عنوان :

مقاله توصیف دو نظریه معناشناسی رفتارگرا و نمودگفتمان

تعداد صفحات : ۲۶

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

مقاله حاضر به توصیف دو نظریه معناشناسی رفتارگرا و نظریه گفتمان، دو مرحله مهم رفتارگرایی و نقد های وارد بر آن، تأملی بر مبانی و کارویژه های نظریه گفتمان، شکل گیری آن، نظریه گفتمان از منظر دریدا و فوکو، شآن مقوله زبان در گفتمان فوکو و دیدگاه لاکلائو و شنتال موف پیرامون نظریه گفتمان را توضیح می دهد.

در نظریات رفتارگرایی، پدیده­های روانی انسان به رفتارهای ناشی از حیات زیستی او برمی­گردد و برای آن‌ها اساس حیوانی قائل می­شوند. از نظر رفتارگرایان روان­شناسی جمعی به روان­شناسی فردی برمی­گردد که اساس غریزی یا صورت بازتاب شرطی دارد.

پیروان رفتارگرایی بر رفتار انسان تکیه بیشتری دارند و رفتار انسان را تابع محرک‌ها می‌دانند که در واقع رفتار انسان عبارت است از پاسخ در برابر محرک‌ها. در این دیدگاه در شکل افراطی‌اش، انسان موجودی منفعل است که مثل یک ابزار مکانیکی توسط عوامل محیطی شکل داده می‌شود و شانسی برای گریز از سیطره این عامل خارجی ندارد. روش‌های تربیت والدین، گروه‌های همتا، معلم و سایر عوامل محیطی تعیین­کننده مسیر رشد کودک و بزرگسال هستند.

براساس نظریه تحلیل گفتمان، هرجامعه متشکل ازمجموعه ای ازگفتمان ها وحد اقل دوگفتمان است. هیچ پدیده ای وهیچ کرداراجتماعی بیرون ازحوزه گفتمانی معناندارد. گفتمان ها خود ازمجموعه ای ازگزاره ها ویا نشانه ها تشکیل شده است. درمیان این گزاره ها، یک گزاره به عنوان دال مرکزی، درهسته ومرکزقراردارد وگزاره های دیگرکه ازانها به دال های شناورتعبیرمی شود درپیرامون واطراف دال مرکزی حلقه زده اند..(گفتمان مجموعه ای معناداراز دال های بهم مرتبط است که معنای خود را ازصورتبندی گفتمانی ودرتمایزبا گفتمان های مخالف به دست می آورد. فهم انسان ازجهان وعمل او ناشی ازگفتمان ها است. درجامعه پیوسته نزاع های گفتمانی یا نزاع برای تفسیرجهان برقراراست واین نزاع سرنوشت جامعه را تعیین می کند… جهان اجتماعی عرصه امکان وتصادف است. چون گفتمان ها همراه با اعمال قدرت وعمل طرد وغیریت سازی به وجود می آیند وازبین می روند. بنابراین هرگفتمان یک نظام معنای است. گفتمان های مختلف درجامعه برسرخلق معنا، همواره درنزاع وکشمکش بسرمی برند. هرگفتمان با برجسته کردن خود و طرد گفتمان مقابل به تمام اموروپدیده ها، معنای متناسب با دال مرکزی خود می بخشد وازرهگذرهمین تعارضات نیزکسب هویت می کند.هیچ گفتمانی نمی تواند دایمی وابدی وثابت باشد زیرا درمقابل او همواره گفتمان های دیگری است که درتلاش اند واقعیت را به گونه ای دیگرتعریف کنند وبا براندازی این گفتمان، گفتمان جدید با نظام معنای خاصی خود را جایگزین کند.

واژه های کلیدی: نظریه معناشناسی رفتارگرا ،نقد های وارده،  نظریه گفتمان، مبانی و کارویژه های نظریه گفتمان، شکل گیری آن، از منظر دریدا و فوکو، شآن مقوله زبان ، دیدگاه لاکلائو و شنتال موف

فهرست مطالب

معناشناسی رفتارگرا    ۴
دو مرحله مهم رفتارگرایی    ۵
نظریه های رفتارگرایی    ۶
نقدهای وارد بر رفتارگرایی    ۱۲
نظریه گفتمان    ۱۲
تأملی بر مبانی و کارویژه های نظریه گفتمان (۱)    ۱۲
شکل گیری نظریه گفتمان و تحول مفهومی آن    ۱۵
تحلیل گفتمانی    ۱۸
نظریه گفتمان از منظر دریدا و فوکو    ۲۰
شآن مقوله زبان در گفتمان فوکو    ۲۳
دیدگاه لاکلائو و شنتال موف پیرامون نظریه گفتمان   ۲۴

معناشناسی رفتارگرا

رفتار گرایی مکتبی است که به وسیله ی جان واتسون امریکایی پایه ریزی شده و هدفش مطالعه ی رفتار قابل مطالعه و اندازه گیری است. رفتار گرا در تلاش خود برای به دست آوردن یک الگوی واحد از پاسخ حیوان، هیچ مرزی بین انسان و حیوان نمی شناسد.

رفتار انسان با تمام ظرافت و پیچیدگی آن، تنها بخشی از طرح کلی تحقیقی رفتار گرایی را تشکیل می دهد. واتسون معتقد بود که روان شناسی حیوانی باید یک رشته ی تخصصی مهم در حوزه ی روان شناسی باشد و تصور می کرد به کار گیری حیوانات به عنوان آزمایش شونده، کنترل کامل تر شرایط آزمایشی را ممکن می سازد. چون روان شناسی علمی عینی است. پس باید روش های تجربی را به کار برد.

رفتارگرایی در علوم اجتماعی و به­ویژه روان‌شناسی، تاریخی طولانی دارد و جزء اولین گرایش‌های روان­شناختی است که به­ویژه در آمریکا رشد کرد. اما سابقه رفتارگرایی نوین در همه رشته­های علوم اجتماعی و به­ویژه در جامعه­شناسی، را باید در کار برس فردریک اسکینر (Burrhus Frederic Skinner: 1904-1990) جستجو کرد. کار اسکینر هرچند بیشتر به اصول رفتارگرایی اختصاص داشته است، اما طیف گسترده­­تری، از جمله نوشته­های پراکنده علمی (اسکینر، ۱۹۷۱)، داستان تخیلی (اسکینر، ۱۹۸۴)، مقالات جدلی و سیاسی (اسکینر، ۱۹۷۱)، کاربردهای علمی رفتارگرایی (اسکینر، ۱۹۶۸) و کارهای خود زندگینامه­نویسی (اسکینر، ۱۹۸۳) را دربر می­گیرد. کارهای علمی، تخیلی، سیاسی و عملی اسکینر، همگی در تحول نوع جامعه­شناختی رفتارگرایی نقش داشته­اند. از صاحب­نظران رفتارگرایی می­توان به مک دوگال، پاولوف، ثراندایک و جیمز اشاره کرد.

 دو مرحله مهم رفتارگرایی

۱- رفتارگرایی بنیادی؛ بیشتر نظریات واتسون در این نوع رفتارگرایی مورد بحث می­باشد. رفتارگرایی بنیادی، با رفتارهای مشاهده­پذیر افراد سروکار دارد و تأکید آن‌ها بر محرک­هایی است که واکنش­ها و رفتارهای افراد را تحریک می­کنند. این رفتارگرایان فراگرد ذهنی پنهانی را که در فاصله زمانی میان یک تحریک و واکنش رخ می­دهد را یا انکار می­کنند و یا چندان اهمیتی برای آن قایل نمی­شوند.

۲- رفتارگرایی اجتماعی؛ مید علاقه به این نوع رفتارگرایی داشت. در مقابل رفتارگرایی بنیادی، رفتارگرایان اجتماعی به آنچه که در فاصله میان یک محرک و واکنش رخ می­دهد، توجه می­نمایند. برنارد مِلتسِر موضع یکی از رفتارگرایان را (مید) چنین بیان می­دارد:

واحد بررسی مید “عمل” است که هر دو جنبه آشکار و پنهان کنش انسان را دربر می­گیرد. در چارچوب مفهوم عمل، همه مقولات جداگانه روان‌شناسی­های سنتی و اصیل، جای می­گیرند. توجه، ادارک، تخیل، تعقل، عاطفه و نظایر آن، به­عنوان بخش­هایی از مفهوم عمل در نظر گرفته شده­اند… پس عمل، تمامی فراگرد دخیل در فعالیت بشری را دربر می­گیرد.ا مید و رفتارگرایان بنیادی در مورد رابطه میان رفتار انسانی و حیوانی، نیز اختلاف‌نظر داشتند. در حالی­که رفتارگرایان بنیادی گرایش به این داشتند که میان انسان­ها و حیوان­ها تفاوتی قایل نشوند، مید می­گفت که میان این‌دو تفاوتی مهم و کیفی وجود دارد. مید تفاوت اصلی انسان با حیوان را در این می­داند که انسان دارای ظرفیت­هایی ذهنی است که به او اجازه می­دهد تا در این فاصلۀ میان محرک و واکنش، با استفاده از زبان تصمیم بگیرد که چه واکنشی باید نشان دهد.

رفتارگرایان اجتماعی مدعی­اند که به بررسی فراگرد کنش متقابل علاقه دارند، اما فراگرد مورد نظر آن‌ها به­مفهومی بسیار متفاوت از مفهوم نظریه­های تعریف­گرایان اجتماعی ارائه می­شود. از دیدگاه تعریف­گرایان اجتماعی، کنش‌گران پویا و خلاقی در فراگرد کنش متقابل به­شمارمی­آیند. کنش‌گران موردنظر آن‌ها تنها در برابر محرک­ها واکنش نشان نمی­دهند، بلکه این محرک­ها را برای خود تفسیر می­کنند و سپس بر پایه­ی تعریفی که از آن‌ها به­عمل می­آورند مبادرت به کنش می­کنند. برعکس، یک رفتارگرای اجتماعی برای فرد آزادی کمتری قایل است. به­نظر یک رفتارگرا، «تفکر، رفتار مغز است و بیشتر فعالیت­های مغزی، آگاهانه نیست.»

 نظریه­ های رفتارگرایی

در نظریات رفتارگرایی، پدیده­های روانی انسان به رفتارهای ناشی از حیات زیستی او برمی­گردد و برای آن‌ها اساس حیوانی قائل می­شوند. از نظر رفتارگرایان روان­شناسی جمعی به روان­شناسی فردی برمی­گردد که اساس غریزی یا صورت بازتاب شرطی دارد.

پیروان رفتارگرایی بر رفتار انسان تکیه بیشتری دارند و رفتار انسان را تابع محرک‌ها می‌دانند که در واقع رفتار انسان عبارت است از پاسخ در برابر محرک‌ها. در این دیدگاه در شکل افراطی‌اش، انسان موجودی منفعل است که مثل یک ابزار مکانیکی توسط عوامل محیطی شکل داده می‌شود و شانسی برای گریز از سیطره این عامل خارجی ندارد. روش‌های تربیت والدین، گروه‌های همتا، معلم و سایر عوامل محیطی تعیین­کننده مسیر رشد کودک و بزرگسال هستند.

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .