عنوان :

تحقیق مقایسه شیوع OCD بین دانش آموزان ۱۵ -۱۸ سال ممتاز و ضعیف

تعداد صفحات :۶۷

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

OCD یا اختلال وسواسی ـ جبری شامل افکار و اعمال وسواسی می باشد که باعث ناراحتی و اخلاف وقت و تخریب قابل ملاحظه در عملکرد حرفه ای در رابطه بین فردی و تشخیص بیمار می شود . افکار وسواسی یک فکر ، احساس ، عقیده یا حس مزاحمت و تکرار شونده است و در مقابل عمل و وسواسی رفتاری است خود آگاهی ، میزان شده ، تکراری نظیر : شمارش اجتناب یا بازبینی.

میانگین سن شروع در حدود ۲۰ سالگی است. هرچند در بین مرد ها ، سن شروع کمی پایین تر از زن هاست . در مجموع تقریباً در دو سوم بیماران شروع و علائم قبل از ۲۵ سالگی است و در کمتر از ۱۵ درصد موارد علائم پس از ۳۵ سالگی شروع می شود. OCD ممکن است در نوجوانی و کودکی و در مواردی حتی سن ۲ سالگی آغاز می شود. افراد مجرد بیشتر از افراد متاهل به OCD مبتلا می شود هرچند این یافته احتمالاً بازتاب مشکل بیماران در حفظ روابط است. سایر اختلالات همراه با OCD شامل major depression با تسریع ۶۷ % و … social phobia می باشید ) ۲۵ % است و پس از آن اختلالات شایع توام با OCD هشتلمند بر اختلالات مصرف الکل ، خوبی خاص panic disorder و اختلالات خوردن .

حدود ۲۰ تا ۳۰ در صد این بیماران ، بهبود قابل ملاحظه و ۴۰ تا ۵۰ درصد بهبود نسبی و متوسط پیدا می کنند.

در دیدگاه شناختی- رفتاری روی الگوهای تفکر ناسازگارانه تأکید می­کند و اعلام می­دارد که این الگوها در ایجاد و ادامه نشانه­های OCD دخالت دارند، افراد مبتلا به OCD گرایش دارند به رویدادهای اضطراب­آور در محیطشان، واکنش افراطی نشان دهند. فرض شده است که این درمان­جویان به وسیله افکار مرتبط با نیاز به کامل بودن، اعتقاد به اینکه آنها مسئول آزار و اذیت دیگران هستند، نگرانی از امکان وجود خطر، آشفته می­شوند. آنها باتصورات ناراحت­کننده مرتبط با این افکار دست به گریبان­اند و سعی می­کنند آنها را از طریق انجام دادن تشریفات وسواسی متوقف یا خنثی کنند. اما هر چه سعی می­کنند این افکار را متوقف سازند، ناراحتی و ناتوانی آنها در متوقف کردن آنها بیشتر می­شود. احتمال دیگری که دیدگاه شناختی مطرح می­کند این است که افراد مبتلا به OCD کاستیهای حافظه دارند که باعث می­شود آنها  در یادآوری رفتارها، نظیر خاموش کردن اجاق گاز یا قفل کردن در، مشکل داشته باشند، تردید دایمی آنها و نیاز به وارسی کردن، با ناتوانی در یادآوری انجام دادن این اعمال، ارتباط دارد. حتی حافظه مربوط به رویدادهای  گذشته در زندگی آنها می­تواند به خاطر وجود افکار مزاحم صدمه ببینند، مخصوصاً اگر به افسردگی هم مبتلا باشند.

هدف از پژوهش مقایسه شیوع OCD در دو گروه دانش آموزان دختر پانزده الی هجده سال ممتاز و ضعیف دبیرستان های منطقه سه تهران می باشد. اهداف نوفی مشتمل بر تعیین فراوانی مطلق ، مبنی OCD با توجه به متغیر های سطح درآمد خانواده فرزند چندم خانواد بودن و مسابقه OCD در بستگان درجه اول و دوم است. روش گرد آوری داده ها از طریق پرسش نامه بوده است. پرسش نامه مادزلی حاوی ۳۰ سؤال است جهت بررسی افکار و اعمال و سوادی می باشد که جهت دانش آموزان تهیه و ارائه گردیده بر اساس نتایج به دست آمده که شیوع OCD در دانش آموزان ممتاز بیشتر از دانش آموزان ضعیف بوده است.

که در این آزمون در جامعه آماری که تعداد ۶۰ نفر است از آزمون مادزلی استفاده شده است و که رابطه معنی داری در شیوع وسواس بین دانش آموزان ضیعف و ممتاز وجود دارد.

با توجه به نتایج به دست آمده در مطالعه شیوع OCD در جمعیت مورد هدف که تعداد ۶۰ نفر بوده است محاسبه شده است که میزان فراوانی در بین دانش آموزانی که از نظر سطح معدل بالا بوده اند نسبت به دانش آموزان ضعیف بالاتر بوده است و همچنین دراین گروه دانش آموزان مبتلا به OCD سابقه ابتلا خانوادگی به طور چشم گیری وجود داشته است. از نظر سطح در آمد بیشترین میزان ابتلا به OCD در گروه دانش آموزان ممتاز در طبقه متوسط قرار دارد از نظر تعداد فرزندان بیشترین درصد مربوط به فرزندان سوم خانواده در گروه دانش آموزان ممتاز بوده است.

در گروه دانش آموزان ضعیف با معدل های کمتر از ۱۴ بیشترین میزان شیوع مربوط به افکار وسواسی بوده است و در افکار عملی میزان شیوع کمتر بوده است.

در این گروه ۱۷ دانش آموز مبتلا به سابقه ی ابتلاء خانوادگی ذکر شده است که از نظر میزان در آمد بیشترین میزان ابتلاء در سطح در آمد بالا و در کل با اختلاف که نسبت به سایر سطوح در آمد قرار دارد و از نظر تعداد فرزندان هم بیشترین شیوع در فرزندان دوم باز هم با اختلاف کم نسبت به سایر فرزندان خانواده بوده است.

واژه های کلیدی: وسواس، OCD، افکار مزاحم، عوامل زیست شناختی، عوامل روانی ـ اجتماعی، درمان

فهرست مطالب

فصل اول
مقدمه   ۲
بیان مسئله   ۴
ضرورت پژوهش    ۸
هدف پژوهش   ۹
فرضیه    ۹
تعاریف مفهومی   ۹
تعاریف عملیاتی   ۹
فصل ۲
تاریخچه    ۱۱
سیر و پیش آگهی    ۱۴
بررسی مقالات    ۱۶
سبب شناسی    ۱۸
عوامل زیست شناختی   ۱۸
عوامل رفتاری    ۲۲
عوامل روانی ـ اجتماعی    ۲۳
عوامل روان پویایی    ۲۴
سایرعوامل روان پویایی   ۲۶
ویژگی های بالینی    ۲۹
الگو های علائم    ۳۳
سایرالگوهای علائم   ۳۴
تشخیص های افتراقی   ۳۵
سایراختلالات روانی   ۳۶
درمان    ۳۸
درمان دارویی   ۴۰
سایردرمان   ۴۲
رفتاردرمانی   ۴۳
روان درمانی   ۴۴
فصل ۳
مقدمه   ۴۶
جامعه آماری   ۴۶
روش نمونه گیری    ۴۶
ابزار پژوهش    ۴۷
روش اجرا   ۴۷
روش آماری    ۴۷
فصل ۴
تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از پیمایش    ۴۹
توصیفی و استنباطی   ۵۰
نتیجه   ۵۵
فصل ۵
بحث و نتیجه گیری    ۵۷
محدودیت های تحقیق   ۶۰
پیشنهادات تحقیق   ۶۱
منابع    ۶۲

فهرست منابع:

– انجمن روان پزشکی آمریکا-(۱۹۹۴)«راهنمای تشخیص وآمادگی اختلالات روانی»ترجمه نیکخود وهمکاران(۱۳۷۷)تهران،نشرمهارت.

– پورشریفی،حمید.(۱۳۸۴)روان شناسی بالینی.تهران.انتشارات سنجش.

– دادستان.پریرخ.(۱۳۸۲)روان شناسی چنایی.تهران.انتشارات سمت.

– دلاور،علی.روش تحقیق در روان شناسی وعلوم تربیتی، (۱۳۸۴) نشر ویرایش.تهران.

– فیلپ سی ،کندال.روان شناسی مرضی کودک ترجمه،بهمن نجاریان،ایران داودی.انتشارات رشد-(۱۳۸۴) چاپ دوم.

– کاپلان،هارولد ۱ (۱۹۶۷)واژه نامۀ تطبیقی روان پزشکی،ترجمه رفیعی،حسین (۱۳۸۰) تهران. نشرنیما.

– کاپلان.هارولد.(۱۹۹۶)روان پزشکی بالینی،ترجمه رفیعی حسین، سمیعی مرسده، (۱۳۸۴)تهران نشر مهارت.

-کاپلان.هارولد.مادوک،بنیامین،(۱۹۹۱)روان پزشکی آکسفورد.ترجمه پورافکاری نصرت الله. (۱۳۸۶)،تهران.نشرنیما.

– نادری-عزت الله-راهنمای علمی فراهم سازی طرح تحقیق.(۱۳۸۴) انتشارات بدر.تهران.

– هالجین.ر.پی درپی . دیتیون،سوزان.(۲۰۰۳)آسیب شناسی روانی.جلد ۱٫ترجمه سید محمدی،یحیی (۱۳۸۴)تهران نشر روان.

مقدمه:

فکر وسواسی[۱] یک فکر، احساس[۲]، یا حس[۳] مزاحم و تکرارشونده است. عمل وسواس فکر با رفتار خودآگاه میزان شده تکراری نظیر شمارش، یا اجتناب است. فکر وسواس موجب افزایش اضطراب شخص
می­گردد. در حالیکه انجام عمل وسواس اضطراب شخص را کاهش می­دهد. معهذا، وقتی شخص در مقابل انجام عمل وسواس مقاومت می­کند اضطراب زایش می­یابد. (سید محمدی – ۱۳۸۴)

شخص مبتلا به اختلال وسواس – جبری معمولاً غیرمنطقی بودن افکار وسواسی خود را درک می­کند. هم کار وسواسی و هم اعمال وسواسی برای بیمار خود[۴] شناخته می­شود. اختلال وسواس جبری می­تواند اختلالی
ناتوان­کننده باشد. چون افکار وسواسی می­توانند وقتگیر بوده و به طور قابل ملاحظه­ در برنامه معمول شخص، عملکرد حرفه­ای، فعالیت­های اجتماعی معمول، یا روابط با دوستان و اعضاء خانواده تداخل نماید. (همان منبع۱۳۸۴)

در چهارمین ویراست راهنمای تشخیص و آماری اختلالات روانی (DSM- IV) اختلال وسواس جبری افکار وسواسی توصیف شده است که شدت آنها برای اتلاف وقت یا ایجاد ناراحتی بارز یا تخریب قابل ملاحظه کافی است. افراد مبتلا به این اختلال واقف هستند که واکنش­های آنها غیرمنطقی یا نامتناسب است. (kaplan – ۱۱۹۶)

درمان اختلال وسواسی – جبری نمونه­ای از اثرات مثبتی است که پژوهش­های امروز می­تواند در زمان کوتاه روی یک اختلال داشته باشد. تا همین اواخر یعنی دهه ۱۹۸۰ اختلال وسواسی- جبری اختلال نه چندان شایع با پاسخ ضعیف نسبت درمان تلقی می­شد. امروز، معلوم شده است که اختلال وسواس جبری شایع­تر از آن است که تصور می­شد و خیلی حساس به درمان است. (Kaplan- 1996)

بیان مسئله:

از آن جا که به نظر می­رسد شیوع اختلالات وسواسی- جبری در طول عمر در جمعیت کلی ۲ تا ۳ درصد تخمین زده می­شود بعضی از پژوهشگران تخمین زده­اند که بین بیماران سرپائی میزان شیوع این اختلال تا ۱۰ درصد می­رسد. این ارقام اختلال وسواسی- جبری را پس از فوبییا، اختلالات وابسته به مواد و اختلالات افسردگی در ردیف چهارم شایع­ترین تشخیص­های روانپزشکی قرار می­دهد. مطالعات همه­گیری شناسائی در اروپا و آسیا و آفریقا این نسبت­ها را تأیید کرده­اند. بین بزرگسالان احتمال ابتلا مرد و زن یکسان است. معهذا بین نوجوان­ها، پسرها بیشتر از دخترها به اختلال وسواسی- جبری مبتلا می­گردند. میانگین سن شروع حدود ۲۰ سالگی است هرچند در مردها سن شروع کمی پائین­تر از زنها است. از مجموع تقریباً در دو سوم بیماران، شروع علائم قبل از ۲۵ سالگی است و در کمتر از ۱۵ درصد موارد علائم پس از ۳۵ سالگی شروع می­شود. (Kaplan- 1996)

OCD یا اختلال وسواس- جبری شامل افکار و اعمال وسواسی می­باشد که باعث ناراحتی و اتلاف وقت و تخریب قابل ملاحظه در عملکرد حرفه­ای در روابط بین فردی و شخص بیمار می­شود.(همان منبع)

افکار وسواسی[۵] یک فکر، احساس، عقیده، یا حس مزاحم و تکرارشونده است در مقابل عمل وسواس[۶] رفتاری است خودآگاه، میزان شده و تکراری نظیر شمارش، اجتناب یا بازبینی[۷]. (همان منبع)

به طور معمول فکر وسواس اضطراب شخص را افزایش می­دهد در حالیکه انجام عمل وسواس اضطراب شخص را کاهش می­دهد. معهذا، وقتی شخص در مقابل انجام آن مقاومت می­کند اضطراب افزایش می­یابد. هم افکار و هم اعمال وسواسی برای بیمار خود ناهمخوان[۸] شناخته می­شوند. این اختلالات می­تواند بسیار وقتگیر بوده و به طور قابل ملاحظه­ در برنامه معمول و عملکرد شخص تداخل نماید از این رو OCD می­تواند به یک اختلال ناتوان­کننده تبدیل شود.

شیوع OCD در طول عمر د جمعیت کلی دو تا سه درصد تخمین زده می­شود. اختلال پس از فوبیا، اختلالات وابسته به مواد و افسردگی اساسی چهارمین تشخیص شایع می­باشد. بین بزرگسالان شیوع در بین زنان و مردان یکسان است ولی در بین نوجوانان میزان ابتلای پسرها بیشتر از دخترها است. میانگین سن شروع حدود ۲۰ سالگی است هرچند در مردها، سن شروع کمتراز زنها است. OCD می­تواند در نوجوانی و کودکی در موارد محدود حتی سن ۲ سالگی آغاز شود. (Kaplan- 1996)

در دیدگاه شناختی- رفتاری روی الگوهای تفکر ناسازگارانه تأکید می­کند و اعلام می­دارد که این الگوها در ایجاد و ادامه نشانه­های OCD دخالت دارند، افراد مبتلا به OCD گرایش دارند به رویدادهای اضطراب­آور در محیطشان، واکنش افراطی نشان دهند. فرض شده است که این درمان­جویان به وسیله افکار مرتبط با نیاز به کامل بودن، اعتقاد به اینکه آنها مسئول آزار و اذیت دیگران هستند، نگرانی از امکان وجود خطر، آشفته می­شوند. آنها با تصورات
ناراحت­کننده مرتبط با این افکار دست به گریبان­اند و سعی می­کنند آنها را از طریق انجام دادن تشریفات وسواسی متوقف یا خنثی کنند. اما هر چه سعی می­کنند این افکار را متوقف سازند، ناراحتی و ناتوانی آنها در متوقف کردن آنها بیشتر می­شود. احتمال دیگری که دیدگاه شناختی مطرح می­کند این است که افراد مبتلا به OCD کاستیهای حافظه دارند که باعث می­شود آنها  در یادآوری رفتارها، نظیر خاموش کردن اجاق گاز یا قفل کردن در، مشکل داشته باشند، تردید دایمی آنها و نیاز به وارسی کردن، با ناتوانی در یادآوری انجام دادن این اعمال، ارتباط دارد. حتی حافظه مربوط به رویدادهای  گذشته در زندگی آنها می­تواند به خاطر وجود افکار مزاحم صدمه ببینند، مخصوصاً اگر به افسردگی هم مبتلا باشند. (سیدمحمدی- ۱۳۸۴)

پرسش و پژوهش:

 پس آیا شیوع وسواس در دانش­آموزان ممتاز و ضعیف متفاوت وجود دارد؟

هدف و ضرورت تحقیق:

هدف از این پژوهش مقایسه شیوع OCD در دو گروه دانش­آموزان دختر پانزده الی هجده ساله ممتاز و ضعیف دبیرستان­های منطقه شش تهران است. اهداف فرعی مشتمل بر تعیین فراوانی مطلق و نسبی OCD با توجه به متغیرهای سطح درآمد خانواده، فرزند چندم خانواده بودن، سابقه OCD در بستگان درجه اول و دوم است. روش گردآوری داده­ها از طریقه پرسشنامه بوده است. پرسشنامه مادزلی حاوی ۳۰ سؤال جهت بررسی افکار و اعمال وسواسی می­باشد که جهت دانش­آموزان تهیه و ارائه گردید.

فرضیه پژوهش:

شیوع وسواس در دانش­آموزان ممتاز و ضعیف تفاوت دارد.

سؤال پژوهش:

آیا شیوع وسواس در دانش­آموزان ممتاز و ضعیف تفاوت وجود دارد؟

تعریف عملیاتی:

وسواس: تمره آزمودنی از آزمون وسواس فکری و عملی حادزلی است و منظور از دانش­آموزان ممتاز کسانی هستند که معدل آنها  بالای ۱۹ است و منظور از دانش­آموزان ضعیف کسانی هستند که معدل آنها پائین ۱۴ است.

تعریف مفهومی:

OCD شامل افکار و اعمال وسواسی می­باشد که باعث ناراحتی و اتلاف وقت و تخریب قابل ملاحظه در عملکرد حرفه­ای در روابط بین فردی و شخص بیمار شود.

تاریخچه:

OCD یا اختلال وسواسی-جبری شامل افکار و اعمال وسواسی می­باشد که باعث ناراحتی و اتلاف وقت و تخریب قابل ملاحظه در عملکرد حرفه­ای در روابط بین فردی و شخص بیمار شود.

افکار وسواسی[۹] یک فکر، احساس، عقیده، یا حس مزاحم و تکرارشونده است در مقابل عمل وسواس[۱۰] رفتاری است خودآگاه، میزان شده و تکراری نظیر شمارش، اجتناب یا بازبینی[۱۱]. (سیدمحمدی- ۱۳۸۴)

به طور معمول فکر وسواس اضطراب شخص را افزایش می­دهد در حالیکه انجام عمل وسواس اضطراب شخص را کاهش می­دهد. معهذا، وقتی شخص در مقابل انجام آن مقاومت می­کند اضطراب افزایش می­یابد. هم افکار و هم اعمال وسواسی برای بیمار خود ناهمخوان شناخته می­شوند. این اختلال می­تواند بسیار وقتگیر بوده و به طور قابل ملاحظه­ در برنامه معمول و عملکرد شخص تداخل نماید از این رو OCD می­تواند به یک اختلال ناتوان­کننده تبدیل شود. شیوع OCD در طول عمر د جمعیت کلی دو تا سه درصد تخمین زده می­شود. این اختلال پس از فوبیا، اختلالات وابسته به مواد و افسردگی اساسی چهارمین تشخیص شایع می­باشد. در بین بزرگسالان شیوع در بین زنان و مردان یکسان است ولی در بین نوجوانان میزان ابتلای پسرها بیشتر از دخترها است. (همان منبع)

میانگین سن شروع حدود ۲۰ سالگی است هرچند در بین مردها، سن شروع کمی پائین­تر از زنها است. در مجموع تقریباً در دو سوم بیماران شروع و علائم قبل از ۲۵ سالگی است و در کمتر از ۱۵ درصد موارد علائم پس از ۳۵ سالگی شروع می­شود. OCD ممکن است در نوجوانی و کودکی و در مواردی حتی سن ۲ سالگی آغاز شود. افراد مجرد بیشتر از افراد متأهل به OCD مبتلا می­شوند. هرچند این یافته احتمالاً بازتاب مشکل بیماران در حفظ روابط است. سایر اختلالات همراه با OCD شامل Major depression با شیوع ۶۷% و Social phobia با شیوع ۲۵% و پس از آن اختلالات شایع توأم با OCD مشتملند بر اختلالات مصرف الکل، فوبی خاص Disorder panic  و اختلالات خوردن. (انجمن روان شناسی آمریکا- ۱۹۹۴) که حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد این بیماران، بهبود قابل ملاحظه و ۴۰ تا ۵۰ درصد بهبود نسبی و متوسط پیدا
می­کنند.(همان منبع)

به طور کلی چهار الگوی شایع علایم وجود دارد که شامل موارد زیر است:

۱)     آلودگی[۱۲]

۲)     تردید[۱۳]

۳)     افکار مزاحم[۱۴]

۴)     تقارن[۱۵] (انجمن روان شناسی آمریکا- ۱۹۹۴)

سیر و پیش­آگاهی: