهشکده مطالعات راهبردی، چاپ اول ۱۳۷۹).
۷ـ «امنیت ملی و نقش نیروی انتظامی، مقالات»، (انتشارات نیروی انتظامی).
۸ـ آقاپور، خلیل، «نقش فرهنگ سیاسی مشارکتی بر امنیت ملی»، (پایان نامه کارشناسی ارشد، تربیت معلم دانشکده علوم انسانی، سال ۱۳۸۳).
۹ـ آرمین، محسن و رزاقی، حجت، «بیمها و امیدها، انتشارات همشهری»، (چاپ اول ۱۳۷۷).
۱۰ـ بشیریه، حسین، «دیباچهای بر جامعه شناسی ایران دوره جمهوری اسلامی ایران»، (موسسه نگاه معاصر، تهران ۱۳۸۱).
۱۱ـ بهار، «ملکالشعرا، تاریخ مختصر احزاب سیاسی در ایران»، (جلد اول، چاپ چهارم، ۱۳۷۱).
۱۲ـ تاجیک، محمدرضا و دیگران، «مجموعه مقالات رقابتها و چالشهای سیاسی در ایران امروز»، (جدول دوم انتشارات گرافیک گستر، چاپ اول، ۱۳۸۱).
۱۳ـ «تحزب و امنیت ملی در جمهوری اسلامی» (بولتن)، (پژوهشکده مطالعات راهبردی سال ۱۳۷۸).
۱۴ـ تاجیک، محمدرضا، «مجموعه مقالات همایش رقابتهای سیاسی و امنیت ملی»، (تهران، فرهنگ گفتمان ۱۳۸۱).
۱۶ـ «تحزب و توسعه سیاسی» (کتاب دوم تحزب در ایران)، (دفتر مطالعات وزارت کشور، ناشر همشهری، چاپ ۱۳۷۸).
۱۵ـ ترومن، دیوید، فرایند حکومت
۱۶ـ جاسمی، دکتر محمد و جاسمی، «دکتر بهرام، فرهنگ علوم سیاسی»، (انتشارات گوتنبرگ، چاپ ۱۳۵۸).
۱۷ـ جعفری، محمدتقی، «اصول حکمت سیاسی».
۱۸ـ «جایگاه و ضرورت امنیت»، مقالات، (انتشارات روابط عمومی سپاه).
۱۹ـ چاکرالحسینی، حبیب اله، «بررسی نقش مشارکت سیاسی در امنیت ملی ایران»، (پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم سیاسی دانشگاه تهران، ۱۳۸۱).
۲۰ـ خواجه سروی، دکتر غلامرضا، «رقابت سیاسی و ثبات سیاسی در جمهوری اسلامی ایران»، (چاپ اول تابستان ۱۳۸۲، انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی).
از آنجائیکه اعتقاد به ضرورت وجود رقابت به عنوان یک اصل مسلم در فراشدهای سیاسی آنرا از شاخصهای نظام مردمسالار دینی میگرداند که در شرایط مطلوب از کار ویژهای مختلفی از جمله ثبات سیاسی، پویایی و نشاط سیاسی و اجتماعی، تقویت وفاق اجتماعی برخوردار خواهد بود. اما در عین حال قائل شدن به این نکته که صرف وجود تکثر در آرا و رقابتهای سیاسی ـ اجتماعی ارزشهای پیشگفته محقق نخواهد شد.
رقابتهای سیاسی زمانی میتواند ارزشمند تلقی شود که به پراکندگی و تفرق سیاسی منجر نگردد، از این رو وجود رقابت در جامعه به تنهایی نمیتواند راه حل اساسی تلقی شود.
رقابت خود نیازمند بسترها و شرایطی از جمله فرهنگ سیاسی، وجود روحیه انتقادپذیری دگرپذیری و پایبندی به مقررات، وجود نهادهای مدنی و عدالت اجتماعی است که به همگرایی و وفاق ملی منجر گردد.
از این رو برای اینکه رقابتهای سیاسی بتواند در درون نظام سیاسی کشور بصورت منطقی و سالم جریان یابد ضرروی است.
اقدامات زیر صورت پذیرد:
الف) کشور ایران از آنجا که از حکومت دینی برخوردار است، در سطح مدیریت راهبردی با سه دسته از منفعتهای عمده مواجه است:
۱ـ منفعتهای عام و ملی
۲ـ مصلحتهای شرعی و دینی
۳ـ منفعتها، مصلحتها و علاقههای فردی، شخصی، خانوادگی و گروهی.
بدیهی است هر سه دسته از منفعتهای یاد شده جزو ماهیت تصمیمگیری و مدیریت راهبردی کشور محسوب میشوند. بیتوجهی به هر یک از این سه بُعد میتواند موجب نارضایتی شده، به بروز خشونت بینجامد. مدیریت راهبردی کشور بایستی در سیاستگذاریها و تصمیمگیریهای کلان کشور با ایجاد آمیزهای کارآمد از سه مؤلفه منافع ملی، مصالح شرعی و علایق و منافع فرد فردِ جامعه، باز شناسی چهارگانه زیر انجام دهد:
۱ـ بازشناسی دینی و تبیین مصالح شرعی و دینی و التزام به آنها
۲ـ بازشناسی ملی و تبیین منافع عام و ملی و تعقیب آنها
۳ـ بازشناسی سیاسی در سطوح فردی و گروهی، دریافت مقتضیات انسان، به رسمیت شناختن حقوق شهروندی و فراهم آوردن بستر و زمینههای تحقق آنها.
۴ـ بازشناسی حوزههای رقابت و تبیین مرزها و نمادین سیاسی کشور و طراحی ساز و کارهای اجرایی برای رعایت و التزام به آنها.
ب) همانگونه که گفته شد یکی از مشکلات اساسی در فرایند رقابتهای سیاسی، جامعهناپذیری سیاسی و در نتیجه نداشتن فرهنگ رقابت است.
یکی از راههای اساسی رفع این معضل، تحول در نظام آموزشی کشور است به گونه که بتواند در تحقق فرآیند جامعهپذیری سیاسی که رقابت پذیری سالم، تحملپذیری غیر و رقیب، حقوق شهروندی پرهیز از مطلقانگاری خود، برخی از شاخصهای آنست گام بردارد، همچنین در این فرایند باید رعایت قاعده بازی سیاسی، قانونهای موضوعه، میثاقهای ملی و همزیستی مسالمت آمیز در صدد برنامههای آموزشی قرار گیرد.
رسانههای جمعی، مطبوعات و خانواده و دین از جمله مجاری عمده و ا ساسی فرهنگپذیری سیاسی بشمار میآید که بایستی در برنامهریزی بصورت جدی مدنظر قرار گیرد.
ج) گسترش فرهنگ مشارکتی:
یکی دیگر از راهکارهای که تحلیلگران برای رهایی از بنبست خشونتهای رقابتی پیشنهاد میکنند آغاز تمرین رقابت در حوزههای کوچکتر و آنگاه تعمیم آن به سطح اجتماعی ملی است.
این گروه معتقدند قبل از آن که حقوق سیاسی افراد جامعه به رسمیت شناخته شود و حتی پیش از آن که توده مردم بتوانند فعالیت سیاسی بکنند ضروری است اعضای جناحها به فعالیت بازی سیاسی روی آورند و حقوق سیاسی اعضای جناحهای سیاسی را به رسمیت بشناسند.
لازم است افراد در جامعه نخست فعالیتهای سیاسی خود را در یک حوزه کوچکتر به آزمون گذاشته تا پس از آن که به شکل عرف و عادت درآمد و به تجربه در سطح رفتار فردی کشیده شد بتدریج و گام بگام به حوزههای بزرگتر جامعه سرایت داده شود تا از این طریق فرهنگ مشارکتی در جامعه رواج یافته و شهروندان بدان خو بگیرند.
این شیوه ضمن آنکه قاعدههای بازی سیاسی را به افراد واکنشگران میشناساند، روحیه تعامل و همزیستی با رقبا را در آنها تقویت و جمعگرایی را در جامعه افزایش میدهد. تشکیل گروههای دوستی، تشکلهای عام المنفعه خیریهای و اتحادیههای صنفی از جمله گروههای کوچکی هستند که میتوانند تمرین مشارکت و رقابت از طریق آنها آغاز شود.
د) یکی دیگر از راهبردهای که برای خروج از بحرانهای سیاسی ناشی از رقابتهای سیاسی پیشنهاد میشود تدوین چارچوب مناسب برای تحقق فراشدهای رقابتی است این چارچوب باید بگونهای باشد که:
اولا: خطوط قرمز و مرزهای نمادین اجتماع ملی به گونهای شفاف تعریف و تعیین شده باشند تا حزبها به سادگی بتوانند این خطوط را تشخیص داده و از آنها پیروی نمایند.
ثانیاً: قاعدهها و چارچوب یاد شده از فراخی لازم برخوردار باشند، به نحوی که افراد و گروهها به سادگی خودی و غیرخودی تلقی نشوند.
ثالثاً: در تنظیم قاعدهها و چارچوب یاد شده شرایط زمانی، مکانی، قومی، فرهنگی و دینی لحاظ گردد، به نحوی که تمامی گروههای قومی، سیاسی و دینی که کلیت و اصل نظام و بنیادهای سیاسی ـ دینی آن را پذیرفتهاند بتوانند در آن فعالیت و رقابت کنند.
رابعاً: این خطوط قرمز و مرزهای نمادین نباید به گونهای متعدد و متراکم ترسیم شوند که با گسترش دامنه این خطوط، محدودیتها و ممنوعیتهای زیادی برای گروهها، افراد و نخبگان ایجاد شود زیرا در حالت تراکم و تکثر خطوط قرمز و ممنوعه، حیطه فعالیت افراد و گروهها تنگ و محدود شده و آنها در جریان فعالیتها به سادگی با این خطوط برخورد و آنرا نقض خواهند کرد. بنابراین در طراحی مرزهای نمادین و خطوط ممنوعه در نظام سیاسی بر دو اصل باید تاکید کرد.
۱ـ محدود بودن این خطوط
۲ـ تکیه بر برائت افراد و گروههای سیاسی
خامساً: ساز و کارهای تضمینی طراحی شود به گونهای که سرپیچی و رعایت نکردن افراد و گروههای سیاسی از خطوط قرمز با هزینههای سنگین همراه باشد.
هـ) گفتمان رقابت در ایران باید به گونهای در برنامههای کلان کشور، طراحی و تنظیم گردد که رقابتهای سیاسی از مرحله «محدودسازی» آغاز و پس از طی کردن مرحله «تثبیت» به مرحله «تکثر» ختم گردد. در مرحله محدودسازی، هدف، جلوگیری از بروز و ظهور حزبها و گروههایی است که با کلیت نظام و بنیادهای دینی آن مخالف بوده در صددند فضای رقابتی جامعه را آلوده کنند و با فرصت طلبی، قدرت سیاسی را تصاحب کنند. در مرحله دوم، هدف، فراهمسازی شرایطی است که حزبها و گروههای سیاسی و انقلابی و مورد تأیید، امکان حضور یافته و با ایجاد آگاهی سیاسی در اعضاء و تودهها و نخبگان سیاسی بتوانند به تدریج وارد عرصه فعالیتهای سیاسی و رقابتهای صحیح گردند.
و در مرحله تکثر به رقابت به عنوان عامل تثبیت سیاسی و افزایش وفاق، نگریسته شود. در این مرحله بایستی شرایط مناسب برای گسترش فعالیتهای حزبی و رقابتهای سیاسی فراهم گردد حزبها و گروههای موجود مورد حمایت قرار گیرند و امکانات برای تأسیس نهادهای جدید و تازه فراهم شود. بدیهی است هدف از مرحله بسط و گسترش رقابتهای سیاسی سالم است.
در پژوهش حاضر مفروض گرفتن رقابت به عنوان یکی از مکانیزمهای مهم تکامل و پیشرفت جامعه سیاسی و کارآمد کردن نظام سیاسی با نگرش حفظ مصالح نظام در چارچوب امنیت و حفظ آن که یکی از اساسیترین دغدغههای اندیشهگران ایرانی بوده و هست.
با توجه به قومیتهای مختلف و متعدد در حوزه سرزمینی ایران پرداختن به رقابتهای مثبت و تحولآور آن که امنیت ایران به ثبات میرساند یکی از وظایف ملی و مهینی و تعهد اسلامی هر ایرانی است لذا بنظر میرسد در دهه قبل به صورت گسترده به این امور پرداخته نشده است و یا اگر هم کاری انجام شده محدود و در خود نظام جمهوری اسلامی در حال حاضر قابل بهرهمندی کافی نیست لذا پژوهش حاضر در عین حال که یک مبحث از تاریخ رقابتهای ایران اسلامی را بررسی میکند و امیدوار هستیم با نگاه نقادانه و پژوهشگرانه بتوانیم نتایج علمی و مستدلی را ارائه نمائیم.
این پژوهش با بررسی علل رقابتها (مثبت و منفی) و تأثیر آن بر امنیت ملی کشور ایران را دنبال میکند که ناشی از رشد و آگاهی سیاسی ملت ایران و مشارکت سیاسی آنان در عرصههای مختلف سیاسی بعد از انقلاب را در پی آورده است که با بررسی جوانب آن منافع این رقابت که باعث تصمیمسازیهای آگاهانه و ایجاد اقتدار بینالمللی و پذیرش نظام بینالملل و ثبات سیاسی چند برابر میکند و باعث وفاق اجتماعی و تسریع در بدست آوردن هدفهای بزرگ و بلند را که خواسته هر ملت در عرصههای اجتماعی ـ سیاسی ـ اقتصادی و … بدبنال دارد خواهد شد.
رقابتهای سیاسی چه تأثیری بر امنیت ملی دارد؟
۱ـ شاخصهای وفاق در جمهوری اسلامی چیست؟
۲ـ شاخصهای رقابت سیاسی در جمهوری اسلامی چیست؟
۳ـ شاخصهای امنیت ملی در جمهوری اسلامی چیست؟
متغیر مستقل: رقابت سیاسی
متغیر وابسته: امنیت ملی
متغیرهای دخیل:
۱ـ رشد افکار عمومی، وجود افکار متنوع و اندیشهها و گرایشهای سیاسی متکثر در کشور
۲ـ منازعات لجام گسیخته و اختلافات غیر اصولی و نابهنجار فعالان سیاسی.
۳ـ زایش ناقص تخرب و فرهنگ رقابتی و نیز برخی عوامل تاریخی سیاسی در حیات سیاسی کشور
۴ـ رقابتهای سیاسی عمدتاً شکل غیر قاعدهمند و دور از عقلانیت و اعتدال به خود گرفته و بعضاً منجر به تضعیف همبستگی ملی و کاهش ضریب وحدت و امنیت ملی شده است.
رقابتهای سیاسی در تأمین امنیت ملی و تقویت آن عامل ثبات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی و … بوده و تأمین امنیت در هر جامعهای زمینهساز تأمین منافع ملی ملتها و دولتها در عرصههای مختلف داخلی و خارجی خواهد شد.
۱ـ کسب قدرت در رقابتهای سیاسی هدف نهایی نیست بلکه قدرت برای حفظ و بسط ارزشهای حق و عدالت است.
۲ـ منافع شخصی و امتیازات، پاداشها، منشأ و انگیزه اصلی رقابت نیست.
۳ـ نهادینه کردن مشارکت مردم در تعیین سرنوشت و تسهیل در پیگیری مطالبات خویش یکی از هدفهای رقابت سیاسی است.
چرا رقابت سیاسی بوجود آمده و خاستگاه آن در میان چه قشری از اجتماع است و این رقابت چه تلازمی با امنیت ملی دارد و آیا امنیت ملی عامل پایداری رقابتهای سیاسی است. و چه نوع رقابتی عامل پایداری امنیت ملی میگردد.
روش آزمون فرضیه در این پژوهش بصورت مطالعات کتابخانهای است و البته در این راستا از تحلیلهای سیاسی نیز بهرهبرداری شده است.
اثبات فرضیه اصلی پژوهش در واقع روشن ساختن ماهیت پژوهش در جهت اثبات تأثیر رقابتهای سیاسی بر امنیت ملی است تا از این طریق بتوان گامی در جهت شناخت رقابت از جهات مختلف و چگونگی هدف گذاری گروههای سیاسی موجود در جامعه را که به امنیت ملی جامعه و کشور خود تلاش دارند و یا در جهت تخریب پایههای امنیتی گام برمیدارند را تبیین میکند.
پژوهش حاضر شامل سه بخش است:
بخش نخست دربرگیرنده کلیات نظری و بررسی اجمالی است که شامل هفت فصل میگردد.
در فصل اول طرح مسئله و سپس در فصل دوم مبانی نظری مفهوم رقابت و معانی لغوی و اصطلاحی و الگوهای رقابت سیاسی بیان شده است.
در فصل سوم بخش حاضر به ماهیت و چیستی رقابت سیاسی که تکثر سیاسی و پلورالیسم و صور متفاوت تکثیر سیاسی چون تکثر سیاسی متوازن، آزادی و آزادی فراقانونی، پیشگیری از استبداد اکثریت حاکمیت مقتدر نهادمندی و مرزهای وفاق سیاسی است اشاره شده است و سپس در فصل چهارم به آسیبشناسی رقابتهای سیاسی در ایران که با استدلال منتقدان تحلیل شده و نبود و ضعف جامعهپذیری سیاسی در میان نخبگان و نهاد دولت و مردم پرداخته است و در فصل پنجم به الگوهای مختلف مورد بحث در رقابتهای سیاسی چون الگوی تکثرگرا، یکسان انگار، تثبیتگرا و جهت شناخت حوزههای آن به نهادهای رقابت و سپس تفاوت رقابت و مشارکت و عوامل تعیین کننده مشارکت سیاسی پرداخته شده.
در فصل ششم پژوهش حاضر شاخصهای رقابت سیاسی در سطوح پنهان و آشکار و شاخصهای وفاق در جمهوری اسلامی و مدل رقابتی وفاقزا بصورت نمودار ارائه گردیده است.
سرانجام در قسمت پایانی بخش اول یعنی در فصل هفتم به جنبشهای ساختاری و چالشهای مربوط به باز تقسیم قدرت در ایران و چالشهای مطبوعات در روند رقابتهای سیاسی درون ساختاری و تجربه حزبی در ایران و زمینه تاریخی و انواع حزب در ایران و نهایتاً به بحث انتخابات (چیستی، اهمیت و ضرورتهای انتخابات) و رقابتهای انتخاباتی زمان جنگ یعنی از مجلس دوم تا سوم و پس از جنگ یعنی از مجلس سوم تا چهارم و از مجلس چهارم تا آغاز دوره ریاست جمهوری خاتمی و پس از تشکیل دولت خاتمی تا مجلس ششم شورای اسلامی و در خاتمه بحث انجام نتیجهگیری از انتخابات و بررسی رقابت سیاسی در دوره ۱۲ ساله حیات جمهوری اسلامی و در نهایت به تصاعدی شدن رقابتهای درون ساختاری در انتخابات ریاست جمهوری پرداخته تا بحث را وارد مرحله دوم خود یعنی بخش دوم پژوهش نموده تا دیدگاههای صاحبنظران سیاسی و قواعد رقابت سیاسی پس از تصویب قانون اساسی پرداخته شود.
جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .