عنوان :

مقاله معرفی شهرستان اردکان

تعداد صفحات : ۳۳

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

در این مقاله به معرفی شهرستان اردکان، موقعیت جغرافیائی، وضعیت اجتماعی، ویژگی های فرهنگی مردم اردکان، سوابق و پیشینه تاریخی شهرستان اردکان و آثار تاریخی شهرستان می پردازیم.

شهرستان اردکان یکی از شهرستانهای استان یزد در مرکز ایران است. شهر اردکان مرکز این شهرستان است. و وسیعترین شهرستان در استان یزد است. این شهر در روزگار آبادانی آن در محلی به نام زردک قرار داشته و دیوارهای تاریخی آن هنوز پا برجا ست. این شهرستان دارای سه بخش مرکزی، بخش خرانق و بخش عقدا می باشد.

از جمله آثار تاریخی مسجد جامع ۵۰۰ ساله اردکان، متعلق به قرن دهم هجری قمری از بناهای تاریخی، مذهبی بافت قدیمی شهر است. بنای خشت و گلی مسجد شبستان بزرگ، ایوان رفیع و گنبدی به وسعت ۶۴ متر مربع دارد که در ۵۰۰ سال گذشته پنج بار تعمیر و مرمت شده است. قدیمی ترین اثر این مسجد زیرانداز – زیلویی – است متعلق به سال ۱۰۱۶ هجری قمری که در موزه مردم شناسی اردکان نگه داری می شود.

مسجد جامع اردکان با اینکه تزئینات و کاشیکاری ندارد، مزین به یک در ورودی با ارزش هنری است.

در به شکل بسیار زیبا با صدها قطعه چوب پنج ضلعی ساخته شده است. بر روی دماغه در، هشت قطعه فلز به شکل مربع بوده که فعلا” چهار قطعه آن باقی مانده است و جای چهار قطعه دیگر خالی است و عبارات «الله» و «محمد» به خط کوفی بر روی آنها حک شده است.

محراب مسجد با قطعه های کاشی، متعلق به اوایل دوره صفویه مزین شده است و در میان آنها سنگ مرمر نصب شده است. بنا چندی پیش در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید و تحت پوشش سازمان میراث فرهنگی قرار گرفت.

 شهرستان اردکان دارای مناطق حفاظتی بلامعارض و کم نظیری در سطح استان یزد و حتی کشور می باشد و از لحاظ تنوع زیستی و گونه ای دارای اکوسیستم بکری می باشد . منطقه حفاظت شده ، منطقه ای از خشکی یا دریا است که شامل یک یا چند اکوسیستم می باشد و به طور خاص برای حفظ و نگهداری تنوع زیستی و منابع طبیعی و فرهنگی هراه آن تحت حفاظت قرار می گیرد . این تعریف گرچه بصورت عام برای همه مناطق صدق می دهند ولی هر منطقه برای هدفهای مختلف تحت حفاظت قرار می گیرد که دامنه آن از بالاترین ارزش طبیعی ( کمترین سطح دخالت انسانی ) تا پایین ترین ارزش طبیعی ( بالاترین سطح دخالت انسانی ) متفاوت است .

واژه های کلیدی: شهرستان اردکان، موقعیت جغرافیائی، وضعیت اجتماعی، ویژگی های فرهنگی ، پیشینه تاریخی و آثار تاریخی شهرستان

فهرست مطالب

مقدمه :    ۱
معرفی شهرستان اردکان( استان دارالعباده)    ۲
سابقه تاریخی :    ۲
درباره شهرستان اردکان:    ۲
جغرافیا و اقلیم شهرستان اردکان:    ۳
موقعیت جغرافیائی شهرستان اردکان :    ۳
ارتفاعات موجود در شهرستان اردکان به شرح زیر است:    ۳
وضعیت اجتماعی شهرستان اردکان:    ۴
ویژگی های فرهنگی مردم اردکان    ۴
سابقه تاریخی :    ۵
رباط حاجی ابوالقاسم رشتی :    ۵
رباط یغمیش « یقمیش »    ۷
رباط خرگوشی    ۸
نه گنبد    ۱۰
آثار تاریخی خرانق    ۱۱
مسجد جامع و منار جنبان    ۱۱
رباط ساغند    ۱۲
سوابق و پیشینه تاریخی شهرستان اردکان :    ۱۸
توپوگرافی:    ۱۹
ارتفاعات:    ۲۰
وجه تسمیه اردکان:    ۲۱
اردکان در کتب:    ۲۲
تقسیمات اردکان ومیبد    ۲۲
داشته های مهم اردکان :    ۲۵
امکانات شهر :    ۲۷
نظری به طبیعت اردکان :    ۲۷
نتیجه گیری :    ۲۸
منابع :    ۳۰

منابع :

الف) کتاب تاریخ اردکان

ب)نشریه سیمای اردکان

ج) نشریه آینه

د) تحقیقات از شهرداری و کانون تربیت امام خمینی

و) تحقیقات از مردم شهر .

مقدمه :

اردکان در لغت به معنای مکان مقدس ریشه در تاریخ کویر ایران داشته و دارد .

قصه کویر تشنه و آب ، همان حدیث آشنا ولی نامکرر طلب تضرع عاشقی است به درگاه معشوق . همان فرهاد است در پی شیرین . فرهاد در عشق شیرین بیستون راکنده و کویر در عطش آب قنات را . آب روح کویر است و قنات رشته اتصال این دو . اگر قنات را از کویر بردارند کویر می میرد . کویریان نه تنها نومیدی و مرگ را در دل دریایی خود غرق کرده اند بلکه در کویر زندگی آفریدند و از ناممکن ها امکان شگفت انگیز زندگی پویا را آفریدند .

هر چند کویر در نگاه اول تجلی خشونت ، خشکی ، بی آبی و پژمردگی است و بهینه گسترده ای از ریگ زارهای بی حد و مرز که زندگی را در کام خود می برد و از آسمانش باران آفتاب می بارد و از تنش طوفان های سهمگین شن . اما کویریان با مبارزه آرام با طبیعت سخت و خشن و نا آرام آن چنان زندگی ای را در کویر پروریده اند که از لحظه ای از امید و آفرینش خالی نیست . کویریان ساده اند بی پیرایه وقانع و از همه مهم تر روشن بین . روشن بینیشان از آن است که در سخت ترین تاریکی ها از پنجره ای شفاف کویر ، صاف ترین آسمان ها و زیباترین ستاره ها را نظاره می کنند .

فرهنگ هر شهر و دیار نشانه وجهه و رنگ اجتماعی آن مرز و بوم است بطوری که هر گاه صحبت از فرهنگ درباره شهری می شود . آداب و رسوم آن شهر را ملموس و شفاف می سازد و فرهنگ آن شهر درگرو فرهنگ مردم شهر است و متناسب با رفتار و آداب و رسوم افراد ساکن در برخورد با خود و دیگران می باشد . دیگرانی که افراد مهاجر را شکل می دهد .

 معرفی شهرستان اردکان( استان دارالعباده)

 سابقه تاریخی :

اکثر مورخین بنای اردکان را مربوط به بعد از اسلام می دانند و معتقدند که قبل از تولد حضرت رسول اکرم (ص) این منطقه جرئی از دریای ساوه بوده که در شب تولد آن حضرت خشک گردیده و بعداً اردکان در این محل احداث شده است . اما در ترجمه دائره المعارف اسلامی بنای اردکان را مربوط به قبل از میلاد مسیح ذکر نموده اند : بطلمیوس در کتاب مشهور خود الجغرافیا این شهر را به زبان یونانی به نام « ارتاکاوا » ذکر کرده است و این سند در نوع خود منحصر به فرد می باشد .

در اطلس تاریخی ایران در نقشه شماره سه آن که مربوط به هزاره سوم و دوم پیش از میلاد می باشد نامی از اردکان برده شده است . اما به نظر مولف هیچکدام از آنها نمی تواند صحیح باشد و در اردکان هیچ اثر یا سندی که مربوط به قبل از اسلام باشد وجود ندارد .

درباره شهرستان اردکان:

شهرستان اردکان یکی از شهرستانهای استان یزد در مرکز ایران است. شهر اردکان مرکز این شهرستان است. جمعیت این شهرستان در سال ۱۳۸۵، برابر با ۷۳٫۲۹۲ نفر بوده است. شهرستان اردکان ۳۲% پهنه استان یزد (بیش از ۲۴ هزار کیلومتر مربع) را در خود جای داده و وسیعترین شهرستان در استان یزد است. این شهر در روزگار آبادانی آن در محلی به نام زردک قرار داشته و دیوارهای تاریخی آن هنوز پا برجا ست. این شهرستان دارای سه بخش مرکزی، بخش خرانق و بخش عقدا می باشد. معمار گفتگوی تمدنها آقای خاتمی متولد این شهرستان می باشد.

جغرافیا و اقلیم شهرستان اردکان:

موقعیت جغرافیائی شهرستان اردکان :

شهرستان اردکان به عنوان پهناورترین شهرستان استان یزد ، در شمال این استان و در قلب کویر مرکزی ایران در مسیر بزرگراه تهران – بندرعباس قرار گرفته است ، این شهرستان از طرف شمال و شمال غربی به ناحیه کویر جندق و دشت طبس و نائین و از طرف مشرق و جنوب شرقی به کویر مرکزی ایران و شهرستان یزد و از طرف جنوب و مغرب به شهرستان میبد و باتلاق گاوخونی و کوههای منفرد کوتاه کویری محدود می شود . مساحت کل شهرستان اردکان ۲۸۹۴۵ کیلومتر مربع می باشد که از این مقدار ۱۷% کوهستانی و ۱۱% نیمه کوهستانی و ۷۲% جاگه ای است و موقعیت جغرافیائی آن بین ۳۱ درجه و ۵۰ دقیقه تا ۳۳ درجه و ۲۵ دقیقه عرض شمالی و ۵۳ درجه و ۲ دقیقه تا ۵۶ درجه و ۲۰ دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ می باشد ، ارتفاع شهر اردکان از سطح دریا بالغ بر ۱۰۳۵ متر است و ارتفاع متوسط این شهرستان از سطح دریا ۱۲۳۴ متر می باشد و بلندترین نقطه آن از سطح دریا کوه خونزا در خرانق می باشد که ۳۱۵۸ متر ارتفاع دارد و گوترین نقطه این شهرستان منطقه چاه افضل می باشد که ارتفاع آن به ۷۵۰ متر می رسد .

ارتفاعات موجود در شهرستان اردکان به شرح زیر است:

کوه هریشت (ارتفاع ۱۹۳۹): ۱۲ کیلومتری شمال شرقی اردکان(محل قرارگیری پیرانگاه پیر سبز هریشت، زیارتگاه، زرتشتیان)

کوه چک چک (ارتفاع ۲۷۴۵): ۳۸ کیلومتری شرقی اردکان(در دامنه غربی آن محل زیارتگاه زرتشتیان، پیرسبز چک چکو)

کوه تپه ریگ (ارتفاع ۱۶۰۵): ۲۵ کیلومتری شمال شرقی اردکان

کوه های خرانق (ارتفاع قله ۳۱۹۹ متر): جنوب شرقی شهرستان

کوه های ندوشن (ارتفاع ۲۸۱۷ متر): غرب شهرستان

وضعیت اجتماعی شهرستان اردکان:

در سال ۱۳۷۵ در شهرستان اردکان نسبت شهرنشینی ۷۹% بوده که به دو شهر اردکان و شهر تازه تأسیس احمدآباد اختصاص یافته است (شهر احمدآباد در حدود ۴۵۰۰ نفر جمعیت دارد). شهر اردکان در سال ۷۵ دارای ۹۴۷۲ خانوار معمولی ساکن با ۴۳۷۰۸ نفر جمعیت بوده و نسبت جنسی شهر معادل ۱۰۷ مرد در مقابل هر ۱۰۰ زن بوده است. این میانگین در سطح کشور ۴/۱۰۴ است. شهر اردکان از نظر جمعیت و وسعت پس از مرکز استان (شهر یزد) اولین شهر استان است. جمعیت بافت قدیمی شهر اردکان حدود ۸/۱ جمعیت کل شهر است.

سواد

از ۳۸۱۳۶ نفر جمعیت ۶ ساله و بیشتر شهر، ۸۱% جمعیت (۲۶/۸۶% مردان و ۴۴/۷۵% زنان ) با سواد بوده اند.

ویژگی های فرهنگی مردم اردکان

مردم شهر اردکان سخت کوش، با ایمان، بردبار و پاک اندیش، ساده و بی پیرایه، متعصب در امور دینی و مقید به برپایی عزاداری در چند ماه از سال هستند. تعصب و وابستگی خاص به مذهب، پشتکار و سختکوشی، مهمانوازی، صرفه جویی، سوداگری، همکاری و تعاون، روحیه کار، روحیه قناعت پیشگی و اقتصادی بودن، اهل ریسک نبودن و بی اعتمادی به اقلیم و شرایط آب و هوایی و… ویژگیهایی هستند که تا حدودی متأثر از شرایط اقلیمی خاص منطقه (اقلیم کویری و گرم و خشک) هستند.

مردم اردکان آریایی نژاد و ایرانی الاصل هستند و به زبان فارسی و لهجه شیرین یزدی سخن می گویند. بیشتر مردم شهر مسلمان و شیعه جعفری هستند و شماری زرتشتی نیز در ناحیه زندگی می کنند. از جمعیت شهر اردکان ۶/۹۹% مسلمان و ۴/۰% زرتشتی، مسیحی و… هستند.

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .