عنوان :

مقاله نقش آموزه های اخلاقی مورد حمایت اسلام در فرآیند توسعه اقتصادی

تعداد صفحات : ۲۴

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

یکی از بحث انگیزترین و جالب ترین شاخه های علم اقتصاد، اقتصاد توسعه است. مقاله حاضر به دنبال آن است که تا ضمن مروری دیگر بر راه های رسیدن به توسعه، با استفاده از آموزه های اسلامی که در آیات قرآن و روایات معصومین (ع) وجود دارد راهکارهایی برای رسیدن به توسعه اقتصادی ارائه نماید. نگاهی به شاخصهای توسعه اقتصادی نشان می دهد افزایش تولید ناخالص ملی، افزایش بهره وری، افزایش سطح دانش و کاهش نابرابریهای اقتصادی از عوامل مهم پیشرفت و توسعه هر کشور هستند.

واژه های کلیدی: اقتصاد توسعه، متون اسلامی، آموزه های اخلاقی، بهره وری، توسعه علمی

فهرست مطالب

چکیده:    ۱
مقدمه    ۲
توسعه  و معیارهای آن    ۳
معیارهای توسعه    ۳
۱- معیارهای اقتصادی عبارت است از:    ۳
۲- معیارهای توسعه اجتماعی عبارت است از:    ۴
۳- معیارهای توسعه سیاسی و اداری:    ۶
۲- مواد و روشها    ۸
ارتباط عقیده با سیستم اقتصاد اسلامی    ۸
۲-۲ انفاق    ۹
۳-۲ ترغیب به فعالیت    ۱۰
۴-۲ اهتمام به امور مسلمانان    ۱۱
۵-۲ سود رساندن به مردم    ۱۱
۶-۲ منع از حبس مال    ۱۲
۷-۲- توسعه کشاورزی:    ۱۲
۸-۲ توسعه صنایع و بازرگانی:    ۱۳
۹-۲ زیانهای فقر و ناداری    ۱۴
۱۰-۲ فقر مطلق، فقر نسبی و وظیفه دولت    ۱۵
فقر مطلق:    ۱۵
فقر نسبی    ۱۶
۱۱-۲ توسعه علمی    ۱۶
۳- عوامل توسعه نیافتگی    ۱۶
۱-۳- اهمیت بهره وری در توسعه    ۱۸
۴- نتیجه گیری و پیشنهادها    ۲۰
منابع:    ۲۱

منابع:

قرآن کریم

نهج البلاغه

احمد، خورشید (۱۳۷۴)، مطالعاتی در اقتصاد اسلامی، ترجمه محمد جواد مهدوی، چاپ اول، انتشارات آستان قدس رضوی

بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، شاخصهای اقتصاد کلان، ۱۳۸۵ (سالهای مختلف)

جهانیان، ناصر (۱۳۷۸)، نقش دولت در توسعه از دیدگاه امام خمینی، فصلنامه تحقق اقتصاد اسلامی شماره ۳٫

صدر، محمدباقر (۱۳۵۰) اقتصاد ما، ترجمه محمدکاظم موسوی، ج۱، موسسه انتشارات اسلامی

صدر، محمدباقر (۱۳۵۷)، اقتصاد ما، ترجمه عبدالعلی اسپهبدی، ج۲، چاپ پیام

طاهری، شهنام (۱۳۸۴)، بهره روی و تجزیه و تحلیل آن در سازمانها، چاپ دهم، نشر هستان

عاملی، حر(۱۴۱۲ق) وسایل الشیعه، موسسه آل البیت

العسل، ابراهیم (۱۳۷۸)، توسعه در اسلام، ترجمه عباس عرب، انتشارات آستان قدس رضوی

علی اکبری، حسن (۱۳۸۴)، تعریف اسلام از توسعه، مجموعه مقالات همایش اسلام و توسعه اقتصادی، موسسه فرهنگ و توسعه مشاوران

فریدمن، میلتون و فریدمن رز(۱۳۷۸)، آزادی انتخاب، ترجمه حسین حکیم زاده جهرمی، نشر و پژوهش فرزان روز

قره باغیان، مرتضی (۱۳۷۰)، اقتصاد رشد و توسعه، ج۱، نشر نی.

کلینی، محمد بن یعقوب (۱۳۴۸)، اصول کافی، دفتر نشر فرهنگ اهل بیت.

مقدمه

یکی از بحث انگیزترین و جالب ترین شاخه های علم اقتصاد، اقتصاد توسعه است. طبیعی است که هدف تمام کشورها رسیدن به مدارج بالای توسعه اقتصادی و اجتماعی است. اما سؤال این است که راه رسیدن به توسعه کدام است؟ کدام الگو صحیح است و کدام راه را باید پیمود تا به هدف رسید. با نگاهی به نظریات دانشمندان اقتصاد از آدم اسمیت گرفته  تا ریکاردو، مارشال، کینز، مالتوس، شومپیتر، لوئیس، مارکس، روستو، نورکس، نلسون، هیرشمن و دیگران، در
می یابیم که حتی این اقتصاد دانان مختلف راه یگانه ای که همه روی آن توافق داشته باشند برای رسیدن به توسعه ارائه نداده اند. بدیهی است که هر اقتصاددانی با توجه به ویژگی های جامعۀ خود نظریاتی را بیان کرده است به طور مثال در زمان آدام اسمیت که جامعه بیشتر به صورت کشاورزی و شرایط نزدیک به رقابت کامل بوده، نظام بازار آزاد کارایی داشته است. یا در زمان ریکاردو که مسئله زمین و کمیابی آن مطرح شد بدون شک شرایط ویژه اروپا و جزیره بودن بریتانیا که این کشور را به محدودیت زمینهای حاصلخیز مواجه کرده بود در بدبینی ریکاردو موثر بود.

بنابراین اگر کشوری مایل به پیشرفت و توسعه است باید الگوهای متناسب با شرایط خود بیابد. طبیعی است که شرایط کنونی اقتصاد ایران شبیه هیچ کشوری نیست نه نظام اقتصادی و نه اجتماعی و نه سیاسی. با گذشت نزدیک به سه دهه از پیروزی انقلاب اسلامی، باید اعتراف کرد هنوز مبانی اقتصاد اسلامی بطور کامل در اقتصاد جامعه بکار گرفته نمی شود و آنطور که شایسته است آمیزه های اسلامی برای رشد جامعه معرفی نشده است.

توسعه  و معیارهای آن

توسعه بطور خلاصه عبارت است از یک حرکت برنامه ریزی شده و رو به جلو در جهت تامین نیازهای همۀ مردم و بهبود مداوم آن. به عقیده فریدمن توسعه عبارت است از یک روند خلاق و نوآور در جهت ایجاد تغییرات زیر بنایی در سیستم اجتماعی (فریدمن، ۱۹۷۲: ۱۱)

معیارهای توسعه

معیارهای توسعه را در سه رشته اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و اداری می توان به شمار آورد.

۱- معیارهای اقتصادی عبارت است از:

تولیدناخالص ملی

درآمد سرانه

نرخ پس انداز و سرمایه

درصد نیروی کار در بخشهای کشاورزی، صنعت و خدمات

نسبت صادرات به واردات

نا برابریهای اقتصادی بین مردم

نرخ بهره وری

وضعیت تغذیه ومیزان کالری مصرفی روزانه هر فرد

ساختار اقتصادی (قره باغیان، ۱۳۷۰: ۲۰-۱۰)

علاوه بر شاخصهای فوق می توان به شاخصهای دیگری نیز اشاره کرد. نکته مهم در مورد ایران ساختار اقتصادی مریض و ناموزون آن است بطوریکه تعداد بسیار زیادی از افراد جامعه به فعالیتهای دلالی، سوداگری و غیر مولد اشتغال دارند. به نظر میرسد در حال حاضر اقتصاد ایران یک اقتصاد سوداگری است. در این اقتصاد افراد و منابع اقتصادی از جمله منابع پولی بیشتر در خدمت معاملات سوداگری از قبیل خرید و فروش زمین و ساختمان، طلا و ارز است.

از طرف دیگر هر سال شاهدیم که سهم نفت در بودجه دولت به جای کاهش در حال افزایش است و اقتصاد ایران کماکان تک محصولی و وابسته به این ثروت خدادادی است. بنابراین بررسی روشهایی که ما را به طرف توسعه اقتصادی با استفاده از آموزه های اسلامی رهنمون کند اهمیت زیادی دارد.

۲- معیارهای توسعه اجتماعی عبارت است از:

درصد افراد با سواد

درصد مدارک دانشگاهی

تعداد نخبگان

نسبت پزشک به جمعیت

نسبت پرستار به جمعیت

وضعیت خدمات بهداشتی

آب سالم

حمل و نقل(العسل، ۱۳۷۸ : ۷-۳۵)

مسکن

پوشاک

میانگین عمر

درصد مرگ کودکان

سطح اشتغال

نرخ رشد جمعیت

امنیت اجتماعی

بر طبق آمارهای ارائه شده توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، کشور از نظر درصد افراد باسواد، درصد مدارک دانشگاهی میانگین عمر و نرخ رشد جمعیت طی ۲۰ سال گذشته وضعیت مساعدی را طی نموده است. اما از لحاظ افزایش نرخ اشتغال و کنترل تورم زیاد موفق نبوده ایم. (بانک مرکزی: سالهای مختلف)

۳- معیارهای توسعه سیاسی و اداری:

بودجه دفاعی (برای دفاع از کشور)

نظم اداری و کاهش بوروکراسی

سطح فن آوری

ذخایر ناخالص ملی

مدرنیزه بودن

وابستگی به واردات کشورهای صنعتی

شکل شماره یک معیارهای توسعه را نشان می دهد که پس از بررسی و مطالعه منابع مختلف بصورت زیر جمع بندی و خلاصه شده است (العسل، ۱۳۷۸ : ۷۲-۳۵).

25,000 ریال – خرید نهایی کردن خرید مورد به سبد خرید اضافه شد

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .