عنوان :

تحقیق تحلیلی بر مفهوم ژئو اکونومی و تأثیر آن بر امنیت ملی ایران

تعداد صفحات :۱۱۵

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

انتخاب موضوع ژئواکونومی و تأثیر آن بر امنیت ملی ایران از جنبه های گوناگونی قابل بررسی و تعمق می باشد.اما بدون شک یکی از دلایل آن تبیین و آشکار کردن زوایای پنهان نظام بین الملل و تعاملات اقتصادی آن در دوران حاضر و نیز نقش عوامل تاثیر گذار در حوزه های مختلف جغرافیایی می باشد. در قسمت ساختار تحقیق سعی شده است که با تبیین ژئواکونومی د رعصر حاضر به شناخت محدودیتها و تواناییها و تهدیدها و فرصت های عصر حاضر پرداخته شود و نقش موثر و کارآمد آن در عرصه بین الملل روشن شود و پس از ارتباط بین ژئواکونومی و امنیت و منافع ملی کشور ایران مورد بررسی قرار گیرد و در این میان آشکار شود آیا ایران در این دوره نیز مانند ادوار گذشته می تواند نقش آفرین بوده و با شناخت دقیق قواعد بازی بعنوان یک بازیگر مهم در این عرصه ظاهر شده و ضمن تامین و تضمین منافع حداکثری خود امنیت ملی پایدار خود را نیز تحقق بخشد و بعنوان یک بازیگر هوشنمد در این عرصه ظاهر شود و …
در فصل اول ابتدا کلیات تحقیق یعنی مقدمه و هدف از تحقیق و حوزه موضوعی تحقیق بیان شده و سپس مسئله یا موضوعی که استنتاج آن مطلوب و مورد نظر است گفته شده و در قسمت بعدی روش تحقیق یعنی شیوه گردآوری و جستجوی اطلاعات در این راستا اشاره شده و پس از فرضیات تحقیق که این رساله در پی اثبات علمی آنهاست آورده شده است. در بخش بعدی با طرح سؤالات تحقیق فرضیات قبلی مورد نقد قرار گرفته و به چالش کشیده شده اند در قسمت ساختار تحقیق توضیح و نمایه یا شمای کلی و اجمالی ساختار و محتوای فصول پایان نامه ذکر شده و به منابع کلی بدون مشخصات دقیق آنها اشاره شده است.
در فصل دوم یعنی ادبیات حوزه موضوع تحقیق اطلاعات و داده هایی در مورد کشور ایران در جغرافیای انسانی و طبیعی از قبیل ترکیب قومی و جمعیتی و ساختمان سنی و جنسی و آب و هوا و مرز و موقعیت نسبی و خصوصی و … که شناخت هر چه بیشتر ا زحوزه مورد تحقیق را بدست دهد ارائه شده است.
در فصل سوم : یافته های تحقیق ارائه شده است. ابتدا تعاریف واژگان کلیدی بحث و متغیرهای تحقیق بیان شده و سپس ارتباط و تعامل بین دو متغیر اصلی یعنی ژئواکونومی و امنیت ملی ایران مورد بحث قرار گرفته است. امنیت و مفهوم آن و ژئواکونومی و واژه شناسی و تعریف آن و بررسی تطور یا دگرگونی واژگانی مانند ژئواستراتژی و ژئوپولیتیک و پیدایش ژئواکونومی بررسی شده و سپس قابلیتها و برتریهای ژئواکونومیکی ایران بیان شده و بعد از نمای کلی از تعاملات بین المللی بر اساس ژئواکونومی و تاثیر انرژِی در این دوره و زیر بنای ژئو اکونومیکی برخی از بحرانهای جهان معاصر و پس از آن ارتباط و تعامل ژئواکونومی با امنیت ملی کشور ایران مورد بحث قرار گرفته و به تناوب آن حوزه کارکردی و حوزه نفوذ وسیع ژئواکونومی در دنیای پر تنش کنونی مورد توجه و مطالعه قرار گرفته است.
در فصل چهارم در مبحث ارزیابی و اثبات فرضیات سعی شده است با روشی صرفاً علمی و بر مبنای توصیفی – تحلیلی ارتباط بین مطالب فصل سوم یعنی یافته های تحقیق در جهت ردّ یا اثبات فرضیات فصل اول رساله بدون پیش داوری و پیش فرض منحصراً بر اساس مطالب ذکر شده در فصل سوم مورد استناد یا اثبات گردد و انصاف علمی یا بیطرفی در آن مورد توجه اکید واقع شود.
در فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات تلاش نگارنده بر آن بوده که با توجه به مطالب فصل چهارم ( که آن نیز ملهم از فصل سوم و فصول قبلی می باشد) و اثبات فرضیه ها در جهت کاربردی شدن تحقیق و پایان نامه پیشنهادات عملی و ملموس و عینی در جهت تحقق این امر ارائه دهد و جمع بندی و نتیجه گیری از کل تحقیق و رساله را با رعایت مطالب و ساختار تحقیق و بطور جامع بیان نماید و در پایان نیز منابع مورد استفاده در تحقیق بیان شده است.
در نتیجه در ژئواکونومی هدف تأمین منافع ملی با استفاده از عوامل و ابزارهای اقتصادی با استمداد از موقعیت و توان سیاسی است و دولت ها کارگزار و نماینده شرکت های بزرگ اقتصادی کشورشان می باشند و موضوع ژئوپلیتیک نفت و انرژی در تعیین استراتژیهای جهانی مطرح گردید و منطقه خاورمیانه منطقه ای است که بدلیل دارا بودن منابع طبیعی فراوان و سرشار دارای نقش ژئواکونومیکی برجسته و ویژه ای در قرن بیست ویکم خواهد بود و با توجه به نیاز فزاینده جهان صنعتی به انرژی اهمیت ژئواکونومیک و ژئو استراتژیک خاورمیانه و خلیج فارس و دریای خزر این حوزه انرژی خیز را به محور تمام رقابتها و تنش های بین المللی و معادلات جهانی تبدیل کرده است و رقابتهای قدرتهای بزرگ برای کنترل و مدیریت این هارتلند انرژی از این دیدگاه قابل توجیه است و بر این اساس حوزه ی خلیج فارس که در برخی نظریه های ژئوپلیتیک ریملند محسوب می شد به هارتلند تغییر می یابد.ایران بعنوان بازیگر اصلی و کلیدی این حوزه می تواند در تمام معادلات و روابط و ساختارهای متفاوت توزیع قدرت منطقه ضمن تأمین منافع و امنیت خود ضامن بقا و تداوم ترانزیت انرژی و نفت بعنوان شاهراهی مطمئن تبدیل به یک قدرت بلا منازع و بی بدیل شود.
واژه های کلیدی: امنیت، ژئواکونومی، جغرافیا ، قدرت، اقتصاد، ایران، تعاملات نظام بین الملل

فهرست مطالب

فصل اول : کلیات تحقیق
۱-۱ مقدمه
۲-۲ طرح مسئله
۳-۱ روش تحقیق
۴-۱ فرضیات تحقیق
۵-۱ سوالات تحقیق
۶-۱ ساختار تحقیق
۷-۱ منابع تحقیق و محدودیتها
فصل دوم : ادبیات تحقیق
۱-۲ جغرافیای انسانی ایران
۲-۲ جغرافیای طبیعی ایران
۳-۲ جایگاه و ویژگیهای ژئو پولیتیکی ایران
۴-۲ کلیات جغرافیای سیاسی ایران
فصل سوم : یافته های تحقیق
۱-۳ تعاریف مختلف از مفهوم امنیت
۲-۳ ژئواکونومی، تعریف و واژه شناسی
۳-۳ قرن بیست و یکم و پدیده ای بنام ژئواکونومی
۴-۳ قابلیتها و برتریهای ژئواکونومی ایران
۵-۳ باز تعریف تعاملات نظام بین الملل بر مبنای ژئواکونومی
۶-۳ انرژی ابزار اعمال قدرت در قرن بیست و یکم
۷-۳ تحلیل ژئواکونومیک برخی از بحرانهای جهان معاصر
۸-۳ ژئواکونومی و تعامل آن با امنیت ملی ایران
۹-۳ حوزه کارکردی وسیع ژئواکونومی در معادلات سیاسی معاصر
فصل چهارم: ارزیابی و اثبات فرضیات
فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات
۱-۵ جمع بندی
۲-۵ نتیجه گیری
۳-۵ پیشنهادات
۴-۵ فهرست منابع

منابع :

۱-۵-۴ منابع فارسی
۱ عزتی، عزت الله ، ۱۳۸۷ ، ژئواستراتژی و قرن بیست و یکم ، تهران : سمت
۲ عزتی، عزت الله ، ۱۳۸۰، ژئوپولیتیک در قرن بیست و یکم ، تهران : سمت
۳ عزتی ، عزت الله ، ۱۳۷۱ ، ژئوپولیتیک ، تهران : سمت
۴ عزتی ، عزت الله ، ۱۳۷۹ ، ژئواستراتژی ، تهران : سمت
۵ یانگ ، جان ، ۱۳۸۴ ، جنگ سرد صلح سرد ، دکتر عزت الله عزتی – محبوبه بیات ، تهران : نشر قومس
۶ میر حیدر ، درّه ، ۱۳۷۱ ، مبانی جغرافیای سیاسی ، تهران : سمت
۷ مویر ، ریچارد ، ۱۳۷۹، در آمدی نو بر جغرافیای سیاسی ، ترجمه درّه میر حیدر ، تهران: سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح
۸حافظ نیا ، محمدرضا ، ۱۳۸۱ ، جغرافیای سیاسی ایران ، تهران : سمت
۹مجتهد زاده ، پیروز ، ۱۳۸۱، جغرافیای سیاسی و سیاست جغرافیایی ، تهران : سمت
۱۰بلوئت ، برایان ، ۱۳۸۷ ، ژئو استراتژی جهانی ، مترجم محبوبه بیات با مقدمه دکتر عزت الله عزتی ، تهران : مرکز آموزشی و پژوهشی شهید سپهبد صیاد شیرازی
۱۱ اطاعت ، جواد ، ۱۳۷۶ ، ژئوپولیتیک و سیاست خارجی ایران ، تهران : نشر سفید
۱۲ مجتهد زاده ، پیروز ، ۱۳۸۰ ، امنیت و مسایل سرزمینی در خلیج فارس ( جغرافیای سیاسی دریایی ) ، ترجمه امیر مسعود اجتهادی ، تهران : دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی
۱۳ مستوفی الممالکی، رضا ، ۱۳۸۰، جغرافیایی کشورهای اسلامی ، یزد: انتشارات دانشگاه
۱۴ بهروزفر، فاطمه ، ۱۳۸۰، زمینه های غالب در جغرافیایی انسانی، تهران : انتشارات دانشگاه
۱۵علایی طالقانی ، محمود ، ۱۳۸۲ ، ژئومورفولوژی ایران ، تهران : قومس
۱۶ جوان ، جعفر ، ۱۳۸۰ ، جغرافیای جمعیت ایران ، مشهد : انتشارات جهاد دانشگاهی
۱۷بدری فر ، منصور ، ۱۳۷۴ ، جغرافیای انسانی ایران ، تهران : دانشگاه پیام نور
۱۸ مجموعه مقالات سومین همایش ژئو پلیتیک و مرز ، تیرماه ۱۳۸۶ ، گردآوری و تالیف دکتر محمد اخباری و سید علی عبادی نژاد و محمد صاحبدل ، تهران : دانشگاه علوم انتظامی
۱۹ فصلنامه اقتصاد سیاسی ، سال اول ، شماره دوم ، تابستان ۱۳۸۲ ، تهران : دفتر پژوهشهای فرهنگی چاپ نیل
۲۰ فصلنامه اقتصاد سیاسی ، سال سوم ، شماره دهم ، ۱۳۸۴ ، تهران : دفتر پژوهشهای فرهنگی چاپ نیل
۲۱ اطلاعات سیاسی – اقتصادی ، سال بیستم ، شماره هفتم و هشتم فروردین و اردیبهشت ۱۳۸۵ ، تهران : موسسه اطلاعات
۲۲ اطلاعات سیاسی – اقتصادی سال بیست و دوم ، شماره یازدهم و دوازدهم مرداد و شهریور ۱۳۸۷ ، تهران : موسسه اطلاعات
۲۳ اطلاعات سیاسی – اقتصادی ، سال بیست و سوم ، شماره پنجم و ششم، بهمن و اسفند ماه ۱۳۸۷ ، تهران : موسسه اطلاعات
۲۴ الهی ، همایون ، ۱۳۶۵ ، اهمیت استراتژیکی ایران در جنگ جهانی دوم ، تهران : مرکز نشر دانشگاهی
۲۵ جعفری ولدانی ، اصغر ، ۱۳۷۱ ، کانونهای بحران در خلیج فارس ، تهران : انتشارات کیهان
۲۶ پیرنیا ، حسن ، ۱۳۷۰ ، ایران باستان ، تهران: دنیای کتاب
۲۷ حافظ نیا ، محمد رضا ، ۱۳۷۸ ، خلیج فارس و نقش استراتژیک تنگه ی هرمز ، تهران : سمت
۲۸زرین کوب ، عبدالحسین ، ۱۳۷۷ ، تاریخ مردم ایران ، تهران : سپهر
۲۹ رکن الدین افتخاری و دیگران ، عبدالرضا ، ۱۳۷۱، اقتصاد ایران ، تهران : موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی
۳۰ شعبانی ، رضا ، ۱۳۷۷ ، تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران ، تهران : سمت
۳۱فولر ، گراهام ، ۱۳۷۳ ، قبله عالم (ژئوپولیتیک ایران ) ترجمه عباس فجر ، تهران : نشر مرکز
۳۲ قاضی ، ابوالفضل ، ۱۳۷۳، حقوق اساسی و نهاد های سیاسی ، تهران : دانشگاه تهران
۳۳ صفا ، ذبیح الله ، ۱۳۷۶ ، تاریخ سیاسی و اجتماعی و فرهنگی ایران از آغاز تا عهد مغول ، تهران : فردوسی
۳۴ درویش زاده ، علی ، ۱۳۷۰ ، زمین شناسی ایران ، تهران : نشر دانش امروز
۳۵ کاتوزیان ، محمد علی ، ۱۳۷۴، اقتصاد سیاسی ایران ، ترجمه محمد رضا نفیسی ، تهران : نشر مرکز
۳۶ کاتم ، ریچارد ، ۱۳۷۱، ناسیونالیسم در ایران ، ترجمه احمد نوین ، تهران : کویر
۳۷ موجانی ، سید علی ، ۱۳۷۵ ، بررسی مناسبات ایران و امریکا ، تهران : دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی
۳۸ ممتحن ، حسین علی ، ۱۳۵۴ ، راز بقای تمدن و فرهنگ ایران ، تهران : دانشگاه ملی
۳۹ موفق سیاقی ، محمدرضا ، ۱۳۷۸ ، جزایر سه گانه ، مشهد : انتشارات الف
۴۰ هانتینگتون ، ساموئل ، ۱۳۷۵ ، نظریه برخورد تمدنها ، ترجمه مجتبی امیری ، تهران : دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی
۴۱ دورانت ، ویل ، ۱۳۶۷، تاریخ تمدن ، ترجمه گروهی از مترجمان ، تهران : سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی
۴۲ ولیان ، عبدالعظیم ، ۱۳۳۹ ، پاکستان ، تهران :زوار
۴۳ نجفی ، موسی ، ۱۳۷۹ ، مقدمه تحلیلی تاریخ تحولات سیاسی ایران ، تهران : نشر مفید
۴۴ نوری ، نظام الدین ، ۱۳۷۳، جغرافیای اقتصادی ، بابلسر : دانشگاه مازندران
۴۵ نبوی ، مصطفی ، ۱۳۵۶، تمرکز و عدم تمرکز اداری و سیاسی در ایران ، تهران : سازمان چاپ خواجه
۴۶ مجتهد زاده ، پیروز ، ۱۳۷۹ ، ایده های ژئوپولیتیک و واقعیتهای ایرانی ، تهران : نشر نی
۴۷ مجتهد زاده ، پیروز ، ۱۳۷۹ ، خلیج فارس ( کشورها و مرزها) ، تهران : عطایی
۴۸ مجتهد زاده، پیروز ، ۱۳۷۸، امیران مرز دار و مرزهای خاوری ایران ، ترجمه حمید رضا ملک محمد نوری ، تهران : شیرازه
۴۹ کلییار ، کلودآلبر ، ۱۳۶۸ ، نهاد های روابط بین الملل ، ترجمه هدایت الله فلسفی ، تهران : نشر نو
۵۰ اهلرز ، اکارت ، ۱۳۶۵، مبانی کشور شناسی جغرافیایی ، ترجمه محمد تقی رهنمایی ، تهران : سحاب
۵۱ جعفری ، عباس ، ۱۳۷۴ ، شناسنامه جغرافیای طبیعی ایران ، تهران : سازمان جغرافیایی و کار
۵۲ پیردیگار ، ژان ، ۱۳۷۸ ، ایران در قرن بیستم ، ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی ، تهران : البرز
۵۳ عاقلی ، باقر ، ۱۳۷۲، روز شمار تاریخ ایران ، تهران : نشر گفتار
۵۴ فرای ،ریچارد ، ۱۳۷۵ ، عصر زرین فرهنگ ایران ، ترجمه مسعود رجب نیا ، تهران : سروش
۵۵ فرشاد گهر ، ناصر ، ۱۳۶۷ ، نظام رودهای بین المللی و اروند رود ، تهران دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی
۲-۴-۵ منابع لاتین
۱٫ Huntington,s.p ” the clash of civilization” Foreign Affairs, vol.72, No.3, summer 1993.
۲٫ Iran shenasi Quartenly Jounral, fourth year, summer, no 3.1,2 Cultural center of the I.R. of Iran, Lahor – pakistan, 1997.
۳٫ Hasanat, syed farooq ; security problems in the persian Gulf ; lahor : progressive publishers, 1988.
۴٫ Glassner, M.I; political Geography; new york : John wiley and sons, 1993.
۵٫ Mclachlan, keith ; the Bound aries of modern Iran; london : the soAs, 1994.
۶٫ Meadearle, Edward ; Makers of Modern Strategy ; u.s.a : prinction university,1971.
۷٫ Taylor, p.I; political Geography; England: long man Group, 1993.
۸٫ United Nations (unctad); Export processing free Zones of Developing countries; New york,1985.
۹٫Dikshit, R.D; political Geography; 2nded; new
۹٫ collin’s Gary, strategic Geographyand u.s security structure, new York , 1985.
۱۰٫collin’s Gary and Geoffery, Sloon, Geopolitics, Geographand strategy, part 4,1999.
۱۱٫ lovy, J.s, war in the Modern Great power system 1495- 1975, u.s.A: westview press, 1983.
۱۲٫ Modelski, G; The political Economy of foreign policy Behavior Sage, c.kegley and p.M c Gowan (Eds) , Beverly Hill, 1981.

فصل اول

کلیات تحقیق

۱-۱ مقدمه

انتخاب موضوع ژئواکونومی و تأثیر آن بر امنیت ملی ایران از جنبه های گوناگونی قابل بررسی و تعمق می باشد.اما بدون شک یکی از دلایل آن تبیین و آشکار کردن زوایای پنهان نظام بین الملل و تعاملات اقتصادی آن در دوران حاضر و نیز نقش عوامل تاثیر گذار در حوزه های مختلف جغرافیایی می باشد. ارزیابی بسیاری از حرکات بین المللی و توجیه دیپلماتیک و ژئو پولیتیکی آنها بدون شناخت تغییرات قواعد بازی و ورود پارامتر ها و متغیر های جدید به این عرصه مانند اقتصاد و انرژی کاری بس دشوار و ممکن است تبعات منفی را متوجه منافع و امنیت ملی کشور ها نماید. اگر بتوانیم این متغیر ها را درک کرده و از آنها در جهت تبدیل تهدید ها به فرصت بهره بهنگام برده و زیر بنای گرایشات و اختلافات بین المللی را در یابیم شاید بتوان گفت به نقطه ی عطف و سرنوشت سازی رسیده ایم که امکان بهره وری بهینه از تمام مزایای ژئوپولتیک و منابع انرژی کشور خود در راستای رسیدن به اهداف امنیتی و پایدار را پیدا کرده ایم و ضمن شرکت فعالانه در روند تحولات جهانی نقش مثبت و منحصر بفرد خویش را ایفاء نماییم. این رساله نخست بدلیل وسعت حوزه ی موضوع و دوم کمبود منابع موجود در کشور نمی توانست خالی از اشکال باشد و نیست اما امید که در این قلمرو نو توانسته باشد روشنگری هرچند در مقیاس اندک و در حد توان کرده باشد . نکته آخر اینکه در نگارش این رساله بر توجه به عدم ورود به حوزه های موضوعی مشابه و جلوگیری از پراکندگی مطالب برای تلخیص و حصول نتیجه ی مشخص تاکید خاصی شده است.

۲-۱ طرح مسئله:

 ضرورت درک و شناخت مناسبات نظام جهانی بمنظور تامین منافع و امنیت ملی تبدیل به گفتمان غالب صاحبنظران و فعالان عرصه ی علم و دانش و سیاست در قرن حاضر شده است و در این میان استفاده از ژئواستراتژیهای اقتصادی برای رسیدن به اهداف سیاسی و نظامی و پیدایش ژئواکونومی در جهان معاصر و تاثیر و تاثر متقابل این پدیده بر روی منافع و امنیت ملی کشور ایران بعنوان یک کشور ویژه و ممتاز در عرصه ی ژئوپولیتیک و منابع انرژِی و به تبع آن ژئواکونومیک جهان ضرورتی انکار ناپذیر دارد بر این اساس ابتدا باید درک و شناخت و تحلیل علمی از علم ژئواکونومی بدست داده و سپس نقش و نوع استفاده از آن مورد بحث و تدقیق وافر قرار گیرد تا در تصمیم گیریهای منطقه ای و کلان جهانی و نظام بین الملل و مرز بندهای پنهان و آشکار و تصمیم سازی های این عرصه ی جدید حضور و نقش کشور ایران نه تنها نادیده انگاشته نشود بلکه با حضور فعالانه ضامن بقا و تامین منافع و امنیت کشور ایران شود.

۳-۱ روش تحقیق:

روش تحقیق در این رساله بصورت توصیفی – تحلیلی می باشد در این مدل کارکردی ابتدا چگونگی شکل گیری پدیده ها و روابط میان متغیر های اجزاء موضوع تحقیق و توصیف و تعریف جامع و مانع آنها مورد توجه قرار گرفته و سپس در یک فرآیند کلی روابط متقابل پدیده ها و تاثیر و تاثر آنها مورد بررسی قرار می گیرد لذا روش و چهارچوب عمده توصیفی و تحلیلی می باشد . البته فقدان و کمبود منابع برای گردآوری اطلاعات در چگونگی عملیاتی شدن این روش موثر اما سعی شده است با استفاده از فصلنامه ها و ماهنامه ها و رجوع به مقالات موجود در نشریه ها و سایت های مختلف این ضعف پوشانده شود.

۴-۱ فرضیات تحقیق:

● بنظر می رسد تامین امنیت ملی در دراز مدت بدون توجه به راهبرد ژئواکونومی دشوار است.

● بنظر می رسد در قرن بیست و یکم اهداف ژئواکونومی و راهبرد های آن جایگزین اهداف ژئواستراتژیک نظامی شده است.

● بنظر می رسد در عصر ژئواکونومی کشور ایران می تواند اهمیت و اثر بخشی خود را با توجه به توانهای بالقوه و پتانسیل بالای خود تداوم بخشد.

۵-۱ سئوالات تحقیق :

● چه ارتباطی بین ژئواکونومی و تامین منافع و امنیت ملی کشور ها وجود دارد ؟

● آیا پس از دوران جنگ سرد و پایان نظام دو قطبی دوران ژئواکونومی و توجه مسائل اقتصادی برای مقاصد سیاسی و نظامی آغاز شده است؟

● آیا کشور ایران مانند ادوار گذشته سیاسی و تاریخی و نظامی در دوران ژئواکونومی می تواند جایگاه خود را حفظ کرده یا بهبود و ارتقاء بخشد؟

۶-۱ ساختار تحقیق :

در این قسمت سعی شده است که با تبیین ژئواکونومی د رعصر حاضر به شناخت محدودیتها و تواناییها و تهدیدها و فرصت های عصر حاضر پرداخته شود و نقش موثر و کارآمد آن در عرصه بین الملل روشن شود و پس از ارتباط بین ژئواکونومی و امنیت و منافع ملی کشور ایران مورد بررسی قرار گیرد و در این میان آشکار شود آیا ایران در این دوره نیز مانند ادوار گذشته می تواند نقش آفرین بوده و با شناخت دقیق قواعد بازی بعنوان یک بازیگر مهم در این عرصه ظاهر شده و ضمن تامین و تضمین منافع حداکثری خود امنیت ملی پایدار خود را نیز تحقق بخشد و بعنوان یک بازیگر هوشنمد در این عرصه ظاهر شود و …

در فصل اول ابتدا کلیات تحقیق یعنی مقدمه و هدف از تحقیق و حوزه موضوعی تحقیق بیان شده و سپس مسئله یا موضوعی که استنتاج آن مطلوب و مورد نظر است گفته شده و در قسمت بعدی روش تحقیق یعنی شیوه گردآوری و جستجوی اطلاعات در این راستا اشاره شده و پس از فرضیات تحقیق که این رساله در پی اثبات علمی آنهاست آورده شده است. در بخش بعدی با طرح سؤالات تحقیق فرضیات قبلی مورد نقد قرار گرفته و به چالش کشیده شده اند در قسمت ساختار تحقیق توضیح و نمایه یا شمای کلی و اجمالی ساختار و محتوای فصول پایان نامه ذکر شده و به منابع کلی بدون مشخصات دقیق آنها اشاره شده است.

 در فصل دوم یعنی ادبیات حوزه موضوع تحقیق اطلاعات و داده هایی در مورد کشور ایران در جغرافیای انسانی و طبیعی از قبیل ترکیب قومی و جمعیتی و ساختمان سنی و جنسی و آب و هوا و مرز و موقعیت نسبی و خصوصی و … که شناخت هر چه بیشتر ا زحوزه مورد تحقیق را بدست دهد ارائه شده است.

در فصل سوم : یافته های تحقیق ارائه شده است. ابتدا تعاریف واژگان کلیدی بحث و متغیرهای تحقیق بیان شده و سپس ارتباط و تعامل بین دو متغیر اصلی یعنی ژئواکونومی و امنیت ملی ایران مورد بحث قرار گرفته است. امنیت و مفهوم آن و ژئواکونومی و واژه شناسی و تعریف آن و بررسی تطور یا دگرگونی واژگانی مانند ژئواستراتژی و ژئوپولیتیک و پیدایش ژئواکونومی بررسی شده و سپس قابلیتها و برتریهای ژئواکونومیکی ایران بیان شده و بعد از نمای کلی از تعاملات بین المللی بر اساس ژئواکونومی و تاثیر انرژِی در این دوره و زیر بنای ژئو اکونومیکی برخی از بحرانهای جهان معاصر و پس از آن ارتباط و تعامل ژئواکونومی با امنیت ملی کشور ایران مورد بحث قرار گرفته و به تناوب آن حوزه کارکردی و حوزه نفوذ وسیع ژئواکونومی در دنیای پر تنش کنونی مورد توجه و مطالعه قرار گرفته است.

در فصل چهارم در مبحث ارزیابی و اثبات فرضیات سعی شده است با روشی صرفاً علمی و بر مبنای توصیفی – تحلیلی ارتباط بین مطالب فصل سوم یعنی یافته های تحقیق در جهت ردّ یا اثبات فرضیات فصل اول رساله بدون پیش داوری و پیش فرض منحصراً بر اساس مطالب ذکر شده در فصل سوم مورد استناد یا اثبات گردد و انصاف علمی یا بیطرفی در آن مورد توجه اکید واقع شود.

در فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات تلاش نگارنده بر آن بوده که با توجه به مطالب فصل چهارم ( که آن نیز ملهم از فصل سوم و فصول قبلی می باشد) و اثبات فرضیه ها در جهت کاربردی شدن تحقیق و پایان نامه پیشنهادات عملی و ملموس و عینی در جهت تحقق این امر ارائه دهد و جمع بندی و نتیجه گیری از کل تحقیق و رساله را با رعایت مطالب و ساختار تحقیق و بطور جامع بیان نماید و در پایان نیز منابع مورد استفاده در تحقیق بیان شده است.

۷-۱ منابع تحقیق و محدودیتها:

موضوع تازه و قلمرو نو و جدید موضوع تحقیق طبعاً و تحقیقاً باعث کمبود منابع نوشتاری و کتابخانه ای در کشور ما می باشد در جهت جبران این نقیصه و معضل در این رساله سعی شده است از فصلنامه ها و ماهنامه های مرتبط با موضوع تحقیق و مقالات چاپ شده در آنها یا سایت های مربوطه استفاده شود و از منابع نوشتاری و کتابخانه ای موجود استفاده بهینه بعمل آید.

فصل دوم

ادبیات تحقیق

۱-۲ جغرافیای انسانی ایران :

در ظرف ۱۷۰ سال گذشته جمعیت سیاره زمین از چیزی حدود یک میلیارد نفر در سال ۱۸۳۰ به دو میلیارد نفر در سال ۱۹۳۰ و به چهار میلیارد نفر در سال ۱۹۷۵ و ۵ میلیارد نفر در سال ۱۹۸۷ و بیش از ۶ میلیارد نفر در سال ۲۰۰۰ رسیده است.

در ۷۰ سال اخیر جمعیت ایران چند برابر شده و طبق سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۷۵ جمعیت ایران بالغ بر ۶۰٫۰۵۵٫۴۸۸ نفر بوده که از این تعداد ۶۱٫۳ درصد را جمعیت شهرنشین و ۳۸٫۳۵ درصد روستایی و ۰٫۳۵ عشایری تشکیل می دهد. میزان رشد مطلق جمعیت در کشور در سال ۱۳۶۵ به ۹/۳ درصد رسید که جزء نرخ رشد های بسیار بالا بود اما با اقدامات برنامه ریزان کشور و اتخاذ سیاستهای جمعیتی و آگاهی مردم در حال حاضر به ۵/۱ درصد کاهش یافته است .

( سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۴۰:۱۳۷۵)

هرم سنی جمعیت ایران مانند سایر کشورهای در حال توسعه هرمی با قاعده پهن می باشد که نشانگر موالید یا رشد جمعیت بالاست. ساخت سنی کشور ایران جوان است بطوری که در همه سرشماریهای عمومی نفوس و مسکن درصد جمعیت کمتر از ۱۵ سال ایران بیش از ۴۲٪ درصد بوده است در صورتی که جمعیت کهنسال کشور بین ٪۵-۴٪ می باشد.

توزیع جمعیت در ایران بسیار نا همگون است و تراکم جمعیت در کشور ایران نامتعادل است و به ۳۷ نفر در هر کیلومتر مربع می رسد. عواملی مانند ریزش های جوی و دسترسی به منابع آب و آب و هوا و نوع خاک و نیز عوامل انسانی مانند مرکزیت سیاسی و امکانات زیرساختی نظیر راهها و استقرار صنایع و قطب های صنعتی در چگونگی توزیع و تراکم جمعیت در کشور ایران مؤثر بوده است. مهاجرت از روستاها به شهرها بیشترین و پر حجم ترین نوع مهاجرت در دهه های اخیر بوده است بطوریکه در سال ۱۳۰۰ فقط ۲۰٪ درصد جمعیت ایران را شهرنشین تشکیل می داد که این میزان در سال ۱۳۷۵ به ۳/۶۱ درصد رسیده است.

(مرکز آمار ایران)

در سال ۱۳۳۵ از جمعیت بالای ۶ سال کشور تنها ۴/۱۵  درصد باسواد بوده اند که این نسبت در سال ۱۳۷۵ به ۵/۷۹ درصد افزایش یافته است و میزان باسوادی در طی ۴۰ سال ۵  برابر گردیده است و میزان باسوادی در مردان همواره بیشتر از زنان و در شهرها بیشتر از روستاها بوده است.

(حافظ نیا، ۱۳۸۱: ۱۳۰)

ترکیب دینی جمعیت ایران حاکی از آن است که در سال ۱۳۷۵ میزان و درصد مسلمانان ۵۸/۹۹ درصد از کل جمعیت را شامل شده و در دوره های بعدی بترتیب مسیحیان و زرتشیان و یهودیان و سایر ادیان با درصدهای ناچیزی قرار دارند.

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .