عنوان :

تحقیق  رابطه بین محافظه کاری در گزارشگری مالی و نقدشوندگی

سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار

تعداد صفحات : ۱۷۳

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

     محافظه­کاری از ویژگی­های بارز گزارش­گری مالی است که در سال­های اخیر به خاطر رسوایی­های مالی در شرکت هایی مانند انرون و وردکام، توجه بیشتری را به خود جلب کرده است و برخی مطالعات اخیر به­طور ویژه بر محافظه­کاری تمرکز داشتند. به نظر واتز (۲۰۰۳)، محافظه­کاری حداقل از ابتدای قرن بیستم تاکنون، یک ویژگی برجسته و غالب در عرصه حسابداری و گزارش­گری مالی بوده و معتقد است که حسابدار باید برای دارایی­ها کم­ترین ارزش و برای بدهی­ها بیش­ترین ارزش را گزارش کند. هم­چنین درآمدها باید دیرتر و هزینه­ها زودتر شناسایی شوند.

     صورت­های مالی بخش اصلی فرآیند گزارش­گری مالی را تشکیل می­دهند. هدف صورت­های مالی ارائه اطلاعاتی تلخیص و طبقه­بندی شده درباره وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطاف­پذیری مالی واحد تجاری که برای طیفی گسترده از استفاده­کنندگان صورت­های مالی در اتخاذ تصمیمات اقتصادی مفید واقع می­گردد می­باشد. هدف­های گزارش­گری مالی و مبانی حسابداری ایجاب می­کند، اطلاعاتی که گزارش­گری مالی فراهم می­آورد از ویژگی­های معینی برخوردار باشد. در مفاهیم نظری گزارش­گری ایران از این ویژگی­ها به عنوان خصوصیات کیفی یاد شده است، یکی از این خصوصیات محافظه­کاری است که از آن به عنوان احتیاط یاد شده است.

نقدشوندگی نیز میزان سهولت در خرید و فروش یک کالا بدون تغییر قابل ملاحظه در قیمت آن است. نقدینگی ممکن است به عنوان واحد ریسک در نظر گرفته شود، توانایی یک شرکت در اجراء تعهدات مالی کوتاه مدتش بدون اینکه مجبور باشد سرمایه کوتاه مدتش را به صورت نقد درآورد یا فعالیت هایش را کاهش دهد ،نقدینگی عامل مهم در ارزیابی شرکت از طرف ذینفعان مانند سرمایه گذاران، اعتباردهندگان و طرف های قانونی است. شرکت های که نقدشوندگی خوبی دارند، ممکن است اطلاعات بیشتری افشاء کنند تا خودشان را از شرکت هایی که از لحاظ اقتصادی در وضعیت خوبی نیستند، متمایز کنند.

هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه بین محافظه کاری در گزارشگری مالی و نقدشوندگی سهام  شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. در این پژوهش از محافظه کاری در گزارشگری مالی به عنوان متغیر مستقل و از ۱۳ شاخص نقدشوندگی سهام شامل تعداد روزهای معاملاتی سهام، تعداد دفعات معامله سهام ، حجم معاملات سهام ، ارزش معاملات سهام ، درصد سهام شناور آزاد سهام ، گردش سهام، گردش سهام شناور آزاد، زمان انتظار معامله سهام ، نسبت جریان سهام، نسبت عدم نقدشوندگی سهام ( اثر قیمتی)، نسبت نقدشوندگی سهام ، شکاف مطلق قیمت های پیشنهادی خرید و فروش سهام و شکاف نسبی قیمت های پیشنهادی خرید و فروش سهام، به عنوان متغیر وابسته و از قیمت سهم، اندازه، ارزش دفتری به ارزش بازار و نوسان بازده به عنوان متغیرهای کنترلی استفاده شده است. دوره زمانی پژوهش ۷ سال می باشد. روش مورد استفاده جهت جمع آوری اطلاعات، کتابخانه­ای است. برای آزمون فرضیه­ها از مدل رگرسیون تک متغیره و چند متغیره استفاده شده است. نتایج آزمون های تک متغیره و چند متغیره نشان می دهد بین محافظه کاری در گزارشگری مالی و  تعداد روزهای معاملاتی سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه منفی وجود دارد. بر اساس نتایج تحقیق و در مجموع، بین محافظه کاری در گزارشگری مالی و شاخص های نقدشوندگی سهام رابطه ای وجود ندارد، یعنی محافظه کاری در گزارشگری مالی عاملی برای کاهش ریسک نقدشوندگی سهام محسوب نمی شود، و همچنین میزان محافظه کاری در گزارشگری مالی شرکت های ایرانی در سطح بسیار پایینی قرار دارد.

واژه های کلیدی: محافظه کاری، گزارشگری مالی ، نقدشوندگی سهام  ، معیارهای معاملاتی، معیارهای اطلاعاتی

فهرست مطالب

فصل اول: کلیات پژوهش    ۱
۱-۱٫ مقدمه    ۲
۱-۲٫ بیان مسأله     ۴
۱-۳٫ اهمیت و ضرورت انجام پژوهش    ۶
۱-۴٫ اهداف پژوهش    ۷
۱-۴-۱٫ اهداف آرمانی     ۸
۱-۴-۲٫ اهداف علمی     ۸
۱-۴-۳٫ اهداف ویژه و کاربردی    ۹
۱-۵٫ سؤال‌های پژوهش    ۱۰
۱-۶٫ فرضیه‌های پژوهش    ۱۰
۱-۷٫ تعریف واژه های تخصصی پژوهش    ۱۱
۱-۸٫ ساختار پژوهش    ۱۵
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش    ۱۷
۲-۱٫ مقدمه    ۱۸
۲-۱-۱٫ مبانی نظری    ۱۹
۲-۲٫ محافظه¬کاری    ۱۹
۲-۲-۱٫ محافظه¬کاری شرطی و غیرشرطی     ۲۱
۲-۲-۲٫ دلایل محافظه¬کاری     ۲۳
۲-۲-۳٫ تبیین¬های محافظه¬کاری     ۲۵
۲-۲-۳-۱٫ تبیین قراردادی    ۲۶
۲-۲-۳-۱-۱٫ قراردادهای استقراض    ۲۸
۲-۲-۳-۱-۲٫ قراردادهای مزایای جبران خدمات    .۳۱
۲-۲-۳-۲٫ تبیین دعاوی حقوقی    ۳۲
۲-۲-۳-۳٫ تبیین مالیات بر درآمد    ۳۳
۲-۲-۳-۴٫ تبیین قانونی    ۳۵
۲-۲-۴٫ ویژگی مشترک تبیین اقتصادی     ۳۷
۲-۲-۵٫ انتقاد از محافظه¬کاری     ۳۸
۲-۲-۵-۱٫ نااعتمادی    ۳۸
۲-۲-۵-۲٫ پنهان¬کاری    ۳۸
۲-۲-۵-۳٫ نفی اصول حسابداری    ۳۹
۲-۲-۵-۴٫ سوءگیری    ۳۹
۲-۲-۵-۵٫ امر ذهنی    ۳۹
۲-۲-۶٫ دفاع از محافظه¬کاری     ۴۰
۲-۲-۷٫ معیار¬های محافظه¬کاری     ۴۱
۲-۲-۷-۱٫ معیار عدم تقارن زمانی سود باسو (AT)    ۴۲
۲-۲-۷-۱-۱٫ مزایای مدل AT     ۴۹
۲-۲-۷-۱-۲٫ معایب مدل AT     ۵۰
۲-۲-۷-۲٫ معیار عدم تقارن در رابطه اقلام تعهدی و جریان نقد    ۵۱
۲-۲-۷-۳٫ معیار نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری و بالعکس (MTB)    ۵۳
۲-۲-۷-۳-۱٫ مزایای و معایب (MTB)     ۵۶
۲-۲-۷-۴٫ معیار اقلام تعهدی منفی (NA)    ۵۷
۲-۲-۷-۴-۱٫ مزایا و معایب مدل (NA)     ۵۹
۲-۲-۷-۵٫ معیار اندوخته¬های پنهانی (HR)    ۵۹
۲-۲-۷-۵-۱٫ معایب مدل (HR)     ۶۱
۲-۳٫ نقدشوندگی سهام     ۶۱
۲-۳-۱٫ تعداد روزهای معاملاتی سهام    ۶۳
۲-۳-۲٫ تعداد دفعات معامله سهام    ۶۳
۲-۳-۳٫ حجم معاملات سهام    ۶۴
۲-۳-۴٫ ارزش معاملات سهام    ۶۴
۲-۳-۵٫ درصد سهام شناور آزاد سهام    ۶۴
۲-۳-۶٫ گردش سهام    ۶۵
۲-۳-۷٫ گردش سهام شناور    ۶۵
۲-۳-۸٫ زمان مورد انتظار معامله سهام    ۶۵
۲-۳-۹٫ نسبت جریان سهام     ۶۵
۲-۳-۱۰٫ نسبت عدم نقدشوندگی سهام ( اثر قیمتی )     ۶۵
۲-۳-۱۱٫ نسبت نقد شوندگی سهام     ۶۶
۲-۳-۱۲٫ شکاف مطلق قیمتهای پیشنهادی خرید و فروش سهام    ۶۶
۲-۳-۱۳٫ شکاف نسبی پیشنهادی خرید و فروش سهام     ۶۷
۲-۴٫ متغیرهای کنترلی     ۶۹
۲-۴-۱٫ قیمت سهم     ۶۹
۲-۴-۲٫ اندازه شرکت    ۶۹
۲-۴-۳٫ ارزش دفتری به ارزش بازار     ۷۰
۲-۴-۴٫ نوسان بازده     ۷۰
۲-۵٫ رابطه محافظه کاری در گزارشگری مالی و نقدشوندگی سهام    ۷۰
۲-۶٫ پیشینه پژوهش¬های انجام شده    ۷۲
۲-۷٫ خلاصه فصل    ۷۹
فصل سوم: روش پژوهش    .۸۰
۳-۱٫ مقدمه    ۸۱
۳-۲٫ جامعه و نمونه آماری    ۸۱٫
۳-۳٫ روش انجام پژوهش و روش گردآوری داده¬ها    ۸۲
۳-۴٫ روش تجزیه و تحلیل داده¬ها و آزمون فرضیه‌ها    .۸۳
۳  -۴-۱٫ ضریب تعیین و ضریب تعیین تصحیح شده    ۸۴
۳-۴-۲٫ ضریب همبستگی    ۸۵
۳-۴-۳٫ آزمون معنی دار بودن r    ۸۶
۳-۴-۴٫ آزمون معنی دار بودن در الگوی رگرسیون    ۸۷
۳-۴-۴-۱٫ آزمون معنی دار بودن معادله رگرسیون    ۸۷
۳-۴-۴-۲٫ آزمون معنی دار بودن ضرایب    ۸۸
۳-۴-۵٫ تعیین صحت مدل رگرسیون و بررسی تأثیر مدل ارائه شده    ۸۸
۳-۵٫ بررسی نرمال یا غیر نرمال بودن داده های تحقیق    ۸۹
۳-۶٫ آزمون رگرسیون خطی    ۹۰
۳-۷٫ قلمرو پژوهش    ۹۰
۳-۷-۱٫ قلمرو موضوعی    ۹۰
۳-۷-۲٫ قلمرو مکانی    ۹۰
۳-۷-۳٫ قلمرو زمانی    ۹۰
۳-۸٫ فرضیه های پژوهش    ۹۱
۳-۹٫ تعریف عملیاتی متغیرهای پژوهش    ۹۲
۳-۱۰٫ خلاصه فصل    ۹۷
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌های پژوهش    ۹۸
۴-۱٫ مقدمه    ۹۹
۴-۲٫ یافته های توصیفی    ۱۰۰
۴-۲-۱٫ آمار توصیفی متغیرها    ۱۰۰
۴-۲-۲٫ آزمون کولموگروف اسمیرنوف برای مشخص نمودن نرمال بودن متغیرها    ۱۰۱
۴-۳٫ یافته های استنباطی    ۱۰۲
۴-۳-۱٫ همبستگی بین متغیرها    ۱۰۲
۴-۳-۲٫ تعیین صحت مدل رگرسیون و بررسی تاثیر مدل ارائه شده    ۱۰۳
۴-۴٫ رگرسیون چندگانه به روش Enter    ۱۰۴
۴-۵٫ خلاصه نتایج آزمون های رگرسیون    ۱۴۰
۴-۶٫  خلاصه فصل    ۱۴۰
فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادهای پژوهش¬    ۱۴۲
۵-۱٫ مقدمه    ۱۴۳
۵-۲٫ تفسیر نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها    ۱۴۳
۵-۲-۱٫ تفسیر نتایج حاصل از آزمون فرضیه اول    ۱۴۳
۵-۲-۲٫ تفسیر نتایج حاصل از آزمون فرضیه دوم تا سیزدهم    ۱۴۳
۵-۳٫ خلاصه نتایج    ۱۴۴
۵-۴٫ نتیجه گیری کلی    ۱۴۴
۵-۵٫ پیشنهادات پژوهش    ۱۴۵
۵-۵-۱٫ پیشنهادهایی مبتنی بر نتایج پژوهش    ۱۴۵
۵-۵-۲٫ پیشنهادهایی برای پژوهش های آتی    ۱۴۶
۵-۶٫ محدودیت های انجام پژوهش    ۱۴۶
۵-۶-۱٫ محدودیت های مربوط به انجام تحقیق    ۱۴۶
۵-۶-۲٫ محدودیت های مربوط به تعمیم یافته ها    ۱۴۷
۵-۷٫ خلاصه فصل    ۱۴۸
منابع و مآخذ    ۱۴۹
الف. منابع فارسی    ۱۴۹
ب. منابع انگلیسی    ۱۵۳
پیوست    ۱۵۶
چکیده انگلیسی    ۱۶۱

منابع

الف. منابع فارسی

ابراهیمی کردلر، علی و شهریاری، علیرضا (۱۳۸۸). «بررسی رابطه بین هزینه­های سیاسی و محافظه کاری در بورس اوراق بهادار تهران». بررسی­های حسابداری و حسابرسی، شماره ۵۷، پاییز، ص ۱۶-۳٫
احمدپور،احمد و امیر رسائیان (۱۳۸۵).«نقش عوامل نقدشوندگی و ریسک عدم نقدشوندگی بر مازاد بازده سهام در بورس اوراق بهادار تهران». بررسی های حسابداری و حسابرسی، شماره۵۳٫
اسلامی بیدگلی، غلامرضا و علیرضا سارنج (۱۳۸۷). « انتخاب پرتفوی با استفاده از سه معیار میانگین بازدهی و نقدشوندگی دربورس اوراق بهادار تهران». فصلنامه بررسی های حسابداری و حسابرسی، ش۵۳، صص۳-۱۶٫
اسلامی بیدگلی، غلامرضا و طهماسب مظاهری (۱۳۸۸). «بررسی نظریه­های توازی ایستا و سلسله مراتبی در تبیین ساختار سرمایه شرکت­ها در بورس اوراق بهادار تهران». تحقیقات حسابداری، شماره سوم، پاییز، صص ۲۱-۴٫
اکبری، فضل ا… (۱۳۸۵). « تجزیه و تحلیل صورتهای مالی». مرکز تحقیقات تخصصی حسابداری و حسابرسی- سازمان حسابرسی، نشریه ۱۲۹، چاپ دهم.
آذر، عادل و منصور مؤمنی. (۱۳۸۱). « آمار و کاربرد آن در مدیریت تهران ». جلد دوم، چاپ ششم، سازمان مطالعه و تدوین کتب درسی علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
ایزدی نیا، ناصر و امیر رسائیان (۱۳۸۹). « پراکندگی مالکیت و نقدشوندگی سهام» . فصلنامه بررسی- های حسابداری و حسابرسی، ش ۶۰، صص ۲۲-۳٫
بادآور نهندی، یونس و آمنه ملکی نژاد (۱۳۸۹). « بررسی نقدشوندگی سهام در زمان انتشار گزارش- های مالی در بورس اوراق بهادار تهران». مجله دانش حسابداری، سال اول، شماره۳، صص ۹۹-۱۱۵٫
بقائی، علی و مجید زارع استحریجی (۱۳۸۶). « عوامل موثر بر قابلیت نقدشوندگی سهام در بورس اوراق بهادار تهران». پایان نامه کارشناسی ارشد معارف اسلامی و مدیریت ،دانشگاه امام صادق
بنی­مهد، بهمن و تهمینه باغبانی(۱۳۸۸). «اثر محافظه­کاری حسابداری، مالکیت دولتی، اندازه شرکت و نسبت اهرمی بر زیان­دهی شرکت ها». بررسی­های حسابداری و حسابرسی، شماره ۵۸، صص ۷۰-۵۳٫
بنی­مهد، بهمن (۱۳۸۵). «تبیین و ارائه الگو برای اندازه­گیری محافظه­کاری حسابداری». رساله دکتری حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.
پی­نوو، ریموند (۱۳۸۷). «مدیریت مالی». جلد دوم، ترجمه علی جهانخانی و علی پارسائیان، تهران، انتشارات سمت، چاپ دوم.
جبارزاده، سعید (۱۳۸۹). «تبیین رابطه اخلاقیات و فرهنگ با محافظه­کاری و مدیریت سود در نظام حسابداری ایران». رساله دکتری حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.
حساس یگانه، یحیی. « سرمایه گذاران نهادی». ماهنامه حسابدار ۱۳۸۴،ص ۱۶۴٫
خشنود، سمیرا (۱۳۸۱). « بررسی عوامل مؤثر بر ساختار مالی شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران». پایان­نامه کارشناسی ارشد مدیریت مالی، دانشگاه شهید بهشتی تهران.
دلاور، علی (۱۳۷۱). « روش پژوهش در روان­شناسی و علوم تربیتی». تهران، دانشگاه پیام نور.
دوانی، علامحسین و محمدرضا معینی (۱۳۸۶).« مقررات افشاء عدم تقارن اطلاعات و پیامدهای اجتماعی آن». موسسه حسابرسی دایارایان.
رحمانی، علی و مسعود غلامزاده لداری (۱۳۸۸) « مالکیت عمومی در بازار سرمایه و محافظه­کاری در گزارش­گری مالی». تحقیقات حسابداری، شماره چهارم، زمستان، صص ۱۲۹-۱۱۲٫
رسائیان، امیر و وحید حسینی (۱۳۸۷). « رابطه کیفیت اقلام تعهدی و هزینه سرمایه در ایران». بررسیهای حسابداری و حسابرسی، شماره ۵۳، صص۶۷-۸۲٫
رضازاده، جواد و ­ عبداله آزاد (۱۳۸۷). « رابطه عدم تقارن اطلاعاتی و محافظه­کاری در گزارش­گری مالی». بررسی­های حسابداری و حسابرسی، شماره ۵۴، زمستان، صص ۸۰-۶۳٫
رهنمای رودپشتی، فریدون و هاشم نیکومرام و شادی شاهوردیانی (۱۳۸۵). « مدیریت مالی راهبردی (ارزش آفرینی)»، چاپ اول.
رحمانی، علی وسید علی حسینی و نرگس رضاپور(۱۳۸۹).« رابطۀ مالکیت نهادی و نقدشوندگی در ایران». فصلنامه بررسی های حسابداری و حسابرسی، ش۶۱ ،صص ۵۴-۳۹٫
ساعی، علی (۱۳۷۷). « آمار در علوم اجتماعی». چاپ دوم، تهران، مؤسسه نشر جهاد.
ساعی، علی (۱۳۸۱). « تحلیل آماری در علوم اجتماعی با نرم افزار Spss for windows». چاپ سوم، تهران، انتشارات کیان مهر.
سرمد، زهره و عباس بازرگان و الهه حجازی (۱۳۸۴). « روش‌های پژوهش در علوم رفتاری». چاپ یازدهم. تهران، انتشارات آگاه.
شورورزی، محمدرضا و عابدین برزگر خاندوزی (۱۳۸۸). « نبود تقارن اطلاعاتی و نقش اطلاعاتی محافظه­کاری». فصلنامه حسابدار، شماره ۲۱۰٫
صلواتی، شاپور و امیر رسائیان (۱۳۸۶). «بررسی رابطه ساختار سرمایه و نقدشوندگی سهام در ایران». دو ماهنامه نامه مفید، نامه اقتصادی، ش۶۳، صص۱۴۳ -۱۶۳٫
فرتوک زاده، حمیدرضا و ساره محبعلی و مریم دولو(۱۳۸۹). « بررسی عوامل مؤثر بر نقدشوندگی قرادادهای آتی در بورس کالای ایران». فصلنامه بررسی های حسابداری و حسابرسی،ش ۵۹، صص ۷۸-۶۳٫
فخاری، حسین و نرگس ملامحمدی (۱۳۸۹).« بررسی تأثیر افشای اطلاعات بر نقدشوندگی سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران». فصلنامه بررسی های حسابداری و حسابرسی.
قائمی، محمدحسین و محمدرضا وطن پرست (۱۳۸۴). « بررسی نقش اطلاعاتی حسابداری در کاهش عدم تقارن اطلاعاتی در بورس اوراق بهادار تهران ». فصلنامه بررسی های حسابداری و حسابرسی، دوازدهم، ش ۴۱، صص ۱۰۳-۸۵٫
کردستانی، غلامرضا و حبیب امیربیگی لنگرودی (۱۳۸۷). « محافظه­کاری در گزارش­گری مالی: بررسی رابطه عدم تقارن زمانی سود و MTB به عنوان دو معیار ارزیابی محافظه­کاری». فصلنامه بررسی­های حسابداری و حسابرسی، شماره ۵۲، صص ۱۰۶-۸۹٫٫
کرمی، غلامرضا و حامد عمرانی (۱۳۸۹). « تأثیر چرخه عمر شرکت و محافظه­کاری بر ارزش شرکت». بررسی­های حسابداری و حسابرسی، شماره ۵۹، صص ۹۶-۷۹٫
کردستانی، غلامرضا و ضیاءالدین مجدی (۱۳۸۶). « بررسی رابطه بین ویژگی­های کیفی سود و هزینه سرمایه سهام عادی». بررسی­های حسابداری و حسابرسی، سال ۱۴، شماره ۴۸، تابستان، صص ۱۰۴-۸۵٫٫
مجتهدزاده، ویدا (۱۳۸۰). « محافظه کاری». مجله حسابدار، شماره ۱۴۵، ص۲۴٫
مدرس، احمد و فرهاد عبداله­زاده (۱۳۸۷). « مدیریت مالی». جلد دوم، تهران، شرکت چاپ و نشر بازرگانی، چاپ پنجم.
مرادزاده فرد، مهدی و نرگس رضاپور و حجت اله فرزانی(۱۳۸۹). « بررسی نقش مدیریت اقلام تعهدی در نقدشوندگی سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران». مجله پژوهش- های حسابداری مالی، ش۳، صص ۱۱۶-۱۰۱٫
مشهدی کریمی، مهدی (۱۳۸۷). «بررسی ارتباط بین عدم تقارن در گزارش به­موقع سود با نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری سهام، به­عنوان دو معیار محافظه­کاری». پایان­نامه کارشناسی­ارشد حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.
ملکی­نژاد، آمنه. (۱۳۸۸). «بررسی رابطه ساختار سرمایه و نقدینگی سهام در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران». پایان­نامه کارشناسی ارشد حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.
مهرانی، ساسان و مهدی محمدآبادی (۱۳۸۸). « روش­های اندازه­گیری محافظه­کاری»، ماهنامه حسابدار، سال بیست و سوم، شماره ۲۰۶، صص ۶۳-۵۸٫
نیکومرام، هاشم و یونس بادآور نهندی (۱۳۸۸). « تبیین و ارائه الگویی برای تعیین و ارزیابی عوامل مؤثر بر انتخاب کیفیت گزارشگری مالی در ایران»، فراسوی مدیریت سال دوم شماره۸٫٫
نیکومرام، هاشم و بهمن بنی­مهد (۱۳۸۷). « تبیین و ارائه الگو برای اندازه­گیری محافظه­کاری حسابداری». مجله مدیریت، شماره ۷۷، صص ۱۶-۱٫
وستون، بریگام یوستون (۱۳۸۶). « مدیریت مالی». جلد دوم، ترجمه و تألیف حسین عبده تبریزی و فرهاد حقیقی، تهران، نشر آگاه، چاپ دوم.
وکیلی فرد، حمیدرضا و بهمن بنی مهد (۱۳۸۸). « نقدی بر استانداردهای حسابداری». دانش و پژوهش حسابداری، سال پنجم، شماره ۱۷، تهران، صص ۶-۱٫
یحیی زاده فر، محمود و جواد خرمدین (۱۳۸۷). « نقش نقدشوندگی و ریسک عدم نقدشوندگی بر مازاد بازده سهام در بورس اوراق بهادار تهران». فصلنامه بررسی های حسابداری و حسابرسی، ش ۵۳، صص ۱۰۱-۱۱۸٫

 ب. منابع انگلیسی

Ahmed, A., S, Scott Duellman (2008) .” Evidence on the Role of Accounting conservatism in Monitoring Managers’ Investment. ” AAA 2008 Financial Accounting and Reporting Section.

Amihud, Y., H,  Mendelson. and L. H. Pedersen (2005). “Liquidity and asset prices” , Foundations and Trends in Finance 1(4); pp 269-364.
Agarwal, P(2008). ” Institutional Ownership and Stock Liquidity “.
Brown, S. and Hillegest, S. A (2006), ” How Disclosure Quality Affects the Long-run Level of Information Asymmetry” . Working Paper.Georgia State University, Atlanta.
Basu, S (1997). “The Conservatism Principle and the Asymmetric Timeliness of Earnings.”, Journal of Accounting and Economics, Vol. 24, No. 1, 3-37.
Belkaoui, A.,& Kahl,A(1978).”corporate financial disclosure in canada”. Research Monograph No1,Canadian Certified General Accountants Association , Vancouuver.
Chen, W.P, Chung, H, Lee, C and Liao, W-L (2007). ” Corporate Governancc and Equity Liquidity: analysis of S&P Transparency and Disclosure ranking”.
Chung, K ., Elder , J ., Kim, J (2008).”Corporate Governance and Liquidity ” journal of Financial and Quantitative Analysis.
Chung, H., Sheu, H., and Wang, J (2009).” Do firms’ earnings management practices affect their equity liquidity?”, Finance Research Letters 6, pp.152-158.
Cueto Diego, C (2009). “Market Liquidity and ownership Structure with weak protection for minority shareholders.”, evidence from Brazil and Chile.
Diamond Douglas, W(1984). ” Financial Intermediation and Delegated Monitoring”, The Review of Economic Studies 1984;51(3):393-414
Dennis, PJ., J Weston (2001). “Who’s informed? An analysis of stock ownership and informed trading”.
Easley, D., and M.O’Hara (2003). “Microstructure and asset pricing in G.M. Constantinides, M.Harris , R.M. Stulz (ed)”, Handbook of the Economics of Finance , edition1, vilume 1, chapter17, pp1021-1051.
Easley, D., and M. O’Hara ( 2004). “Information and the Cost of Capital”, Journal of finance 59, pp 1553-1583.
Givoly, D., Hayn, C (2000). ” The changing time-sries properties of earnings, cash flows and accruals: has financial reporting become more conservative?”. Journal of Accounting and Economics , 29 (3) , pp 287-320.
Givoly, dan., Carla Hayn & Ashok Natarajan (2007).” measures reporting conservatism”. The Accounting Review, vol. 82, pp  ۶۵-۱۰۶٫
Glsten, L.R., and P.D Milgrom (1985), “Bid ask and Transaction Prices in a Spccialist Market with Heterogeneously informed traders”. Journal of Financial Economics,14, pp 71-100.
Mendelson, H., TI Tunca(2004). ” Strategic trading, Liquidity, and information acquisition”. Review of Financial Studies.
Lafond, R ., Lang, M ., Skaife, H (2007). ” Earnings Smoothing, Governance and Liquidity”. Internatioal Evidence .
Lafond, R., & Wats, R. L. (2006). ” The Information Role of Conservative Financial Statements”.
Lafond, R., and R, Watts (2008). ” The Information Role of Cosevatism”. The Accounting Review (forthcoming).
Pae, J., Thornton, D., & Welker (2005). ” The Link between Accounting Conservatism and the Price to Market Ratio”. Contemporary Accounting Research, Vol. 22, 693-717.
Pae, Jinhan (2007). ” unexpected accruals and conditional accounting conservatism, Journal of Business Finance and Accounting”. vol. 34, pp. 681-704.
Pandy, I.M (1981). “Capital Structure and Cost of Capital”. Vikas, New Dehli.
Rubin A (2007). ” Ownership level , ownership concentration and liquidity” Journal of financial Markets, 10(3), pp 219-248.
Ryan, S  (۲۰۰۶). ” Identifying conditional conservatism”. European Accounting Review 15 (4), pp. 511-525.
Watts , R . L  (۲۰۰۳) .” Conservatism in accounting , Part A : Explanations and implications”.  Accounting Hori Ions , pp   ۲۰۷ – ۲۲۰
Watts . R . L., and Roychowdhury , S   (۲۰۰۷ ) .” asymmetric timeliness  Of earnings market – to – book and conservatism in financial reporting”. Journal of Accounting  and Economics , 44 , pp 2- 31.
Wallace, R.S., O.,& Naser, K (1995).” Firm-specific determinants of the comperhensivencss of mandatory disclosures in the corporate annual reports of firms listed on the stock exchange of Hong Kong”. Journal of Accounting and Public Policy, 14, pp 311-368.
Wang, Richard Zhe., Ciaran Ó hÓgartaigh & Tony van Zijl (2008).” Measures of accounting conservatism: A construct validity perspective”. Working paper, Victoria University of Wellington and University College Dublin, <ssrn.com>.
Weimin Lio, (2005). ” A Liquidity-augmented Capital asset Pricing model”. journal of financial Economics, Vol.1, pp 1-41.
Wolk, H.I ., Francis, J.R, Tearny(1989). ” M.G Accounting Theory: A Conceptual and Institutional Approach”. PWS-KENT Publishing Company 1989.
Wuchun Chi., chenchin wang (2010).” Accounting conservatism in a setting of Information Asymmetry between majority and minority shareholders”. The International journal of Accounting 45 , pp 465-489.
Venkatesh, P.C. and R.Chang,(1986).” information asymmetry and the dealcr’s bid ask spread: a case study earnings anddividend announcements”. The Journal of Finance , NO.41(5), pp 10

 اذعان می کنند که کاهش قیمت سهام در سهامداران مدیران این انگیزه را ایجاد می کند که عدم تقارن اطلاعاتی و هزینه های نمایندگی ناشی از آن را کاهش دهند. بدین منظور به گزارشگری محافظه کارانه روی می آورند. مفهوم نقدشوندگی در بازارهای نوپایی مثل بازار ایران به مراتب از اهمیت بیشتری برخوردار است نتیجه تحقیقاتی که در زمینه نقدشوندگی سهام در بازار اوراق بهادار ایران انجام شده نشان می دهد که سرمایه گذاران ریسک عدم نقدشوندگی را در تصمیمات خود به شدت لحاظ می کنند( یحیی زاده و همکاران، ۱۳۸۷، ۱۱۳). در این پژوهش به بررسی رابطه بین محافظه کاری در گزارشگری مالی و نقدشوندگی سهام پرداخته می- شود، در واقع پاسخی برای این سؤال بیابیم که چه رابطه ای بین محافظه کاری در گزارشگری مالی و نقدشوندگی سهام شرکت های پذیرفته در بورس اوراق بهادار تهران وجود دارد؟ چرا که توجه اکثر سرمایه گذاران و سهامداران  به نقد شوندگی سهام شرکت ها است. تا کنون در ایران تحقیقاتی در مورد رابطه محافظه- کاری در گزارشگری مالی و نقد شوندگی سهام انجام نشده است،  در این پژوهش از محافظه کاری در گزارشگری مالی به عنوان متغیر مستقل و از معیار معاملاتی و معیار اطلاعاتی مربوط به نقدشوندگی سهام به عنوان متغیر وابسته استفاده می شود.

۱-۳٫ اهمیت و ضرورت انجام پژوهش

نقش اصلی گزارشگری مالی انتقال اثر بخش اطلاعات به افراد برون سازمانی به روشی معتبر و به موقع است. برای انجام این مهم مدیران از فرصتهایی برای اعمال قضاوت در گزارشگری مالی برخوردار شده اند. مدیران می توانند از دانش خود درباره فعالیت های تجاری برای بهبود اثر بخشی صورتهای مالی به عنوان ابزاری برای انتقال اطلاعات به سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان بالقوه استفاده نمایند، در حسابداری محافظه کاری یکی از ویژگی هایی  برجسته گزارشگری مالی است که در سالهای اخیر به واسطه رسوایی های مالی مشاهده شده از قبیل شرکت انرون و ورلدکام، بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است( کردستانی، امیر بیگی، ۱۳۸۷، ۹۱). همچنین در بازارها شاهد دو نوع واکنش نسبت به اطلاعات هستیم: اولین واکنش، اثر قیمتی اطلاعات بر اوراق بهادار است که اکثر تحقیقات حسابداری به بررسی این واکنش نسبت به اطلاعات حسابدری پرداخته اند، اما بازار به صورت اثر حجمی نیز نسبت به اطلاعات واکنش نشان می دهد. این اثر در شاخص های نقدشوندگی نمایان می گردد و تا کنون کمتر مورد توجه و استفاده محققان حسابداری قرار گرفته است. یکی از ویژگی های بازارهای کارا و ایده آل نبود هزینه های معاملاتی و در نتیجه قابلیت نقدشوندگی بالاست. هزینه های معاملاتی طیف وسیعی از هزینه ها به شکل هزینه های آشکار، همانند هزینه مالیات و کارگزاری و غیر آشکار ناشی از ناکارایی اطلاعاتی را در بر می گیرد. حسابداری یکی از منابع اطلاعاتی است که می تواند با ارائه اطلاعات مربوط و قابل اتکا، ناکارایی اطلاعاتی را کمتر کرده، از این طریق بر بهبود شرایط بازار و نقدشوندگی بیشتر سهام شرکت ها اثرگذار باشد. لذا نقدشوندگی بیشتر سهام می تواند به عنوان معیاری برای کارایی بازار، به خصوص به لحاظ اطلاعاتی مطرح و به شکل گسترده در بررسی عوامل موثر بر ارائه اطلاعات مفید به کار گرفته شود( چانگ و همکاران، ۲۰۰۹، ۱۵۵). مفهوم نقدشوندگی در بازارهای نوپایی مثل بازار ایران به مراتب از اهمیت بیشتری برخوردار است. نتایج تحقیق هایی که در زمینه نقدشوندگی سهام در بازار اوراق بهادار ایران انجام شده است، نشان می دهد که سرمایه گذاران ریسک عدم نقدشوندگی را در تصمیمات خود به شدت لحاظ می کنند(یحیی زاده، ۱۳۸۷، ۱۱۵). لذا شناسایی ارتباط بین محافظه کاری و نقدشوندگی سهام در کمک به مدیران و سهامداران و سرمایه گذاران از اهمیت بسزایی برخوردار است. که این خود بر اهمیت موضوع پژوهش تاکید دارد.

۱-۴٫ اهداف پژوهش

   منظور از این پژوهش شناسایی بیش­تر ادبیات و چارچوب نظری مربوط به محافظه­کاری، نقد شوندگی سهام، و روش­های اندازه­گیری آن­ها و شناسایی ارتباط بین این دو متغیر در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق

بهادار تهران می باشد.

 ۱-۴-۱٫ اهداف آرمانی

کمک به بهبود تصمیم­گیری استفاده کنندگان صورت­های مالی
بهبود روش­های ارزیابی بانک­ها و مؤسسات اعتباردهنده در خصوص شرکت ها.

۱-۴-۲٫ اهداف علمی

هدف علمی( اصلی) این پژوهش شناسایی بیشتر ادبیات محافظه کاری در گزارشگری مالی و نقدشوندگی سهام و روشهای اندازه گیری آنها و بررسی ارتباط محافظه کاری با نقدشوندگی سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد تا از این طریق موجب تسهیل در تصمیمات سرمایه گذاران و تحلیل گران در جامعه فراهم شود. اهداف دیگری از این پژوهش دنبال می کنیم که به شرح زیر است :

۱-تبیین رابطه محافظه کاری در گزارشگری مالی و تعداد روزهای معاملاتی سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران.

۲- تبیین رابطه محافظه کاری در گزارشگری مالی و تعداد دفعات معامله سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران.

۳-تبیین رابطه محافظه کاری در گزارشگری مالی و حجم معاملات سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران.

۴-  تبیین رابطه محافظه کاری در گزارشگری مالی و ارزش معاملات سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران.

۵- تبیین رابطه محافظه کاری درگزارشگری مالی و درصد سهام شناور آزاد شرکت های پذیرفته شده دربورس اوراق بهادار تهران.

۶- تبیین رابطه محافظه کاری در گزارشگری مالی و گردش سهام  شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران.

۷- تبیین رابطه محافظه کاری در گزارشگری مالی وگردش سهام شناور شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران.

۸-تبیین رابطه محافظه کاری در گزارشگری مالی و زمان انتظار معامله سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران.

۹-  تبیین رابطه محافظه کاری در گزارشگری مالی و نسبت جریان سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران.

۱۰- تبیین رابطه محافظه کاری درگزارشگری مالی و نسبت عدم نقدشوندگی سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران.

۱۱- تبیین رابطه محافظه کاری در گزارشگری مالی و نسبت نقدشوندگی سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران.

۱۲- تبیین رابطه محافظه کاری در گزارشگری مالی و شکاف مطلق قیمت های پیشنهادی خرید و فروش سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران.

۱۳-  تبیین رابطه محافظه کاری در گزارشگری مالی و شکاف نسبی قیمت های پیشنهادی خرید و فروش سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران.

 ۱-۴-۳٫ اهداف ویژه و کاربردی

۱٫ آشنایی سرمایه­گذاران و تأمین­کنندگان منابع مالی با رابطه محافظه­کاری در گزارش­گری مالی و نقدشوندگی سهام

۲٫ بسط مبانی نظری در مورد محافظه­کاری نقدشوندگی سهام برای استفاده دانشگاهیان و مراکز علمی کشور.

۱-۵٫ سؤال­ پژوهش

     با توجه به مطالب گفته شده، این پژوهش درصدد پاسخ به سوال زیر می­باشد:

چه رابطه ای بین محافظه کاری در گزارشگری مالی و نقدشوندگی سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران وجود دارد؟

۱-۶٫ فرضیه ­های پژوهش

فرضیه اصلی:

 بین محافظه کاری در گزارشگری مالی و نقدشوندگی سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه وجود دارد.

فرضیه های فرعی :

۱-  بین محافظه کاری در گزارشگری مالی و تعداد روزهای معاملاتی سهام رابطه وجود دارد.

۲- بین محافظه کاری در گزارشگری مالی و تعداد دفعات معامله سهام رابطه وجود دارد.

۳- بین محافظه کاری در گزارشگری مالی و حجم معاملات سهام رابطه وجود دارد.

۴- بین محافظه کاری در گزارشگری مالی و ارزش معاملات سهام رابطه وجود دارد.

۵- بین محافظه کاری در گزارشگری مالی و درصد سهام شناور آزاد رابطه وجود دارد.

۶- بین محافظه کاری در گزارشگری مالی و گردش سهام رابطه وجود دارد.

۷- بین محافظه کاری در گزارشگری مالی و گردش سهام شناور رابطه وجود دارد.

۸- بین محافظه کاری در گزارشگری مالی و زمان انتظار معامله سهام رابطه وجود دارد.

۹- بین محافظه کاری در گزارشگری مالی و نسبت جریان سهام رابطه وجود دارد.

۱۰- بین محافظه کاری در گزارشگری مالی ونسبت عدم نقدشوندگی رابطه وجود دارد.

۱۱- بین محافظه کاری در گزارشگری مالی و نسبت نقدشوندگی سهام رابطه وجود دارد.

۱۲- بین محافظه کاری در گزارشگری مالی و شکاف مطلق قیمت های پیشنهادی خرید و فروش سهام رابطه وجود دارد.

۱۳- بین محافظه کاری در گزارشگری مالی و شکاف نسبی قیمت های پیشنهادی خرید و فروش رابطه وجود دارد.

 ۱-۷٫ تعریف واژه های تخصصی  پژوهش

محافظه کاری :

محافظه کاری، یک مفهوم حسابداری است که منجر به کاهش سود انباشته گزارش شده از طریق شناخت دیرتر درآمد و شناخت سریع تر هزینه، ارزیابی پائین دارایی و ارزیابی بالای بدهی می شود (گیولی و هاین، ۲۰۰۰).

درپژوهش حاضر برای اندازه گیری شاخص محافظه کاری حسابداری، از مدل گیولی و هاین (۲۰۰۰) استفاده خواهد شد. شاخص محافظه کاری بر اساس مدل مزبور به صورت زیر محاسبه می شود: اقلام تعهدی عملیاتی تقسیم بر جمع دارائی های اول دوره ضربدر منفی یک.

اقلام تعهدی عملیاتی از تفاوت سود عملیاتی و جریانات نقدی حاصل از عملیات به دست می آید(نیکومرام، بادآور نهندی، ۱۳۸۸، ۱۶۹). به عقیده گیولی و هاین (۲۰۰۰) رشد اقلام تعهدی می تواند شاخصی از تغییر در درجه محافظه کاری حسابداری در طول یک دوره بلند مدت باشد . به بیانی دیگر اگر اقلام تعهدی افزایش یابد، در آن صورت محافظه کاری کاهش می یابد و بر عکس (بنی مهد و همکاران، ۱۳۸۸، ۶۰).

 اندازه گیری متغیرهای وابسته : معیارهای مربوط به نقدشوندگی:

برای محاسبه نقدشوندگی ۱۲ معیار مورد استفاده در پژوهش های کوئتو[۸](۲۰۰۹)، اگاروال[۹](۲۰۰۸) و روبین[۱۰](۲۰۰۷) انتخاب شده اند. به علاوه در این پژوهش به بررسی میزان و گردش سهام شناور به عنوان یکی از عوامل مهم نقدشوندگی پرداخته خواهد شد. در مجموع۱۳ معیار در دو گروه معاملاتی (معامله محور) و اطلاعاتی (سفارش محور) استفاده خوهد شد. که تعاریف عملیاتی آن ها در زیر بیان می شود( رحمانی و همکاران، ۱۳۸۹، ۴۶):

الف) معیارهای معاملاتی :

۱-    تعداد روزهای معاملاتی سهام: به تعداد روزهایی اطلاق می شود که در یک بازه زمانی مشخص در آن مبادله سهم رخ داده است. این معیار به صورت سالانه محاسبه خواهد شد.

۲-    تعداد دفعات معامله سهام: شامل تعداد معاملات یک سهم در بازه سالانه است.

۳-    حجم معاملات سهام: تعداد سهام معامله شده در یک بازه زمانی است. حجم معاملات برای هر شرکت در بازه های زمانی یکساله از بانک اطلاعاتی سازمان بورس اوراق بهادار تهران استخراج خواهد شد.

۴-    ارزش معاملات سهام: از حاصلضرب قیمت معامله سهم در حجم معاملات به دست می آید. برای محاسبه این معیار حاصلضرب قیمت سهام در لحظه معامله را در تعداد سهام معامله شده  بدست آورده و در آخر میانگین ارزش معاملات سالانه به عنوان ارزش معاملات سهام در یکسال مورد استفاده قرار خواهد گرفت.