عنوان :

مقاله اکولوژی برنج

تعداد صفحات : ۲۷

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

مقاله حاضر در سه فصل می باشد. فصل اول درباره مبداء اولیه برنج و اهمیت برنج را توضیح می دهد. برنج محصول عمده گیاهان زراعی مهم کشورهای در حال پیشرفت است و قوت غالب بیش از یک سوم جمعیت دنیا را تشکیل می‌دهد. این ماده غذایی به منزله نیمی از خوراک یک میلیارد و هشتصد میلیون نفر و نیز از ربع تا نیمی از چهارصد میلیون نفر دیگر است.

در فصل دوم با طبقه‌بندی و گیاه‌شناسی برنج آشنا می شویم. فصل سوم اکولوژی برنج را توضیح می دهد. مجموع روابط گیاه با آب، خاک، نور، حرارت و کلیه شرایط اقلیمی که بر روی رشد آن تاثیر می‌گذارد ، اکولوژی گیاهی می نامیم. برنج محصول عمده مناطق گرمسیری و مرطوب می‌باشد و در منطقه‌ای کشت می‌شود که مقدار بارندگی سالانه حداقل ۱۰۰۰میلیمتر باشد. در عرض‌های جغرافیایی حدود ۴۵ درجه نیز محصول خوبی تولید می‌کند.

نکته قابل توجه این است که طبق گزارش‌های پژوهشی، برنج می‌تواند بیشترین عملکرد را در یک آب و هوای مدیترانه‌ای و نه در محیطی گرمسیری که به طور وسیعی کشت می‌شود، تولید نماید. از طرفی با وجودی که سطح زیر کشت برنج در مناطق گرمسیری، دو برابر مناطق معتدله می‌باشد، مقدار کل تولید محصول در مناطق گرمسیری فقط ۲۰درصد بیشتر از مناطق معتدله است.

واژه های کلیدی: برنج، گیاه‌شناسی، ساختمان گل‌آذین ، گرده افشانی، اکولوژی برنج

فهرست مطالب

فصل اول    ۱
۱-۱- مقدمه    ۲
۱-۱-۱- مبداء اولیه برنج:    ۲
۲-۱-۱- اهمیت برنج:    ۴
فصل دوم    ۶
طبقه‌بندی و گیاه‌شناسی برنج    ۷
۱-۲- طبقه‌بندی برنج    ۷
۲-۲- گیاه‌شناسی برنج    ۱۰
۱-۲-۲- ریشه:    ۱۰
۲-۲-۲- ساقه:    ۱۰
۳-۲-۲- برگ:    ۱۱
۴-۲-۲- پنجه‌زنی:    ۱۲
۵-۲-۲- ساختمان گل‌آذین:    ۱۲
۶-۲-۲- گرده‌افشانی و لقاح:    ۱۳
فصل سوم    ۱۴
اکولوژی برنج    ۱۵
۱-۳- تعریف اکولوژی:    ۱۵
۲-۳- تعریف اکولوژی گیاهی:    ۱۵
۳-۳- خصوصیات اکولوژی برنج:    ۱۶
۱-۳-۳- الگوی نمو گیاه برنج    ۱۶
۲-۳-۳- احتیاجات حرارتی:    ۱۸
۳-۳-۳- نیازهای نوری:    ۱۹
۴-۳-۳- نیاز به رطوبت هوا و خاک:    ۲۰
۵-۳-۳- خاک مورد نیاز:    ۲۱
۶-۳-۳- مقاومت به شوری:    ۲۲
منابع:    ۲۵

منابع:

اخوت، سیدمحمود، ۱۳۷۶، برنج کاشت، داشت و برداشت، انتشارات فارابی.
حسینی، محمد، ۱۳۷۷، اکولوژی گیاهان زراعی گرمسیری، انتشارات بین‌النهرین.
خدابنده، ناصر، ۱۳۶۲، غلات، انتشارات سپهر.
رحیم‌زاده خوئی، فرخ، ۱۳۸۰، اصول اکولوژی در تولیدات گیاهی، انتشارات دانشگاه تبریز ۴۳۷٫
کوچکی، عوض، ۱۳۷۳، اکولوژی گیاهان زراعی، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.
مدیرشانه‌چی، محسن، ۱۳۷۲، اکولوژی گیاهی، انتشارات دانشگاه امام رضا(ع).
نورمحمدی، قربان، ۱۳۸۰، زراعت (جلد اول) غلات، انتشارات دانشگاه شهید چمران ۲۴۰٫

۱-۱- مقدمه

۱-۱-۱- مبداء اولیه برنج:

نام برنج از زبان هندی گرفته شده است که به آن اریسی (Arisi) می‌گویند. در زبان انگلیسی به برنج Rice‌ گفته می‌شود که همان نام عمومی برنج است. در زبان فرانسه Riz و در استان گیلان به برنج (بج) (Bej) و به خوشه آن (ورزه) (Vorze) و به شلتوک آن جو می‌گویند.

کشت برنج که امروزه در تغذیه صدها میلیون انسان در سرتاسر جهان نقش مهمی را عهده‌دار است. در چین و هندوستان سابقه هفت هزار ساله دارد(۷)، اما کشت برنج در ایران از ۲۰۰۰ سال پیش متداول بوده است. در زمان هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان نیز در ایران برنج کشت می‌شده است. هم‌اکنون در استان‌های گیلان و مازندران از مناطق تولید برنج در کشور هستند(۱).

اعتقاد بر این است که منشاءoryza sativa  متداولترین گونه برنج، قاره آسیا است. ۹۰درصد کل تولید برنج از آسیاست، از جمله کشورهایی مثل چین، هندوستان، ژاپن، کره، جنوب شرقی آسیا و جزایر مجاور اقیانوس آرام کشت می‌شود. در خارج از آسیا، کشورهایی مثل برزیل و ایالات متحده با تولید ۵/۰درصد از برنج مصرفی جهان، بیشترین مقدار تولید را دارند.

بیش از ۷۰% برنج دنیا در مناطق گرمسیری مرطوب آسیا کشت می‌شود و تنها نقاط نسبتاً کوچکی از مناطق خشک به کشت آن اختصاص دارد. با این حال تولید برنج در بعضی نقاط نیمه‌خشک، به ویژه در کشورهایی که آب و هوای مدیترانه‌ای دارند، مانند ایالات متحده آمریکا (کالیفرنیا)، مصر، اسپانیا و ایتالیا بالنسبه حائز اهمیت می‌باشد، زیرا در این مناطق برنج گذشته از اهمیت اقتصادی که دارا می‌باشد، به لحاظ آنکه می‌توان در خاک‌های شور و نمکزده کشت شود، در روند اصلاحی این خاک نقش مهمی را ایفا می‌کند(۷).

در مورد قدمت اهلی کردن برنج در مقایسه با گندم، نمی‌توان قاطعانه اظهارنظر کرد، لیکن شواهدی در دست است که برنج در ۵۰۰۰ سال پیش در چین به صورت دیم کاشته می‌شد و آنگاه بعد از گسترش و توسعه زراعت در دره‌ها و دلتاها، گونه‌هایی بوجود آمده که قادر به روئیدن در آبهای راکد شده‌اند(۷).

گسترش و انتشار برنج به مناطق خشک و نیمه‌خشک، یعنی آسیای غربی و منطقه مدیترانه‌ در تاریخ‌های بعدی صورت گرفته و احتمالاً در زمان امپراتوری ایران بوده است که گیاه مزبور در بین‌النهرین کشت می‌شده و از آن پس وارد سوریه و ترکستان (ترکیه) شده است. بعد از حمله اسکندر به هندوستان، برنج وارد یونان شد و از آنجا توسط اعراب به کشورهای مصر، مراکش، اسپانیا و غرب آفریقا منتقل گردید(۷).

جدول ۱-۱، سطح زیر کشت، عملکرد و تولید کشورهایی که بیش از ۵ میلیون تن برنج در سال تولید می‌کنند را نشان می‌دهد. کلیه کشورها بجز چهار کشور چین، ژاپن، کره و ایالات متحده، بطور کامل و یا عمدتاً کشورهای گرمسیری هستند. چین و هند، هر دو برنج را در مناطق گرمسیری تولید می‌کنند. اگرچه بیشترین سطح زیر کشت برنج در هر دو کشور در رابطه با سیستم‌های رودخانه‌ای آنها در مناطق گرمسیری می‌باشد، متوسط عملکرد کشورهای گرمسیری اساساً کمتر از کشورهای معتدله است: بین ۳/۴-۲ تن در هکتار است، اما قابلیت تولید برنج در در جنوب چین به طور متوسط ۷/۵ تن در هکتار در مقایسه با ۶/۵ تا ۷/۶ تن در هکتار در کشورهای معتدله است. متوسط قابلیت تولید برنج در کشورهای گرمسیری تولید کننده بالا در حال حاضر، ۸/۲ تن در هکتار است و در طی دهه گذشته، ۳۶/۰ درصد افزایش یافته است.

۲-۱-۱- اهمیت برنج:

اصطلاح «برنج خوردن» در بسیاری از زبان‌ها به منظور القاء فکر «غذا خوردن» یا بطورکلی «خوردن» بکار می‌رود. برنج محصول عمده گیاهان زراعی مهم کشورهای در حال پیشرفت است و قوت غالب بیش از یک سوم جمعیت دنیا را تشکیل می‌دهد. این ماده غذایی به منزله نیمی از خوراک یک میلیارد و هشتصد میلیون نفر و نیز از ربع تا نیمی از چهارصد میلیون نفر دیگر است (۷).

برنج از آن جهت در تغذیه انسان قرار می‌گیرد که دارای حدود ۷/۷% پروتئین، ۲/۷۵% مواد غیرازته، ۴/۰% چربی، ۲/۲% سلولز و ۵/۰% خاکستر می‌باشد. همچنین قابلیت هضم برنج به مراتب بیش از سیب‌زمینی، نان چاودار و گندم، شیر و سایر محصولات غذایی است. از نظر ارزش غذایی و میزان کالری تولیدی، برنج بر اکثر مواد غذایی مورد مصرف انسان، برتری دارد (۷).

تغذیه مدام با دانه‌های برنج که دارای مقدار کمی ویتامین B₁ است، در انسان ایجاد مرض بری‌بری می‌نماید. ضریب هضم مواد آلی بدون پوسته در حدود ۹۲% و ضریب هضم پروتیئن آن در حدود ۸۶% می‌باشد.

طبقه‌بندی و گیاه‌شناسی برنج

۱-۲- طبقه‌بندی برنج

برنج از جنس Oryza و خانواده Poaceae‌ (Gramineae) و قبیله Oryzae تعلق دارد و دارای دو گونه زراعی می‌باشد که عبارتند از:

۱٫ Oryza Sativa: که گونه زراعی مهم برنج می‌باشد و دارای ۲۴=n2 کروموزم دارد که منشا آن آسیاست.

۲٫ Oryza glaberrima: که گونه زراعی دیگری از برنج است، اما نسبت به گونه O.sativa قدمت و تنوع ژنتیکی کمتری دارد و گونه‌ای است که در آفریقا کشت می‌شود(۷).

نکته مهمی که در مورد این دو گونه وجود دارد، این است که گونه O.sativa نسبت به گونه آفریقایی آن، یعنی O.glaberrima از اهمیت بیشتری برخوردار است، زیرا گونه آفریقایی دارای دانه‌هایی با رنگ تیره و کیفیت پایینی است(۷).

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .