عنوان :

تحقیق تأثیر هوش هیجانی بر سلامت روانی و موفقیت تحصیلی از دبیرستان به دانشگاه

تعداد صفحات :۲۲۳

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

سالها تصور می شد که هوش افراد (IQ) موفقیت آنها را در زندگی تعیین می کند. مدارس برای ثبت نام دانش آموزان در برنامه های مختلف و همچنین شرکت ها و کارفرمایان برای انتخاب افراد، از آزمون IQ‌ استفاده می کردند. ولی در ده سال اخیر محققان دریافته اند که IQ تنها شاخص موفقیت افراد نیست. اکنون توجه به سمت هوش هیجانی (EQ) بعنوان شاخص دیگر موفقیت افراد محسوب می شود هوش هیجانی نوع دیگر باهوش بودن است و شامل درک احساسات خود برای تصمیم گیری مناسب در زندگی است. EQ تنها توانایی کنترل حالتهای اضطرابی و کنترل واکنشهاست. این به معنی پرانگیزه و امیدواربودن بکار و رسیدن به اهداف است. بطور کلی EQ یک مهارت اجتماعی است و شامل همکاری با سایر مردم، کاربرد احساسات در روابط و توانایی رهبری سایر افراد می باشد.
باتوجه به اهمیت هوش هیجانی در زندگی، لزوم دسترسی به ابزار سنجش مناسبی در این زمینه وجود دارد که متناسب با فرهنگ و جامعه ایرانی قابل کاربرد می باشد. هدف پژوهش بررسی تاثیرگذاری سازه هوش هیجانی بر مولفه های سلامت روانی و موفقیت تحصیلی در مرحله حساس انتقال از دبیرستان به دانشگاه می باشد.
۵۰ نفر از دانشجویان رشته حسابداری ترم اول دانشگاه گرمسار که میانگین سنی آنها ۱۹ سال می باشد (۳۰ دختر و ۲۰ پسر) و در سال تحصیلی ۸۵-۸۴ مشغول به تحصیل می باشند را به عنوان نمونه انتخاب شدند. در نتیجه مهارتهای هوش هیجانی شما را قادر می سازند تا جلوی وضعیتهای دشوار را پیش از آنکه غیرقابل کنترل شوند، بگیرید و با این کار مدیریت استرس برای شما آسانتر شود. کسانی که قادر نیستند از مهارتهای هوش هیجانی خود استفاده کنند، به احتمال زیاد برای مدیریت روحیه و خلق خود از روشهای دیگری که کمتر اثربخشی دارند بهره می گیرند.
هوش هیجانی تاثیر بسیار زیادی بر شادی و رضایت مردم دارد. کسانی که هوش هیجانی بالای خود را بکار می گیرند با محیط اطراف خود سازگاری بیشتری دارند .اعتماد به نفس بالایی نشان می دهند و از تواناییهای خود آگاهند. رابطه مستقیم بین هوش هیجانی و زندگی خوب و سالم نشان می دهد که توجه به هیجانها، آگاه بودن و آگاه ماندن از آنها و استفاده از آنها برای راهنمایی کردن رفتار تا چه حد اهمیت دارد. هرچه از مهارتهای هوش هیجانی خود بیشتر استفاده کنید از زندگی دستاوردهای بیشتری خواهید داشت.
در سالهای اخیر نتایج پژوهشها نشان داده است که بین هوش هیجانی و آمادگی برای مبتلاشدن به انواع بیماری ها همبستگی بالایی وجود دارد. مهارتهای هوش هیجانی بازگشت به سلامت را نیز سرعت می بخشد. کسانی که بیمارند ولی در طول مداوا روی مهارتهای هوش هیجانی خود کار می کنند و آنها را رشد می دهند .
هوش هیجانی در نتایج مربوط به سلامت اثر شدیدی دارد زیرا از استرس موجود به هنگام مقابله با وضعیتهای دشوار می کاهد. بیماریهای کشنده، ترس، بدگمانی شدیدی ایجاد می کند و به نفع بیمار است که به آنها بپردازد و آنها را درک کنند. اثر فیزیکی هوش هیجانی بقدری قوی است که تحقیقات انجام شده در دانشکده پزشکی عملا ثابت کرده است که همراه با تغییرات هوش هیجانی، تغییرات فیزیکی در مغز مشکل می گیرد. توانمندیها و شایستگی های اجتماعی و هیجانی از عوامل تعیین کننده و تاثیرگذار بر سلامت روانی و موفقیت تحصیلی محسوب می شود.
واژه های کلیدی: هوش هیجانی، سلامت روان، موفقیت تحصیلی،

فهرست مطالب

فصل اول ۱
مقدمه : ۱
بیان مسئله: ۲
اهداف پژوهش ۴
اهمیت و ضرورت تحقیق ۴
فرضیه پژوهش ۵
تعاریف و اصطلاحات ۵
فصل سوم ۷
مقدمه ۷
روش تحقیق ۸
متغیرهای تحقیق ۸
جامعه آماری ۱۰
نمونه آماری ۱۰
روش نمونه گیری ۱۰
روش و ابزار جمع آوری اطلاعات ۱۱
پرسشنامه ۱۲
تفسیر نتایج هوش هیجانی ۱۵
روش آماری برای تجزیه و تحلیل ۱۷
فصل دوم ۱۸
مقدمه ۱۸
تعریف هوش از نظر پیاژه:‌ ۲۳
تعریف هوش از نظر بینه و سیمون: ۲۳
تعریف هوش از نظر ترمن :‌ ۲۴
تعریف هوش از نظر وکسلر: ۲۴
تعریف هوش از نظر هامفریز: ۲۵
تعریف هوش از نظر بورینگ: ۲۵
تعریف هوش از نظر روانشناسان: ۲۶
تعریف تربیتی هوش ۲۶
تعریف تحلیلی هوش ۲۶
تعریف کاربردی هوش: ۲۷
تاریخچه هوش: ۲۷
انواع هوش ۲۸
۱-هوش از دیدگاه ثرندایک ۲۸
۲- هوش از دیدگاه اسپیرمن: ۲۹
۳-هوش از دیدگاه ترستون: ۳۰
۴- هوش از دیدگاه اشتنرنبرگ: ۳۱
۵- هوش از دیدگاه گاردنر: ۳۱
هوش برون فردی ۳۶
طبقه بندی افراد از نظر هوشی: ۳۶
الف/ عقب مانده ذهنی ۳۶
طبقه بندی افراد از نظر هوشی در گذشته: ۴۱
ویژگی افراد خلاق از نظر مک کینون (۱۹۶۲): ۴۵
طبقه بندی افراد خلاق از نظر والاچ و کوگان (۱۹۶۵): (همان منبع) ۴۶
هوش و خلاقیت ۴۹
الف- پرورش توانایی های خود فرد. ۵۰
ب- پرورش توانایی های دیگران ۵۱
تقسیم بندی افراد از نظر هوشی: ۵۴
عوامل موثر بر هوش ۵۶
۱- تفاوت جنسی ۵۶
۲-جمعیت خانواده و ترتیب تولد ۵۶
۳-پایگاه شغلی پدر و مادر ۵۷
۴-پایگاه اجتماعی و اقتصادی ۵۸
۵-عوامل فرهنگی و محیط آموزشی ۵۸
نظریه های هوش ۶۱
نظریه رواسنجی ۶۱
نظریه عصبی – زیستی ۶۳
نظریه رشدی ۶۷
۱- دوره حسی – حرکتی (از تولد تا ۲ سالگی): ۶۹
۲- دوره پیش عملیاتی (۲-۷ سالگی): ۶۹
۳- دوره عملیات عینی (۷ تا ۱۱ سالگی): ۷۰
۴-دوره عملیات صوری (۱۱ سالگی به بعد):‌ ۷۰
نظریه شناختی و پردازش داده ها ۷۱
انواع آزمونهای هوش ۷۳
-آزمونهای انفرادی ۷۳
۱-آزمون استنفورد – بینه ۷۳
الف- فرم ۱۹۶۰ آزمون استنفورد – بینه ۷۴
ب- فرم جدید‌ آزمون استنفورد – بینه ۷۴
۲-آزمون وکسلر ۷۵
مقیاس هوش کلامی ۷۵
مقیاس هوش عملی ۷۶
آزمونهای گروهی ۷۷
مولفه های هیجان ۷۸
شدت هیجان ۷۹
پایایی هیجانی ۸۱
خلوص هیجان ۸۳
درون نگری: ۸۳
ابعاد ارزیابی ۸۶
برانگیختگی و هیجان ۸۷
تعاریف هیجان : ۸۸
نظریه های هیجانی ۹۲
نظریه جیمز – لاک :‌ ۹۲
نظریه بازخورد: ۹۳
نظریه کانن- بارد ۹۴
نظریه فعال سازی ۹۵
نظریه انگیزشی ۹۶
نظریه روانکاوی: ۹۸
نظریه رفتاری ۹۹
اصول موضوعی نظریه هیجان ۱۰۲
انواع اصلی رفتارهای تطبیقی ۱۰۳
الگوی اصلی رفتاری ۱۰۵
هیجانهای اولیه : ۱۰۷
(بعد ترس) ۱۰۷
(بعد شادی) ۱۰۹
(بعد اندوه)‌ ۱۰۹
(بعد پذیرش) ۱۱۰
(بعد تنفر)‌ ۱۱۰
(بعد تعجب) ۱۱۱
(بعد انتظار) ۱۱۲
مقدمه ۱۱۳
تاریخچه بهداشت روانی ۱۱۵
تعریف بهداشت روانی (از نظر کارشناس بهداشت جهانی) : ۱۲۱
اهداف بهداشت روانی ۱۲۳
تعاریف بهداشت روانی : ۱۲۵
بهداشت روانی از نظر سازمان بهداشت جهانی: ۱۲۵
بهداشت روانی از نظر فرهنگ بزرگ روانشناسی لاروس: ۱۲۵
بهداشت روانی از نظر انجمن بهداشت روانی کانادا: ۱۲۵
تعریف دیگر از بهداشت روانی: ۱۲۶
کنگره جهانی بهداشت روانی درسال ۱۹۴۸ بهداشت روانی: ۱۲۷
تعریف بهداشت روانی از نظر مکاتب مختلف روانشناسی: ۱۲۷
مکتب زیست گرایی (گنجی، ۱۳۷۶) ۱۲۷
مکتب روانکاوی (همان منبع) ۱۲۸
مکتب انسان گرایی (گنجی، ۱۳۷۶) ۱۳۰
مکتب بوم شناسی (گنجی، ۱۳۷۶) ۱۳۳
اصول بهداشت روانی: ۱۳۴
ابعاد بهداشت روانی: ۱۳۵
۱-پیشگیری نوع اول: ۱۳۵
۲- پیشگیری نوع دوم ۱۳۷
۳-پیشگیری نوع سوم (یا ثالثیه) ۱۳۸
مکانیسمهای روانی ۱۳۹
۱-واپس زدن یا سرکوب کردن ۱۳۹
۲-تعویض یا جابجایی ۱۴۰
۳-برون فکنی یا فرافکنی ۱۴۰
۴-جبران یا تلافی ۱۴۱
۵- خیالبافی (رویا پرستی) ۱۴۲
۶-همانند سازی (تشبیه) ۱۴۲
۷-انکار یا انکار واقعیت ۱۴۳
۸-بازگشت کودک نشی، عقب نشینی ۱۴۳
۹- دلیل تراشی ۱۴۴
۱۰- واکنش معکوس یا عکس العمل سازی ۱۴۴
۱۱- تظاهر به بی میلی ۱۴۵
۱۲- درونفکنی ۱۴۵
۱۳- پرخاشگری ۱۴۵
مقدمه ۱۴۷
تاریخچه هوش هیجانی ۱۵۱
هوش هیجانی از نظر استیومن: ۱۵۳
هوش هیجانی از نظر سالوی و مییر: ۱۵۴
هوش هیجانی از نظر تایلور:‌ ۱۵۸
هوش هیجانی از نظر بار-اُن ۱۵۸
مولفه های هوش هیجانی بار-ان ۱۵۹
هوش هیجانی از نظر کولمن ۱۶۲
تعریف هوش هیجانی: ۱۶۴
ویژگی هوش هیجانی: ۱۶۵
دیدگاههای هوش هیجانی ۱۶۷
دیدگاه توانمندی (پردازش اطلاعات): ۱۶۷
دیدگاه مختلط ۱۶۸
شاخه بندی هوش هیجانی ۱۷۰
نگاه اجمالی به ظهور مفهوم هوش هیجانی ۱۷۳
راههای پیشرفت هوش هیجانی: ۱۷۷
تفاوت EQ با IQ 179
بی اطلاعی عمومی از هوش هیجانی: ۱۸۳
هوش هیجانی و سلامت روان : ۱۸۴
هوش هیجانی و موفقیت شغلی : ۱۸۶
هوش هیجانی قابل تغییر است: ۱۸۷
هوش هیجانی با سن ارتباط دارد: ۱۸۸
عناصر (مهارتهای هوش هیجانی): ۱۸۹
الف/ شناسایی حالتهای هیجانی ۱۸۹
۱-شناسایی حالتهای هیجانی خود: ۱۹۰
۲-شناخت حالات هیجانی دیگران: ۱۹۲
روشهای ارزشیابی حالات هیجانی در دیگران ۱۹۳
ب/ درک هیجانها ۱۹۴
ج/ تنظیم و کنترل هیجانها ۱۹۵
چگونه هیجانهای خود را تنظیم کنیم؟ ۱۹۸
۱-جلوگیری ۱۹۸
۲-ارزیابی مجدد شناختی ۱۹۹
۳-تغییر جهت توجه ۲۰۰
۴-برنامه ریزی فعال ۲۰۰
۵-کمک خواهی ۲۰۱
د/ استفاده موثر از هیجانها ۲۰۳
۱-استفاده موثر از هیجانها برای تقویت کارایی: ۲۰۳
۲-استفاده از هیجانها برای تاثیرگذاری در دیگران: ۲۰۴
۱/ارعاب ۲۰۴
۲/ التماس و درخواست: ۲۰۵
۳ / چاپلوسی ۲۰۵
۴/ ایجاد احساس گناه ۲۰۶
۳) استفاده از هیجانها برای بهتر کنترل کردن تعارضها ۲۰۷
آزمونهای هوش هیجانی : ۲۱۰
تحقیقات داخلی : ۲۱۰

فصل اول

مقدمه :‌

انتقال از دبیرستان به دانشگاه برای بسیاری از دانشجویان موقعیتی استرسزاست. نمونه هایی از این استراسزاها عبارتند از: تغییر در ساختار، روابط با والدین و خانواده مخصوصا جدایی آنها، برقراری روابط جدید، یادگیری عادتهای درس برای محیط تحصیلی جدید، پذیرش و تمرین استقلال بعنوان یک بزرگسال. آمادگیها و توانمندیهای فرد برای مقابله با این عوامل استرسزا همواره مورد توجه پژوهشگران، متخصصان بهداشت و سلامت روانی، روانشناسان بالینی و متولیان امور آموزش و تربیتی بوده است. (استیو ارت[۱] و هلی[۲] ، ۱۹۸۵).

توانمندیها و شایستگی های اجتماعی و هیجانی از عوامل تعیین کننده و تاثیرگذار بر سلامت روانی و موفقیت تحصیلی محسوب می شود (آستین[۳]، سالکومنک[۴]، الگن[۵] (۲۰۰۵)، پارکر[۶]، ساموفلد[۷] و هوگان[۸] (۲۰۰۴). شایستگی هایی که می توانند پیامدهای نامطلوب عوامل استرسزا را کاهش دهند و تاثیرگذار بر سلامت روانی[۹] و موفقیت تحصیلی[۱۰] محسوب می شود.

خاستگاه نظری هوش هیجانی است که بوسیله سالوی[۱۱] و مییر[۱۲] پیشنهاد شد. هوش هیجانی بعنوان یک توانایی عبارتست از ظرفیت ادراک و ابراز و شناخت و کاربرد و اداره هیجانات در خود و دیگران (سالوی ویسر ۱۹۹۷).

بیان مسئله:

پژوهشهای انجام شده در زمینه رابطه هوش هیجانی با مؤلفه سلامت روانی نشان داده اند که این سازه با سلامت روان شناسایی محتوای هیجانها و توان همدلی با دیگران (می یرو سالوی، ۱۹۹۰، ۱۹۹۳، ۱۹۹۷) سازش اجتماعی و هیجانی (سالوی و کاراسو[۱۳] (۲۰۰۲) و بهزیستی هیجانی (سلامت هیجانی) (می یرو کهر[۱۴]، ۱۹۹۶) رضایت از زندگی (پالمر[۱۵] و دونالدسون[۱۶] و استاف[۱۷]، ۲۰۰۲) همبستگی مثبت و عدم سلامت روانی (اسلاسکی[۱۸] و کاراتریت[۱۹]، ۲۰۰۲)، افسردگی (دادا[۲۰] و هارت، ۲۰۰۰ وشاته و همکارانش ۱۹۹۸) و مصرف سیگار و الکل همبستگی منفی دارد.

رابطه هوش هیجانی و شایستگی های هیجانی و اجتماعی با هوش هیجان را ضعیف گزارش کرده اند، ونگ[۲۱] و دی[۲۲] ، ماکسول[۲۳] ، می یر (۱۹۹۵) از همبستگی متوسط بین متغیرهای فوق الذکر سخن گفته اند و یافته های فین[۲۴] و روک[۲۵] (۱۹۹۷) و پارکر[۲۶]، کرک[۲۷] و همکاران (۲۰۰۴) بیانگر وجود همبستگی های قوی بین این متغیرهاست.

اهداف پژوهش

هدف پژوهش بررسی تاثیرگذاری سازه هوش هیجانی[۲۸] بر مولفه های سلامت روانی[۲۹] و موفقیت تحصیلی در مرحله حساس انتقال از دبیرستان به دانشگاه می باشد.

اهمیت و ضرورت تحقیق

ضرورت تحقیق این است که آیا هوش هیجانی می تواند بر سلامت روان و موفقیت تحصیلی از دوره ای به دوره دیگر موثر باشد. نه تحصیلات، نه تجربه، نه معلومات، نه هوش هیجانی هیچ یک نمی توانند تعیین کنند که چرا یک فرد موفق می شود اما فرد دیگری موفق نمی شود. حتما ویژگیهای دیگری وجود دارد که ظاهرا جامعه برای آن هیچ توصیفی ندارد.

ما نمونه هایی از این پدیده را هر روز در محیط کار، خانه، مدرسه و محله می بینیم. ما مردم باهوش و تحصیلکرده را می بینیم که موفق نیستند در حالی که عده کمی بدون مهارت و ویژگی بارز کاملا موفق هستند. امروزه پاسخ این سوال تقریبا به مفهوم هوش هیجانی بر می گردد. با اینکه شناسایی و اندازه گیری هوش هیجانی دشوار است بسادگی از طریق آزمون می توانیم هوش هیجانی خود و دیگران را اندازه بگیریم. هوش هیجانی برخلاف هوش شناختی قابل افزایش است.

فرضیه پژوهش

فرضیه ای که در واقع نشاندهنده انتظارات پژوهشگر در زمینه روابط بین متغیرهای پژوهشی است فرضیه پژوهش است.

۱-               بین هوش هیجانی و سلامت روان و موفقیت تحصیلی رابطه و همبستگی مثبت وجود دارد.

۲-               هوش هیجانی مردان بیشتر از هوش هیجانی زنان است.

۳-               سلامت روان مردان بیشتر از سلامت روان زنان است.

تعاریف و اصطلاحات

• ·                    تعریف نظری

هوش هیجانی: ظرفیت، ادراک، ابراز، شناخت، کاربرد و اداره هیجانها در خود و دیگران می باشد.

بهداشت روانی: قابلیت برقراری و ارتباط موزون و هماهنگ با دیگران، تغییر و اصلاح محیط فردی و اجتماعی و حل مسئله حل تضادها و تمایلات شخصی بطور منطقی و عادلانه و مناسب (میلانی فر[۳۰]، ۱۳۷۳).

• تعریف عملیاتی

هوش هیجانی: منظور از هوش هیجانی در این تحقیق آزمودن هوش هیجانی می باشد و گرفتن نمره ۷۰ به بالا ملاک عمل می باشد.

بهداشت روانی:‌منظور از بهداشت روانی نمره کمتر از ۶ در هر آزمون و زیر ۲۲ در مجموع می باشد.

فصل سوم

مقدمه

سالها تصور می شد که هوش افراد (IQ)[31] موفقیت آنها را در زندگی تعیین می کند. مدارس برای ثبت نام دانش آموزان در برنامه های مختلف و همچنین شرکت ها و کارفرمایان برای انتخاب افراد، از آزمون IQ‌ استفاده می کردند. ولی در ده سال اخیر محققان دریافته اند که IQ تنها شاخص موفقیت افراد نیست. اکنون توجه به سمت هوش هیجانی [۳۲](EQ) بعنوان شاخص دیگر موفقیت افراد محسوب می شود هوش هیجانی نوع دیگر باهوش بودن است و شامل درک احساسات خود برای تصمیم گیری مناسب در زندگی است. EQ تنها توانایی کنترل حالتهای اضطرابی و کنترل واکنشهاست. این به معنی پرانگیزه و امیدواربودن بکار و رسیدن به اهداف است. بطور کلی EQ یک مهارت اجتماعی است و شامل همکاری با سایر مردم، کاربرد احساسات در روابط و توانایی رهبری سایر افراد می باشد.

باتوجه به اهمیت هوش هیجانی در زندگی، لزوم دسترسی به ابزار سنجش مناسبی در این زمینه وجود دارد که متناسب با فرهنگ و جامعه ایرانی قابل کاربرد می باشد. (گنجی[۳۳]، ۱۳۸۴)

روش تحقیق

روش تحقیق استفاده شده در این تحقیق علّی- مقایسه ای[۳۴] می باشد. چون ما در این تحقیق می خواهیم پی ببریم که آیا هوش هیجانی بر سلامت روان و موفقیت تحصیلی می توانند تاثیر داشته باشد یا نه؟ در بیشتر اوقات به منظور آزمودن فرضیه درباره روابط علت و معلولی از روش تحقیق علّی و مقایسه ای به جای روش تحقیق آزمایشی استفاده می شود. (دلاور[۳۵]، ۱۳۶۷)

متغیرهای تحقیق

متغیر[۳۶]: عبارت است از یک خصیصه (ویژگی توانایی) فرد یا شی که مقدار آن از فردی به فرد دیگر و یا از شیءای به شیء دیگر تغییر پیدا می کند و انواع متغیرهای استفاده شده در این تحقیق عبارتند از: متغیر مستقل[۳۷]، متغیر وابسته[۳۸]، متغیر کنترل[۳۹] . (دلاور، ۱۳۶۷)

متغیر مستقل: به متغیر مستقل ، متغیر پیش بین نیز گفته می شود که از طریق آن متغیر وابسته تبیین یا پیش بینی میشود.

متغیر وابسته: به متغیر وابسته ، متغیر ملاک نیز گفته می شود. به وجه یا جنبه ای از رفتار یک ارگانیسم که تحریک شده است، گفته می شود.بعبارت دیگر متغیری که مشاهده و اندازه گیری می شود تا تاثیر متغیر مستقل بر آن معلوم و مشخص گردد. (دلاور، ۱۳۷۶).

متغیر کنترل: که عبارتست از متغیری که در یک مطالعه تحقیقی از طریق مشاهده فقط یکی از سطوح آن، ثابت نگه داشته می شود. از متغیرهای کنترل به منظور خنثی کردن تاثیر متغیرها که ممکن است بر رفتار مشاهده شده موثر باشند، استفاده می شود. در این تحقیق سن و جنس افراد متغیر کنترل می باشد.

جامعه آماری

کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی گرمسار که در این دانشگاه مشغول به تحصیل می باشند، تشکیل می دهند.

نمونه آماری

۵۰ نفر از دانشجویان رشته حسابداری ترم اول دانشگاه گرمسار که میانگین سنی آنها ۱۹ سال می باشد (۳۰ دختر و ۲۰ پسر) و در سال تحصیلی ۸۵-۸۴ مشغول به تحصیل می باشند.

روش نمونه گیری

عبارتست از روش خوشه ای یک مرحله ای که از بین سی رشته این دانشگاه، رشته حسابداری و از بین دانشجویان ترم اول این رشته تعداد ۵۰ نفر که ۳۰ دختر و ۲۰ پسر بودند را انتخاب نمودیم.

روش اجرا

وقتی از بین ۳۰ رشته موجود در این دانشگاه، رشته حسابداری و از بین کل دانشجویان، ۵۰ دانشجویان ترم اول رشته حسابداری با توجه به روش خوشه ای یک مرحله ای انتخاب نمودیم، پس از توضیح و تشریح اهداف این پژوهش و جلب مشارکت و همکاری از آزمودنیها خواستیم که دو مقیاس و پرسشنامه (هوش هیجانی) و (سلامت روان) را جواب دهند. به منظور ترغیب بیشتر آزمودنیها به آنها این اطمینان را دادیم که نتایج هرچه که باشد تاثیری درتحصیل آنها در دانشگاه نخواهد داشت. هم برای همکاری جدی و صادقانه و هم برای حفظ امکان تماس به منظور دقت بیشتر در این پژوهش خواستیم که کارنامه های دو نیم سال اول و دوم تحصیلی خود را در اختیار ما قراردهند که این کار با دادن کارنامه های آزمودنیها و اسم و یا شماره تلفن آزمودنی امکانپذیر شد و به آنها اطمینان داده شد که آنها را از نتایج تستهای خود باخبر کنیم. بدین ترتیب ۵۰ نفر آزمودنی ما حاضر به همکاری شدند و در آزمونها شرکت نمودند تا موفقیت تحصیلشان را مشخص نماییم. میانگین سنی این افراد ۱۹ سال می باشند.

روش و ابزار جمع آوری اطلاعات

آزمون یا تست: آزمون GHQ‌ شامل ۲۸ سوال می باشد و چهار سطح و نمرات باید کمتر ۲۲ باشد.

آزمون EQ شامل ۲۸ سوال می باشد که چهار مهارت خودآگاهی، خود مدیریتی، آگاهی اجتماعی و مدیریت رابطه و در کل هوش هیجانی را می سنجند.

پرسشنامه

(هوش هیجانی): اعتبار یعنی دقت، پایایی و ثبات در اندازه گیری که اگر آزمون را با فواصل زمانی،‌چند بار در یک گروه معین به اجرا بگذاریم. نتایج اجراهای متعدد نزدیک به هم می باشد. بین اجراهای مختلف همبستگی مثبت معنی دار وجود دارد. روایی یعنی ازمون باید چیزی را ارزیابی کند که برای ارزیابی آن ساخته شده است. تعیین اعتبار آزمونها کار دشواری نیست زیرا به آسانی می توان آنها را در یک گروه معین دو یا چند بار به اجرا گذاشت اما تعیین روایی آزمونها کار دشواری است برای تعیین اعتبار این آزمون دانشجویان دوره های کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن و ساوه مورد آزمایش قرارگرفته‌اند.

ضریب اعتبار بدست آمده بین نمرات دو نوبت اجرا و برای چهار مهارت تشکیل دهنده هوش هیجانی و جمع کل نمرات (هوی هیجانی) به شرح زیر است:

همه ضرایب در سطح ۹۹/۰ معنی دار و تعداد آزمودنیها در این محاسبه ۳۶ نفر بوده است. بعلاوه آن در گروه ۲۸۴ نفری و دیگری (۱۴۵ پسر و ۱۳۹ دختر) فقط یکبار اجرا شده و ضریب اعتبار آن را با استفاده از آلفای کرونباخ برای گروههای پسران و دختران و کل گروه ۸۸/۰ بدست آمده است و همه سوالات همبستگی معنی داری دارند. حذف هیچ یک از سوالات موجب افزایش اعتبار کل آزمون نمی شود و همه ضرایب بدست آمده در سطح ۹۹/۰ معنی دار است.

(سلامت روانی) روایی صوری پرسشنامه مذکور مورد تایید سه نفر از اساتید هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی می باشد. پایایی: در تحقیق حاضر منظور درجه ثبات نمره های آزمون است که با بازآزمایی بر افراد خاص و در موقعیتهای مشابه ویا در شرایط متغیر بدست می آید.

پایایی آزمون توسط چیویونگ و اسپینر (۱۹۹۴)، چان و چان (۱۹۸۳)، یعقوبی (۱۳۷۴)، هومن (۱۳۷۶)، بابیوردی (۱۳۷۸)، به ترتیب ۵۵/۰، ۸۵/۰ ، ۹۱/۰، ۸۵/۰، ۸۰/۰ بدست آمده است (به نقل از داوودی، ۱۳۷۹).

تفسیر نتایج هوش هیجانی

نمره بین ۱۰۰-۹۰ . این نمرات خیلی بالاتر از متوسط هستند و توانایی های چشمگیری را نشان می دهند. این تواناییها، یا بطور طبیعی در شما وجود دارند یا برای بدست آوردن آنها تلاش کرده اید. در هر فرصتی که بدست می آورید از آنها استفاده کنید تا موفقیت خود را به حداکثر برسانید. شما در این مهارتها واقعا قابلیت دارید . بنابراین روی آنها سرمایه گذاری کنید و تواناییهای بالقوه خود را به فعل درآورید. (یک توانایی عالی)

نمره بین ۸۹-۸۰٫ این نمرات بالاتر از متوسط است. با این حال در بعضی وضعیتها رفتاری از خود نشان می دهید که بیانگر هوش هیجانی بالای شماست. بسیاری از کارها را خیلی خوب انجام داده اید تا به این نمره برسید و چند موضوع دیگر وجود دارد که با اندکی تمرین می توانید آنها را نیز بهتر کنید. رفتارهایی را که بخاطر آنها چنین نمره ای گرفته اید مطالعه کنید و به این فکر باشید که چگونه می توانید مهارتهای خود را تقویت کنید (یک توانایی خوب).

نمره بین ۷۹-۷۰٫ از بعضی رفتارهایی که بخاطر آنها این نمره را بدست آورده اید، اطلاع دارید و وضعتان خوب است. بقیه رفتارهای هوش هیجانی، شما را به به عقب نگهداشته اند. بسیاری از مردم از اینجا شروع می کنند و وقتی به هوش هیجانی خود توجه نشان می دهند در بهبود آن پیشرفتهای بزرگی بدست می آورند. از این فرصت کمک بگیرید تا تواناییهای بالقوه خود را کشف کنید و در جاهایی که عملکرد خوبی ندارید، بهبود می یابید. (چیزی که با اندکی تقویت می تواند به یک توانایی تبدیل شود).

نمره بین ۶۹-۶۰٫ بخشی که در آن گاهی براساس هوش هیجانی خود رفتار می کنید ولی نه همیشه. ممکن است ناراحت کردن مردم را تازه شروع کرده باشید. ممکن است این مهارت بطور طبیعی همیشه به شما دست نمی دهد یا اینکه از آن استفاده نمی کنید. با اندکی بهبود در این مهارت خیلی بیشتر می توانید قابل اعتماد باشید. (چیزی که روی آن باید کار کرد)

نمره ۵۰ یا کمتر. این مهارت یا برایتان مشکل است یا به آن ارزش قایل نیستید. یا اینکه نمی دانستید مهم است. خبر ناراحت کننده این است که مهارتهای شما کارایی شما را محدود می کنند. اما خبر خوشحال کننده این است که اقدام در مورد آن می تواند رفتار براساس هوش هیجانی را بهبود بخشد.

روش آماری برای تجزیه و تحلیل

آمار توصیفی: به یک مجموعه از مفاهیم و روشهای بکارگرفته شده جهت سازمان دادن، خلاصه کردن و تهیه جداول و رسم نمودار، توصیف داده های جمع آوری شده آمار توصیفی گفته می شود. از جدول – میانگین – واریانس- انحراف معیار- ضریب همبستگی پیرسون و ضریب تعیین در این پژوهش استفاده شده است.

آمار استنباطی: به مجموعه روشهایی که فقط با استفاده از داده های حاصل از مطالعه یک زیر مجموعه کوچک ولی معرف یک گروه بزرگ خصوصیات گروه بزرگ را مورد استنباط قرارمی دهد آمار استنباطی گفته می شود. از T مستقل در پژوهش ما استفاده شده است.