عنوان :
تحقیق فرهنگ وقف در مکاتب و ادیان
تعداد صفحات : ۹۹
نوع فایل : ورد و قابل ویرایش
چکیده
در این مقاله درباره فرهنگ وقف در مکاتب و ادیان بررسی می شود. ایرانیان پایه گذار پیوسته نیکی (وقف) در جهان : مهریان ، نخستین نیکوکاران اند که برگ های زرین سرگذشت جهان ، کار نیکشان را بر خود جای داده است. تا آنجا که می دانیم این گروه از مردم سرفراز جهان بودند، که بنیان پیوسته نیکی (وقف ) را نهادند. در سال ۱۹۲۶٫م در کاوش هایی که باستان شناسان در مهرابه دیبورگ در آلمان می نمودند ، سنگ نگاره بی مانندی یافتند که ویژه نیایشگاه مهری بود و بر بالای آن نیایشگاه مهری یا مهرابه نوشته شده بود : « این جایگاه نیکی بخش و سپنتا (مقدس ) جایگاه پارسایان است و سودش ویژه همگان می می باشد. » در نوشته های مهریان آمده است که : دارایی به کارها و آماج (هدف ) های پرهیزکارانه گرفتن ، بخشنده ی پارسا را سرافرازی می بخشد… نیک می دانید که پیروان مهر ، از کانون نخستین خود (ایران ) . به گوشه و کنار جهان ، پراکنده شدند و ما ردپای آنان را از چین تا اروپا به خوبی می بینیم. در سده های نخستین پس از مسیح مهریان در اروپا به ویژه روم فراوان بودند و همه جا دیگران را با چگونگی اندیشه و دیدگاه خود آشنا نمودند ، بدان گونه که سراسر اروپا را نیایشگاه های مهر فرا گرفته بود که پاره ای از آنان همچنین برجاست. تا سال ۳۸۲ مهریان در کنار نیایشگاه ها و مهرابه ها ، بنیادهای نیکوکاری داشتند و توانگران دهشمند و نیکوکار پیوسته نیکی های (موقوفات ) فراوان را نیاز نیایشگاه ها و مهرابه ها می نمودند. در سال ۳۸۲ گراسیانوس فرمانروای روم فرمان داد : پیوسته نیکی هایی (موقوفات ) را که نیکوکاران در ساختن و یا پاسداری نیایشگاه ها به کار می برند از میان بردارند.
واژه های کلیدی: وقف، فرهنگ یهود، فرهنگ بابل، فرهنگ صائبین، فرهنگ زرتشتیان
فهرست مطالب
وقف در فرهنگ سومریان ۱
وقف در فرهنگ مصریان قدیم ۱
وقف در فرهنگ بابل ۴
وقف در فرهنگ یهود ۷
وقف در فرهنگ زرتشتیان ۱۲
در بین زرتشتیان داد و دهش بر سه گونه بوده است ۱۳
ایرانیان پایه گذار پیوسته نیکی (وقف) در جهان ۱۵
اندرز انوشیروان ۱۷
داد و دهش و نیکوکاری از دیدگاه بزرگمهر ۱۹
داد و دهش، از دیدگاه مزدک ۲۰
داد و دهش از دیدگاه مانی و پیروانش ۲۲
مانی، نیک و بد (خیر و شر ) ، روشنی و تاریک (نور ظلمت ) را پایه های استوار دین خود دانسته است . بنابراین به روشنی می بینیم که نیکی یکی از پایه های پابرجای دین مانی است. ۲۳
مانی، داد و دهش همگانی را پذیراست. گروندگان او دو گونه اند ۲۳
وقف در فرهنگ صائبین ۲۴
تقویم و اعیاد مندائی ها (گروهی از صائبین ) ۲۵
وقف در فرهنگ هند و چین ۲۸
اوقاف مسلمانان در ایالت آندر پرادش-هند ۳۰
اسامی بعضی از ادارات و سازمان های وقفی ۳۳
چگونگی تشکیل سازمان اوقاف آندرا پرادش ۳۶
درآمد اوقاف ۳۸
انواع موقوفات در سین کیانگ جنوبی ۳۸
وقف در فرهنگ بر همن ها ۴۴
وقف و نیکوکار در میان بودائیان ۴۶
فرهنگ وقف در مسیحیت ۴۷
در مسیحیت بخشش اموال به دو گونه صورت می گیرد ۵۰
فرهنگ وقف در یونان ۵۱
وقف در میان رومیان ۵۳
وقف در حقوق انگلوساکسون (حقوق قدیم انگلستان و آمریکا ) ۵۴
وقف در میان آلمانی ها ۵۶
مقاطع۵۰ساله ایجاد وقف تعداد مقاطع۵۰ساله وقف بر حسب میلادی تعداد ۵۹
وقف در کشور فرانسه ۶۷
فرهنگ وقف در دین اسلام و برخی کشورهای اسلامی ۷۰
برخی از ویژگی های وقف در قوانین یمن ۸۳
وقف در عراق از لحاظ تاریخی و اداری ۸۵
۱ _ وقف در دوره عباسیان : ۸۵
۲ _ وقف پس از دوره عباسیان : ۸۶
وقف در هرات : ۸۹
فعالیت های فرهنگی تشکیلات اوقاف در ترکیه ۹۱
فعالیت های فرهنگی اوقاف در ترکیه موارد ذیل را شامل می گردد : ۹۲
منابع و مآخذ : ۹۴
منابع و مآخذ :
۱ _ قرآن کریم.
۲ -دورانت ، ویل ، تاریخ تمدن، ترجمه احمد آرام ، انتشارات سازمان آموزش انقلاب اسلامی ، چاپ سوم ، سال ۱۳۷۰٫
۳- عبید الکبیسی ، محمد ، احکام وقف در شریعت اسلام ، ترجمه احمد صادقی گلدر ، اداره کل اوقاف و امور خیریه مازندران ، چاپ اول ۱۳۶۶٫
۴- حکمت ، علی اصغر ، تاریخ ادیان ، انتشارات ابن سینا ، چاپ اول ۱۳۴۸ .
۵- کلیمیان اصفهان و مساله وقف ، فصل نامه میراث جاویدان سازمان اوقاف و امور خیریه .
۶- آشتیانی ، جلال الدین ، تحقیقی در دین یهود .
۷- ناس ، جان ، تاریخ جامع ادیان از آغاز تا امروز ، ترجمه علی اصغر حکمت ، چاپ پیروز ، ۱۳۴۴ ه-ش.
۸- احمد بن سلمان ، مقدمه ای بر فرهنگ وقف ، چاپ سازمان اوقاف و امور خیریه .
۹- ابن یوسف ، برهان نیکوکاری ، داد و دهش در ایران باستان ، چاپ سوم ، ۱۳۵۷٫
۱۰- جعفری ، یعقوب ، پژوهشی درباره صائبین ، انتشارات هجرت ، چاپ اول ، ۱۳۷۴ ه-ش .
۱۱- مجله وقف میراث جاویدان ، شماره ۱۱ و ۱۲ .
۱۲- محمد جواد امید داد نیا ، مجله وقف میراث جاویدان ، شماره ۱۱ و ۱۲ .
۱۳- قهین پور ، محمد ، بودا چه می گوید ، انتشارات موسوس ، چاپ اول ، ۱۳۴۰ ه-ش .
۱۴- آکادمی علوم اتحاد جماهیر شوروی ، مبانی مسیحیت ، حسینیه ارشاد .
۱۵- فصل نامه وقف میراث جاویدان ، شماره ۱۹ و۲۰ .
۱۶- فصل نامه وقف میراث جاویدان ، سال دوم ، شماره ۴ .
۱۷- ح-فرشتیان ، وقف در حقوق فرانسه ، مجله وقف میراث جاویدان ، شماره ۱۸ .
۱۸- دکتر سید محمد بحرالعلومی ، ترجمه محمد حسن معصومی ، مجله وقف میراث جاویدان ، شماره ۱۰ .
۱۹- سلیمی فر ، مصطفی ، نگاهی به وقف و آثار اجتماعی و اقتصادی آن ، انتشارات آستان قدس رضوی ، ۱۳۷۰ .
۲۰_ مجله وقف میراث جاویدان ،شماره ۳۷ .
۲۱- مجله وقف میراث جاویدان ،شماره ۲۷ .
۲۲- اسناد موقوفات آستان قدس رضوی در هرات ، به کوشش علی کریمیان .
وقف در فرهنگ سومریان
در بین سومریان ، بیشتر خدایان در معابد بودند و برای آنها هدایایی از مال و خوراک و …می آوردند… در خرابه های سومری لوحه ای به دست امده است که در آن پاره ای دعاها نوشته شده است. این دستور دینی عجیب نیز در آن جا دیده می شود : (بره جانشین و فدیه آدمی است وی بره ای را به جای جان خود بخشیده است ) کاهنان از راه همین هدایا و قربانی ها از دیگر طبقات مردم سومری مال دارتر و نیرومند تر شدند. ۱
وقف در فرهنگ مصریان قدیم
مردم مصر در قدیم با فکر وقف اجمالا آشنا بودند املاکی بر خدایان ، معبدها و مقبره ها اختصاص می یافت تا درآمد آنها به مصرف تعمیرات نوسازی اقامه مراسم و خرج کاهنان (رهبران دینی ) و خادمان برسد و این گام به قصد تقرب به خدایان برداشته می شد. امروزه در مصر الواحی وجود دارد که حاکی از مطلب فوق الذکر است از قدیمی ترین آنها لوحه شماره ۷۲ است. (راهنمای ماسبیرو) در این لوحه نقوشی وجود دارد که حکایت از وقف املاک برای برخی کاهنان در خانواده چهارم (سلسله چهارم فراعنه مصر ) می کند. این لوحه در فهرست موزه ، ذیل شماره ۸۴۳۲ آمده است. (در نشریه وزارت اوقاف مصر به نام وزاره الاوقاف بین الماضی و الحاظر به این لوحه اشاره شده است ) باز تاریخ برای ما بازگو می کند که رمسیس دوم املاک فراوانی به معبد ابیدوس بخشید و مراسم ویژه ای جهت تملیک آن املاک در حضور جمع کثیری از مردم بر پا کرد ، تا مردم در این امر خیر از وی پیروی کنند . (تاریخ قانون مصر قدیم از دکتر شفیق شحاته ، ص ۹۰ به بعد )
۱- دورانت ، ویل ، تاریخ تمدن ، ترجمه احمد آرام سازمان آموزشی انقلاب اسلامی ، چاپ سوم ، ۱۳۷۰ ، ص ۱۵۴
مردم مصر در قدیم، با بهترین شکل وقف اولادی آشنا بودند ، اعیان املاکی حبس می شد و درآمد آنها به خانواده و یا اولاد واقف اختصاص می یافت و این حق بعد از آنها به اولادشان می رسید تا از عواید آنها بهره مند شوند و حق انتقال اعیان املاک را به غیر نداشتند مصریان قدیم با نظارت تولیت نیز آشنا بودند. اداره اموال موقوفه را به پسر بزرگتر از هر طبقه واگذار میکردند و در اسناد وقف به صراحت از نقل موقوفه منع می شدند. سندی اخیرا از شخصی به نام متی از خانواده پنجم پیدا شده که این شخص موسسه ای به نفع فرزندانش در قالب هبه به وجود آورده و در آن به پسر بزرگترش دستور داده که از عواید آن موسسه به برادرانش بدهد ، ولی اموال قابل نقل به احدی نیست و اداره آن همیشه با پسر بزرگتر از طبقات موقوف علیهم است. ۱
۱- عبید الکبیسی ، محمد ، احکام وقف در شریعت اسلام ۳۹/۱ ، ترجمه احمد صادقی گلدر ، اداره کل اوقاف و امور خیریه مازندران ، چاپ اول ۱۳۶۶٫
کاهنان از آنچه به عنوان نذر و قربانی به خدایان تقدیم می شد ، می خوردند و می نوشیدند و همچنین از زمین های مربوط به معابد و خدمات دینی خویش درآمد سرشاری به چنگ می آوردند.۱
معابد مصر سهم قابل توجهی از غنائم جنگی را از کشورهای گشوده شده در زمان او (رامسس _ متوفی به سال ۱۲۲۵ ق _ م ) و جانشینانش به مصر سرازیر می شد ، به خود اختصاص داده بودند. معابد در آن زمان ۱۰۷۰۰۰ برده در اختیار داشتند که به اندازه یک سی ام جمعیت مصر بود، اراضی متعلق به این معابد حدود ۳۰۰۰۰۰ هزار هکتار یعنی یک هفتم اراضی قابل کشت مصر می شد.
تعداد چهارپایان ۵۰۰۰۰۰ رأس بود و درآمد ۱۶۹ شهر مصر و شام به آن ها تعلق داشت و این درآمد هنگفت از پرداخت مالیات بر درآمد معاف بوده است. ۲
وقف در فرهنگ بابل
در مدنیت بابل ، معبد نقشی بسیار مهم دارد. در شهرهای بین النهرین معبد همیشه از بلندترین و مرتفع ترین ابنیه بوده است که در وسط شهر از خشت خام یا آجر پخته قد برافراشته و بر بام همه خانه ها و مساکن مردم مشرف بوده است و در برابر مذبح در داخل معبد انواع حیوانانت و فواکه و مبلغ های بسیار وجه نقد و جنس به رسم قربانی نیاز خدای آن معبد می شده . در آنجا بوده است که مدارس برای تعلیم منشیان و نویسندگان خط میخی برپا کرده و این طبقه را تربیت می نموده اند . اضافه بر آن معبد مرکزیت کسبی و تجاری نیز داشته است .
۱-دورانت،ویل،تاریخ تمدن۲۴۱/۱٫
۲ -عبیدالکبیسی،محمد،احکام وقف در شریعت اسلامی۲۵۵/۱٫
معبد املاک موقوفه و اراضی وسیعی را اداره می کرده و کاهنان که متولیان معابد بوده اند ، در حقیقت تنها طبقه روشنفکر و دانشمند کشور را تشکیل می داده اند.۱ مناسک در دین یونانی ها عبارت بوده است از اعمالی برای جلب لطف و کسب موافقت خدایان، به منظور انجام آرزوها و آمال آدمیان . این اعمال به وسیله تقدیم نذورات و هدایا و خواندن نمازها و مناجات ها انجام می گرفته است . همچنین انواع حلویات و حبوبات و میوه های نورس را در محراب و معبد به یکی از خدایان تقدیم می کرده اند و سپس ادعیه و اورادی می خوانده و مشروبی مقدس از شیر و شراب می نوشیده و سپس آن هدایا و نذور را آتش می زده اند و آنگاه به گذرانیدن قربانیان پرداخته با تشریفات خاصی برای هر یک از خدایان جانوری را می کشته و سپس اجساد آنها را همچنان طعمه آتش می ساخته اند. ۲
چون کاهنان نمی توانستند از همه این ثروت ها بهره برداری کنندو یا به مصرف برسانند ، آن ها را به سرمایه های قابل بهره برداری تبدیل می کردند، ، بدین ترتیب بود که امور کشاورزی و صنعتی و مالی تمام مملکت را در قبضه داشتند، و علاوه بر زمین های زراعت پهناور ، غلامان فراوان نیز دراختیار معابد بود. این غلامان را یا در مقابل مزد به خدمت دیگران می گماشتند ، یا آنان را به حرفه های مختلف از نواختن موسیقی تا کشیدن شراب وا می داشتند. همچنین کاهنان بزرگ ترین بازرگانان و مالداران بابل بودند و با فروختن کالاهای گوناگونی که در معابد فراهم می شد ، بخش مهمی از بازرگانی کشور را اداره می کردند و اینان چنان در بهره برداری از سرمایه، حکمت و درایت فراوان داشتند که بسیاری از مردم سرمایه های خود را برای بهره برداری به ایشان می سپردند و می دانستند که اگر بهره فراوانی نباشد ، به هر صورت ، اطمینان آن هست که سودی به دست خواهد آمد.
۱- حکمت، علی اصغر، تاریخ ادیان ۷۲ ، انتشارات ابن سینا ، چاپ اول ،۱۳۴۸ ، ص۷۲٫
۲-دورانت ، ویل ، تاریخ تمدن ، ۲۲/۱٫
کاهنان با شرایطی سهل تر از دیگر وام دهندگان ، به مردم قرض می دادند و گاهی به درویشان و بیماران ، بدون درخواست فایده وام می دادند. هر وقت مردوک دوباره به وام گیرنده لبخند می زد سرمایه را پس می گرفتند. از این گذشته پاره ای از کارهای عمومی به وسیله کاهنان انجام می شد. قراردادها را می نوشتند و تسجیل می کردند و امضای خود را بر آنها می گذاشتند، وصیت نامه ها را تنظیم می کردند به مرافعات مردم گوش می دادند و رأی صادر می کردند و از حوادث مهم و معاملات بازرگانی ثبت بر می داشتند.۱ در بابل، نسل های متوالی گناهکاران، برای آسایش ،خاص مال خویش را با خدایان تقسیم می کردند ….. شاهان نیز که خود را نیازمند آمرزش خدایان می دانستند، پرسشتگاه های مفید می ساختند و اثاثه و بنده و مواد غذای برای آن ها فراهم می آوردند و زمین های بزرگی را بر آنها وقف می کردند …. هر وقت … غنیمتی به چنگ قشون می افتاد، نخستین سلام بندگان و غنائم از آن معابد بود. ۲
وقف در فرهنگ یهود
با نزول کتاب مقدس تورات و شکل گیری و رسمیت یافتن آیین یهود به پیامبری یکی از شخصیت های بزرگوار و فداکار عالم بشریت یعنی حضرت موسی (ع) هدف از زندگی که همانا تکامل روح و تقرب به ذات اقدس الهی است، مشخص شد و راه های گوناگونی برای رسیدن به این مقصود برای آنان روشن گشت و موضوع وقف که در زبان عبری از آن با واژه (مقدس برای خداوند ) یاد می شود یکی از راه های مهم برای آمرزش در روز آخرت و از موارد حائز اهمیت در بین پیروان این مکتب شناخته شد.
۱-حکمت ، علی اصغر، تاریخ ادیان /۲۲ .
۲- همان /۳۵۱٫
یهودیان عقیده دارند که با وقف کردن دارایی خود در راه خدا ، دارایی مادی خویش را به دارایی معنوی تبدیل می کنند و این سرمایه روحانی یکی از راه هایی است که می تواند پشتوانه ای برای انسان در جهان آخریت باشد و او را نزد خدا سرافراز نماید و از عذاب دوزخ رهایی بخشد و انسان را به آمرزش ابدی برساند. ۱
در کتاب مقدس سه نوع وقف یهود که به حرم یا خرم معروف است دیده می شود (تحریم ) :
۱ _ به صورت نذر و وقف (آنچه را که کسی از متعلقات خود به صورت انسان ، بهائم و زمین و محصول آن، وقف و نذر یهوه می نماید و اجازه فروش یا تعویض آن نیست. آنچه وقف می شود مقدس است و به یهوه تعلق دارد. اجازه باز خرید انسانی که وقف شده نیست و او باید کشته شود (۲۷/۲۸ لوی) .
۲ _ به صورت مجازات گناهی که مرگ سزای آن است ،مانند قربانی دادن به خدایان دیگر ، (۲۰ _ ۱۹ / ۲۲ ) که مرتکب باید وقف به نابودی گردد.
۳ _ وقف یک شخص یا سرزمین و یا سپاه به نابودی ، که به خصوص در سراسر کتاب یوشع به آن عمل می شود. ۲
قربانی در دین یهود از اولین و مهم ترین شعائر خدمت به خداست و نیازی که به روی آتش سوزانیده می شود مهمترین نوع قربانی است . از مهم ترین این قربانی ها قربانی در عید یوم کیپور یا روز آشتی و بخشش.
قربانی در جشن خاک سوکت یا جشن خیمه و خرمن .
قربانی در روز سبت روز تعطیل و استراحت در هر هفته .
جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .
