عنوان :
پایان نامه حسابداری صنعتی
تعداد صفحات :۷۶
نوع فایل : ورد و قابل ویرایش
چکیده:
حسابداری صنعتی شاخهای از علم و فن حسابداری است که وظیفه جمع‌آوری اطلاعات مربوط به عوامل هزینه و محاسبه بهای تمام شده محصولات و خدمات را بر عهده داشته و با تجزیه و تحلیل گزارشها و بررسی راههای تولید روشهای تقلیل بهای تمام شده تولیدات را بیان می‌کند.
در واقع حسابداری صنعتی یا حسابداری بهای تمام شده یک ابزار بسیار مهم در اختیار مدیریت می‌باشد تا مدیران را در برنامه‌ریزی، کنترل و نظارت و بررسی نتایج فعالیتها، یاری نماید.
مدیریت با استفاده از حسابداری صنعتی، بهای تمام شده تولیدات را محاسبه می‌کند و کنترل خود را بر روی هزینه‌های مواد، دستمزد و سایر هزینه‌های تولید اعمال می‌کند.
مدیران اگر گزارشات دقیق و صحیحی از عوامل هزینه نداشته باشند در تصمیم‌گیری خود در جهت افزایش تولید یا سایر تصمیم‌گیریها و راه انجام تصمیمات خود با مشکل مواجه خواهند شد.
کاربرد حسابداری صنعتی و بهای تمام شده محدود به کارخانجات و صنایع تولیدی می‌باشد هرچند شاید مشهورترین کاربرد آن در این جهت باشد ولی سایر موسسات نیز از حسابداری بهای تمام شده بهره برده و از روشهای حسابداری بهی تمام دشه در بانکها، شرکتهای بیمه، عمده فروشیها، شرکتهای حمل و نقل، شرکتهای هواپیمایی، دانشگاهها و بیمارستانها در جهت کارایی بیشتر استفاده می‌گردد.
پژوهشنامه حاضر در مورد شاخهای از حسابداری که به حسابداری صنعتی مرسوم است مورد بررسی قرار می گیرد. در فصل اول با حسابداری با موضوع بهای تمام شده و کاربردهای آن آشنا می‌شویم و انواع طبقه‌بندی هزینه‌ها را نیز فرا می‌گیریم. در فصل دوم سعی کردیم با مفاهیم ، تعاریف و اصطلاحات و گزارشات حسابداری صنعتی آشنا شویم. همچنین جدول بهای تمام شده که به مواد مستقیم، دستمزد مستقیم و بخش سربار آشنا می‌شویم و لازم است در ارتباط با کالای در جریان ساخت و کالای فروش رفته نیز اطلاعاتی داشته باشیم تا گزارشاتی را که در حسابداری صنعتی تهیه می‌شود بهتر بشناسیم. همچنین در فصل سوم با وظایف انباردار، سیستم‌های انبار و کنترل مقداری انبار مواد آشنا می‌شویم. در فصل چهارم نیز به روشهای حسابداری مواد را بررسی می‌کنیم. امید است که این پژوهشنامه بتواند پاسخگوی سوالاتی از حسابداری صنعتی باشد.
واژه های کلیدی: مواد مستقیم، دستمزد مستقیم، سربار، انبار، حسابداری مواد
فهرست مطالب
مقدمه: ۱
فصل اول:
اهمیت حسابداری بهای تمام شده
کاربرد حسابداری بهای تمام شده و نرم‌افزارها و برنامه‌های حسابداری آن چیست؟ ..۴
مقایسه جایگاه حسابداری مالی و حسابداری بهای تمام شده در موسسات تولیدی ..۴
طبقه‌بندی هزینه‌ها چگونه‌است ۵
۱- منظور از طبقه‌بندی طبیعی هزینه‌ها چیست؟ ..۶
۲- منظور از طبقه‌بندی هزینه‌ها براساس ارتباط آنها با تولید محصول چیست؟ ..۶
۳- منظور از طبقه‌بندی هزینه‌ها براساس ارتباط آنها با تغییر حجم و تعداد تولید چیست؟ .۷
فهرست حسابها در موسسات تولیدی و حسابداری صنعتی ..۱۰
ارتباط بین حسابهای مالی و حسابهای صنعتی ۱۱
فصل دوم:
آشنایی با مفاهیم و اصطلاحات حسابداری صنعتی
منظور از هزینه‌یابی و دایره هزینه‌یابی چیست؟ ۱۳
کالای ساخته شده چیست؟ ..۱۳
کالای در جریان ساخت چیست؟ ۱۳
منظور از تولید چیست؟ ..۱۴
اجزاء و عوامل بهای تمام شده کدام است؟ ۱۴
۱- مواد اولیه ..۱۴
۲- دستمزد (کار) ..۱۵
۳- سایر هزینه‌ها( سربار ساخت) .۱۶
بهای اولیه .۱۷
بهای تبدیل ..۱۷
سیستم اطلاعات حسابداری صنعتی، فهرست حسابها، گردش حسابهای صنعتی و دفاتر کارخانه ۱۸
فهرست حسابها و موسسات تولیدی و حسابداری صنعتی ۱۸
ارتباط بین حسابهای مالی و حسابهای صنعتی ۱۹
طبقه‌بندی هزینه‌ها چگونه است ..۲۰
۱- منظور از طبقه‌بندی طبیعی هزینه‌ها چیست؟ ۲۰
۲- منظور از طبقه‌بندی هزینه‌ها براساس ارتباط آنها با تولید محصول چیست؟ ۲۱
هزینه‌یابی چیست و چند نوع می‌باشد. ..۲۲
۱) هزینه‌یابی سفارش کار ..۲۲
۲) هزینه‌یابی مرحله‌ای .۲۲
هزینه‌یابی مرحله‌ای و جریان گردش محصول ..۲۳
۱- هزینه‌یابی سفارش کار .۲۳
۲- هزینه‌یابی مرحله‌ای ۲۳
جریان گردش محصول در موسسات تولیدی چگونه می باشد ..۲۴
۱-گردش متوالی محصول یعنی چه؟ ۲۵
۲- گردش موازی محصول یعنی چه؟ ..۲۵
۳- گردش انتخابی محصول یعنی چه؟ .۲۵
نکات قابل توجه انجام محاسبات تخصیص هزینه‌های دایره در گزارش هزینه تولید ۲۶
گروههای هزینه‌سربار در حسابداری صنعتی کدامند؟ ۲۸
مرکز هزینه چیست و منظور از دوایر خدماتی و تولیدی چیست؟ .۲۹
دوایرتولیدی: .. ۲۹
دوایر خدماتی: ۳۰
سیستم اطلاعات حسابداری صنعتی، فهرست حسابها، گردش حسابهای صنعتی و دفاتر کارخانه ۳۰
نکات قابل توجه محاسبات تخصیص هزینه‌های دایره در گزارش هزینه تولید ۳۱
فصل سوم:
سیستم انبارداری
سیستم تهیه مواد اولیه در موسسات تولیدی و حسابداری صنعتی .۳۵
مواد اولیه: .۳۵
۱- مدیریت تهیه و کنترل مواد ۳۶
۲- تهیه و خرید مواد اولیه .۳۶
دایره خرید(تدارکات) چگونه فعالیت می‌کند ..۳۷
دایره کنترل کیفیت و بازرسی چگونه عمل می‌کند. ..۳۸
وظیفه انبار چیست و چگونه عمل می‌کند. .۳۸
سازمان و محل انبار: .۳۹
الف) انبارهای مرکزی ۳۹
ب) انبارهای فرعی ۳۹
وظایف انباردار کدام است: ..۴۰
روش حسابداری سربار چگونه است و جذب سربار به چه شکل در حسابها ثبت می‌گردد. ..۴۲
منظور از اضافه یاکسر جذب سربار چیست؟ .۴۴
بابت بستن حساب کنترل سربار و نقل کسر جذب سربار .۴۵
روش ثبت و حسابداری مواد مصرفی ۴۶
روش حسابداری مواد .۴۶
ثبت خرید مواد در حسابها چگونه است؟ ۴۷
برگشت مواد خریداری شده به فروشنده در حسابها چگونه ثبت خواهد شد. ..۴۸
برگشت مواد از خط تولید به انبار چگونه در حسابها ثبت می‌شود؟ .۴۹
منظور از کسری و اضافات مواد انبار چیست؟ ..۵۰
روش ثبت و حسابداری مواد مصرفی ۵۱
روش حسابداری مواد .۵۲
ثبت خرید مواد در حسابها چگونه است؟ ۵۲
ارزیابی موجودی مواد و روشهای قیمت گذاری مواد صادره از انبار ..۵۳
نحوه ارسال مواد به روش اولین صادره از اولین وارده (Fifo) چگونه می‌باشد؟ ..۵۴
برگشت مواد به فروشنده و یا برگشت مواد از خط تولید به انبار به روش Fifo .۵۵
نحوه ارسال مواد به روش اولین صادره از آخرین وارده Lifo چگونه می‌باشد. ۵۶
برگشت مواد به فروشنده و یا برگشت مواد به انبار به روش Lifo .۵۷
نحوه ارسال مواد به روش میانگین (Average) چگونه می‌باشد. ..۵۸
برگشت مواد به فروشنده و یا برگشت مواد از خط تولید به انبار به روش میانگین: ۵۸
ضایعات چیست و انواع آن کدام است؟ .۵۹
ضایعات عادی و غیرعادی چیست؟ ..۶۰
فصل چهارم:
روشهای حسابداری مواد
دایره حسابداری حقوق و دستمزد چگونه عمل می‌نماید. ۶۲
لیست حقوق و دستمزد چیست واز آن چه استفاده‌ای می‌شود. ..۶۲
فوق‌العاده اضافه‌کاری چیست و چگونه محاسبه می‌شود. .۶۳
فوق‌العاده نوبت کاری چیست و چگونه محاسبه می‌شود .۶۵
منظور از کسورات چیست ۶۵
منظور از کسورات صندوق اجرا( اجرائیات) چیست .۶۶
منظور از کسر توافقی چیست ..۶۶
اهم مزایای بیمه را به شرح زیر می‌توان نام برد. ۶۷
منابع ۷۰
منابع:
۱- سورن آبنوس، حسابداری صنعتی، ناشر:ترمه، تاریخ نشر ۸۵٫
۲- حمیدرضا صالحی، حسابداری صنعتی(۱)، ناشر: فیروزه، تاریخ ۸۳٫
۳- مهدی علیرضا، حسابداری، سال نشر ۸۷٫
۴- نوشته ل . ساعی ،حسابرسی و مدیریت و تاریخچه حسابداری .
۵- دکتر محمد رضا طاهری ویژگیهای اطلاعات حسابداری
مقدمه:
تنوع شرکتها وگوناگونی فعالیتهای مختلف اقتصادی درپهنه جهان دانش وحرفه حسابداری را برآن داشته تا در قالب مبانی واصول عمومی راه حل های متناسبی را برای نگهداری حسابهای فعالیتهای گوناگون به نحوی فراهم آوردکه صورتهای مالی شرکتها تصویر گویاتری ازنتایج عملیات و وضعیت مالی ارائه دهند. ازطرفی فعالیتهای شرکتها درکشورهای مختلف دربستری ازاوضاع واحوال اقتصادی واجتماعی ودرمحدوده مناسبات حقوقی کشور انجام می شود و این عامل به نوبه خود جستجو و یافتن راه حل مناسب ومطلوب رادرمحدوده راه حلهای متعارف درسطح بین المللی الزامی کرده است.
در این پروژه به تفصیل در مورد نحوه ی حسابداری صنعتی خواهیم پرداخت.
حسابداری صنعتی شاخهای از علم و فن حسابداری است.
حسابداری صنعتی شاخهای از علم و فن حسابداری است که وظیفه جمع‌آوری اطلاعات مربوط به عوامل هزینه و محاسبه بهای تمام شده محصولات و خدمات را بر عهده داشته و با تجزیه و تحلیل گزارشها و بررسی راههای تولید روشهای تقلیل بهای تمام شده تولیدات را بیان می‌کند.
اهمیت حسابداری بهای تمام شده برای چیست؟
در واقع حسابداری صنعتی یا حسابداری بهای تمام شده یک ابزار بسیار مهم در اختیار مدیریت می‌باشد تا مدیران را در برنامه‌ریزی، کنترل و نظارت و بررسی نتایج فعالیتها، یاری نماید.
مدیریت با استفاده از حسابداری صنعتی، بهای تمام شده تولیدات را محاسبه می‌کند و کنترل خود را بر روی هزینه‌های مواد، دستمزد و سایر هزینه‌های تولید اعمال می‌کند.
مدیران اگر گزارشات دقیق و صحیحی از عوامل هزینه نداشته باشند در تصمیم‌گیری خود در جهت افزایش تولید یا سایر تصمیم‌گیریها و راه انجام تصمیمات خود با مشکل مواجه خواهند شد.
به عنوان مثال فرض کنید در صورتی که هدف تغییر نوع محصول تولید شده یا افزایش تولید باشد باید اطلاعات دقیقی از هزینه تولید وجود داشته باشد تا بتوان تصمیم گرفت که اگر ماشین‌آلات جدید خریداری شوند مقرون به صرفه است ویا ماشین‌آلات تعویض شوند و یا اینکه ماشین‌آلات اجاره گرفته شوند و یا بهتر است حقوق پرسنل افزایش داده شود و یا باید مقدار پرسنل افزایش داده شوند و بسیاری از انواع تصمیمات مدیریت در موارد مشابه فوق‌الذکر مشروط بر اطلاعات حسابداری بهای تمام شده می‌باشد.
کاربرد حسابداری بهای تمام شده و نرم‌افزارها و برنامه‌های حسابداری آن چیست؟
گاهی تصور می‌شود کاربرد حسابداری صنعتی و بهای تمام شده محدود به کارخانجات و صنایع تولیدی می‌باشد هرچند شاید مشهورترین کاربرد آن در این جهت باشد ولی سایر موسسات نیز از حسابداری بهای تمام شده بهره برده و از روشهای حسابداری بهی تمام دشه در بانکها، شرکتهای بیمه، عمده فروشیها، شرکتهای حمل و نقل، شرکتهای هواپیمایی، دانشگاهها و بیمارستانها در جهت کارایی بیشتر استفاده می‌گردد.
بعنوان مثال در یک بیمارستان کنترل هزینه‌ها و تعیین بهای تمام شده هزینه‌های بستری شدن و درمان یک بیمار، با استفاده از حسابداری بهای تمام شده صورت می‌پذیرد و مواد مصرفی، دستمزد پزشک و سایر هزینه‌های مرتبط شناسایی و ثبت کنترل می‌گردند تا بهای تمام شده مشخص شود. یا شرکتهای حمل و نقل سعی در محاسبه و تعیین هزینه حمل بهای تمام شده حمل یک کیلو کالا و یکنفر مسافر را دارند.
مقایسه جایگاه حسابداری مالی و حسابداری بهای تمام شده در موسسات تولیدی
حسابداری مالی در موسسات وظیفه تهیه گزارش و وضعیت مالی و در واقع صورت سود وزیان، ترازنامه و صورت گردش وجوه نقد را به عهده دارد و بیان می‌کند که در طول دوره مالی چه نتایجی حاصل شده است اما حسابداری بهای تمام شده در کنار حسابداری مالی گزارشاتی از جزئیات تولید و مراکز ایجاد هزینه ارائه میدهد و به صورت دقیق‌تر مقدرا مصرف مواد، میزان تولید، ساعات کار انجام شده و هزینه‌های سایر عوامل تولید را در اختیار مدیریت قرا میدهد تا براساس این اطلاعات و گزارشات مدیریت تصمیم‌گیری، کنترلو برنامه‌ریزی کند. باید بدانید واحد حسابداری مالی و واحد حسابداری بهای تمام شده تحت نظر مدیر مالی می‌باشند و در واقع واحد حسابداری مالی و واحد حسابداری بهای تمام شده بازوان مدیریت مالی می‌باشند.
اشاره شد که حسابداری بهای تمام شده گزارشاتی از جزئیات تولید ومراکز هزینه و عوامل ایجاد کننده هزینه در اختیار مدیریت قرار میدهد و با توجه به اینکه سعی در تعیین بهای تمام شده تولید یک واحد کالا در هر یک از مراحل ساخت را دارد به آن حسابداری بهای تمام شده می‌گویند و به نظر می‌رسد اولین گزارشی را که یک حسابدار صنعتی باید تهیه کند جدول بهای تمام شده کالای فروش رفته باشد.
جدول بهای تمام شده کالای فروش در واقع همان چرخه یا شکل کلی حسابداری صنعتی می‌باشد که به صورت گزارش ارائه می‌شود. این جدول از ۵ بخش تشکیل شده است:
۱- بخش مواد مستقیم که اطلاعاتی در ارتباط با مواد مصرف شده ارائه می دهد.
۲- بخش دستمزد مستقیم که اطلاعاتی را در ارتباط هزینه حقوق کارگران خط تولید ارائه میدهد.
۳- بخش هزینه‌های سربار تولید که اطلاعاتی را در ارتباط با سایر هزینه‌های تولید ارائه میدهد.
۴- بخش کالای در جریان ساخت.
۵- بخش کالای ساخته شده.
ملاحظه می‌کنید برای تهیه اولین گزارش حسابداری صنعتی با مفاهیم و اصطلاحات جدیدی همچون مواد مستقیم، دستمزد مستقیم، سربار و سایر موارد مواجه خواهید شد هر چند اصول حسابداری صنعتی با حسابداری مقدماتی وتکمیلی که فرا گرفتید یکسان می‌باشد و لیکن برای فراگیری حسابداری صنعتی لازم است ابتدا با مفاهیم حسابداری صنعتی و طبقه‌بندی هزینه‌ها در حسابداری صنعتی آشنا شوید که در ادامه آنها را بررسی خواهیم نمود و سپس مباحث حسابداری صنعتی را به صورت تخصصی‌تر مطرح خواهیم کرد.
طبقه‌بندی هزینه‌ها چگونه‌است
هزینه‌ها در حسابداری صنعتی از دیدگاه‌های متفاوتی طبقه‌بندی شده‌اند. به شکل زیر که خلاصه طبقه‌بندی هزینه‌ها را نشان میدهد توجه کنید تا در ادامه آنها را به صورت کلی‌تر بررسی نمائیم.
هزینه‌ها به ۳ طبقه تقسیم می‌شوند و هر طبقه بندی خود به گروههایی تقسیم خواهد شد.
۱- طبقه‌بندی طبیعی هزینه‌ها
۲- طبقه‌بندی هزینه‌ها براساس ارتباط آنها با تولید محصول
۳- طبقه‌بندی هزینه‌ها براساس ارتباط با حجم و تعداد تولید
۱- منظور از طبقه‌بندی طبیعی هزینه‌ها چیست؟
در این طبقه‌بندی ابتدا هزینه‌ها به الف) هزینه‌های ساخت (تولید) و ب) هزینه‌های تجاری تفکیک خواهد شد.
الف-۱) هزینه‌های ساخت
هزینه‌هایی می‌باشند که در کارخانه‌ها جهت تولید کالا و محصول مصرف و ایجاد می‌شوند مانند مواد اولیه مصرفی، هزینه دستمزد و سایر هزینه‌های تولید.
ب-۱) هزینه‌های تجاری
هزینه‌هایی می‌باشند که برای ساخت محصول و در قسمت ساخت نشده بلکه در سایر بخشها مانند بخش ادرای، بخش توزیع و فروش، سایر قسمتها ایجاد می‌شوند به طور معمول به هزینه‌های تجاری هزینه‌های عملیاتی نیز گفته می‌شود.
۲- منظور از طبقه‌بندی هزینه‌ها براساس ارتباط آنها با تولید محصول چیست؟
در حسابداری صنعتی، هزینه‌ها براساس ارتباط با تولید به ۲ گروه الف) مستقیم ب) غیر مستقیم تقسیم می‌شوند.
الف-۲) هزینه‌های مستقیم
همچنانکه مشخص می‌باشند که ارتباط مستقیم با تولید دارند و می‌توان آنها را در کالاهای تولید شده مشخص نمود یا به مرحله‌ای از ساخت یا سفارش تولید ارتباط داد. مشخص ترین این هزینه‌ها مواد اولیه و دستمزد مستقیم تولید می‌باشد. موادی که مستقیما در تولید یک کالا نقش دارند مواد مستقیم تولید می‌باشند به عنوان مثال چوبی که در ساخت میز و صندلی، چرمی که در ساخت کفش و یا شیری که در ساخت بستنی به کار می‌رود مواد مستقیم تولید می‌باشند و یا دستمزد کارگرانی که در خط تولید کار می‌کند و در تولید کالا نقش دارند دستمزد مسقیم تولید محسوب می‌شود.
ب-۲) هزینه‌های غیر مستقیم
هزینه‌های غیرمستقیم هزینه‌هایی می‌باشند که در تولید محصول نقش اصلی را نداشته هر چند برای تولید محصول لازم‌اند و برای ساخت محصول ایجاد می‌شوند لیکن ارتباط مستقیمی با محصول ندارند این هزینه‌ها رابه سادگی نمی‌توان به یک مرحله از ساخت و یا سفارش معین و مشخص ارتباط داد هر چند این هزینه‌ها در طی تولید صورت پذیرفته‌اند مانند هزینه‌های سوخت و برق مصرفی سالن و کارگاه تولید، روغن مصرفی جهت ماشین‌آلات تولیدی و سایر موارد مشابه و یا حقوق و دستمزد غیر مستقیم پرداختی در جهت تولید مانند حقوق سرکارگران ویا نگهبانان که به عنوان هزینه‌های غیرمستقیم شناسایی می‌شوند و یا هزینه‌‌ی استهلاک ساختمان کارخانه نمی‌توان آن را به یک تولید مشخص مرتبط کرد نمونه‌های غیرمستقیم می‌باشند مواد غیر مستقیمی که در جهت تولید مصرف می‌شوند نیز می‌توانند به عنوان هزینه‌های غیرمستقیم تلقی می‌شوند موادی مانند چسب مصرفی در ساخت کفش و یا در ساخت میز و صندلی مواد غیرمستقیم تولید محسوب می‌شوند البته همچنانکه اشاره شد وجود این هزینه‌ها الزامی است ولی به دلیل ناچیزی بودن و یا غیر الزامی بودن به یک محصول آنها را به عنوان غیر مستقیم شناسایی می‌کنند به هزینه‌های غیر مستقیم سربار ساخت یا سربار تولید نیز گفته می‌شود.
۳- منظور از طبقه‌بندی هزینه‌ها براساس ارتباط آنها با تغییر حجم و تعداد تولید چیست؟
در این طبقه‌بندی که خود به سه گروه تقسیم می‌شود ارتباط تغییر هزینه با تغییر در حجم تولید بررسی می‌گردد باید بدانیم برخی از هزینه‌ها تغییر مقدار و تولید اثری بر آنها نخواهد داشت و برخی دیگر با تغییر در حجم تولید تغییر کرد که با توجه به این شرایط هزینه‌ها به سه گروه:
الف) هزینه‌های ثابت ب) هزینه‌های متغییر ج) هزینه‌های نیمه متغییر تقسیم می‌شوند.
الف-۳) هزینه‌های ثابت
هزینه‌های ثابت هزینه‌هایی می‌باشند که با تغییر حجم تولید تا سطح مشخصی از تولید تغییر نخواهد کرد. باید بدانید به طور کلی هزینه‌های ثابت دارای مشخصاتی می‌باشند که هر این خصوصیات در هزینه مشاهده شد می‌توان آن رابه عنوان این گروه از هزینه‌ها طبقه‌بندی کرد.
اول آنکه: این هزینه‌ها در سطوح مختلف تولید در کل ثابت می‌باشند.
دوم آنکه: سهم هزینه ثابت یک واحد کالا با افزایش تعداد تولید کاهش می‌یابد و برعکس.
سوم آنکه: کنترل وقوع این هزینه‌ها از طریق مدیران اجرایی صورت می‌پذیرد.
نمونه بارز و مشخص این هزینه‌ها: حقوق مدیران تولید، استهلاک ساختمان و ماشین‌آلات ، بیمه ساختمان و ماشین‌آلات، اجاره محل کارخانه و سایر موارد مشابه می‌باشد.
ب-۳) هزینه‌های متغیر
هزینه‌های متغیر هزینه‌هایی می‌باشند که کل مبلغ آنها با تغییر در سطح تولید و میزان تولید تغییر می‌کند یعنی با افزایش مقدار تولید و حجم تولید این هزینه‌ها در کل افزایش می‌یابند و با کاهش در میزان تولید این هزینه‌ها در کل کاهش خواهند یافت نمونه مشخص این هزینه‌ها مواد مستقیم و دستمزد مستقیم می‌باشند.
هزینه‌های متغیر نیز مشخصه‌ای دارند که برای تشخیص این هزینه‌ها می‌توان آنها به صورت زیر بر شمرد.
اول آنکه: این هزینه‌ها در کل در ارتباط مستقیم با تولید می‌باشند یعنی با افزایش تولید افزایش و با کاهش تولید در کل کاهش می‌یابند.
دوم آنکه: هزینه متغیر یک واحد کالا ثابت می‌باشد حتی اگر تعداد تولید کاهش یا افزایش پیدا کند.
سوم آنکه: به شکل ساده و آسان قابل تخصیص به دایره تولیدی می‌باشند.
اشاره شد نمونه بارز این هزینه‌ها مواد مستقیم مصرفی تولید و دستمزد مستقیم می‌باشد که سعی می‌کنیم در ادامه مشخصه‌های هزینه‌های متغیر را در این نمونه‌ها بررسی کنیم.
فرض کنید برای ساخت ۶ عدد میز ۴ مترمربع چوب نیاز است حال اگر بخواهیم ۱۲ عدد میز تولید کنیم حتماً ۸ مترمربع چوب که موادی مستقیم تولید محسوب می‌شود نیاز می باشد می‌بینید که با افزایش میزان تولید هزینه مواد مستقیم در کل نیز افزایش پیدا خواهد کرد ولیکن باید توجه داشته باشید برای ساخت یک میز ۵/۱ مترمربع چوب نیاز است(۵/۱= ۶:۴) که هیچگاه با افزایش تولید، میزان مواد مستقیم ساخت یک واحد تغییر نمی‌کند یعنی ساخت یک عدد میز حتماً ۵/۱ مترمربع چوب نیاز دارد و با چوب کمتر و یا بیشتر نمی‌توان میز ساخت بنابراین هزینه مواد مستقیم در یک واحد ثابت می‌باشد.
در ضمن این هزینه به راحتی قابل پیگیری در ساخت محصول می‌باشد و می‌باشد و می‌توان هزینه چوب مصرفی را درساخت میز مشاهده نمود.
ج-۳) هزینه‌های نیمه متغیر
برخی از هزینه‌ها از دو قسمت متغیر و ثابت تشکیل شده‌اند این هزینه‌ها به شکلی می‌باشند که تا حد مشخصی از تولید با افزایش یاکاهش تولید بخش ثابت آنها تغییر نمی‌کند و این در صورتی است که بیش از حد مشخص تولید با تغییر در حجم تولید این هزینه‌ها افزایش یا کاهش خواهند یافت.
بعنوان مثال می‌توان به برق مصرفی کارخانه اشاره کرد. برقی که جهت روشنایی سالن کارخانه به کار می‌رود تقریباً ثابت است چه تولید کم و چه زیاد باشد ولیکن برق مصرفی ماشین‌آلات با تغییر در حجم و میزان تولید تغییر خواهد کرد. بنابراین هزینه برق مصرفی کارخانه می‌تواند نیمه متغیر باشد.
اشاره شد که هزینه‌ها براساس ارتباط آنها با تغییر در حجم تولید به گروه هزینه‌های ثابت، هزینه‌های متغییر و هزینه‌های نیمه متغییر تقسیم می‌شوند که به طور توضیح داده شدند. در ضمن باید توجه داشته باشید هزینه‌های ثابت خود به ۳ دسته تقسیم می‌شوند.
۱-الف-۳) هزینه‌های ثابت ظرفیت کارخانه
۲-الف-۳) هزینه‌های ثابت بهره‌برداری
۳-الف-۳) هزینه‌های ثابت برنامه‌ای
۱-الف-۳) هزینه‌های ثابت ظرفیت کارخانه: هزینه‌های ثابت ظرفیت کارخانه هزینه‌هایی می‌باشند که با تجهیزات و امکانات تولیدی کارخانه رابطه مستقیم دارند هزینه‌های استهلاک ماشین‌آلات و تجهیزات و تاسیسات نمونه‌های از هزینه‌های ثابت کارخانه می‌باشند.
۲-الف-۳) هزینه‌های ثابت بهره‌برداری: هزینه‌هایی می‌باشند که با کاربری و بهره‌برداری از تجهیزات تئلیدی ارتباط مستقیم دارند مانند هزینه‌های بیمه ساختمان و تجهیزات و ماشین‌آلات.
۳-الف-۳) هزینه‌های ثابت برنامه‌ای:که هزینه‌های ثابتی می‌باشند که با اتخاذ تصمیمات مدیران کارخانه مرتبط بوده و در راستای برنامه‌ریزی آینده ایجاد می‌شوند مانند هزینه‌های تحقیق و پرورش ، هزینه‌های تبلیغاتی و بازرگانی
فهرست حسابها در موسسات تولیدی و حسابداری صنعتی
می‌دانید در موسسات تولیدی همچون سایر موسسات (خدماتی و بازرگانی) به جهت گزارشگری، اطلاعات مالی باید جمع‌آوری، شناسایی و به منظور ثبت در دفاتر روزنامه، و انتقال به حسابهای دفتر کل کد گذاری شوند بنابراین لازم است فهرست مناسب حسابها تهیه شود و حسابها به شکلی کد گذاری شوند که جریان و ارتباط هزینه‌ها و مخارج را به طور مستقیم با افراد مسئول هزینه نشان دهد.
با در نظر داشتن موارد فوق‌الذکر به طور معمول فهرست حسابها به دو قسمت کلی زیر تقسیم می‌گردد.
۱- حسابهای ترازنامه‌ای یعنی در واقع دارائیها، بدهیها و سرمایه
۲- حسابهای صورت حساب سود و زیان یعنی فروش، بهای تمام شده فروش رفته، سایر درآمدها و هزینه‌ها
در زیر به فهرست و کدهای حسابهای اصلی موسسات تولیدی برای نمونه ارائه شده.
ارتباط بین حسابهای مالی و حسابهای صنعتی
در فصول ابتدای کتاب به ارتباط واحد حسابداری مالی و واحد حسابداری صنعتی اشاره داشتیم حال بهتر است به موضوع کلی عمیق‌تر بپردازیم و ارتباط حسابهای مالی و حسابهای صنعتی را بررسی کنیم. بطور کلی حسابهایی که در واقع نشان دهنده عملیات ساخت و تولیدی می‌باشند عبارتند از:
۱- حساب کنترل مواد
۲- حساب کنترل حقوق و دستمزد
۳- حساب کنترل سربار کارخانه
۴- حساب کالای در جریان ساخت
۵- حساب کالای ساخته شده
حسابهای فوق‌الذکر در واقع جریان هزینه‌ها را از اولین مرحله یعنی درخواست مواد خام تا زمان تعیین بهای تمام شده کالای فروش نشان می‌دهند. به شکل زیر که چرخه و ارتباط حسابهای مذکور را نشان میدهد توجه کنید.
اگر بخواهیم ارتباط حسابهای فوق‌الذکر را به صورت خلاصه بیان کنید به صورت جدول زیر خواهد بود.
توجه داشته باشید که مانده حسابهای کنترل مواد، کالای در جریان ساخت و حساب کالای ساخته شده نشان دهنده موجودیها در پایان دوره مالی می‌باشند.
آشنایی با مفاهیم، تعاریف و اصطلاحات موجود در گزارشات حسابداری صنعتی
در فصل قبل با حسابداری بهای تمام شده و کاربرد آن آشنا شدید انواع طبقه بندی هزینه‌ها را نیز فرا گرفتید.
در این بخش سعی می‌کنیم با مفاهیم، تعاریف و اصطلاحات گزارشات حسابداری صنعتی آشنا شوید.
منظور از هزینه‌یابی و دایره هزینه‌یابی چیست؟
هزینه‌یابی عبارت است از تعیین بهای تمام شده کالای ساخته شده و موجودی کالای در جریان ساخت. و منظور از دایره هزینه‌یابی دایره‌ای است که مسئولیت نگهداری اسناد و مدارک مرتبط با حسابداری عملیات تولیدی و غیر تولیدی را به عهده داشته و در ضمن وظیفه تجزیه و تحلیل کلیه هزینه‌های تولیدی، توزیع و فروش جهت ارائه و استفاده مدیریت را به عهده دارد. فعالیتهای دایره هزینه‌یابی در ارتباط با گذشته، حال وآینده واحد اقتصادی می‌باشد.
کالای ساخته شده چیست؟
کالایی که با گذراندن مراحل تولید به شکل کامل ساخته شده است و در واقع فرآیند تولید را به شکل کامل طی نموده است را کالای ساخته شده می‌گویند.
کالای در جریان ساخت چیست؟
کالاهایی که در جریان مراحل تولید قرار گرفته‌اند ولیکن کامل نشده‌اند و بخشی از فرآیند تولید را طی نموده‌اند ولی ساخت آنها تمام نشده است را کالای در جریان ساخت گویند.
منظور از تولید چیست؟
هرگاه مواد اولیه با عبور از یک فرآیند ساخت تغییر شکل دهی و به یک کالای ساخته شده تبدیل شود اصطلاحاً می‌گویند تولید صورت پذیرفته است.
به عنوان مثال اگر یک تکه چوب با گذشت از فرآیند برش و اتصال به میز و صندلی تبدیل شود این عمل تولید محسوب می‌گردد و یا فرایند تبدیل چند ماده شیمیایی به رنگ تولید محسوب می‌شود.
البته باید توجه داشت ممکن است کالای ساخته شده یک فرآیند تولید، مواد اولیه تولید دیگر محسوب گردد و در فرآیندی دیگر به یک کالای ساخته شده دیگر تبدیل شود.
بعنوان مثال سنگ آهن که مواد اولیه ذوب آهن می‌باشد با طی مراحل تولید به ورق آهن و نبشی و اشکال مختلف تبدیل می‌شود و این کالای ساخته شده یعنی همان ورق آهن مواد اولیه ساخت و تولید میز فلزی، اجاق گاز و سایر موارد قرار خواهد گرفت.
اجزاء و عوامل بهای تمام شده کدام است؟
عوامل اصلی بهای تمام شده به طور کلی ۳ دسته زیر می‌باشند.
۱- مواد اولیه ۲- دستمزد ۳- سربار( سایر هزینه‌های تولید)
۱- مواد اولیه
مواد اولیه رکن اصلی تولید کالا و محصول می‌باشد در ضمن می‌دانید که مواد اولیه تولید خود به دو بخش زیر تقسیم می‌شود:
الف-۱) مواد مستقیم
آن بخش از مواد مصرفی که از کالای ساخته شده جدائی ناپذیر است و مستقیماً در ساخت کالا نقش دارد را مواد مستقیم گویند به عنوان مثال آرد در ساخت نان مواد مستقیم تولید نان محسوب می‌گردد.
ب-۱) مواد غیرمستقیم
آن بخش از مواد مصرفی که برای تکمیل کالا ضروری می‌باشد ولیکن به علت مصرف ناچیز آن نتوان آن را به عنوان مواد مستقیم مصرفی تولید طبقه‌بندی کرد مواد غیرمستقیم محسوب می‌شود مانند مصرف میخ در ساخت میز و کمد چوبی.
۲- دستمزد (کار)
حقوق و حق‌الزحمه‌ای که در جریان تولید و ساخت برای تولید مواد به کالا به کارگران پرداخت می‌شود را به عنوان دستمزد تولید شناسایی می‌کنند.
دستمزد نیز به دو بخش زیر تقسیم خواهد شد:
الف-۲) دستمزد مستقیم
دستمزدی است که بابت کاری پرداخته می‌شود که مستقیم صرف تبدیل مواد اولیه به کالای ساخته شده انجام می شود.
ب- ۱) مواد غیرمستقیم
آن بخش از مواد مصرفی که برای تکمیل کالا ضروری می‌باشد ولیکن به علت مصرف ناچیز آن نتوان آن را به عنوان مواد مستقیم مصرفی تولید طبقه‌بندی کرد مواد غیرمستقیم محسوب می‌شود مانند مصرف میخ در ساخت میز و کمد چوبی
ب-۲) دستمزد غیر مستقیم
دستمزدی است که بابت کاری پرداخت می‌شود که مستقیماً در ساخت و ترکیب کالای ساخته شده نقش نداشته است مانند حقوق نگهبانان و سرکارگران کارخانه و …
۳- سایر هزینه‌ها( سربار ساخت)
جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .
