عنوان :

مقاله از خود بیگانگی

تعداد صفحات : ۲۷

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

از خود بیگانگی از مقوله‌های مهم در مباحث جامعه‌شناختی، انسان‌شناختی، روانشناسی اجتماعی و فلسفی جهان امروز است که پیرامون آن عقاید گوناگون وجود دارد.

  در میان موجودات ملموس و محسوس جهان ما فقط انسان است که می تواند هویت واقعی خود را دگرگون سازد، تعالی ببخشد یا آن را به رکود و سقوط مبتلا سازد، همچنین بسیاری از انسان ها خود حقیقی شان را فراموش کرده یا از خود غافل شده اند. خود حقیقی شان را فروخته و در ذات خویش دچار زیان شده اند. انسانی که دیگری را خود پنداشته، خود حقیقی اش را فراموش کرده یا مورد غفلت قرار داده است، و غفلت از خود حقیقی، رشد ندادن، بلکه انحطاط بخشیدن به آن، یعنی خود زیانی است و آن کس که این عمل را برای مثال به بهای مطاع حیاتی انجام می دهد، دچار خودفروشی شده و خود را با حیوانات مبادله کرده است. البته در بینش قرآنی، خود فراموشی به صورت مطلق، منفی تلقی می شود، ولی نکوهش از خودفروشی به لحاظ آن است که انسان خود را به بهای اندک دنیا بفروشد.نکته شایان توجه، تفاوت اساسی مساله از خودبیگانگی در بینش قرآن با بینش بنیانگذاران این نظریه (هگل، فوئر باخ و مارکس) است. همانطور که گذشت اینان یکی از عوامل از خودبیگانگی و راه نجات بشر از آن را، زدودن دین از زندگی انسان دانسته اند؛ ولی در بینش قرآنی، مساله دقیقا برعکس است. انسان تا به سوی خدا حرکت نکند، خود را نیافته و گرفتار از خود بیگانگی است.

واژه های کلیدی: از خود بیگانگی، قرآن، جامعه، روند از خود بیگانگی، تاریخچه از خود بیگانگی

فهرست مطالب

چکیده    ۴
مقدمه    ۵
قرآن و از خود بیگانگی    ۶
نمودهای از خودبیگانگی    ۸
از خود بیگانگی و جامعه    ۹
انواع از خود بیگانگی    ۱۰
روند از خود بیگانگی    ۱۱
تاریخچه‌ی از خود بیگانگی    ۱۲
تعریف موضوع    ۱۴
قلمرو روان‌شناسی اجتماعی از «ازخود بیگانگی»    ۱۷
منابع    ۲۷

منابع

– دریابندری،نجف(۱۳۶۹). درد بی خویشتنی؛ بررسی مفهوم الیناسیون در فلسفه غرب، تهران: نشرکتاب پرواز

– شیخاوندی، داور(۱۳۷۳). جامعه شناسی انحرافات، چاپ سوم، گناباد، نشر مرندیز

– عنایت، حمید(۱۳۴۹).جهانی از خودبیگانه (مجموعه مقالات)، تهران، فرمند

– فروم،اریک(۱۳۶۰).فراسوی زنجیرهای پندار،ترجمه بهزاد برکت، تهران، پای ژه

– محسنی تبریزی، علیرضا،،«بیگانگی»، نامه علوم اجتماعی، جلددوم، شماره دوم، دانشگاه نهران، تابستان ۱۳۷۰

مقدمه

در میان موجودات ملموس و محسوس جهان ما فقط انسان است که می تواند هویت واقعی خود را دگرگون سازد، تعالی ببخشد یا آن را به رکود و سقوط مبتلا سازد، همچنین فقط انسان است که می تواند هویت واقعی خویش را با علم آگاهانه حضور بیابد یا از خود غافل شود، خود را فراموش کند، هویت واقعی خود، یعنی روح انسانی خود را بفروشد و از خود بیگانه شود.

این مفهوم (بیگانگی انسان از خود) در زبان های اروپایی با واژه elienation مطرح شده است و در طول زمان با بار ارزشی مثبت و غالبا بار ارزشی منفی داشته و به دست پیروان هگل، یعنی باور (Bauer)، فوئر باخ و هس (Hess) ، مفهومی سکولار پیدا کرده است. آنچه امروزه در محافل علمی و فرهنگی مطرح می شود، کاربرد منفی آن است.

در این کاربرد، برای آنان هویتی حقیقی و واقعی در نظر گرفته می شود که حرکت در مسیر مخالف آن، به غفلت و فراموشی آن حقیقت می انجامد. غفلت از آن هویت واقعی، انسان را تحت سیطره نیروهای غیرخودی قرار می دهد تا جایی که موجوی فروتر از خویش را خود می پندارد و کلیه تلاش های او در راستای موجود فروتر شکل می گیرد.

ریشه های اولیه مساله «از خود بیگانگی» را باید در تعالیم ادیان آسمانی جست وجو کرد. این ادیان آسمانی هستند که بیشتر و پیش تر از هر متفکر و مکتبی، مساله را با بیان های گوناگون مطرح کرده، نسبت به آن هشدار داده، و نمودهای آن را بیان و برای پیشگیری و درمان آن، راه حل های عملی ارایه کرده اند. با این همه، در مباحث علوم انسانی و اجتماعی طرح و تبیین مفهوم از خود بیگانگی به صورت فنی و علمی به برخی از دانشمندان سده هیجدهم و نوزدهم میلادی، به ویژه هگل، فوئر باخ و مارکس نسبت داده شده است. وجه مشترک این سه متفکر در زمینه رابطه دین و از خودبیگانگی آن است که هر سه، دین را موجب از خود بیگانگی بشر می دانند و معتقدند: بشر زمانی خویشتن خویش را باز می یابد که دین را کنار نهد؛ و دست کم تا دین بر اندیشه بشری حاکم است، از خود بیگانگی، گریبانگیر آدمی است. این سخن دقیقا نقطه مقابل بینش ادیان آسمانی، به ویژه اسلام است.

قرآن و از خود بیگانگی:

در بینش قرآنی، حقیقت انسان را روح جاودانه او تشکیل می دهد که از خدا نشات گرفته و به سوی او بازمی گردد، و انسان هویت «ازاویی» و «به سوی اویی» دارد. در بینش اسلامی، شناخت دقیق و درست انسان ، بدون در نظر گرفتن رابطه او با خدا میسر نیست. هستی اسنان عین ربط به خداست، و بریدن و جدا کردن او از خدا، هویت واقعی اش را در پرده ابهام فرو می برد واین حقیقتی است که در مکتب های غیرالهی، مورد غفلت یا انکار قرار می گیرد. از سوی دیگر زندگی واقعی انسان در سرای آخرت است که با تلاش مخلصانه و همراه با ایمان خود در این دنیا آن را بنا می نهد.قرآن مجید بارها در مورد غفلت از خود و سرسپردگی انسان، به غیر خدا هشدار داده و بت پرستی و پیروی از شیطان وهوای نفس و تقلید کورکورانه از نیاکان و بزرگان را نکوهش کرده است.سلطه شیطان بر انسان و هشدار در مورد آن نیز بارها و بارها در قرآن مجید مطرح و بر خطر انحراف انسان در اثر وسوسه شیاطین انسان و جن تاکید شده است. مفاهیم یاد شده در فرهنگ بشری و بینش اسلامی، مفاهیمی آشنا و قابل هضم و درک هستند، هر چند اگر به آن ها از زاویه مساله از خودبیگانگی نگریسته شود، جلوه ای تازه می یابند؛ ولی مفاهیمی از قبیل خودفراموشی، خود فروشی، و خود زیانی که در برخی آیات شریف آمده مفاهیم مهم دیگری هستند که تامل بیشتری را می طلبند و دقت انسان را برمی انگیزند.بسیاری از انسان ها خود حقیقی شان را فراموش کرده یا از خود غافل شده اند. خود حقیقی شان را فروخته و در ذات خویش دچار زیان شده اند. انسانی که دیگری را خود پنداشته، خود حقیقی اش را فراموش کرده یا مورد غفلت قرار داده است، و غفلت از خود حقیقی، رشد ندادن، بلکه انحطاط بخشیدن به آن، یعنی خود زیانی است و آن کس که این عمل را برای مثال به بهای مطاع حیاتی انجام می دهد، دچار خودفروشی شده و خود را با حیوانات مبادله کرده است.

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .