عنوان :

مقاله فلسفه علامه طباطبائی «راههای بشر به سوی خدا»

تعداد صفحات : ۴۵

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

در این مقاله درباره (فلسفه چیست؟)، زندگی نامه علامه طباطبائی، هدفمند بودن آفرینش جهان، غرض خداوند سبحان از آفرینش جهان و انسان و راههای بشر بسوی خدا» را توضیح می دهد.

غرض خداوند از آفرینش جهان و جهانیان از جمله انسان چیست؟ با این که می دانیم غرض از فعل کمالی است که بر فعل مترتب می شود و به واسطه ی آن نقص فاعل برطرف می گردد در صورتی که ذات پاک پروردگار منزه از هر نقص است.

هر فعل جزئی طبیعی و نیز هر فعل ارادی و علمی و نیز فعل خداوند متعال همگی احتیاج به غایت دارند، چنان  که احتیاج به فاعل دارند،‌ولی در افعال خداوند لازم نیست که غایت خارج از فاعل باشد بلکه درآن جاغایت و فاعل یکی است نه این که بی غایت باشد. بنابراین غرض از آفرینش جهان ناقص جهان کاملتر است چنان که می فرماید: آن  روز که این زمین و نیز آسمان ها به زمین و آسمان های دیگر تبدیل می شوند. زیرا غرض از آفرینش و وجود ناقص ، همان کمالی است که از راه حرکت عاید آن می شود، پس فعل خداوند بی غایت نیست بلکه غایت از خلقت این است که نعمت دهد و به کمال وسعادت ابدی برساند، لذا غرض از آفرینش موجود کامل و مجرد دَفعّی الوجود، خود آن است. توضیح این که خداوند دو گونه موجود آفریده است: یک دسته ، موجودات بالفعل و کامل و دفعی الوجود و مجرد . دسته ی دیگر موجودات بالقوه و مادی و تدریجی الوجود و ناقص. دسته ی اول نظیر انبیاء وائمه (ع) که خلقت های نوری تام و کامل هستند و با تأیید روح القدس در عالم نوری وتجرد تام مخصوص به خود- به حسب مراتبی که دارند- قرار گرفته و ازآن عالم نور و تجرد و ملکوت وفطرت توحیدی خود مهجور و محجوب نیستند. این گونه موجودات که دفعی الوجود هستند. از ابتدای آفرینش تام و کامل آفریده شده اند ونیازی به حرکت تکاملی ندارند بنابراین کمال و غرض مترتب بر آفرینش آنان ذوات نوری خود آنان است. ولی دسته دوم مانند سایر موجودات طبیعی این عالم که ناقص آفریده شده اند و غرض از آفرینش آن ها دست یابی به کمالی است که در اثر حرکت وسیر تکاملی آن ها برای آنان و نه برای فاعل حاصل می گردد.این دسته که گرفتار عالم مادی و حجاب های توجهات به جهان طبیعت شده و ازمشاهده ی حقیقت خود و ملکوت عالم محجوب گردیده اند می توانند با تأیید و هدایت الهی و توسل به اولیای دین وراهنمایی استاد و مربی کامل از طریق عبادات غیر عادات و ریاضات و مجاهدات شرعی و با ذکر و مناجات و انجام واجبات ودوری از محرمات شمع دل ودیده ی باطنی خود را روشنی بخشند واز حجاب توجه و تعلق بیرون آمده و به سوی عالم بالا و عالم نور و فطرت و حقیقت اصلی خویش بازگشت نمایند و به حیات طیبه زندگی دوباره دسترسی یابند چنان که خداوند می فرماید: هرکس از مردوزن در حالی که مومن باشد عمل صالح انجام دهد او را به زندگانی پاکیزه زنده می گردانیم و نیز می فرماید: خداوند سرپرست مومنان است و آنان رااز تاریکی ها به سوی نور بیرون می برد . آری انسان می تواند از راه صفای باطن وزدودن زنگار از آیینه ی دل و توجه باطنی به مشاهده ی ملکوت آسمان ها وزمین بپردازد و به مقام خلافت و ولایت مطلقه ی الهی و تعلیم اسماء راه یابد و تمام عوالم علوی و سفلی ازراه حقیقت برای او مکشوف ودل او پاک و منوربه انوار الهی گردد. چنان که خداوند متعال می فرماید آیا کسی که مرده بود  و ما او را زنده گردانیدیم و برای او نور قرار دادیم مانند کسی است که در تاریکی ها است و را ه بیرون آمدن از آن ندارد و نیز می فرماید: خداوند هرکس را بخواهد به نور خویش رهنمون می گرداند. و اگر به واسطه ی تعلق به دنیا و دل بستگی و پای بندی به این جهان ولذات زور گذر آن از عالم بالا بریده شود. و انس و رابطه ای با خداوند پاک وپاکان درگاهش نداشت گرفتار عذاب مهجور ی ودوری از جوار رحمت خداوند می شود. چنان که می فرماید: و اما هرکس که طغیان نمود و زندگانی دنیا را برگزید قطعاً جهنم جایگاه او خواهد بود. بنابراین اهل علم باید سعی کنند در معارف به خصوص امور معنوی خود را تقویت کنند و درطهارت باطن وتهذیب نفس کوشا باشند که با اصلاح آن ها جامعه اصلاح می شود و با فساد آن ها اجتماع به فساد کشیده خواهد شد واز قبول مناصب و اشتغال به کارهایی که مزاحم و مانع راه سلوک و هدایت خود و دیگران است اجتناب نمایند.

مسئله ایمان به خدا مسئله ای خارج از زندگی نیست ، بلکه در بطن زندگی ویکی از سرمایه های زندگی است و بقول تو لستوی حکیم معروف روسی: «ایمان آن چیزی است که انسان با آن زندگی می کند.»

واژه های کلیدی: فلسفه، علامه طباطبایی، آفرینش جهان،

فهرست مطالب

مقدمه (فلسفه چیست؟)    ۱
زندگی نامه علامه طباطبائی    ۸
(ولادت ، آثار و اعمال، وفات)    ۱۶
پرسش و پاسخ ها    ۱۶
هدفمند بودن آفرینش جهان    ۲۰
غرض خداوند سبحان از آفرینش جهان و انسان    ۲۱
خدای جهان و جهان    ۲۳
جهان آفرینش آفریدگاری دارد     ۲۷
«راههای بشر بسوی خدا»    ۲۷
منابع    ۴۳

منابع:

– اصول فلسفه و روش رئالیسم‌ (جلد پنجم) –نویسنده : استادعلامه سید محمد حسین طباطبائی

–  کلیات فلسفه ، مؤلفان: ریچارد پاپکین- آوروم استرول . ترجمه: دکتر سید جلال الدین مجتبوی

– کتاب علامه طباطبائی ( میزان معرفت) – نویسنده: احمد لقمانی- نوبت چاپ : سوم –زمستان ۱۳۸۲

–    کتاب در محضر علامه طباطبائی ( مجموعه پرسش و پاسخ های چهره به چهره با علامه طباطبائی)- نویسنده: محمد حسین رخشاد- چاپ شریعت – نوبت چاپ : اول – پائیز ۱۳۸۲٫

فلسفه چیست؟

فلسفه بطور کلی شاید به عنوان غامض ترین و انتزاعی ترین مسائل و موضوعات ، که از امور زندگانی عادی و مألوف بسیار دور است، به نظر آمده باشد. لیکن هر چند بسیاری از مردم آن را دور و خارج از علائق معمولی و ورای فهم می پندارند، تقریباً همه ما آراء و افکاری فلسفی داریم، خواه نسبت به آنها آگاه باشیم یا نباشیم . عجب است که اگر چه برای اغلب مردم مفهوم فلسفه مبهم است این کلمه در گفتگوی ایشان فراوان به کار می‌رود.

استعمالات عامه:

کلمه فلسفه مأخوذ از اصطلاحی یونانی است به معنای (دوستداری حکمت)؛ اما در استعمال جاری مردم به معنای مختلف به کار می رود. گاهی منظور از فلسفه نوعی طرز تفکر درجهت فهالیت های معین است، مانند وقتی که کسی می گوید (من فلسفه شما را درباره شغل و کار نمی پسندم) یا (من به اورأی می دهم زیرا با فلسفه او راجع به حکومت موافقم) هم چنین، وقتی می گوئیم این مطلبی است (فلسفی) ، مقصود ما نظری است کلی و دور اندیش درباره پاره ای از مسائل ، و یا وقتی می گوئیم به بعضی از پیش آمدها باید با دید فلسفی نگاه کرد، منظور ما این است که نباید نسبت به حوادث آنی زیاده  نگران و در بند وضع کنونی بود ، بلکه به جای آن باید کوشید این امور را از لحاظ کلی و با نظری وسیعتر دید، چنانکه وقتی شخصی مأیوس است، مانند هنگامی که بعد از حرکت ترن به ایستگاه رسیده، به او گوشزد می کنیم که بایستی بیشتر (فیلسوفانه) بیندیشد. گاهی نیز فلسفه به عنوان تعیین قدر واعتبار و شرح و تفسیر آنچه در زندگی مهم یا پر معنی است تلقی می شود، چنانکه این قول پاسکال را که (تمام فضیلت ما در فکر ما است ، بکوشیم تا خوب فکر کنیم) می توان فلسفه و ارزش یا بی آنچه در زندگی برای شخص مهم است در نظر گرفت.

تصورات عامه:

بطور کلی با اینکه کلمات ( فلسفه) و(فلسفی)‌در سخن عادی به معانی بسیار مختلف به کار می رود، تمایل عامه بر این است که فلسفه به عنوان یک سلسله افکار فوق العاده پیچیده تلقی شود. ما غالباً تصور می کنیم ک فیلسوف کسی است که می نشیند و به مسائلی که دارای معنی و اهمیت اساسی در حیات انسانی است می اندیشد و حال آنکه بقیه مردم وقت یا نیروی خود رافقط صرف زیستن (زنده ماندن) می کنند. علاوه بر چنین تصوری از فیلسوف و کار و کوشش او، تصوری دیگر از وی اینست که فیلسوف شخصی است که سرانجام مسئول طرح دید کلی و تعیین ارزش های متعالی و آرمانی (ایدئال ها) در جامعه و فرهنگ های معین است. مثلاً می گویند متفکرانی مانند کارل مارکس و فردریک انگلس کسانی هستند که دیدگاه حزب کمونیست را طرح کرده اند، در حالی که دیگران ، هم چون تامس جفرسن و جان لاک و جان استوارت میل نظریاتی را که در جوامع دموکراتیک شایع و مستولی است توسعه داده و پرورانیده اند.

کارمهم فلسفی:

صرف نظر از این تصورات گوناگون درباره سهم و اثر فیلسوف، و علی رغم اینکه ممکن است فعالیت های او از علائق عاجل و مستقیم ما دور به نظر آید، فیلسوف همواره به ملاحظه مسائل و مشکلاتی می پردازد که خواه به نحو مستقیم یا به طور غیر مستقیم برای همه ما دارای اهمیت است. فیلسوف با مطالعه انتقادی دقیق، می کوشد تا آگاهی و عقاید ما را درباره جهان به طور کلی،‌و عالم امور انسانی، ارزش یابی کند، با این پژوهش و تحقیق، فیلسوف سعی می کند تصویری کلی و منظم و منطقی درباره همه آنچه می دانیم و می اندیشیم ، پیدا و طرح نماید، درک و فهم این نوع افکار کلی، طرح جامعی فراهم می کند که شخص معمولی می تواند تصور خود را نسبت به آن بسنجد، ومعنی واهمیت آنها را دریابد. بواسطه چنین مطالعه و بررسی و تعیین قدروارزش، ممکن است بهتر بتوانیم تمایلات و آرمانها وایدئال های خود راتشخیص دهم، و به علاوه بهتر بفهمیم که چرا اینها را قبول و انتخاب می کنیم، وآیا اصلاًبایستی آنها را انتخاب و اختیار کنیم یا نه.

از همان آغاز فلسفه دریونان باستان، یعنی از ۲۵۰۰ سال پیش ، عقیده راسخ متفکرانی که به این نوع پژوهشها و تتبّعات سرگرم بودند، این بود که نظریاتی را که درباره خود قبول می کنیم باید مورد مداقه قرار دهیم تا ببنیم آیا عقلاً پذیرفتنی است یا نه. همه ما عقاید و معلوماتی درباره جهان و انسان حاصل کرده ایم؛ لیکن فقط معدودی از ما تأمًل و امعان نظر کرده ایم که آیا این عقاید و معلومات قابل اعتماد و معتبر است یا نه.

ما معمولاً مایلیم که بدون بحث و چون و چرا اکتشافات علمی و بعضی عقاید جاری و متداول و افکارو آراء گوناگون را که مبتنی بر تجارب شخصی خود ماست بپذیریم. اما فیلسوف اصرار دارد که این همه را در معرض مطالعه وبررسی انتقادی دقیق قرار دهد تا دریابد که آیا این نظریات و آراء و عقاید مبتنی بردلیل و مدرک کافی است یا نه، و آیا یک شخص منصف می تواند با دلیل و منطق آنها را موجه بداند و تصدیق کند یا نه.

روش سقراطی:

سقراط در محاکمه خود در ۳۹۹ ق. م. چنین اظهار عقیده کرد که دلیل توجه و اعتنای وی به فلسفه این بوده است که (زندگی بی تحقیق وبدون مطالعه زندگی نیست وارزش ندارد) . وی دریافت که تقریباً همه معاصران او زندگانی خود را در نیل به هدفها واغراض گونا گون، مانند شهرت و ثروت ولذت، صرف می کنند بدون آنکه هرگز از خود بپرسندکه آیا این امور مهم و قابل اعتنا است یا نه . وچون چنین سؤالی طرح نمی کردند و در جستجوی جدی برای یافتن جواب بر نمی آمدند نمی توانستند بدانند که درست عمل می کنند یا نه، و سراسر حیات آنان در طلب مقاصد و اغراض بی فایده یا حتی مضر تلف می شد.

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .