عنوان :

تحقیق تاثیر جذابیت ظاهر بر قضاوت دیگران

تعداد صفحات : ۱۰۹

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

ارتقاء زیبایی در دو بعد جسمانی و روانی انجام می شود از آنجا که به نظر می رسد زیبایی ظاهر به عزت نفس انگیزه ها و انتظارات متفاوت در نتایج زیبا ساختن و تاثیر روان شناختی گوناگون آن به افراد نیازمند مطالعات برنامه ریزی شده و هدفمند در این زمینه با همکاری افراد متخصص در این زمینه می باشد.

راجع به عزت نفس هم می توان چنین گفت: که عزت نفس عبارت است از مقدار ارزشی که ما به خود نسبت می دهیم و این میزان ارزشی است که ما فکر می کنیم دیگران برای ما به عنوان یک شخص قائل هستند.

بررسی تأثیر جذابیت ظاهر بر قضاوت دیگران می تواند با مسایل زیر در ارتباط باشد.

۱-  سلامت جسمانی و روانی خوب و مقاومت در برابر عوارض فشار روانی

۲-  رضایت از شغل و زندگی فرد و آرامش روانی

۳-   زیبایی نماد خیر اخلاقی است و تنها چنین است که لذت بخش یعین ذهن از گونه ای فرزانگی و بالندگی آگاه می گردد که ماورای احساس لذت صرف حاصل از حواس است.»

۴- کانت با نقد قوه قضاوت و داوری در واقع نخستین فیلسوفی است که قضاوت هیا داوریهای زیباشناختی را همسنگ و هم ارز قضاوتهای اخلاقی می داند ولی از زیباشناسی به معنای قدیم آن یعنی علم مربوطبه حواس نام می برد نه علم مربوط به زیبایی

۵-فعالیت هایی که احتمال کارکرد مؤثر را افزایش می دهد مثل برنامه ریزی، شرکت در بحثها ، همکاری با دیگران و سئوال کردن در مورد چیزهای مورد نظر

۶- پایداری و مقاومت بسیار در برابر کوشش های متقاعد سازی و فشارهای همرنگی احتمالا به خاطر اشتیاق آنهابه تضاد داشتن با دیگران

خلاصه اینکه افرادی که چهره زیباتری دارند بخاطر مورد توجه قرار گرفتن توسط دیگران دارای اعتماد به نفس بالاتری هستند و همانطور که نتیجه این پژوهش نشان می دهد قضاوت مردم نسبت به افراد زیبا مثبت تر است. بخاطر همین احتمالاً اینگونه افراد موفق تر در کار و زندگی بنظر می رسند.

در این پژوهش هدف مشخص کردن تأثیر قضاوت دیگران از روی چهره فرد زیبا و نازیبا مورد بررسی قرار گرفته است. نمونه آماری مورد نظر در این تحقیق عبارست از تعداد ۵۰ نفر دانشجوی دختر دانشگاه آزادتهران مرکز که در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد تحصیل می کنند. نمونه بصورت کاملا تصادفی انتخاب گردیده است.

ابزار پژوهش در این تحقیق عبارت است از پرسشنامه ۱۰ سئوالی که ۵ تای آن مربوط به فردزیبا و ۵ عدد دیگر مربوطبه فرد نازیبا می باشد که این افراد در این پرسشنامه بصورت الف و ب که الف (زیبا) و ب(نازیبا) می باشد در اختیار پاسخ دهنده که نمی داند الف چیست و ب به چه معناست قرار گرفته است و پس از پاسخ به دلیل کنجکاوی پاسخ دهنده ها موضوع بطور کامل برای آنها شرح داده می شد.

همچنین بررسی این فرضیه که تأثیر جذابیت ظاهر بر قضاوت دیگران که توسط دو قطعه عکس زیبا و نازیبا مورد قضاوت دیگران قرار گرفته است دارای تفاوت معنادار است.

واژه های کلیدی: جذابیت بدنی، زیبایی، عزت نفس، خود پنداره

فهرست مطالب

فصل اول: کلیات تحقیق
۱-۱-    مقدمه     ۱۳
۱-۲-    بیان مسئله     ۱۸
۱-۳-    اهمیت ضرورت تحقیق     ۲۱
۱-۴-    اهداف تحقیق     ۲۳
۱-۵-    فرضیات تحقیق     ۲۳
۱-۶-    تعاریف علمی و عملیاتی متغیرهای تحقیق     ۲۳
فصل دوم: نظریه ها و پیشینه مربوط به پژوهش
۲-۱ مفاهیم نظری     ۳۳
۲-۱-۱- تعریف خود     ۳۳
۲-۱-۲- “خود” در دیدگاههای مختلف روان شناختی     ۳۶
۲-۱-۳- تصویر خود و پدیدآئی آن     ۳۹
۲-۱-۴- تصویر ذهنی     ۴۳
۲-۱-۵- خود پنداره و تصویر بدنی و ظاهر     ۴۶
۲-۱-۶- تصویر بدنی در نوجوانان و جوانان     ۴۹
۲-۱-۷- نقش خانواده در تشکیل و چگونگی برداشت از خویش     ۵۴
۲-۱-۸- تعریف زیبایی    ۵۹
۲-۱-۱۰- بد شکلی بدنی     ۶۰
فصل سوم: طرح تحقیق
۳-۱- طرح تحقیق     ۸۴
۳-۲- جامعه آماری     ۸۴
۳-۳- نمونه و روش نمونه گیری     ۸۴
۳-۴- ابزارهای تحقیق     ۸۵
۳-۵- بررسی اعتبار و روایی ابزارهای تحقیق     ۸۵
۳-۶- روش و چگونگی اجرا     ۸۶
۳-۷- روش آماری     ۸۷
فصل چهارم: ارائه نتایج تحقیق
الف- مشخصات آماری نمونه مورد تحقیق
ب- نتایج حاصل از سنجش اعتبار تست گرفته شده
ج- یافته های حاصل از اجرای پرسشنامه ها با توجه به فرضیات تحقیق
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
۵-۱- تفسیر نتایج مربوط به فرضیات تحقیق     ۱۰۲
۵-۲- رهنمودهای تحقیق     ۱۰۵
۵-۳- محدودیتهای تحقیق     ۱۰۶
۵-۴- پیشنهادات     ۱۰۷
منابع فارسی     ۱۰۸
منابع انگلیسی     ۱۱۳

فهرست منابع

۱-   آلن ، ا.راس (۱۳۷۳) . روانشناسی شخصیت، ترجمه سیاوش، جمالفر، چاپ اول. انتشارات بعثت

۲-  اتکینسون ، رتا. ل و اتکینسون ، ریچارد . س، هیلگارد ارنست. (۱۳۷۱) . زمینه روانشناسی . ترجمه محمدتقی براهنی و دیگران. جلد دوم. انتشارات رشد.

۳-   آزاد، حسین (۱۳۷۴) آسیب شناسی روانی. انتشارات بعثت.

۴-  اسماعیلی، بهمن. (۱۳۷۴) ارتباط خویشتن پنداری و رضایت از زندگی زناشویی دانشجویان دانشگاه اصفهان، کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم.

۵-  ارسطویی ایرانی، هایده. (۱۳۷۲) . بررسی ارتباط خودپنداری با جنسیت و پیشرفت تحصیلی . کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت مدرس.

۶-  براندن، ناتانیل. (۱۳۷۴) چگونه عزت نفس خود را تقویت کنیم. ترجمه اسماعیل کیوانی. چاپ اول. انتشارات مهارات.

۷-  بیابانگرد، اسماعیل. (۱۳۷۰). بررسی رابطه بین مفاهیم منبع کنتل، عزت نفس و پیشرفت تحصیلی پسران سال سوم دبیرستانهای تهران. کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.

۸-  بیابانگرد، اسماعیل. (۱۳۷۳) روشهای افزایش عزت نفس در کودکان و نوجوانان. انتشارات انجمن و اولیاء و مربیان

۹-  پروین، لارنس. ای. (۱۳۷۴). روان شناسی شخصیت: نظریه و تحقیق. ترجمه محمد جعفر جوادی و پروین کدیور. چاپ اول. انتشارات رسا

۱۰- جونی زیگر. (۱۳۷۸) مقاله تجارت زیبایی زنان. مترجم زهره زاهدی . مجله زنان. مهرماه.

۱۱- خامسان ، احمد. (۱۳۷۴). بررسی مقایسه ای ادراک خود در زمینه تحول و سلامت روانی. کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران.

۱۲-  دادستان . پ. (۱۳۷۰) مؤلف مقاله شکل گیری اضطراب در جریان تحول و بررسی تجربی آن در نوجوانی . تهران. مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی. شماره ۱۹۲٫ سال ۲۹٫

۱۳- دادستان. پ. (۱۳۷۶). روان شناسی مرضی تحولی. جلد اول. تهران. انتشارات سمت.

۱۴- دلاور، علی. (۱۳۷۱). روشهای تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی. چاپ چهارم. انتشارات دانشگاه پیام نور.

۱۵-شعاری نژاد، علی اکبر. (۱۳۷۴). روانشناسی رشد، نوجوانی و بلوغ. تهران. انتشارات دانشگاه پیام نور.

۱۶-شفیع آبادی، عبدالله. (۱۳۷۵). نظریه های مشاوره و روان درمانی. تهران. مرکز نشر دانشگاهی.

۱۷- صادقی، محمود .(۱۳۷۳). محرومیت جنسی و اضطراب . نشر مفید

۱۸-علیزاده موسوی، ابراهیم. (۱۳۷۳). بررسی رابطه حرمت و افسردگی در دانشجویان جانباز. کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران.

۱۹- قاسمی، فریده. (۱۳۷۳). بررسی تحلیلی خودسنجی در نزد نوجوانان . کارشناسی ارشد. دانشگاه الزهراء

۲۰-کراز، ژ. (۱۳۶۸) بیماریهای روانی. ترجمه محمود منصور و پریرخ دادستان. انتشارات ژرف.

۲۱- کاپلان، سادوک. (۱۳۷۱). خلاصه های روانپزشکی. ترجمه پورافکاری، نصرت ا… . جلد اول و دوم نشر ذوقی

۲۲-کلارنس، ج. (۱۳۷۰) مباحث عمده روانپزشکی . ترجمه وهاب زاده. چاپ اول. انتشارات شرکت سهامی افست.

۲۳-کوهن، لوئیس، هالیدی، میشل. (۱۳۷۲) . آمار در علوم تربیتی و تربیت بدنی. ترجمه علی دلاور . چاپ اول . انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی

۲۴-گولومبوک، سوزان. فی وش، رابین. (۱۳۷۸). رشد جنسیت ، ترجمه مهرناز شهرآرای. چاپ اول. انتشارات شمشاد.

۲۵- گنجی، حمزه. (۱۳۷۳). روان شناسی عمومی. تهران. دانشگاه پیام نور.

۲۶- لطف آبادی، حسین و دیگران. (۱۳۷۴) . روان شناسی رشد۱٫چاپ پنجم. انتشارات سمت.

۲۷- مالتز، ماکسول. (۱۳۷۳). روانشناسی تصویر ذهنی. ترجمه مهدی قراچه داغی. انتشارات ربیع.

۲۸- مالتز، ماکسول. (۱۳۷۳). روانشناسی خودپنداری ، ترجمه احمد نقی پور. انتشارات بنیاد.

۲۹-محسنی، نیکچهره ، احدی، حسن. (۱۳۷۰). روانشناسی رشد. تهران. چاپ و نشر بنیاد.

۳۰-مای لی. ر. (۱۳۷۰). ساخت، پدیدآیی و تحول شخصیت . ترجمه منصور. انتشارات دانشگاه تهران.

۳۱-ناتانیل، براندن. (۱۳۷۳). انسان بدون خویشتن یا روان شناسی از خود بینگانگی . ترجمه جمال هاشمی. انتشارات دانشگاه تهران.

۳۲-هاشمی، جمال. (۱۳۷۱) روان شناسی حرمت نفس . شرکت سهامی انتشار.

۳۳- هومن ، حیدرعلی. (۱۳۷۴). استنباط آماری در پژوهش رفتاری. نشر پارسا.

۳۴-  یزدی، سید امیرامین. (۱۳۷۳). بررسی محتوای مفهئوم خود نزد دختران و پسران در آغاز و پایان نوجوانی. کارشناسی ارشد . دانشگاه تهران.

۱٫   Biby, Erika. L. (1998). The relationship between body dysmorphic disorder and depression, self-esteem, somatization and obsessive compulsive disorder. Journal of clinical Psychology, 54(4). 498-499.

۲٫ Dulsuke, Aldba. (1998). Cultural variations in body esteem. How young adults in Iran and The united states view Theit own appearances. The Journal of social psycholoye, 138(4), 539-540.

۳٫ Davis and Katzman. (1997). Body esteem, weight satisfaction, depression and self esteem among Chinese males and females in Hong Kong. Sex Roles, 36(7-8). (44-540).

۴٫ David. B. sarwer, Thomas A. wedden, and Gary D. Foster. (1998). Assessmeht of body image Dissatisfaction in obese women. Journal of consulting psychology, (4). 651-654.

۵٫ Davis. C, claridge. G, Brewer. H, (1996). The 2 faces of narcissism-personality dynamics of body esteem. Journal of social and clinical psychology, 15(2). (153-166).

۶٫ Dinucci, James, Finkenberg, Mel, Mecune, sandra. (1994). Analysis of body esteem of females collegiate Athletes.

۱-۱- مقدمه

دوره نوجوانی و جوانی یکی از بحرانی ترین دوران زندگی فرد است. نوجوان از مرز کودکی گذشته و وارد مرحله نوینی شده است. ورود به دوره نوجوانی فرد را با مشکلات فراوانی دست به گریبان می سازد. بررسی این مشکلات مستلزم بررسی همه جانبه نسلی است که در حال دگرگونی عمیق شخیصتی است و برای سازگاری از هیچ تلاشی دریغ نمی کند.

مشکلات دوره نوجوانی و جوانی مورد توجه و بررسی بسیاری از محققین قرار گرفته است. این مشکلات را می توان به پنج دسته تقسیم نمود:

۱-   اختلال در تصویر بدنی

۲-   بحران خودشناسی

۳-   مشکل اجتماعی شدن

۴-   مسئله جنسی

۵-   بیماریهای روانی

نوجوانی با تغییرات بیولوژیکی آغاز می شود. این تغییرات با افزایش وزن و طول ناگهانی قامت همراه است. رشد سریع بدنی در این دوره تحت تاثیر هورمونهای غدد درون ریز مخصوصاً غده هیپوفیز قرار دارد. هورمونهای غده هیپوفیز سایر غدد مانند غده آدرنال، غده تیروئید و غدد جنسی را فعال می کند.

رشد بدنی ۳ تا ۴ سال طول می کشد و اوج آن در پسران ۱۴ سالگی ودر دختران ۱۲ سالگی است. طی این دوره ۱۵ تا ۲۰ میلیمتر و بر قد و ۲۰ تا ۲۵ کیلوگرم بر وزن نوجوان اضافه می شود.

بتدریج غدد جنسی عمل کرده و هورمونها و مواد شیمیایی تولید می‌کنند. نفوذ این مواد شیمیایی نه تنها تغییرات جسم وبدن، بلکه باعث تغییراتی در ساختمان شخصیتی و روانی نوجوان می شود. ابتدا نوجوان تصویر ذهنی خاصی از بدن خویش پیدا می کند، این تصویر ذهنی با تصویری که فرد از خود در آینه می بیند متفاوت است و شامل برداشت جسمانی همراه با خصوصیات روانی می شود.

هر گونه اشکال و نقص بدنی موجب برداشت و تصویر منفی آنان از خویشتن می گردد و برکارایی و عملکرد آنان تاثیر منفی میگذارد. اگر فرد چاق باشد احساس بدبختی می کند و اگر لاغر و استخوانی باشد غمگین است که چرا ضعیف شده است. اگر قد بلند و یا قد کوتاه باشد هر کدام به نحوی او را دچار گیجی و سردرگمی می کند ( احمدی، ۱۳۷۳)

نوجوان گاه احساس می کند که تمامی مشکلات صرفاً از ظاهر نامناسب او نشأت می گیرد، آنان درباره برداشت ذهنی که از خود دارند و نیز قضاوتهای دیگران در مورد وضعیت ظاهریشان بی نهایت حساسند و نسبت به آن واکنش نشان می دهند. این آسیب پذیری نوجوان در قبال قضاوتهای دیگران، به دلیل عدم ثبات تصویر ذهنی آنها از خود می باشد. بنابراین تایید و عدم تایید دیگران برای آنان نقش بسیار مهمی را ایفا می کند.

تصویر بدن[۱] ایده آل نوجوان از تجارب، مقایسه ها، ادراک و همانند سازی وی با دیگران از عالم واقعیت یا خیال سرچشمه می گیرد.

« کسی که طی دوران کودکی همواره از نظر قد، وزن و هوش با دیگران مقایسه شده، در دوران نوجوانی و جوانی نیز خود را با دیگران مقایسه می کند» ( اسکانفلد، به نقل از شمالی، ۱۳۷۸)

رسانه های گروهی نیز با تاکید بیش از حد بر معیارهای زیبایی و مهم جلوه دادن برخورداری از بدن ایده آل و غفلت از صفات درونی بر تنشهای جوانان دامن می زنند. ( ایروینگ،[۲] به نقل از آکیبا[۳]، ۱۹۹۸)

وقتی تلویزیون فیلمهایی نمایش می دهد که درآن از هنرپیشگان زیبا استفاده کرده است و مهمترین ملاک ستاره شدن آنها در فیلم همین صفت ظاهری آنان است، افراد جامعه خصوصاً نوجوانان و جوانان نیز سعی می کنند خود را با آنها بسنجند وهمین باعث ایجاد تنش و اضطراب در آنها می گردد. دراین رابطه جا دارد که در جوامع، خصوصاً جامعه ما که روحیه مذهبی بر آن حاکم است، سعی شود که در فیلمها و سریالها تکیه بر صفات معنوی و درونی افراد شود و با تاکید روی صفات مثبت رفتاری افراد، آنان را بزرگ و مهم جلوه دهند، تا بدینوسیله جوانان نیز در تلاش باشند که با آن الگوها همانند سازی کنند.

اختلال در تصویر بدن، گاه به واسطه الگوهای غیر قابل پذیرش رفتاری، اضطرابها و یا افسردگی و نیز ابراز نگرانی آشکار از وضعیت ظاهری و یا کارکرد اندامهای بدن آشکار می گردد. گاه رفتار بازتابی از اختلالات بدن بوده و در موارد دیگر واکنش نسبت به این اختلالات می باشد. ( اسکانفلد، نقل از شمالی، ۱۳۷۸)

دراین رابطه مشاورانی که با نوجوانان و جوانان سر و کار دارند، نقش عمده ای را ایفا می کنند.

آنان باید با تیزبینی تشخیص دهند که آیا تصویر منفی بدنی فرد ناشی از اختلالات جسمانی وی است یا خیر؟ در صورت مثبت بودن می توانند او را به پزشک متخصص ارجاع دهند.

پزشکانی که به معالجه جوانان می پردازند باید بتوانند نشانه های بالینی مربوط به دوران نوجوانی را از دیگر موارد تفکیک نمایند. پزشک باید نوجوانی را که فرآیند رشد و بلوغ در آنها دچار اشکال می باشد از دیگران باز شناسند. اگر این نقص حقیقتاً جدی و قابل اصلاح می باشد انجام اقداماتی چون: تزریق هورمون، جراحی پلاستیک، تجویز دارو، رژیم غذایی و یا ورزش مفید واقع می شود.

بسیاری از جوانانی که درتصویر بدن خود دچار اختلالند، نیاز به روان درمانی فشرده دارند. کارشناس مسائل بهداشت روانی با آگاهی از عواملی که در تعیین ساختار تصویر ذهنی بدن، یعنی ظاهر حقیقی فرد، عوامل اجتماعی و برداشت وی از ایده آل می تواند نوجوان را  در درک نیازهایش یاری کند تا به گونه ای قابل قبول، خود را با واقعیت تطبیق دهد. ( همان منبع)

تحقیق حاضر در نظر دارد که جذابیت بدنی را که تحت تاثیر تصویر بدنی قرار دارد، مورد بررسی قرار داده و رابطه آن را با اضطراب بسنجد، با این امید که این مطالعه زیر بنایی برای مطالعات دیگر در مورد عامل جذابیت بدنی[۴] باشد و انشاءالله بدینوسیله عواملی که باعث کاهش یا افزایش جذابیت بدنی در بین ایرانیان می گردد. مشخص شوند و راهکارهایی برای تامین بهداشت روانی افراد جامعه خصوصاً جوانان ایجاد گردد.

۱-۲- بیان مسئله

برای انسان هیچ حکم با ارزشی مهمتر از داوری او در مورد خویشتن نیست و ارزشیابی شخص از خویشتن قطعی ترین عامل در روند تحول روانی اوست.

این ارزشیابی به شیوه قضاوت هوشیارانه و صریح، شفاهی یا کتبی، یا برشمردن صفات و توصیف حالات محدود  نمی شود، بلکه به صورت احساسی می باشد. احساسی که جدا کردن و شناسایی آن دشوار است. زیرا پیوسته توسط انسان تجربه می شود و جزئی از سایر حالات انسان است و در هر واکنش احساسی وی دخالت دارد.

هر احساسی زاییده یک برآورد وبازتاب یک ارزشیابی درباره سودمندی یا زیان بخشی برخی از جنبه های حقیقت در قلمرو حیات آدمی است. بنابراین تصویری که یک فرد از خویشتن دارد بطور ضمنی در همه واکنشهای ارزشی او آشکار می شود.

امروزه در اصلاح ودرمان بسیاری از اختلالات شخصیت در رفتارهای نابهنجار نظیر کمرویی، گوشه گیری، لجبازی، پرخاشگری و غیره بعنوان اولین گام، به ارزیابی و تقویت اعتماد به نفس و مهارتهای فردی و اجتماعی می پردازند و برای اینکه افراد بتوانند از حداکثر ظرفیت ذهنی و توانمندیهای بالقوه خود بهره مند شوند می بایست از بازخوردهای مثبت نسبت به خود و محیط اطراف و انگیزه های غنی برای تلاش برخوردار شوند، بدون تردید، جوانانی که دارای سطح بالایی از احساس رضایت از خود هستند، نسبت به همسالان خود درشرایط مشابه، کارآمدی و سلامت روانی بیشتری نشان میدهند.

برای شناخت ویژگیهای روانی انسان، باید به ماهیت، میزان حرمت خود و معیارهای وی درباره خویشتن آگاهی یافت. ( براندن، نقل از هاشمی، ۱۳۷۱)

لذا باید توجه کرد که هرچند ” خود پنداره “[۵] یا ” برداشت هر فرد از خود ” امری خصوصی و فردی است اما با رفتارهای شخص ارتباط داشته و روی آن اثر می گذارد. تحقیقات زیادی در این رابطه، اثر خود پنداره ضعیف را درپایین بودن سازگاری اجتماعی و فردی نشان داده اند ( مک کاندلس،[۶] ۱۹۶۵)

از آنجایی که ادراک فرد از بدن خود تاثیر زیادی بر شخصیت و رفتار فرد دارد، لذا تصویر منفی از بدن موجب عوارض روانی می گردد  که خواه ناخواه این عوارض در روحیات، حالات و روابط بین شخصی فرد تاثیر می گذارد. یکی از این عوارض اضطراب است ( بایبی[۷]، ۱۹۹۸)

تحقیق حاضر در نظر دارد عزت بدنی، جذابیت ظاهر  ۲ قطعه عکس یکی زیبا و دیگری نا زیبا را توسط ۵۰ نفر از افراد مختلف  مورد قضاوت قرار دهد.

جدابیت ظاهر به اطلاعاتی که فرد آگاهانه درباره بدن خود دارد و ارزشی که برای خصوصیات بدنی خود قائل است، مربوط می شود. (آکیبا، ۱۹۹۸)