عنوان :
تعداد صفحات : ۲۸
نوع فایل : ورد و قابل ویرایش
مرحله بلوغ، دوره ای از رشد است که در آن تغییر و تحولات روانی و جسمانی برای فرد بوجود میآید، به همین سبب آن را دورهای «خاص» از زندگی قلمداد میکنند و اعتقاد همگان برآن است که علیرغم مسائل و مشکلاتی که این دوره از رشد برای نوجوانان و اطرافیانش بوجود میآورد ولی باید گفت دورهای است که ثبات و تکوین شخصیت در این دوره صورت میگیرد.
عدهای، دوره بلوغ را با شگفتی مینگرد و عدهای دیگر نسبت به ان بیتفاوتند که در هر دو صورت مشکلات ناشی از تحولات این دوره حساس از رشد بیشتر شایان توجه میشود حال آنکه اگر، بلوغ را رویدادی طبیعی قلمداد کنیم که از مراحل اجتنباب ناپذیر رشد انسان است آنگاه به وضوح میبینیم دشواریهایی که برای والدین و نوجوانان بوجود میآید کاهش مییابد.
در مرحله بلوغ، از نظر جسمانی، رشد اعضاء بدن سریعتر می شود و چون تمام اندامها و عضلات با یکدیگر بطور هماهنگ رشد نمییابند نوجوان با یک عدم تعادل جسمانی روبرو میشود. و از مهمترین و بارزترین رویدد مرحله بلوغ، بیداری فعالیت جنسی در هر دو جنس پسر و دختر است. و نکته قابل توجه آن است که دخترها زودتر از پسرها به مرحله بلوغ میرسند و زودتر هم این مرحله را به پایان میرسانند.
از نظر روانی، مهمترین تحولاتی که در نوجوان رخ میدهد استقلال طلبی، دوستیابی، عصیان، انزواطلبی و همزیستی با گروه مسائل همسالان است. از سایر تحولات روانی این دوره می توان از اضطراب، بی خوابی، افسردگی و بی اشتهایی نام برد. جالب آنکه، شدت این تظاهرات زودگذر مرحله بلوغ در روستاها کمتر است و این امر، بدین علت است که نوجوان در روستا از فعالیت بدنی کافی برخوردار است و در شهرها، بویژه شهرهای بزرگ و صنعتی این واکنشها، با شدت بیشتری به چشم میخورد.
به علت تحولات عاطفی دوره بلوغ، نوجوانان مایل است که به تنهای و بدون کمک اطرافیان روش زندگی خویش را برگزیند و خود در هر امری تصمیم گیرنده باشد. و به همین جهت نسبت به امر و نهیهای بزرگترها، بویژه پدر و مادر عصیان میورزد که گاهی این مخالفت و سرپیچی آنقدر شدت یابد که نوجوان به «فرار» میاندیشد و از خانه و مدرسه میگریزد و ما شاهد بسیاری از اینگونه فرارها هستیم و میتوانیم در صفحه حوادث روزنامهها آنها را بیابیم.
موضوع مهم دیگری که در این مرحله حساس از رشد برای نوجوان روی میدهد «احساس حقارت» است. نوجوانی که بیش ازحد از سوی والدین تحت نظارت و کنترل بوده و یا اینکه از سوی پدر و مادر طرد شده است، به هنگامی که مجبور است در گروه همسالان شرکت جوید به دلیل ضعفی که در خود احساس میکند خود را حقیر و بیکفایت میشمارد و از انجام کارهی گروهی عاجز است و در نتیجه حس استقلال طلبی که در این دوره دیده میشود و وی ارضاء نشده و نوجوان احساس یأس و شکست میکند، همچنین است هنگامی که نوجوان دچار بلوغ زودرس و یا دیررس شده است از احساس حقارت رنج میبرد.
به دلیل ویژگیهای خاص بلوغ، بسیاری از بیماریهای روانی و انحرافات در مرحله بلوغ بارزتر به چشم میخورد که مهمترین آنها عبارتند از: افسردگی، اضطراب، بزهکاری، اختلالات شخصیت، همجنسبازی، استمناء (خود ارضایی)، که این موارد با هوشیاری و دلسوزی والدین و مربیان نوجوان تا حد زیادی قابل پیشگیری و درمان است.
در طرز برخورد سالم رضایت بخش والدین و مربیان با نوجوان اشاره به بردباری، صمیمیت دوستی و احترام شد و باید دانست که شخصیت در حال تکوین نوجوان نیاز به تجربه شکستها و ناکامیها دارد که باید والدین و مربیان به وی فرصت تجربههای ناکام کننده را بدهند و او را راهنما باشند تا به نحو شایسته برشکستها و محرومیتها فایق آید.
اشارهای به همکاری علو مختلف بمنظور مطالعه دروه بلوغ شد و بهرحال باید توجه داشت که برای درک اسرار نهفته مرحله بلوغ، اطلاغ از یافته زیستشناسی، روانشناسی، پزشکی، مردم شناسی، جامعهشناسی و … هیچ یک به تنهایی کافیت نمیکند چرا که نظر زیست شناسان و پزشکان تنها به دگرگونیهای جسمانی اشاره دارد. و روانشناسی و مردمشناسی که تنها براساس موضوعات علم خود به دوره بلوغ مینگرند، دربرگیرنده واقعیتهای موجود و حقایق بلوغ نیست. بنابراین مساعدت و همکاری کلیه علومی که به به نوعی در ارتباط با مطالعه دوره بلوع هستند میتواند حقایق این دوره را برما روشن گرداند.
واژه های کلیدی: بلوغ، تغییرات فیزیکی، بلوغ زودرس، تحولات روانی
مقدمه ۴
سن بلوغ ۵
تحولات فیزیکی (بدنی) ۵
تحولات روانی دوره بلوغ ۸
زودرسی بلوغ ۱۷
بلوغ دیررس ۱۹
تصورات باطل در مورد بلوغ ۲۰
خلاصه ۲۵
مفهوم بلوغ را بطور کلی به منزله دورهای از حیات انسانی تلقی میکنند که «مرحله بیفراری و نابسامانی» است. مرحله ای از زندگی فرد که در آن، این نابسامانیها و آشفتگیها اجتناب ناپذیر است. اما واقعیت این است که اینگونه اندیشیدن در مورد بلوغ اندکی افراطی و غیرقابل قبول میباشد. چرا که وقتی، کودک از محیط سرشار از آرامش، امنیت و محبت یک خانواده به حیات خویش ادامه میدهد این دوره آشفته و نابسامان را هم به خوبی و بدون هیچگونه نظم و اختلالی سپری خواهد کرد و پا به عرصه مرحله بعدی زندگی یعنی دوره بزرگسالی خواهد گذاشت.
اما، با وجود این، تغییر و تحولات روانی و جسمانی مهمی در شخص روی میدهد که خواه ناخواه وی را از دوره کودکی و دوره بزرگسالی جدا میسازد و او را در دورهای مابین این دو، قرار میدهد که همان «مرحله بلوغ» است.
عدهای از روانشناسان، دوره نوجوانی و بلوغ را به اعتباری دوران آشوب، طغیان و سرکشی نام نهادهاند. منظور از ذکر این واژهها در مورد بلوغ، این تصورنیست که نوجوانان افرادی سرکش و آشوبگر هستند بلکه نظر آنها در این مورد به انقلاب درونی دوران بلوغ متوجه است و نه جنبه ظاهری و خارجی آن. چرا که در این مرحله تغییرات فیزیولوژیکی با تغییراتی در رفتار توام بودن و نوجوانان در تطابق و سازش خویش با محیط دچار اشکال میشود.
در این که سن بلوغ در چه زمانی آغاز و در چه سنی پایان میگیرد اتفاق نظر وجود ندارد و بسیار دشوار است که سن معینی برای شروع و پایان مرحله بلوغ تعیین نمائیم، چرا که در مرتبه اول علائم بلوغ گوناگون و متنوع است ودیگر اینکه آغاز بلوغ به حسب ساختمان جسمانی و وضعیت روحی و روانی افراد، متفاوت است. مسئله دیگری که از اهمیت خاصی برخوردار میباشد این تحقیقات دانشمندان اروپا و امریکا موید این نظر است که سن بلوغ نوجوان امروز نسبت به زمان نوجوانی پدران و مادران ما اندکی متفاوت است. بعبارت دیگر نسل کنونی زودتر از نسلهای گذشته به مرحله بلوغ میرسد و این زودرسی بلوغ، در شهرها، بویژه شهرهای صنعتی و پرآشوب بارزتر به چشم میخورد. علت این امر شاید وضعیت خاص زندگی شهرنشینی جدید و محیط پرورشی نوینی است که نوجوانان نیز از آن بیبهره نیستند. این عوامل موثر عبارتند از: سینما، رسانههای گروهی شامل رادیو، تلویزیون، مطبوعات، کتابهای ویژه کودکان و نوجوانان، بهبودی وضع تعلیم و تربیت در بیشتر خانوادهها، وضع تغذیه و بهداشت فردی و روانی مناسبتر نسبت به نسلهای گذشته. که تمام این عوامل در این زودرسی نسبت به گذشته بیتأثیر نیستند.
شورع مرحله بلوغ در پسر و دختر با یک سری تغییرات بیولوژیک همراه است و یک تا دوسال قبل از آغاز دوره بلوغ، رشد عمومی بدن دچار تغییرات و دگرگونیهایی میشود که این تحولات، مقدمات بلوغ را فراهم میآورند که این مرحله «دوره پیش از بلوغ» نامیده میشود.
پس از آن طرح عمومی بدن در پسران و دختران دستخوش تحول ناگهانی میشود که این تغییرات در پسرها بین سنین ۱۵ – ۱۱ سالگی و در دخترها بین سنین ۱۲ – ۹ سالگی ظهور مینماید. در پسرها، شانهها پهنتر میگردد، چربی اضافی دستها و پاها بتدریج ظهور مییابد. رویش مو در پشت لبها آغاز شده و بتدریج چانه و گونهها را نیز دربرمیگیرد که معمولا در سن ۱۸ سالگی صورت نوجوان پسر کامل شده و به یک مرد جوان شبیه میشود، در عین حال رویش مو در سینه و دیگر اندام نیز آغاز میشود. صدای پسران نیز تغیر می:ند که در آغاز این تغییر، صدا دورگه شده و سپس بم میگردد و تن صدای مردانه را به خود میگیرد.
اما آنچه که در این رشد سریع جسمانی قابل توجه می باشد رشد استخوانهای دستها و پاها است. حداکثر سرعت رشد استخوانی در پسرها حدود سن ۱۵ – ۱۴ سالگی است و در این هنگام، بویژه استخوانهای پاها رشد بسیار سریع و چشمگیری دارند و پاها کشیدهتر میشوند و در نتیجه به نوجوان یک ظاهر ناموزون می بخشد، که در این حالت معمولا تمام نوجوانان در کارهایشان به گونهای دچار عدم تعادل و بیمهارتی می شوند. و همانگونه که اشاره شد علت این امر، رشد بیش از حد استخوانهای بلند است که در نتیجه دستها و پاها قدرت تطبیقی خود را از دست می دهند.
در دخترها، بطور طبیعی، مرحله بلوغ یک تا دوسال زودتر از جنس مخلفشان آغاز میشود. در مرحله بلوغ دختران، آنچه در وهله نخست جلب توجه میکند بزرگ شدن باسن، شکل گرفتن و کامل شدن پستان ها و سپس رویش مو در اعضاء مختلف آغاز میگردد. صدای دخترها نیز اندکی دورگه میشود ولی بم بودن صدا که در پسرها دیدهمی شود در آنها به چشم نمیخورد و در نهایت، بتدریج شکل ظاهر دخترها یک هیأت زنانه به خود میگیرد.
از نظر پزشکی، فعالیت عدد اندکرین(عدد داخلی) در این مرحله بیش از دوران دیگر رشد میشود و همین امر موجب تحولات ناگهانی در اندام نوجوانمیشود و مخصوصا این فعالیت در غدد جنسی بارزتر دیده میشود بطوری که در این هنگام ظهور نخستین علائم عادت ماهانه در دخترها و اولین احتلام شبانه در پسرها و رود بدون تردید آنها به دوره حساس و پیچیده بلوغ اس. در ضمن باید توجه داشت که در بدن دخترها مقدار اندکی هورمون مردانه و در بدن پسرها مقداری هورمون زنانه تولید میشود. هورمون مردانه (تستوسترون) باعث می شود که بر روی پوست صورت اکثر دختران و پسران در دوره بلوغ، بثورات (جوش) جلدی ظاهر شود که اصطلاحاً آنرا «جوش غرور» میگویند.
از نظر رشد بدنی لازم است بدانیم که رشد جسمانی در پسرها از سن ۱۲سالگی آغاز و در سن ۱۹ – ۱۸ سالگی پایان می گیرد و در دخترها رشد بدنی از سن ۹ سالگی شروع و در سن ۱۷ – ۱۶ سالگی خاتمه مییابد.
جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .