عنوان :
پایان نامه بررسی وضعیت مسکن دزفول
تعداد صفحات : ۶۸
نوع فایل : ورد و قابل ویرایش
چکیده
نیاز به مسکن یکی از اساسی ترین نیازهای بشری می باشد ، طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز داشتن مسکن مناسب حق هر فرد ایرانی به حساب می آید . . مشکل مسکن در ایران هم مانند اغلب جوامع دنیا ، مخصوصاً در جوامعی که در رشد شهرنشینی آنها در دو دهه اخیر زیاد بوده از اهمیت خاصی برخوردار است . روند شهرنشینی در استان خوزستان بی شباهت به وضعیت کل کشور نبوده و از این بابت حائز اهمیت است ، زیرا استان خوزستان با داشتن توانائیهای بالقوه و بالفعل اقتصادی به عنوان محور و قطب صنعتی کشور مورد توجه قرار گرفته و مرکز آن یعنی اهواز بزرگترین شهر مناطق جنوب غرب به حساب می آید و مشکلات برنامه ریزی مسکن آن حاد بوده و در سطح ملی قابل توجه می باشد .
شهر دزفول که مرکزیت شهرستان دزفول را نیز دارا می باشد ، بر اساس تقسیمات شهری جدید مصوب تنها نقطه شهری شهرستان مذکور محسوب می گردد . این شهر پرجمعیت ترین شهر بخش شمالی استان خوزستان و یکی از پرجمعیت ترین و مهمترین شهرهای استان به حساب می آید . قدمت شهر دزفول و اسناد و مدارک موجود دلالت بر اهمیت این شهر در شمال استان زرخیز خوزستان و در کنار رودخانه دز موقعیت خاص کشاورزی منطقه و وجود تأسیسات نظامی می باشد . شهرستان دزفول نیز از این قائده مستثنی نمی باشد و مشکلات زیادی در رابطه با مسکن در این شهرستان وجود دارد . کمبود زمین و در نتیجه بالا بودن قیمت آن ، قدیمی و تخریبی بودن اکثر مساکن شهری ، مرتفع سازی بدون برنامه ریزی مناسب ، رشد شتابان جمعیت و در نتیجه بالا رفتن تقاضای مسکن که در رابطه با عرضه مسکن قابل مقایسه نیست و … از جمله مشکلاتی هستند که در رابطه با مسکن در این شهر وجود دارد .بنابراین هدف از این پژوهش مطالعه و بررسی و شناخت ویژگیهای مسکن در شهرستان دزفول با توجه به مشکلات آن است.
واژه های کلیدی: مسکن، شهرستان دزفول، مشکلات، رشد جمعیت، مکان یابی خانوارها، وضعیت مهاجرتی، تراکم خانوار
فهرست مطالب
فصل اول ۱
ضرورت تحقیق ۲
طرح مسئله : ۳
سئوالات تحقیق : ۶
ارائه فرضیه : ۶
روش تحقیق : ۶
هدف تحقیق : ۷
متون و پیشینه تحقیق : ۸
محدویتها و مشکلات تحقیق : ۸
فصل دوم ۹
۱- ساخت منطقه واحدهای مسکونی « نظریه جیمز وانس » : ۹
۲- عوامل مؤثر در ساخت منطقه مسکونی : ۱۰
۳- طرح « کلرنس اشتاین » ناحیه ای برای زندگی ۱۳
۴- « طرح رادبرن » سازمان عمومی : ۱۴
۵- مکانیابی خانوارها نظریه های « پارک ، برگس و مکنزی » : ۱۶
۶- مکان یابی خانوارها نظریه های « آلنسو ، موث و سیگال » : ۱۶
۷- تئوری واحد خودیار « کلرنس پری » : ۱۸
فصل سوم ۲۰
وجه تسمیه شهرستان دزفول : ۲۱
روند شکل گیری شهرستان دزفول در دوره های مختلف : ۲۳
اوضاع اقلیمی شهرستان دزفول : ۲۳
منابع آب : ۲۴
فصل چهارم ۲۶
بررسی روند تحولات تعدا و نرخ رشد جمعیت شهرستان دزفول : ۲۷
تراکم جمعیت : ۳۰
ساخت سنی و جنسی جمعیت : ۳۰
وضعیت مهاجرتی شهرستان دزفول : ۳۱
زبان و نژاد : ۳۲
آداب و رسوم : ۳۲
بررسی سطح سواد و آموزش : ۳۳
میزان رشد جمعیت : ۳۳
پیش بینی رشد جمعیت شهرستان دزفول : ۳۴
فصل پنجم ۳۶
انواع فعالیتهای اقتصادی : ۳۷
۱- کشاورزی : ۳۷
۲- صنعت و معدن : ۳۷
۳- جنگل و مراتع : ۳۸
وضعیت اشتغال : ۳۹
اشتغال در بخشهای اقتصادی : ۴۱
ارزیابی تأثیر عوامل اقتصادی بر مسکن شهرستان دزفول : ۴۲
فصل ششم ۴۶
وضعیت مسکن درشهرستان دزفول ۴۶
۱- بررسی عملکرهای مختلف شهر ۴۷
۱-۱ بررسی وضعیت واحدهای مسکونی : ۴۷
۱-۱-۱ تعداد واحدهای مسکونی : ۴۷
۲-۱-۱ توزیع ساختمانهای مسکونی بر حسب تعداد طبقات ۴۸
۳-۱-۱ تیپولوژی مساحت زیربنا در همکف ۴۸
۴-۱-۱ تیپولوژی مساحت زیربنا ۴۹
۵-۱-۱ تیپولوژی قطعات ۵۰
۶-۱-۱- مساحت زیربنا در طبقات : ۵۱
۷-۱-۱- عمر ساختمان : ۵۲
۸-۱-۱- مصالح بکار رفته در ساختمانها ۵۳
۹-۱-۱- ارزش نگهداری : ۵۶
۱۰-۱-۱- تراکم خانوار در واحدهای مسکونی : ۵۷
۱۱-۱-۱- تعداد اتاق : ۵۸
۱۲-۱-۱- نحوه تصرف واحدهای مسکونی : ۶۰
۱۳-۱-۱- برخورداری واحدهای مسکونی از تلفن : ۶۱
منابع : ۶۲
منابع :
۱- دلال پور محمدی ، محمد رضا – برنامه ریزی مسکن – انتشارات سمت ، ۱۳۷۹
۲- اهری ، زهرا و دیگران ؛ مسکن حداقل ؛ مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن ، وزارت مسکن و شهرسازی ، ۱۳۶۷
۳- جزوه درسی – خانم دکتر ناهید سجادیان – مهر ۱۳۸۳ – دانشکده ادبیات و علوم انسانی اهواز .
۴- مخبر ، عباس ابعاد اجتماعی مسکن ؛ ترجمه مرکز مدارک اقتصادی – اجتماعی ؛ تهران ، انتشارات سازمان برنامه و بودجه ، ۱۳۶۳
۵- بخت آور ، هما ؛ معماری مدرن – معماری سنتی ؛ مجموعه مقالات سمینار مسکن ، جلد اول ؛ بهمن ۱۳۷۵ .
۶- عابدین درکوش ، سعید ؛ انتشارات مرکز نشر دانشگاهی ؛ چاپ دوم – ۱۳۷۲ .
۷- مطالعات جامع توسعه استان خوزستان ، بخش پنجم ، امور زیربنایی مسکن . آبان ۷۶ .
۸- شکویی ، حسین ؛ دیدگاههای نو در جغرافیای شهری . جلد اول ، تهران ، ۱۳۷۳ ، انتشارات سمت .
۹- شیعه ، اسماعیل ؛ مقدمه ای بر مبانی برنامه ریزی شهری ، انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران ؛ چاپ یازدهم ، ۱۳۸۱
۱۰-عزیز پور ، م؛ توسعه فیزیکی شهرها ، دانشگاه تبریز ؛ دانشکده علوم انسانی و اجتماعی
۱۱- مهندسان مشاور ایوان هشت بهشت ؛ طرح بهسازی و نوسازی بافت کهن شهر دزفول ؛ اداره کل مسکن و شهر سازی استان خوزستان ؛ جلد اول.
۱۲-گزارش اجتماعی – اقتصادی شهرستان دزفول ؛ سازمان برنامه و بودجه خوزستان ؛ سال ۱۳۷۶
۱۳- آمارنامه استان خوزستان ؛ مدیریت و برنامه ریزی استان خوزستان ۱۳۷۸
۱۴- سرشماری عمومی نفوس و مسکن شهرستان دزفول ، سازمان برنامه و بودجه ، مرکز آمار ایران . آبان ماه ۱۳۴۵ – جلد ۷۷٫
۱۵- سرشماری عمومی نفوس و مسکن شهرستان دزفول ، سازمان برنامه و بودجه ؛ سال ۱۳۵۶
۱۶- نتایج آمارگیری جمعیت شهرستان دزفول – مرکز آمار ایران ، ۱۳۷۰
۱۷- سرشماری عمومی نفوس و مسکن نتایج تفصیلی شهرستان دزفول ، سازمان برنامه و بودجه سال ۱۳۵۵
۱۸- سرشماری عمومی نفوس و مسکن نتایج تفصیلی شهرستان دزفول ؛ سازمان برنامه و بودجه ؛ سال ۱۳۶۵
۱۹- طرح مرمت و تفصیلی دزفول ( مرحله سوم ) وزارت مسکن و شهرسازی ؛ اداره کل مسکن و شهرسازی خوزستان
۲۰- اعتماد ، گیتی ؛ مالکیت مسکن و تأثیر آن در سازمان یابی فضای شهری ؛ مجله معماری و شهرسازی ؛ شماره ۹ رشت ۱۳۶۹
۲۱- رفیعی ، مینو ؛ مسکن و درآمد در تهران ( گذشته ، حال ، آینده ) مرکز تحقیقات شهرسازی و معماری ؛ وزارت مسکن و شهرسازی ۱۳۶۸
ضرورت تحقیق
با توجه به اینکه تاکنون هیچ پایان نامه و تحقیقی در مورد بررسی وضعیت مسکن شهر دزفول و مشکلات کنونی و آینده آن صورت نگرفته است و تنها به طور کلی در مورد مسکن استان خوزستان مطالبی را بیان کرده اند .
با توجه به اینکه امروزه یکی از مشکلات جامعه جوان کشور کمبود مسکن مناسب می باشد ، لذا باید برای حل این معضل یعنی کمبود مسکن مناسب در این شهرستان تدابیری اندیشیده شود این کار باید بوسیله پیش بینی جمعیت در سالهای آینده و برنامه ریزی مناسب جهت تأمین مسکن برای این جمعیت صورت گیرد . امید است با این رساله بتوانم قدم کوچکی در این راه بردارم .
طرح مسئله :
آمار سال ۱۹۶۶ سازمان مسکن برای اسکان بشر اعلام می کند ۵۰۰ میلیون نفر از ساکنان شهری بی خانه هستند و یا مسکن مناسب ندارند .[۱]
۱۰ میلیون نفر در سال در اثر مسکن غیر استاندارد ، آب ناسالم و بهداشت نامناسب می میرند .
مخاطرات زیست محیطی ناشی از بد مسکنی ۲۵% مرگهای زودرس جهان را موجب می شود . در کشورهای جهان سوم یا در حال توسعه تا سال ۲۰۲۵ ، ۸۰% جمعیت جهان را در خود داشتند و بیشترین شهرهای بزرگ در کشورهای فقیر خواهد بود . آسیا ، آمریکای لاتین و آفریقا به شدت در بد مسکنی به سر می برند . پس به عبارتی توزیع جغرافیایی وضعیت مسکن در جهان نشانگر بدمسکنی و بی مسکنی در کشورهای جهان سوم و در حال توسعه است . همچنین مهاجرت عظیم روستائیان به شهرها به ویژه شهرهای بزرگ مشکل بی مسکنی و بدمسکنی و تنگ مسکنی را به شکلی حاد بوجود آورده است .[۲]
مسکن یکی از مسائل حاد کشورهای در حال توسعه است ، فقدان منابع کافی ، وضعیت مدیریت اقتصادی ، نداشتن برنامه ریزی جامع مسکن و سایر نارسائیهایی که در زیرساختهای اقتصادی این کشورهای وجود دارد از یکسو و افزایش شتابان جمعیت شهرنشین از سویی دیگر تأمین سرپناه در این کشورها را به شکلی غامض و چند بعدی درآورده است .[۳]
نیازهای ضروری و اولیه زندگی هر انسانی شامل خوراک ، پوشاک و مسکن است ، و سایر نیازها کم وبیش پس از تأمین نیازهای ذکر شده بروز نموده است .
مقوله مسکن گسترده و پیچیده است ، ابعاد متنوعی دارد و نمی توان تعریف واحدی از آن ارائه کرد ، مسکن یک مکان فیزیکی است و به عنوان سرپناه نیاز اولیه و اساسی خانواده به حساب می آید . در این سرپناه برخی از نیازهای اولیه خانواده یا فرد مانند خوراک ، استراحت و حفاظت در برابر شرایط جوی تأمین می شود .[۴]
مفهوم مسکن علاوه بر مکان فیزیکی ، کل محیط مسکونی را نیز دربر می گیرد به عبارتی دیگر مسکن چیزیی بیش از یک سرپناه فیزیکی است و کلیه خدمات و تسهیلات عمومی لازم برای بهزیستی انسان را شامل می شود و باید حق تصرف طولانی و مطمئن برای استفاده کننده آن فراهم باشد .[۵]
نیاز به مسکن یکی از اساسی ترین نیازهای بشری می باشد ، طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز داشتن مسکن مناسب حق هر فرد ایرانی به حساب می آید.[۶] ( اصل ۳۱ قانون اساسی )
خانه محل استراحت و آسایش و پناهگاه خستگی ها از دیرباز جایگاه امنیت و آرامش بوده است .[۷]
بطور خلاصه مسکن نه تنها به عنوان سرپناه بلکه به عنوان محل پرورش انسانها در نخستین و اساسی ترین واحد اجتماع یعنی خانواده دارای اهمیت است که در حال حاضر داشتن مسکن و سرپناه یکی از مشکلات مردم به خصوص در کشورهای در حال توسعه است . مشکل مسکن در ایران هم مانند اغلب جوامع دنیا ، مخصوصاً در جوامعی که در رشد شهرنشینی آنها در دو دهه اخیر زیاد بوده از اهمیت خاصی برخوردار است . بطوری که در چند سال اخیر مسئله مسکن به عنوان یک مسئله روز ، مورد توجه دولتمردان ، متخصصان و بالاخره بیشتر خانواده های ایرانی قرار گرفته است که این مشکل با توجه به بالا بودن نرخ رشد جمعیت شهرنشین و مهاجرت به شهر حادتر می شود .[۸]
روند شهرنشینی در استان خوزستان بی شباهت به وضعیت کل کشور نبوده و از این بابت حائز اهمیت است ، زیرا استان خوزستان با داشتن توانائیهای بالقوه و بالفعل اقتصادی به عنوان محور و قطب صنعتی کشور مورد توجه قرار گرفته و مرکز آن یعنی اهواز بزرگترین شهر مناطق جنوب غرب به حساب می آید و مشکلات برنامه ریزی مسکن آن حاد بوده و در سطح ملی قابل توجه می باشد .[۹]
شهرستان دزفول نیز از این قائده مستثنی نمی باشد و مشکلات زیادی در رابطه با مسکن در این شهرستان وجود دارد . کمبود زمین و در نتیجه بالا بودن قیمت آن ، قدیمی و تخریبی بودن اکثر مساکن شهری ، مرتفع سازی بدون برنامه ریزی مناسب ، رشد شتابان جمعیت و در نتیجه بالا رفتن تقاضای مسکن که در رابطه با عرضه مسکن قابل مقایسه نیست و … از جمله مشکلاتی هستند که در رابطه با مسکن در این شهر وجود دارد .
سئوالات تحقیق :
۱- آیا در شهرستان دزفول در حال حاضر تناسبی بین جمعیت و واحدهای مسکونی وجود دارد ؟
۲- آیا روند ساخت و ساز مسکن متناسب با روند افزایش جمعیت برای آینده می باشد ؟
ارائه فرضیه :
۱- به نظر می رسد در شهرستان دزفول در حال حاضر کمبود مسکن وجود دارد .
۲- به نظر می رسد با توجه به روند ساخت و ساز مسکن در حال حاضر تناسب بین جمعیت و مسکن در آینده وجود ندارد .
روش تحقیق :
روش تحقیق در این رساله مبتنی بر روش توصیفی بوده است ، به این معنی که سعی شده است با توجه به اطلاعات موجود و جمع آوری شده فرضیه های مورد نظر را با ارائه دلایلی که هم از منابع کتابخانه ای و هم با توجه به بررسی های میدانی به دست آورده شده است ارزیابی و صحت و سقم فرضیه های مورد نظر را دریابیم ؛ اطلاعات و دانسته هایی که در این رساله گردآوری شده است با توجه به منابع کتابخانه ای موجود در مورد وضعیت مسکن به ویژه شهر دزفول بوده است که البته در کنار این اطلاعات کتابخانه ای و یا اسنادی از روش جمع آوری اطلاعات به صورت میدانی نیز استفاده شده است که این اطلاعات میدانی در گفتگو با مسئولان و کارمندان اداره ها و شهرداری جمع آوری و آنگاه این اطلاعات اسنادی و کتابخانه ای را با اطلاعات میدانی مقایسه کرده و سپس برداشتهایی از آنها صورت گرفته است .
هدف تحقیق :
هدف از این پژوهش مطالعه و بررسی و شناخت ویژگیهای مسکن در شهرستان دزفول با توجه به مشکلات آن است . مشکلاتی از قبیل افزایش قیمت زمین که در پی آن افزایش قیمت مسکن را به دنبال دارد و همین باعث نابرابری عرضه و تقاضا می شود .
در این رساله هدف آن است که بررسی شود با توجه به افزایش بی رویه قیمت زمین و مسکن در شهرستانی مانند دزفول که مرتفع سازی در آن بدون اینکه تقاضای مؤثری برای آن باشد روبه فزونی نهاده و هیچ توجهی به علائق مردم آن ندارد ، چه تدابیری باید برای بهتر و مفیدتر کردن مسکن و همچنین افزایش آن در آینده اندیشیده شود و همچنین سعی شده است که به بررسی وضعیت کنونی مسکن در شهرستان دزفول و شناخت کمبودها و نارساییای آن پرداخته شود .
متون و پیشینه تحقیق :
در مورد شهرستان دزفول و در کنار آن مسکن و چگونگی ساخت و سازها در آن تحقیقاتی به عمل آمده است که از آنها می توان به مسکن سازی خشتی و سنتی در دزفول ، عدم ایمن سازی بناهای شهری در مقابل خطرات ناشی از زلزله و سایر حوادث طبیعی ، مسکن سازی و عدم اجرای طرحهای تفصیلی شهری در زمان معین و … نام برد .
محدویتها و مشکلات تحقیق :
در گردآوری اطلاعات مشکلاتی وجود داشت در مورد وضعیت مسکن شهرستان دزفول اطلاعات کتابخانه ای چندانی وجود نداشت و آن مقدار هم که موجود بود خیلی کم و آن هم در طرح جامع و طرح تفصیلی شهر بوده است ، بنابراین بیشتر اطلاعات از طریق میدانی گردآوری شده است و همچنین عدم همکاری بعضی از سازمانها و ادارات مربوطه در مورد در اختیار گذاشتن اطلاعات راجع به مسکن از جمله محدودیتهای تحقیق است ، اطلاعاتی که نیز از طریق این سازمانها جمع آوری شده یک سری اطلاعات کمی بوده که به صورت آماری ارائه می شود . و به همین دلیل در این تحقیق نارساییهای فراوانی موجود است .
۱- ساخت منطقه واحدهای مسکونی « نظریه جیمز وانس » :
جیمز وانس با مطالعات و تحقیقاتی که در زمینه ساخت منطقه مسکونی شهر انجام داده به این نتایج دست یافته است :
الف) منطقه جدید واحدهای مسکونی در نقاطی به وجود می آید که قبلاً هیچگونه مرکزیت تجاری و خرده فروشی نداشته است .
ب) منطقه جدید واحدهای مسکونی در طول مسیرهای ترافیک عمومی ساخته نمی شود ؛ زیرا امروزه ایجاد این منطقه به اتومبیلهای شخصی وابسته است .
ج) منطقه جدید واحدهای مسکونی از بخش مرکزی شهرها بیشتر فاصله میگیرد .
د) منطقه جدید واحدهای مسکونی معمولاً مانند یک واحد خودیار است و در مغازه های آن کالاهای مختلف به فروش می رسد .
[۱] – جزوه درسی خانم دکتر ناهید سجادیان – مهر ۱۳۸۳ ص۱
[۲] – منبع پیشین . ص۲
[۳] -دلال پور محمدی ، محمدرضا – برنامه ریزی مسکن – انتشارات سمت ، ۱۳۷۹ ، ص۱
[۴] -اهری ، زهرا و دیگران ؛ مسکن حداقل ؛ مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن ، وزارت مسکن و شهرسازی ، ۱۳۶۷
[۵] -مخبر عباس ، ابعاد اجتماعی مسکن ؛ ترجمه مرکز مدارک اقتصادی – اجتماعی ؛ تهران ، انتشارات سازمان برنامه و بودجه ۱۳۶۳ – ص۱۷
[۶] – بخت آور ، هما ، معماری مدرن ، معماری سنتی ، مجموعه مقالات سمینار مسکن ، جلد اول ، بهمن ۱۳۷۵ ، ص۱۷۹
[۷] – همان منبع ص۱۷۹
[۸] – عابدین درکوش ، سعید ، انتشارات مرکز نشر دانشگاهی ، چاپ دوم ۱۳۷۲ ، ص۱۳۸ و ۱۳۷
[۹] – مطالعات جامع استان خوزستان ، بخش پنجم ، امور زیربنایی مسکن ، آبان ۷۶ ، ص ۵
جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .
