عنوان :
مقاله نفقه
تعداد صفحات : ۲۵
نوع فایل : ورد و قابل ویرایش
چکیده
برابر ماده ۱۱۰۶ ق . م در عقد دائم نفقه زن به عهده شوهر است . این مزیتی است که قانونگذار ایران برای زن قائل شده است و بموجب آن زن می تواند از شوهر مطالبه نفقه کند و در صورت لزوم از طریق مدنی و کیفری او را برای پرداخت نفقه تحت تعقیب قرار دهد فلسفه این قاعده آن است که در اکثر خانواده های ایرانی زنان اموال و درآمد کافی برای تأمین مخارج خود و شرکت در هزینه خانواده ندارند وانگهی اداره‌خانه و امور داخلی خانه که وظیفه ای بس بزرگ است و به عهده آنهاست و زنان به کار دیگری که منبع درآمدی برای انان باشد اشتغال نمی ورزند . زن در صورتی استحقاق نفقه خواهد داشت که از مرد تمکین کند و به تعبیر دیگر وظایف زناشویی انجام دهد . نشوز زن مانع استحقاق نفقه است . حال در این مقاله به بررسی مفهوم و طبیعت نفقه چیست و نفقه زوجه دارای چه ویژگی هاییی است و آیا ممکن است زن پس از انحلال نکاح حق نفقه داشته باشد و ضمانت اجرای نفقه زن چیست ؟
واژه های کلیدی: نفقه، استحقاق نفقه
فهرست مطالب
مقدمه : ۱
تقسیم بندی نفقه در کتب فقهی : ۲
ماهیت حق زن بر نفقه : ۲
ویژگیهای نفقه زن : ۴
پوشاک زن جزء نفقه می باشد : ۵
نفقه زن در زمان سفر : ۵
نفقه معوقه زن : ۶
اسقاط نفقه در خواست زن : ۷
تعارض نفقه با مطالبات مربوط به حقوق عمومی ۱۰
ضمانت اجرای کیفری : ۱۲
سقوط نفقه ۱۳
امتناع از وظایف زوجیت : ۱۴
مانع مشروع : ۱۵
بررسی فقهی : ۱۵
چند مسئله : ۱۶
منابع : ۲۲
منابع :
۱- مختصر حقوق خانواده ، مؤلفین : سید حسن صفایی ، اسدا… امامی ، چاپ ۷۶ ، تیراژ ۳۰۰۰ – نشر دادگستر
۲- بررسی فقهی حقوق خانواده و نکاح و انحلال آن ، مولف : سید مصطفی محقق داماد . چاپ پنجم ، سال ۷۴ ، تیراژ ۲۵۴۰ ، نشر : علوم اسلامی .
مقدمه :
برابر ماده ۱۱۰۶ ق . م در عقد دائم نفقه زن به عهده شوهر است . این مزیتی است که قانونگذار ایران برای زن قائل شده است و بموجب آن زن می تواند از شوهر مطالبه نفقه کند و در صورت لزوم از طریق مدنی و کیفری او را برای پرداخت نفقه تحت تعقیب قرار دهد فلسفه این قاعده آن است که در اکثر خانواده های ایرانی زنان اموال و درآمد کافی برای تأمین مخارج خود و شرکت در هزینه خانواده ندارند وانگهی اداره‌خانه و امور داخلی خانه که وظیفه ای بس بزرگ است و به عهده آنهاست و زنان به کار دیگری که منبع درآمدی برای انان باشد اشتغال نمی ورزند . زن در صورتی استحقاق نفقه خواهد داشت که از مرد تمکین کند و به تعبیر دیگر وظایف زناشویی انجام دهد . نشوز زن مانع استحقاق نفقه است . حال بینیم مفهوم و طبیعت نفقه چیست و نفقه زوجه دارای چه ویژگی هاییی است و آیا ممکن است زن پس از انحلال نکاح حق نفقه داشته باشد و ضمانت اجرای نفقه زن چیست ؟
تقسیم بندی نفقه در کتب فقهی :
در کتب فقهی نفقه زوجه در هشت چیز تفسیم بندی شده است :
۱-۲- نان و خوروش به مقداری که سیر شود و متناسب با مکان و زمان باشد .
۳- لباسی که از نظر جنس و مقدار بستگی به عرف و عادت محل دارد .
۴- فراش که وسیله زیر انداز و وسایل استراحت است .
۵- وسایل طبخ و ادوات و ابزار آشپزی متناسب و متعارف .
۶- وسایل تنظیف و آرایش مثل شانه ، کرم ، عطریات و سرمه جات .
۷- مسکن ملکی یا استیجاری با استیعاری که با شئون و احتیاجات زوجه از نظر محل و از نظر داشتن هر افق کافی متناسب باشد .
۸- خدمتگذار چنانچه در منزل پدرش زن خادم داشته یا بعلت بیماری نیاز به خادم داشته باشد .۱
ماهیت حق زن بر نفقه :
مقصود از ماهیت یا طبیعت حق زن بر نفقه آن است که ببینیم آیا زن آنچه شوهر بعنوان نفقه به او می دهد مالک می شود یا فقط اذن در انتفاع به زن داده شده و او می تواند از آن استفاده کند . اگر زن مالک چیری باشد که بعنوان نفقه دریافت کرده می تواند در ان تصرفات مالکانه انجام دهد چنانچه آنرا بفروشد و ببخشد ولی اگر اذن انتفاع به او داده باشد بدون اجازه صاحب مال حق اینگونه نصرفات را نخواهید داشت . برای تشخیص حق زن بر نفقه باید به اراده شوهر و عرف و عاداتی که مفسر اراده است رجوع کرد و نیز نفقه اسلامی که چه بسا منطبق با عرف و عادت است می تواند ما را در این خصوص یاری دهد و برای تشخیص طبیعت حق زن بر نفقه باید بین اموال مصرف شدنی که با انتفاع از آنها عین نابود می شود و اموال دیگر فرق گذاشت .
اما در مورد اموال مصرف نشدنی مانند خوردنیها ، عطر ، صابون ، با توجه به اراده شوهر و عرف و عادت مسلم و عقیده فقهای امامیه ، زا را می توان مالک آنها تلقی کرد . اما اموال دسته دوم که با انتفاع از ان عین نابود نمی شود مانند مسکن ، فقط اذن انتفاع از آنها را به زن می دهد بین این اموال به مالکیت زن در نمی آید . اگر زن مالک این اشیاء گردد نم
نمی توان غیر متعارف و به زیان شوهر در آن تصرف کند هر گاه بر خلاف متعارف و به زیان شوهر باشد سوء استفاه از حق تلقی می شود که ممنوع و موجب مسئولیت مدنی است ۱ .۲
ویژگیهای نفقه زن :
ایصال و تأدیه : به دو طریق صورت می گیرد : الف ـ در خانه شوهر بر حسب عرف و عادت زندگی می کند وهزینه زندگی از طعام و غیره توسط شوهر تأمین می گردد . ب ـ زن نفقه خود را روزانه مطالبه می کند .
شوهر نفقه یومیه را جداگانه به وی تسلیم می نماید . فقهای امامیه معتقدند که تعیین و انتخاب یکی از این دو نحوه فوق با زن است و شوهر نمی تواندد زن را به تقبل نحوه نخست الزام نماید . اما نظر برخی فقهای اهل سنت آن است که قبل از آنکه شوهر و زن به علت اختلاف خانوادگی به دادگاه مراجعه نمایند . تا دادگاه برای زن نفقه و نحوه پرداخت آنرا روشن کند ، زن نمی تواند از شوهر خویش پرداخت نفقه را به صورت دوم درخواست نماید بلکه باید به همان نحوه اول موافقت کند .
مالکیت و وجه بر نفقه : چنانچه شوهر یکجا نفقه را به زن تسلیم نماید ، زن با تأمین هزنیه های روزانه از طریق دیگر و با قناعت و صرفه جوئی مبلغی را پس انداز کند . شوهر نم یتواند مبلغ مزبور را استرداد کند . اما اگر قبل از پایان هفته زن ناشزه گردد نسبت به ایام نشور باید نفقه را مسترد دارد .
پوشاک زن جزء نفقه می باشد :
شوهر می باید با لباسی از مال خودش چه با لباس استیجاری یا استیعاری آنرا تأمین نماید . نباید چنین پندات که لباس همانند طعام است که در مالکیت زن در آید بعد از وفات زوجه و چنانچه هنوز باقی باشد از اموال شوهر محسوب است وسایل خواب ، فرش و کلیه اشیایی که استفاده از ان موجب معدوم شدن عین آن نمی باشد از همین قبیل است مگر آنکه زوج به زوجه تملیک کرده باشد .
نفقه زن در زمان سفر :
هر گاه زن بخاطر انجام واجب شرعی مسافرت کند ، نفقه او ساقط نمی شود . بنابراین بر زوج واجب است که آنرا پرداخت نماید اما مخارح سفر چنانچه برای امور حیاتی باشد انند مسافرت برای معالجه بعهده شوهر است ولی پرداخت مخارج مسافرتی که بخاطر ادای فریضه ای ای فرائض شرعی ( مانند مسافرت حج واجب ) انجام می شود بر شوهر واجب نیست .
تقدم نفقه زوجه بر نفقه سایر افراد : همانند اولاد ، پدر و مادر و غیره .
کما اینکه نفقه خود شخص بر نفقه زوجه تقدم دارد . بنابراین در صورت فقر و اعسار روج دادگاه باید حق تقدم را به نحوی که گفته شد رعایت نماید .
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱- بررسی فقهی حقوق خانواده نکاح و انحلال آن ، محقق داماد ، سید مصطفی ، چاپ پنجم – زمستان ۷۴ ، تیراژ ۲۴۵ نشر علوم اسلامی از ص ۲۹۰ تا ۲۹۱
۱- مستنبط از ماده ۱۳۲ ق و. مسئولیت مدنی .
۲- مختصر حقوق خانواده ، صفایی ، سید حسین ـ امامی . اسدا… چاپ ۷۶ – تیراژ ۳۰۰۰ – نشر دادگستر
جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .
