عنوان :

تحقیق بررسی حقوق و مسؤولیت های اجتماعی زنان در اسلام ـ فمینیسم

تعداد صفحات : ۱۹

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

حرکت فمینیسم از کسب حق انتخاب و آزادی برای زنان آغاز شد اما امروزه دیگر نمی توان آن در این چهارچوب منحصر کرد. در حال حاضر فمینیسم یک خودشناسی پویاست که اساسی ترین پرسش انسانی را مطرح می کند که «من که هستم و زن بودن چه مفهومی دارد؟

فمینیسم اگرچه به معنای کنونی آن واژه ای نوین است، ولی قدمتی به اندازه تاریخ دارد. مبنای اندیشه فمینیسم که در زبان فارسی «زن گرایی»، «زن محوری» و «زن مداری» است، تساوی حقوقی زن و مرد بوده است.

ظهور فمینیسم و رواج آن نشانه بحران از تفکر معاصر غربی محصول رنسانس است که در ستیز با واقعیات طبیعی و داده های علمی (روان شناختی، زیست شناختی و …) قرار دارد. فمینیسم تمامی شاخه ها و جلوه هایش، هدف و نتیجه ای جز ایجاد اختلاف و ناسازگاری بین دو جنس و تشدید بحران عدم تفاهم انسان ها ندارد. فمینیست ها با نادیده گرفتن نقش ها و کارکردهای ویژه زنان و مردان سعی در ایجاد یک همانند سازی مصنوعی و بعضاً انقیاد مردان توسط زنان دارند.

فمینیست ها با نادیده گرفتن نقش ها و کارکردهای ویژه زنان و مردان سعی در ایجاد همانندی مصنوعی و بعضاً حتی انقیاد مردان توسط زنان دارند.

اندیشه فمینیستی از آثار تفکرات سکولاریسم، لیبرالیسم و اومانیسم است و تنها در قلمرو «هوس مداری» و «آزادی مطلق» و «عدم توجه به وحی و احکام دینی» قابل طرح است و لذا به هیچ وجه با حقیقت و ماهیت دینی نسبتی ندارد، به همین جهت شعارهای سطحی فمینیستی برای جامعه اسلامی وصله ای ناچسب است و کسانی که درصدد ارائه تفسیرهای ناصواب و بدون ضابطه و تخصصی از متون دینی ما، نوعی فمینیسم اسلامی را پدید می آورند در واقع به دامان التقاط و روشنفکری یا عوام فریبی درغلتیده اند.

در اسلام زن و مرد از حقوق مساوی اما غیرمشابه و یک نواخت برخوردارند. نقش مادری و تربیت فرزند از ارزش والایی برخوردار است ولی در عین حال هنوز زنان در عرصه های مختلف اجتماعی، با رعایت موزاین شرعی و اخلاقی و تناسب شغلی مطلوب، بلکه احیاناً واجب است و فقها و حقوقدانان ما نیز باید با در نظر گرفتن عنصر زمان و مکان و با رعایت معیارها و اصول صحیح و ضابطه مند استنباط، در فهم متون دینی با استمداد از حقایق روز تلاش بیشتری نموده، راهکارهای علمی تر و به روز، در جهت جلوگیری از ستم بر زنان و بدرفتاری با آنها و نیز در تضمین حقوق مشروع آنها ارائه کنند.

کلید واژگان: حقوق، زن، اسلام، فمنیسم،

فهرست مطالب

چکیده    ۴
مقدمه    ۵
حقوق اجتماعی زن در اسلام    ۶
مشارکت اجتماعی زنان    ۸
زن و مرد از دید ادیان الهی    ۸
جایگاه زن در اسلام    ۹
مسئولیت های زن در نظام اسلامی    ۱۰
سیستم خانواده    ۱۱
شخصیت حقوقی مستقل زنان    ۱۲
اصول و اهداف جنبش اجتماعی زنان ( فمنیسم) در قرن حاضر    ۱۲
دستاوردهای مثبت جنبش اجتماعی زنان در جهان    ۱۳
دستاوردهای منفی جنبش اجتماعی زنان در جهان    ۱۴
نتیجه گیری    ۱۷
منابع    ۱۸

منابع

[۱] . پیام زن؛ «فمینیسم تکرار تجربه های ناموفق»؛ شماره های ۳۸، ۳۷، ۳۶، ۳۵٫

[۲] . همان.

[۳] . همان.

[۴] . یان مکنزی؛ و دیگران؛ مقدمه ای بر ایدئولوژی سیاسی؛ ترجمه: م. قائد؛ (تهران، روشنفکران، ۱۳۷۲).

[۵] . همان.

[۶] . همان.

[۷] . نقش زنان در توسعه؛ دفتر امور زنان ریاست جمهوری و یونیسف؛ (تهران، روشنفکران، ۱۳۷۲).

[۸] . Mary Daly, Bey onc God the fother. 1979. 206.

[۹] . همان.

[۱۰] . همان.

[۱۱] . تازه های اندیشه؛ ش ۲؛ ص ۱۸ به بعد.

[۱۲] . مجله زنان؛ ش ۲۸؛ ص ۵۲٫

[۱۳] . راوندی؛ قدرت و مقام زن در ادوار تاریخ.

مقدمه

با آغاز قرن بیستم، مبارزه فمینیسم ها علیه مردان سازمان یافته تر شد و زنان به عرصه های علوم و مسایل تحقیقاتی قدم گذاشتند و کوشیدند تاریخ، جامعه شناسی، روان شناسی، اقتصاد و … را که عرصه هایی کاملاً مردانه بود، با بینش زنانه تفسیر و بررسی کنند. از ویژگی های دیگر این قرن، تنوع و چند گانگی در اندیشه فمینیسم است که منشأ پیدایش تفکرات متفاوتی در این جنبش شد، نظیر: فمینیسم لیبرالیستی، مارکسیستی، رادیکالی و سوسیالیستی. (همان)

تا امروز، زن در نظام پدر سالار فقط یک مفهوم داشته است: موجودی که چون مرد نیست و از او کمتر است، اما فمینیسم مفهوم زن را چنان دگرگون می کند که دیگر در تعریفی واحد نمی گنجد. برای همین است که ما امروزه از فمینیسم های گوناگون سخن می گوییم: نقطه اشتراک همه این فمینیسم ها سؤالاتی است که مطرح می کنند اما پاسخ های آنها به این سؤالات واحد نیست زیرا ارائه پاسخی واحد برای این سؤال ها غیرممکن است(یان مکنزی؛ و دیگران؛ مقدمه ای بر ایدئولوژی سیاسی؛ ترجمه: م. قائد؛ (تهران، روشنفکران، ۱۳۷۲).

حرکت فمینیسم از کسب حق انتخاب و آزادی برای زنان آغاز شد اما امروزه دیگر نمی توان آن در این چهارچوب منحصر کرد. در حال حاضر فمینیسم یک خودشناسی پویاست که اساسی ترین پرسش انسانی را مطرح می کند که «من که هستم و زن بودن چه مفهومی دارد؟» چند هزار سال طول کشید تا مرد «من» خود و براساس آن همه چیز دیگر را تعریف کند، اما برای زنان این حرکت هزاران ساله، در یک قرن خلاصه شده است. به همین دلیل تعجب آور نیست که اوج گیری و انتشار فمینیسم بیشتر به انفجار می ماند(همان.)

حقوق اجتماعی زن در اسلام

فمینیسم مفهوم زن را در کثرت می جوید نه در وحدت، زیرا فمینیسم گفتمانی چند صدایی است که از پلورالیسم استقبال می کند و به تفاوت ها ارج می نهد. بنابراین فمینیسم درک مفهوم زن را در دگرگونی می داند و نه در رکود، زیرا فمینیسم حرکتی همیشه پویا و در حال بازنگری است. در واقع فمینیسم خود را با جریان پست مدرن همگام کرده است. اگر جریان پست مدرن اعتبار مبانی دانش کنونی را بیشتر نفی می کند و مفهوم دانش محض و حقیقت مطلق را (افسانه متافیزیک) می داند، فمینیسم نیز اصالت سردمداری را به عنوان یکی از مبانی دانش بشر رد کرده و می کوشد از الگوهای ثابت و مطلق گرا اجتناب کند.( همان.)

فمینیسم مفهوم زن را در شاخه های گوناگون دانش مردمَدار می کاود و رفته رفته، جایی برای تعاریف جدید از «زن» باز می کند. فمینیسم در هر رشته و شاخه دانش مردمدار مفهوم «خود» را زیر ذره بین می گذارد و نشان می دهد که «خود» تاکنون فقط با معنی «مرد» بوده است و با جایگزین کردن مفهوم «زن» به جای «مرد» گفتمان مردمدار را متزلزل و سرانجام دیدگاه زن را در این گفتمان غالب، مطرح می کند. بدین ترتیب، فمینیسم به کار عظیم همه جانبه ای دست می زند و تک تک گفتمان های دانش بشر را هدف قرار می دهد از جمله تاریخ، علوم سیاسی، ادبیات و نقد ادبی، فلسفه، دین، مردم شناسی، جامعه شناسی، روان شناسی، تعلیم و تربیت و … . فمینیسم فقط به بررسی مفهوم جنسیت در دانش بشری نمی پردازد. همان طور که گفتمان های مدرن و پست مدرن در قرن بیستم تحت تأثیر متغیرهای نظیر نژاد، طبقه و فرهنگ قرار گرفته اند. فمینیسم نیز به عرصه های گوناگون نقد و تحلیل کشیده شده است. فمینیسم آفریقایی ـ آمریکایی ـ فمینیسم مارکسیستی و فمینیسم قومی هر کدام با توجه به متغیرهای خاصی به مسائل فمینیسم می پردازند. البته در دهه اخیر، مانند گذشته، این نقطه نظرها به صورت مجزا عمل نمی کنند بلکه تأثیر این متغیرها را روی یکدیگر و روی جنسیت مورد بررسی قرار گرفته است.( نقش زنان در توسعه؛ دفتر امور زنان ریاست جمهوری و یونیسف؛ (تهران، روشنفکران، ۱۳۷۲).

بسیاری از فمینیست ها با مفهوم سنتی غرب راجع به خدا و دین به ستیزه جویی برخاسته اند. مهمترین اشکالی که آنان مطرح می کنند این است که به زعم آنان در سنت غربی، خدا به عنوان موجودی مردانه وصف می شود و با چنان آداب دینی ارتباط داده می شود که برای زنان غیر قابل درک است. فی المثل به طور سنتی گفته شده است که خدا هیچ جنسی ندارد ولی، فیلسوفان در تأکید بر این نکته، دست عمل به خرج داده اند. با این حال، همین فیلسوفان، و نیز اکثریت مردم وقتی می خواهند درباره خدا سخن بگویند، هم چنان از ضمایر مذکر استفاده می کنند. ضمایری نظیر He و Him .

اگر فمینیسم را به معنای دفاع از حقوق زنان بدانیم، برای گزینش و انتخاب راه و روش دفاع از حقوق این قشر عظیم و ارزشمند که نیمی از پیکر جامعه را تشکیل می دهند، بایسته است که تاریخ گذشته شرق و غرب را در این زمینه مورد مطالعه قرار دهیم. پژوهشگران مسایل اجتماعی می بایست تاریخ کشورها و ملت هایی همچون روم باستان، یونان، عربستان، هندوستان، ایران و … در زمینه کیفیت حقوق زنان و پایه ها و مایه های فلسفی نگاه و اندیشه آنان را در این موضوع را به دقت مطالعه کنند) Mary Daly, Bey onc God the fother. 1979. 206.)

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .